Το νέο κανονιστικό πλαίσιο προτεραιοτήτων για τη χορήγηση όρων σύνδεσης Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α. και την αντιμετώπιση της πανδημίας.
Η από 20.03.2020 δημοσιευθείσα Απόφαση (ΦΕΚ Β΄940) του Υφυπουργού Περιβάλλοντος ορίζει το νέο ειδικό πλαίσιο προτεραιότητας για την εξέταση των αιτήσεων και τη χορήγηση οριστικών Προσφορών Σύνδεσης των σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α.
Ειδικότερα, οι ρυθμίσεις της Υ.Α. σκοπούν στην επίλυση των χρόνιων καθυστερήσεων που έχουν παρατηρηθεί κατά την αδειοδοτική διαδικασία των σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α. Βασική στόχευση της εν λόγω απόφασης είναι η διευκόλυνση ταξινόμησης και ταχύτερης επεξεργασίας των υπεράριθμων αιτήσεων για χορήγηση προσφορών σύνδεσης. Παράλληλα, σύμφωνα με την ανακοίνωση του Υπουργείου, με τις ρυθμίσεις της Υ.Α. επιδιώκεται η αναβάθμιση των δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας, ώστε να αυξηθεί ο διαθέσιμος ηλεκτρικός χώρος για τη σύνδεση νέων σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε.
Εξεταζόμενες υπό το πρίσμα της άμεσης αντιμετώπισης σωρείας προβλημάτων ανακυπτόντων εκ του κείμενου ρυθμιστικού πλαισίου, οι διατάξεις της νέας Υπουργικής Απόφασης εκτιμάται ότι κινούνται προς την σωστή κατεύθυνση. Είναι σαφής η προσήλωση, άλλωστε, στη θέσπιση κανόνων ενίσχυσης ενός ασφαλούς και αξιόπιστου ρυθμιστικού περιβάλλοντος σ’ ένα τομέα όπου το επενδυτικό ενδιαφέρον είναι αυξημένο, δεδομένης της ευρύτερης τάσης του ελληνικού και ενωσιακού ενεργειακού ρυθμιστικού πλαισίου προς την ταχεία ενίσχυση της διείσδυσης των Α.Π.Ε. στο ενεργειακό μίγμα. Ζήτημα, ωστόσο, παραμένει η αξιολόγηση των επιπτώσεων των νέων ρυθμίσεων στην περαιτέρω ανάπτυξη των Ενεργειακών Κοινοτήτων, το καθεστώς προτεραιοτήτων των οποίων μεταβάλλεται ουσιωδώς με την εν λόγω Υπουργική Απόφαση.
Εξετάζοντας τα ουσιώδη σημεία της Υ.Α. ΥΠΕΝ/ΔΑΠΕΕΚ/28857/1083 σημειώνουμε τα εξής:
Το άρθρο 2 της Υ.Α., ορίζει τις κατηγορίες σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α. που θα κατατάσσονται, αντιστοίχως, σε πέντε ομάδες, δυνάμει δε της κατηγοριοποίησης αυτής θα εξετάζονται οι αιτήσεις των φορέων των έργων και θα χορηγούνται οι οριστικές προσφορές σύνδεσης.
Ειδικότερα, στην πρώτη ομάδα (ομάδα Α΄) εντάσσονται κυρίως σταθμοί που προωθούν την κυκλική οικονομία, όπως οι σταθμοί παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από βιοαέριο ή από αέρια εκλυόμενα από χώρους υγειονομικής ταφής, οι οποίοι πρόκειται να λειτουργήσουν υπό την ευθύνη των Φορέων Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (Φο.Δ.Σ.Α.) ή νομικών προσώπων που τους έχουν ανατεθεί αρμοδιότητες των Φο.Δ.Σ.Α μέσω προγραμματικής σύμβασης Σύμπραξης Δημοσίου – Ιδιωτικού Τομέα (Σ.Δ.Ι.Τ.).
Στην δεύτερη ομάδα (ομάδα Β΄) εντάσσονται οι σταθμοί παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α. για τους οποίους έχει χορηγηθεί μη δεσμευτική προσφορά σύνδεσης πριν από τη δημοσίευση της νέας Υ.Α., εφόσον υποβάλλουν αίτημα για την οριστικοποίηση αυτής της προσφοράς. Επίσης στη δεύτερη ομάδα εντάσσονται και καινοτόμα έργα, τα οποία εγκαθίστανται από το Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών και Εξοικονόμησης Ενέργειας (Κ.Α.Π.Ε.) ή και από πανεπιστημιακά ιδρύματα, ερευνητικά ιδρύματα και ερευνητικά ινστιτούτα ή φορείς του ιδιωτικού τομέα στο πλαίσιο ερευνητικών προγραμμάτων, καθώς και οι σταθμοί παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με εφαρμογή ενεργειακού συμψηφισμού, τόσο των αυτοπαραγωγών όσο και των Ενεργειακών Κοινοτήτων.
