Ν. Καρακατσάνη: Περικοπές ΑΠΕ - H εξομάλυνση προσκρούει σε ελλείψεις εξοπλισμού, προσωπικού και μηχανισμού εποπτείας
Οι περικοπές των ΑΠΕ αποτελούν ένα σύνθετο ζήτημα, που προκαλεί επενδυτική αβεβαιότητα, και αποτυπώνει σε σημαντικό βαθμό, την υποτονική εξέλιξη της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας, τη χρονική υστέρηση στην ανάπτυξη της αποθήκευσης και πόρων ευελιξίας, τη χαμηλή διασυνοριακή δυναμικότητα και τους περιορισμούς των ηλεκτρικών δικτύων.
Γίνονται σημαντικά, θεσμικά βήματα για την ανάλυση του φαινομένου και την έκδοση ενός αποτελεσματικού κανονιστικού πλαισίου, που θα δημιουργήσει κάποια σαφήνεια, με όρους διαφάνειας και δίκαιης κατανομής, εξειδικεύοντας τον ευρωπαϊκό κανονισμό.
Είναι αλήθεια ότι το φαινόμενο εντάθηκε φέτος, ιδίως τον μήνα Απρίλιο. Εκδηλώθηκε μάλιστα, με τέτοια κλίμακα, ώστε για πρώτη φορά ίσως, κάποια φωτοβολταϊκά έργα δεν κατάφεραν να καλύψουν από τα έσοδά τους τη μηναία δόση των δανείων τους.
Πέρα από το θεσμικό πλαίσιο που βρίσκεται σε εξέλιξη, η εξομάλυνση των περικοπών φαίνεται να προσκρούει και σε πρακτικά ζητήματα.
(1) Αν και η ουσιαστική αντιμετώπισή της είναι η αποθήκευση, η αβεβαιότητα για το ύψος των περικοπών δεν επιτρέπει στον παραγωγό ΑΠΕ να διαστασιολογήσει τη δυναμικότητα της μπαταρίας που χρειάζεται. Ενδεικτικά, αν οι περικοπές είναι 1 MWh, τότε το κόστος της μπαταρίας μπορεί να ανέρχεται στα 140.000 ευρώ. Αν οι περικοπές είναι 2 MWh, τότε το κόστος της μπαταρίας διπλασιάζεται. Αυτή η αβεβαιότητα δυσχεραίνει την λήψη επενδυτικών αποφάσεων.
(2) Η θέσπιση της υποχρέωσης για εγκατάσταση τηλεμέτρησης στους φωτοβολταϊκούς σταθμούς έως τα τέλη τους έτους θα συμβάλει σημαντικά στη διαφάνεια και τον περιορισμό των περικοπών, μέσω τηλε-εποπτείας. Ωστόσο, στην πράξη μπορεί να ανακύψουν προσωρινές ελλείψεις στον εξοπλισμό, καθώς εκδηλώνεται ταυτόχρονα η ζήτηση, ενώ διανύουμε μια περίοδο αποσταθεροποίησης των εφοδιαστικών αλυσίδων, που μπορεί να επιφέρει καθυστερήσεις στις παραδόσεις.
(3) Ταυτόχρονα, ανακύπτουν ελλείψεις στο προσωπικό που θα κάνει την εγκατάσταση του εξοπλισμού. Πρόκειται για ένα ευρύτερο ζήτημα ανάπτυξης πράσινων δεξιοτήτων που καλείται να επιλύσει η χώρα μας, δεδομένης της φιλόδοξης πράσινης μετάβασης που εφαρμόζει.
(4) Συγχρόνως, χρειάζεται ένας μηχανισμός εποπτείας, που θα προσδίδει διαφάνεια στις περικοπές που υλοποιούνται, τη μεθοδολογία που εφαρμόζεται και την τεκμηρίωση των εντολών περικοπής. Θα πρέπει πιθανόν, να εξεταστούν κάποια αντικίνητρα που θα αποτρέπουν μη ορθές πρακτικές. Για παράδειγμα, αν ένας παραγωγός επικαλείται συστηματικά βλάβη του εξοπλισμού τηλεμέτρησης, μπορεί να επιβαρύνει άλλα έργα στην περιοχή του, και αυτή η συμπεριφορά θα πρέπει να καταγράφεται.
Τέλος αξίζει να σημειωθεί ότι, η αποφυγή μηδενικών τιμών στην χονδρεμπορική αγορά για δύο διαδοχικές ώρες, και η επίτευξη επιπέδων έστω ελάχιστα μεγαλύτερων, ώστε να μην ανασταλούν οι αποζημιώσεις των παραγωγών ΑΠΕ, καθίσταται πιο σύνθετη, λόγω και της σύζευξης των αγορών. Για παράδειγμα, αν έχουν καθοριστεί μηδενικές τιμές στην Βουλγαρία σε κάποια πρωινή, μη αιχμιακή ώρα, λόγω των block προσφορών και της δυναμικής που δημιουργείται, μπορεί να κυριαρχήσουν εισαγωγικές ροές με μηδενικές τιμές για αρκετές ώρες.
Συνολικά, το νέο ενεργειακό τοπίο δημιουργεί προκλήσεις, που προκαλούν δομικές ανακατατάξεις και επιφέρουν προσαρμογές στα επιχειρηματικά μοντέλα.
