Offshore αιολικά: Από την Αν. Κρήτη και όχι απο το επίμαχο οικόπεδο στην Ελούντα, ξεκινά το σχέδιο του ΥΠΕΝ για τα offshore - Ποια είναι τα πρώτα υποψήφια σημεία

Από τη Κρήτη, αλλά ανατολικότερα από την Ελούντα, όπου επιμένουν οι αντιδράσεις από τους ξενοδόχους, θα ξεκινήσει, σύμφωνα με τις πληροφορίες, η υλοποίηση του σχεδίου για την ανάπτυξη των πρώτων υπεράκτιων αιολικών πάρκων στην Ελλάδα.

Σε μια προσπάθεια να ξεπεραστούν οι επιφυλάξεις της Περιφέρειας Κρήτης και του ξενοδοχειακού κόσμου, που δεν φαίνονται να έχουν πειστεί, παρ’ ότι το πολύγωνο του οικοπέδου «Κρήτη 2β» μίκρυνε και μετακινήθηκε δυτικότερα ώστε να μην υπάρχει καμία οπτική όχληση, το υπουργείο ΠΕΝ φαίνεται να έχει αποφασίσει η αρχή του εγχειρήματος να γίνει από τα ανατολικά. Δηλαδή σε σημεία για τα οποία δεν υπάρχουν τόσες επίμονες αντιδράσεις, όπως τα Κρήτη 1, 3 ή 4, πάντα στο Νομό Λασιθίου.

Αν και μικρή σημασία έχει το αν το σχέδιο θα ξεκινήσει από τα οικόπεδα 1 ή 2, καθώς αμφότερα διαθέτουν μακράν το καλύτερο αιολικό δυναμικό στη Μεσόγειο, εντούτοις η στρατηγική αυτή δείχνει και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει το εγχείρημα, πολλά βασικά κεφάλαια του οποίου ακόμη εκκρεμούν.

Το πιο βασικό αφορά την υπογραφή της Στρατηγικής Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) για όλη τη χώρα, η οποία έπρεπε σύμφωνα με τον αρχικό σχεδιασμό να έχει γίνει στα τέλη του 2023, ωστόσο τέσσερις μήνες και ακόμη να δοθεί η τελική έγκριση.

Εκτιμάται ότι τα πράγματα θα κινηθούν ταχύτερα μετά τις ευρωεκλογές, ενώ θεωρείται βέβαιο ότι το σχέδιο offshοre θα ξεκινήσει με ένα από τα τρία παραπάνω κρητικά οικόπεδα, όπου ο άνεμος τρέχει με ταχύτητα πάνω από 9 δευτερόλεπτα το μέτρο. Οσο για τη περιοχή γύρω από την Ελούντα, η αξιοποίησή της φαίνεται ότι μετατίθεται για μετά το 2035, λόγω των ενστάσεων που συνεχίζουν να εκφράζονται από τη τοπική κοινωνία.

Αυτά όλα δεν σημαίνουν ότι το ΥΠΕΝ θα παραιτηθεί από περιοχές λόγω αντιδράσεων. Κάτι τέτοιο θα έστελνε εντελώς λάθος μήνυμα στους επενδυτές, που παρακολουθούν πολύ στενά τις εξελίξεις. Απλώς το υπουργείο αντιλαμβάνεται και ότι δεν έχει νόημα να κρατά ανοικτές εστίες συγκρούσεων, ειδικά όταν για το 90% των προτεινόμενων θέσεων πανελλαδικά, δεν υπάρχουν αντιδράσεις.

Αναμορφωμένη μελέτη για τη Κρήτη 

Μιλώντας προ ημερών στο Cretalive o αρμόδιος αντιπεριφερειάρχης Περιβάλλοντος, Νίκος Ξυλούρης, σχολιάζοντας τις πληροφορίες που θέλουν  ΥΠΕΝ και ΕΔΕΥΕΠ να προχωρούν κανονικά το σχέδιο ώστε ει δυνατόν το 2026 να πραγματοποιηθούν οι πρώτοι διαγωνισμοί, έκανε σαφές ότι το θέμα δεν έχει κλείσει.