Στην τρίτη ομάδα (ομάδα Γ΄) εντάσσονται, μεταξύ άλλων, σταθμοί Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α. που έχουν ενταχθεί στη διαδικασία ταχείας αδειοδότησης ή στις διαδικασίες στρατηγικών επενδύσεων και αιολικοί και φωτοβολταϊκοί σταθμοί που ανήκουν σε Ενεργειακές Κοινότητες Μη Κερδοσκοπικού Σκοπού ή σε Ενεργειακές Κοινότητες στις οποίες συμμετέχουν Ο.Τ.Α α΄και β΄βαθμού ή σε Ενεργειακές Κοινότητες στις οποίες συμμετέχουν περισσότερα από 60 μέλη, και τουλάχιστον τα 50 εξ αυτών είναι φυσικά πρόσωπα.
Στην τέταρτη ομάδα (ομάδα Δ΄), εντάσσονται οι αιολικοί και φωτοβολταϊκοί σταθμοί που ανήκουν σε Ενεργειακές Κοινότητες κερδοσκοπικού σκοπού.
Τέλος, στην πέμπτη ομάδα (ομάδα Ε΄) εντάσσονται όλες οι λοιπές κατηγορίες που δεν αναφέρονται στις ανωτέρω ομαδοποιήσεις.
Δυνάμει της ανωτέρω κατηγοριοποίησης, η ΥΑ ρυθμίζει τη σειρά προτεραιότητας των αιτήσεων για χορήγηση Προσφοράς Σύνδεσης. Στο νέο αυτό πλαίσιο, οι αιτήσεις εξετάζονται, αναλόγως με την κατηγορία στην οποία έχουν υπαχθεί οι αντίστοιχοι προς αδειοδότηση σταθμοί. Τούτο σημαίνει ότι προηγούνται χρονικά και εξετάζονται κατά προτεραιότητα οι αιτήσεις της ομάδας Α, ακολούθως της ομάδας Β, της ομάδας Γ κ.ο.κ.
Μεταξύ των αιτήσεων για χορήγηση οριστικής Προσφοράς Σύνδεσης σε σταθμούς της ίδιας ομάδας τηρείται σειρά χρονικής προτεραιότητας με βάση την ημερομηνία υποβολής τους. Με ευθύνη της ΔΕΔΔΗΕ Α.Ε. οι αιτήσεις κατατάσσονται σε σειρά προτεραιότητας αυτοτελώς ανά Διεύθυνση Περιφέρειας.
Ειδική μνεία, λόγω των καίριων αλλαγών στη σειρά προτεραιότητας, οφείλει να γίνει στους σταθμούς παραγωγής που εντάσσονται σε Ενεργειακές Κοινότητες. Με βάση τη νέα Υ.Α., από τις 30.3.2020 οι αιτήσεις της ομάδας Γ (Ενεργειακές Κοινότητες που δεν διανέμουν τα πλεονάσματα χρήσης και Ενεργειακές Κοινότητες στις οποίες συμμετέχουν Ο.Τ.Α. α΄ και β΄ βαθμού) λαμβάνουν χρονική προτεραιότητα τεσσάρων (4) μηνών, έναντι των αιτήσεων που υπάγονται στις ομάδες Δ και Ε. Ενώ, για την ομάδα Δ (Ενεργειακές Κοινότητες που διανέμουν το πλεόνασμα χρήσης), οι αιτήσεις λαμβάνουν χρονική προτεραιότητα ενός (1) μηνός έναντι των αιτήσεων που υπάγονται στην ομάδα Ε.
Αναφορικά με τους σταθμούς παραγωγής που εγκαθίστανται σε περιοχές με κορεσμένα δίκτυα ή στην περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας και στο Δήμο Μεγαλόπολης, η Υπουργική Απόφαση ορίζει ότι ο ΔΕΔΔΗΕ συντάσσει ειδικό κατάλογο προτεραιότητας και οι αιτήσεις εξετάζονται παράλληλα με τις λοιπές αιτήσεις από την κατά περίπτωση αρμόδια Διεύθυνση Περιφέρειας.
