Μια νέα «φυλή» traders ανατρέπει τις ενεργειακές αγορές της Ευρώπης - Τα τρελά κέρδη εν μέσω έκρηξης των ΑΠΕ

Προβλήματα στις συγκοινωνίες και κάποιες φορές στις τηλεπικοινωνίες, περιορισμένη ορατότητα και αποκλεισμοί, καθυστερήσεις στις πτήσεις και κρύο είναι μερικές από τις συνήθεις επιπτώσεις μια «φυσιολογικής» κακοκαιρίας ....

Σε οποιαδήποτε άλλη χρηματοπιστωτική αγορά, ο καιρός δεν θα είχε μεγάλη σημασία. Αλλά στο παζάρι ηλεκτρικής ενέργειας της Ευρώπης, η κακοκαιρία ισούται με χρήματα.

Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα περιγράφει το Bloomberg με αφορμή την αυξημένη ομίχλη που παρατηρήθηκε σε χώρες της ανατολικής Ευρώπης.

Πάνω από 1.000 χιλιόμετρα μακριά από το καιρικό αυτό φαινόμενο, μια μικρή ομάδα ανώνυμων σε μεγάλο βαθμό εμπορικών εταιρειών με έδρα τη Δανία ήταν έτοιμη να ορμήσει. Μόλις η υπέρυθρη εικόνα από έναν μετεωρολογικό δορυφόρο Meteosat έφτασε στα κεντρικά γραφεία τους, οι υπολογιστές άρχισαν αυτόματα να τροφοδοτούν τα δεδομένα σε πολύπλοκους αλγόριθμους συναλλαγών.

 Με ελάχιστη ανθρώπινη παρέμβαση, τα μηχανήματα αγόρασαν συμβόλαια ηλεκτρικής ενέργειας αξίας εκατομμυρίων ευρώ. Το στοίχημά τους; Οι βραχυπρόθεσμες τιμές ηλεκτρικής ενέργειας στην Ουγγαρία θα ανέβαιναν αμέσως μετά την ανατολή του ηλίου, καθώς η ομίχλη σήμαινε ότι η ηλιακή παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας θα ήταν πολύ χαμηλότερη από την αναμενόμενη. Έγινε όπως το είχαν προβλέψει. Για λίγα λεπτά, μέχρι να σηκωθεί η ομίχλη, οι τιμές του ρεύματος εκτοξεύτηκαν και οι επενδυτές αυτοί έβγαλαν χρήματα.

Σύμφωνα με την επιστημονική εργασία « Energy trading solution: The capable leverage for a renewable-dominant future », που δημοσιεύτηκε πέρυσι από τον Elsevier's Academic Press, «η ανάπτυξη μηχανισμών διαπραγμάτευσης πολλαπλής ενέργειας είναι μια επείγουσα δράση ως απάντηση στη διασφάλιση της αξιοπιστίας της πολλαπλής ενέργειας προμήθεια στο σύστημα με μεγάλο αριθμό στοχαστικών παραγωγών». 

Με απλούς όρους, αυτές οι εταιρείες εμπορίας ενέργειας προσφέρουν μια σημαντική υπηρεσία στις αγορές στις οποίες δραστηριοποιούνται, συμβάλλοντας στην εξισορρόπηση της προσφοράς και της ζήτησης στο δίκτυο. Αυτό σημαίνει ότι αυτοί οι traders στη Δανία βοηθούν να κρατήσουν τα φώτα αναμμένα για τους Ευρωπαίους. Η σημασία αυτής της υπηρεσίας, και η κερδοφόρα φύση της, οφείλεται στην άνοδο των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας σε ολόκληρη την ήπειρο. 

Μεταβλητότητα

Η αιολική και η ηλιακή ενέργεια είναι  μεταβλητές, πράγμα που σημαίνει ότι σε αντίθεση με τις δυνάμεις βασικού φορτίου, όπως το φυσικό αέριο ή η πυρηνική σχάση, η παραγωγή μειώνεται και αυξάνεται ανάλογα με παράγοντες πολύ έξω από τον έλεγχό μας. Σε μια οικονομία που τροφοδοτείται από ορυκτά καύσιμα, μπορούμε απλώς να κάψουμε περισσότερους πόρους για να παράγουμε περισσότερη ενέργεια όταν η ζήτηση εκτινάσσεται και να καίμε λιγότερο όταν πέφτει. Αλλά οι ατμοσφαιρικές συνθήκες που καθορίζουν τη σχετική απόδοση των ηλιακών συλλεκτών και των ανεμογεννητριών δεν χειραγωγούνται τόσο εύκολα. 

