COP27: και τώρα τρεχάτε ποδαράκια μου.
Τελευταίες 2 μέρες του COP27, άλλα όπως πάντα γίνεται, μάλλον θα τραβήξουν οι συζητήσεις και οι σκληρές διαπραγματεύσεις μέχρι και το Σάββατο ίσως και την Κυριακή.
Μην ξεχνάμε πρωταρχικός στόχος είναι να υπάρξει κοινή απόφαση.
Το αν θα είναι καλή για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης και των συνεπειών της έρχεται ειλικρινά σε δεύτερη μοίρα. Η αρχή το καλύτερα μια κακή συμφωνία από καθόλου συμφωνία που επικράτησε και στη Γλασκώβη παραμένει κυρίαρχη.
Το θεαθήναι είναι επίσης κυρίαρχο.
Είμαι επίσημα γραμμένος στο COP27 και παρακολουθώ καθημερινά ότι προλαβαίνω γιατί είναι πάρα πολλές οι συνεδριάσεις και οι εκδηλώσεις. Οι δηλώσεις, όλων είτε των επικεφαλής είτε των απλών συνέδρων, είναι πανομοιότυπες και προφανώς ευθυγραμμισμένες με το τελικό ζητούμενο.
Είναι άλλο όμως να υποστηρίζεις θεωρητικά την επίτευξη των στόχων της συμφωνίας του Παρισιού και είναι άλλο να παίρνεις τα μέτρα και κυρίως να διαθέτεις τα απαιτούμενα κονδύλια για να επιτευχθούν οι στόχοι.
Για την ώρα, εδώ, προέχει η απόκτηση πιστοποιητικού κλιματικής νομιμοφροσύνης.
Ίσως να είναι το πιο επικίνδυνο Greenwashing πάρτι που γίνεται. Και είναι πιο επικίνδυνο, γιατί σε αυτό έχουμε κρεμάσει όλες τις ελπίδες μας για την αποφυγή της κλιματικής καταστροφής.
Μόνο οι νεαροί ακτιβιστές τα βλέπουν και τα αναγνωρίζουν. Θυμηθείτε πως τους ξεμπρόστιασε η Γκρέτα πέρσι στη Γλασκώβη[i]. Είναι οι μόνοι που λένε τα πράγματα με το όνομα τους, που έχουν τα σωστά αιτήματα και που δυστυχώς δεν έχουν τη δύναμη να τα επιβάλουν.
Όπως δείχνουν τα πράγματα λοιπόν, θα είναι ένα ακόμη «μη επιτυχημένο» COP, που άλλωστε θα έπρεπε να το περιμένουμε με την ενεργειακή κρίση που επικρατεί και δεν δείχνει να τελειώνει σύντομα.
Δεν υπάρχει καλύτερη δικαιολογία από τον πόλεμο στην Ουκρανία για κλιματική αδράνεια. Χώρια που στις περισσότερες περιπτώσεις υπάρχει και η σύμφωνη γνώμη του κόσμου, ο οποίος στην τραγική οικονομική κατάσταση που βρίσκεται επικεντρώνεται στο άμεσο και όχι σε αυτό που φαίνεται απόμακρο. Δυστυχώς όμως δεν είναι απόμακρο.
Και τώρα τι, λοιπόν; Μετά το COP27 που πάμε;
Η ουσία σε μερικές γραμμές είναι η εξής:
Ο στόχος συγκράτησης της ανόδου της μέσης παγκόσμιας θερμοκρασίας κάτω από 1,5ο Κελσίου πρέπει να θεωρείται χαμένος. Ίσως μαθηματικά να μην έχει χαθεί, αλλά ουσιαστικά έχει. Γνωρίζοντας από ποιους εξαρτάται η απειροελάχιστη μαθηματική πιθανότητα επίτευξης αυτού του στόχου και γνωρίζοντας τι έχουν κάνει ως τώρα πρέπει να το θεωρήσουμε σίγουρο.
Επομένως ο νέος στόχος είναι η άνοδος της θερμοκρασίας να ξεπεράσει τον 1,5ο Κελσίου όσο το δυνατόν λιγότερο.