Σημαντική κρίνεται η ρύθμιση της νέας Υ.Α. για τις περιπτώσεις στις οποίες, κατά τη διαδικασία εξέτασης της αίτησης, προκύψει αδυναμία σύνδεσης του σταθμού στο δίκτυο. Δυνάμει των οριζόμενων στην παρ. 6 του άρθρου 3, για τις περιπτώσεις αυτές ο ΔΕΔΔΗΕ δύναται να διατηρήσει την αίτηση σε εκκρεμότητα για ένα έτος -υπό την προϋπόθεση υποβολής σχετικού αιτήματος από τον φορέα του έργου- και την εν ισχύ άδεια παραγωγής αυτού καθ΄ όλη τη διάρκεια του έτους εντός του οποίου θα εκκρεμεί η αίτηση. Στις περιπτώσεις αυτές ο ΔΕΔΔΗΕ θα χορηγεί την οριστική προσφορά σύνδεσης άμα καταστεί δυνατή η σύνδεση του σταθμού, με βάση, όμως, την προτεραιότητα της αρχικής αίτησης.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει επίσης η παρ. 5 του άρθρου 2 της Υ.Α., στην οποία διάταξη παρατίθενται τα κριτήρια κατάταξης των έργων στις ανωτέρω ομάδες προτεραιότητας. Συγκεκριμένα, η αίτηση για χορήγηση οριστικής προσφοράς σύνδεσης, κατατάσσεται σε αντίστοιχη ομάδα με γνώμονα το βαθμό αδειοδοτικής ωρίμανσης του έργου.
Η επιλογή του νομοθέτη είναι σύμφωνη με τα όσα προτείνονται και στο προς ψήφιση πλέον σχετικό σχέδιο νόμου, διεξοδική ανάλυση του οποίου παραθέσαμε (https://energypress.gr/news/proteinomeno-neo-adeiodotiko-plaisio-gia-tis...), σύμφωνα με τις διατάξεις του οποίου η απλοποίηση της αδειοδοτικής διαδικασίας των σταθμών Α.Π.Ε. συνδέεται με το βαθμό υλοποίησης του εκάστοτε έργου. Τέλος, σημειωτέα και η θεσπισθείσα στην Υ.Α. ρύθμιση, σύμφωνα με την οποία όλες οι εκκρεμείς αιτήσεις καταλαμβάνονται από τις διατάξεις του νέου πλαισίου προτεραιοτήτων.
Συνοψίζοντας, η πρωτοβουλία του ΥΠΕΝ για τον καθορισμό ειδικού πλαισίου προτεραιότητας κρίνεται ως κινούμενη στην ορθή κατεύθυνση, καθώς ανταποκρίνεται στην ανάγκη ταχείας αδειοδότησης των σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α. Βελτιωτικές κινήσεις θα μπορούσαν να γίνουν στις περιπτώσεις κατά τις οποίες φορέας του έργου είναι Ενεργειακή Κοινότητα, ούτως ώστε να μην υπάρξει μεν ανάσχεση της υφιστάμενης τάσης ανάπτυξης του συγκεκριμένου σχήματος επενδύσεων στη χώρα μας, αλλά και να ανασχεθεί η αρνητική του κατάχρηση, η οποία σαφώς παρατηρείται. Ο θεσμός των Ενεργειακών Κοινοτήτων, ορθά χρησιμοποιούμενος, δύναται να προσφέρει πολλαπλά οφέλη στους εθνικούς στόχους για την προώθηση της κοινωνικής οικονομίας και καινοτομίας στον ενεργειακό τομέα, την αντιμετώπιση της ενεργειακής ένδειας και την προαγωγή της ενεργειακής αειφορίας.
Η ρύθμιση ζητημάτων που αφορούν στον τομέα της ενέργειας και ιδίως των Α.Π.Ε. στο πλαίσιο των μέτρων της ελληνικής κυβέρνησης για την αντιμετώπιση της πανδημίας του κορονοϊού
Πέραν των ανωτέρω ρυθμίσεων της Υ.Α., ειδική αναφορά οφείλει να γίνει και στο άρθρο 55 της προσφάτως θεσπισθείσας Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου της 30η Μαρτίου (ΦΕΚ 75/Α/30-3-2020), στο οποίο ρυθμίζονται επείγοντα ζητήματα του ενεργειακού τομέα και ιδίως των Α.Π.Ε.
Σύμφωνα με την παρ. 3 του ανωτέρω άρθρου, παρατείνονται οι προθεσμίες σε μια σειρά διαδικασιών που αφορούν την λειτουργία των σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α.