Ανέφερε ότι παρά τις αλλαγές στη χωροθέτηση του οικοπέδου «Κρήτη 2β», δεν έχει υπάρξει καμιά επίσημη ενημέρωση από το ΥΠΕΝ σχετικά με τους διαγωνισμούς για την εγκατάσταση υπεράκτιων αιολικών πάρκων σε Ελούντα, Σπιναλόγκα, Αθερινόλακκο και Διονυσάδες στο νομό Λασιθίου.

Αν και αρχικά είχε δοθεί η εντύπωση ότι η τοπική κοινωνία έχει ικανοποιηθεί από το νέο μικρότερο σε έκταση πολύγωνο (το οποίο έχει μεταφερθεί στη περιοχή του Αφορεσμένου) δυτικότερα της Ελούντας, ώστε να μην υπάρχει πλέον οπτική όχληση ακόμη και από τα ψηλά σημεία της πόλης, τα όσα είπε ο αντιπεριφερειάρχης δείχνουν ότι το ζήτημα παραμένει ανοικτό.

«Στην Ελούντα, τη Σπιναλόγκα, τον Αθερινόλακκο, στο νησιωτικό σύμπλεγμα Διονυσάδες καθώς και κοντά στην Ιεράπετρα, που είναι και περιοχές Natura, δεν μπορούν να εγκατασταθούν υπεράκτιες ανεμογεννήτριες μεγάλου ύψους», είπε ο κ. Ξυλούρης. Επανέλαβε ότι εκεί υπάρχουν 5άστερα ξενοδοχεία, πρωτοπόρα στην Ελλάδα, καθώς και η Σπιναλόγκα που βρίσκεται σε διαδικασία ένταξης στην UNESCO και επέμεινε ότι η άποψη της Περιφέρειας είναι «όχι σε περιοχές Natura, είτε σε στεριά είτε σε θάλασσα». 

Αυτός είναι και ο λόγος, που όπως είπε, το υπουργείο παρουσίασε αντιπρόταση αποδεχόμενο τη λογική ότι δεν μπορεί να συμπέσει η επένδυση με τον τουρισμό και τον πολιτισμό, καθώς επίσης ότι ετοιμάζει μια αναμορφωμένη μελέτη για τη Κρήτη.

Αυτό που διαφαίνεται είναι ότι στον Αθερινόλακο είναι ότι τα σχέδια θα μείνουν ως έχουν «διότι εκεί δεν υπάρχει τέτοιου είδους όχληση, παρά μόνο περιβαλλοντική η οποία μπορεί να μετριαστεί ή να αντιμετωπιστεί». Οσο για τα νησιά Διονυσάδες και την Ιεράπετρα, ήταν ούτως ή άλλως, όπως είπε, δεύτερη και τρίτη επιλογή του ΥΠΕΝ, οπότε και δεν μπαίνουν στο χρονοδιάγραμμα. 

Σε επίπεδο αριθμών, ο αντιπεριφερειάρχης αποκάλυψε ότι ΥΠΕΝ και ΕΔΕΥΕΠ, έχουν προτείνει θαλάσσια αιολικά πάρκα ισχύος 600 MW από τα αρχικά 1.700 MW (σσ: η δεύτερη φάση προέβλεπε 2.300 MW) στις περιοχές του Αφορεσμένου (Ελούντα και Σπιναλόγκα) και τον Αθερινόλακκο, που προέβλεπε το αρχικό σχέδιο.

Αν πάντως κρίνουμε από τα όσα είπε ο κ. Ξυλούρης, το τι θα γίνει στη Κρήτη παραμένει ακόμη σε εκκρεμότητα, με τον ίδιο να επαναλαμβάνει ότι «δεν έχει έρθει ακόμη σ’ εμάς η επίσημη πρόταση για να εκφράσουμε άποψη επ’ αυτού».