Το νέο trading

Κι εδώ έρχονται οι traders . Παρακολουθούν προσεκτικά τι συμβαίνει στα μετεωρολογικά συστήματα σε όλη την ήπειρο και αγοράζουν και πωλούν βραχυπρόθεσμα ενεργειακά συμβόλαια ανάλογα με τη διακύμανση των τιμών. «Είναι γελοίο το ποσό των χρημάτων που βγάζουν»,  είπε πρόσφατα στο Bloomberg ο Μόγκενς Π. Σόρενσεν, πρώην έμπορος ηλεκτρικής ενέργειας που έγινε σύμβουλος . «Υπάρχουν δισεκατομμύρια που κερδίζονται από το εμπόριο ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη».

Ανησυχίες

Ωστόσο, υπάρχει κι ένας λόγος ανησυχίας για το ποιος κερδίζει και ποιος χάνει σε αυτή την εξίσωση. Ενώ οι έμποροι πλουτίζουν από τις διακυμάνσεις των τιμών της ενέργειας, αυτά τα χρήματα συχνά βγαίνουν από τις τσέπες των καταναλωτών. «Με τις κυβερνήσεις να ξοδεύουν δισεκατομμύρια σε ενεργειακές επιδοτήσεις, υποστηρίζοντας ουσιαστικά τη ζήτηση και τις επιχειρήσεις των εμπόρων, υπάρχει πραγματικός κίνδυνος ιδιωτικοποίησης των κερδών και κοινωνικοποίησης των ζημιών — αν και η βιομηχανία το αρνείται αυτό», γράφει το Bloomberg.

Οι νέοι με τις κουκούλες

 Εκεί που κάποτε κυριαρχούσαν οι κρατικές επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας, σήμερα λειτουργούν νεοφυείς επιχειρήσεις γεμάτες τρομερά έξυπνους διδάκτορες και νεαρούς μηχανικούς που φορούν φούτερ με κουκούλα.  Θα μπορούσε να μιλήσει κανείς για την «Silicon Valley» του ευρωπαϊκού εμπορίου ενέργειας. 

Μόλις πριν από πέντε χρόνια, ο κλάδος ήταν μικρός, με τις κορυφαίες εταιρείες να πραγματοποιούν συνδυασμένα καθαρά έσοδα περίπου 100 εκατομμυρίων δολαρίων ετησίως, στην καλύτερη περίπτωση. Σήμερα, οι ίδιες εταιρείες παρήγαγαν περίπου 5 δισεκατομμύρια δολάρια σε συνδυασμένα κέρδη το 2022, σύμφωνα με μια επισκόπηση του Bloomberg Opinion στα ετήσια αποτελέσματά τους.

Ενεργειακή φτώχεια

Αυτό αποτελεί πραγματική αιτία ανησυχίας, καθώς η ενεργειακή φτώχεια παραμένει ένα πιεστικό ζήτημα σε ολόκληρη την ευρωπαϊκή ήπειρο. Εκατομμύρια Ευρωπαίοι  έπεσαν σε ενεργειακή φτώχεια  κατά τη διάρκεια της ενεργειακής κρίσης που προκλήθηκε από τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία και τις κυρώσεις στο ρωσικό φυσικό αέριο που τροφοδοτούσε τη μισή Ευρώπη. 

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ορίζει την ενεργειακή φτώχεια ως αυτό που «συμβαίνει όταν ένα νοικοκυριό πρέπει να μειώσει την κατανάλωση ενέργειας σε βαθμό που επηρεάζει αρνητικά την υγεία και την ευημερία των κατοίκων». Ενώ η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Ευρωπαϊκή Ένωση έχουν εισαγάγει  μια σειρά από μέτρα  για την αντιμετώπιση των αυξανόμενων ποσοστών ενεργειακής φτώχειας σε ολόκληρο το μπλοκ, πολλοί Ευρωπαίοι άργησαν να ανακάμψουν από τις δυσκολίες του 2022.

Μια  σύντομη ενημέρωση  από την Ευρωπαϊκή Ένωση αναφέρει τις «αστάθειες τιμές της ενέργειας» ως έναν από τους παράγοντες που τροφοδοτούν την ενεργειακή φτώχεια στην Ευρώπη, ο οποίος είναι ακριβώς ο ίδιος παράγοντας που οδηγεί σε κέρδη τις εταιρείες εμπορίας ενέργειας  

Αναστάτωση στην αγορά

Οι εταιρείες αυτές που χρησιμοποιούν αυτοματοποιημένα γραφεία συναλλαγών –ο βιομηχανικός όρος για υπολογιστές που εκτελούν συναλλαγές με βάση πολύπλοκους αλγόριθμους– αγοράζουν και πωλούν τεράστιους όγκους ενεργειακών συμβολαίων με βάση τις καιρικές συνθήκες που επηρεάζουν την κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας από τη μια άκρη και την παραγωγή ανανεώσιμης ενέργειας από την άλλη.  Και κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας πλουτίζουν.

Αυτός ο νέος τύπος trading στην ενέργεια θεωρείται σημαντικό μέρος του νέου ενεργειακού τοπίου που αναδύεται ως μέρος του παγκόσμιου κινήματος απαλλαγής από τις εκπομπές άνθρακα.