Συγκεκριμένα, κατά έξι (6) μήνες παρατείνεται: α) Η διάρκεια ισχύος των αδειών εγκατάστασης και των οριστικών προσφορών σύνδεσης σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε. ή Σ.Η.Θ.Υ.Α, οι οποίες πρόκειται να λήξουν έως την 30η Ιουνίου του 2020, καθώς και β) οι προθεσμίες για τη θέση σε δοκιμαστική λειτουργία των σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής που έχουν επιλεγεί κατά την έναρξη ισχύος της παρούσας (30.03.2020) ή επιλέγονται μέσω ανταγωνιστικής διαδικασίας του άρθρου 7 του ν. 4414/2016 (Α΄ 149), με υποχρέωση θέσης αυτών σε λειτουργία (κανονική ή δοκιμαστική) μέχρι την 30η Ιουνίου 2020.
Περαιτέρω κατά τέσσερις (4) μήνες, παρατείνονται, δυνάμει της ανωτέρω διάταξης της Π.Ν.Π.: α) η διάρκεια ισχύος των αδειών εγκατάστασης και των οριστικών προσφορών σύνδεσης σταθμών ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ ή ΣΗΘΥΑ, οι οποίες λήγουν από την 1η Ιουλίου 2020 μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2020, β) οι προθεσμίες για τη θέση σε δοκιμαστική λειτουργία των σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ που έχουν επιλεγεί κατά την έναρξη ισχύος της ανωτέρω Π.Ν.Π., ή επιλέγονται μέσω ανταγωνιστικής διαδικασίας του άρθρου 7 του ν. 4414/2016, με υποχρέωση θέσης αυτών σε λειτουργία, κανονική ή δοκιμαστική, από την 1η Ιουλίου 2020 μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2020, γ) η ημερομηνία εφαρμογής (1.1.2021) των Τιμών Αναφοράς που ορίζονται με την υπ’ αρ. ΥΠΕΝ/ΔΑΠΕΕΚ/25511/882/20.03.2019 απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας (Β’ 1021), καθώς και ειδικά για το παρόν έτος η ημερομηνία εφαρμογής (1.1.2021) των Τιμών Αναφοράς της απόφασης του τελευταίου εδαφίου της παρ. 5 του άρθρου 4 του ν. 4414/2016 και δ) η προθεσμία θέσης σε λειτουργία, δοκιμαστικής ή κανονικής, των σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ των περ. (α) και (β) της παρ. 12 του άρθρου 3 του ν. 4414/2016, που προβλέπεται στο τελευταίο εδάφιο της ίδιας παραγράφου.
Τέλος, κατά δύο (2) μήνες, ήτοι μέχρι την 1/5/2020, παρατείνεται η προθεσμία για την αποδοχή της Οριστικής Προσφοράς Σύνδεσης για σταθμούς ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ των άρθρων 3 και 4 του ν. 3468/2006 (Α΄ 129) και για την υποβολή στον αρμόδιο Διαχειριστή της σχετικής εγγυητικής επιστολής σύμφωνα με τα οριζόμενα στην περ. 3 της υποπαρ. Ι.1 του ν. 4152/2013 (Α΄ 107), το πέρας της οποίας εμπίπτει στο χρονικό διάστημα που ορίζεται από την έναρξη ισχύος της παρούσας μέχρι την 30η Ιουνίου 2020.
Συνοψίζοντας, όσον αναφορά τις προβλέψεις της προσφάτως εκδοθείσας Π.Ν.Π. σημειώνουμε ότι η παράταση των προθεσμιών ανάλογα με τη φάση υλοποίησης του εκάστοτε έργου είναι προφανές ότι αποσκοπεί στη διασφάλιση των συνθηκών που δύνανται να επιτρέψουν την -κατά το δυνατόν- απρόσκοπτη εκτέλεση των εν εξελίξει επιχειρηματικών σχεδίων στις συγκεκριμένες, και δη κρίσιμες, κατηγορίες ενεργειακών έργων και ως εκ τούτου δεν μπορούν παρά να αξιολογηθούν ως θετικές. Καταληκτικό σχόλιο και εκτίμηση: Η ανάπτυξη των ΑΠΕ παγκοσμίως προφανώς θα επηρεαστεί αρνητικά και αυτή από τη σοβούσα πανδημία, αλλά η μεσοπρόθεσμη θετική τάση ανάπτυξής τους δεν μπορεί - και δεν πρέπει - να αναστραφεί (βλ. πρόσφατα και την ενδιαφέρουσα ανάλυση http://theconversation.com/covid-19-will-slow-the-global-shift-to-renewable-energy-but-cant-stop-it-133499).
------------------------
Επιμέλεια: Δικηγορική Εταιρεία «Μεταξάς & Συνεργάτες – Δικηγόροι & Νομικοί Σύμβουλοι» (www.metaxaslaw.gr)
3 Απριλίου 2020
energypress