Οι προβλέψεις για το που θα κάτσει η μπίλια ποικίλουν αλλά το εύρος είναι από 2 βαθμούς και κάτι μέχρι 4 βαθμούς και κάτι. [ii]
Για να καταλάβουμε τι λέμε, ο πλανήτης έχει να δει άνοδο πάνω από 2.5ο Κελσίου εδώ και 3 εκατομμύρια χρόνια.!!![i]
Όπως είχα γράψει με το ξεκίνημα του COP27 οι σημερινές δεσμεύσεις των κρατών οδηγούν σε άνοδο πάνω από 2,5ο Κελσίου[ii] και αυτό δεν είναι καν το χειρότερο σενάριο.
Σε ένα COP μεταξύ του επιθυμητού στόχου και της επίτευξης του, υπάρχει ένα τεράστιο βουνό νομικών κειμένων που είναι σε συνεχή επεξεργασία και διαβούλευση από δεκάδες συνέδρους, μέχρι να καταλήξουν σε πολιτικές αποφάσεις και να μεταφραστούν σε κεφάλαια, σε χρηματοδοτήσεις δράσεων.
Και αυτή είναι η ουσία: πόσα και ποιοι θα βάλουν τα απαιτούμενα για την επίτευξη του στόχου κεφάλαια;
Τα οποία κεφάλαια, εντωμεταξύ, έχουν αυξηθεί γιατί, πρώτον χειροτέρευσε η κλιματική κρίση λόγω της αδράνειας μας, και δεύτερον, οι αναπτυσσόμενες χώρες που δεν έχουν συμβάλει σχεδόν καθόλου στη δημιουργία της κλιματικής κρίσης ενώ την πληρώνουν περισσότερο από τις ανεπτυγμένες χώρες, απαιτούν χρηματοδότηση των απαιτούμενων δράσεων (climate financing για δράσεις Adaptation, Mitigation, Resilience) αλλά και για αποζημιώσεις (Loss & Damage compensation). Ιδιαίτερα το τελευταίο είναι πολύ ψηλά στην ατζέντα των χωρών της Αφρικής και σημειωτέον για πρώτη φορά μπήκε στην ατζέντα του COP!!
Μόλις τώρα σε συνέντευξη τύπου η Pan African Climate Justice Alliance[iii] δήλωσε: «αν στην τελική απόφαση δεν συμπεριληφθεί οικονομικός μηχανισμός για Loss and Damage το COP απότυχε» και κατέληξε «delayed Justice is denied justice»
Και πιστεύω, με όσα έχω παρακολουθήσει, αυτή τη δήλωση να την προσυπογράφουν πολλοί και όχι μόνο από την Αφρική, όπως θα φανεί τις επόμενες μέρες.
Θα πρέπει να γίνει κάποιο θαύμα για να παρθεί τέτοια απόφαση σε αυτό το COP. Για την ώρα σύμφωνα με όσα διαμείφθηκαν, η συγκρότηση τέτοιου μηχανισμού πάει γα το 2024, κάτι που φυσικά δεν αρέσει καθόλου.
Εδώ είναι λοιπόν, που καταρρέουν οι συμφωνίες, γιατί εύκολα λέγεται τι πρέπει να γίνει - άλλωστε το γνωρίζουμε δεκαετίες τώρα - αλλά το ποιος πληρώνει το μάρμαρο είναι το μεγάλο ζητούμενο και ποτέ δεν είναι σαφές.
Κι έτσι σερνόμαστε από το ένα COP στο άλλο, χωρίς σοβαρή πρόοδο.
Αυτή ήταν η βόμβα στα χέρια του συμπαθέστατου Γ.Γ. του ΟΗΕ. Αντόνιο Γκουτιέρες που φυσικά δεν κατάφερε να απασφαλίσει[iv].
Και τώρα τρεχάτε ποδαράκια μου για άλλο ένα χρόνο μέχρι το COP28 που θα διεξαχθεί σε μια χώρα στην οποία τα ορυκτά καύσιμα ζουν και βασιλεύουν, στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα[v]
Δηλαδή θα παίζουμε και εκτός έδρας;
Νομίζω ψήνεται και η 28η ήττα.
Δρ. Ιωάννης Τσιπουρίδης
Σύμβουλος Μηχανικός Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας,
Δ/ντης Κέντρου Ερευνών Ανανεώσιμων και Κλιματικης Αλλαγής στο πανεπιστήμιο TUM της Μομπάσα, Κένυα.
Μέλος της Ομάδας Loss and Damage Collaboration