«Ενδεχομένως το υπουργείο να θεωρεί ότι αφού μας ενημέρωσε (σ.σ. στη σύσκεψη) θα το προχωρήσει να δώσει ΑΕΠΟ. Αυτό είναι δικό του θέμα, εμείς διαφωνούμε σε αυτό και θα περιμένουμε να δούμε εάν θα προχωρήσει ή όχι», πρόσθεσε ο αντιπεριφερειάρχης.

Σε αυτή τη φάση βρίσκεται το κεφάλαιο υπεράκτια αιολικά πάρκα, με το ΥΠΕΝ, βάζοντας για την ώρα στο ψυγείο την περιοχή της Ελούντα, να στέλνει το μήνυμα ότι θέλει να αποφύγει αχρείαστες συγκρούσεις που θα κινδύνευαν να υπονομεύσουν με το «καλημέρα» το εγχείρημα.

Σε εκκρεμότητα τα ανταποδοτικά

Σε εκκρεμότητα βρίσκεται επίσης η ανακοίνωση στις τοπικές κοινωνίες των ανταποδοτικών ωφελημάτων, τόσο στο μέτωπο της ηλεκτρικής ενέργειας, όσο και στη δυνατότητα των Δήμων να συνάπτουν ενεργειακές κοινότητες και να μπαίνουν ως μέτοχοι, μαζί με τον επενδυτή, στη διαχείριση του θαλάσσιου πάρκου, κατά το μοντέλο όσων συμβαίνουν σε άλλες χώρες.

Την ίδια στιγμή, εξελίξεις αναμένονται μετά το Πάσχα ως προς shareholders' agreement ανάμεσα στην ΕΔΕΥΕΠ και τον ΑΔΜΗΕ, για τη σύσταση της εταιρείας ειδικού σκοπού που θα κάνει τις ανεμολογικές και βυθομετρικές μελέτες στις περιοχές του πρώτου «κύματος» υπεράκτιων αιολικών.

Το νομοσχέδιο ψηφίστηκε τη περασμένη εβδομάδα και είναι θέμα χρόνου να συσταθεί το SPV, το οποίο ξεκινά με δύο μετόχους, με σύνθεση 50%-50% και με μια πρώτη «προίκα» ύψους 22 εκατ ευρώ.

Ενα μπάτζετ, που καλείται να καλύψει τόσο τη μίσθωση του σκάφους που θα αναλάβει τις μελέτες για τις έξι περιοχές offshore πάρκων, συνολικής ισχύος 1,9 GW, τα οποία πρέπει να έχουν δρομολογηθεί μέχρι το 2030, όσο και για όλο το operational cost. Δηλαδή τις προσλήψεις του απαιτούμενου προσωπικού, μαζί με το στήσιμο όλου του μηχανισμού.

Οι πόροι θα προέλθουν από το ειδικό Ταμείο Απανθρακοποίησης (Decarbonization Fund), τη σύσταση του οποίου ανακοίνωσε προ ημερών ο Πρωθυπουργός Κυρ. Μητσοτάκης στο πλαίσιο του 9ου «Our Ocean Conference». Τα έσοδά του θα προέρχονται από το Ευρωπαϊκό Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών (ETS) και πιθανώς να φτάσουν και στα 2 δισ. ευρώ, όπως είχε πει ο Πρωθυπουργός, ανάλογα με την τιμή του δικαιώματος εκπομπών άνθρακα.

Αμέσως μόλις καταστεί λειτουργικό το SPV, θα προκηρύξει τον διαγωνισμό για την εξιδεικευμένη εταιρεία που θα αναλάβει τις βυθομετρικές και ανεμολογικές μελέτες, εκτιμώμενης διάρκειας δύο ετών, δηλαδή μέχρι τα τέλη του 2026.

(φωτογραφία: freepik.com)