Κλιματική κρίση: Χάος στις μεταφορές, σε κίνδυνο το παγκόσμιο εμπόριο

Ο ιστορικός καύσωνας που έχει καταπνίξει την Ευρώπη το φετινό καλοκαίρι έχει προκαλέσει χάος στις μεταφορές. Τα ποτάμια έχουν στερέψει, οι σιδηροδρομικές γραμμές έχουν στραβώσει, οι αεροδιάδρομοι και η άσφαλτος στους δρόμους έχουν λιώσει. Το ίδιο συμβαίνει και στον υπόλοιπο κόσμο, υποδεικνύοντας ένα άγνωστο μέχρι τώρα αλλά πολύ σημαντικό πρόβλημα: οι υποδομές δεν είναι έτοιμες για την αύξηση της θερμοκρασίας. 

Εκτός από τον καύσωνα, οι πλημμύρες και το απότομο λιώσιμο των πάγων λόγω των αλλοπρόσαλλων κλιματικών συνθηκών απειλούν το οδικό δίκτυο και προκαλούν προβλήματα σε όλα τα μήκη και πλάτη του πλανήτη. Εάν δε ληφθούν άμεσα μέτρα για την επιδιόρθωση και τη βελτίωση των οδικών αρτηριών, το κόστος της συντήρησής τους θα εκτιναχθεί στα ύψη.

Μόνο στην Αφρική, το κόστος αυτό ενδέχεται να αγγίξει τα $183,6 δισ μέχρι το 2100, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του University of Colorado. Η πρόληψη, όπως και στον ιατρικό τομέα, είναι η μισή θεραπεία. Στον «παγωμένο» Καναδά, η καλύτερη επιλογή πρώτων υλών για την κατασκευή οδικών αρτηριών θα μπορούσε να μειώσει το κόστος κατά 90%, αποταμιεύοντας $4,1 δισ ετησίως μέχρι το 2050.

Εφοδιαστική αλυσίδα

Η παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα προφανώς βασίζεται στη μεταφορά των αγαθών μέσω των επίγειων, ποτάμιων και αεροπορικών οδών αυτών.

Οι δρόμοι αυτοί καθεαυτοί είναι και οι σημαντικότερες αρτηρίες της εφοδιαστικής αλυσίδας αφού χωρίς αυτούς, οι νέες παραγγελίες των καταναλωτών δεν μπορούν να φτάσουν μέχρι την πόρτα τους.

Για να αναλογιστεί κανείς τις πιθανές οικονομικές επιπτώσεις, το κλείσιμο της γεφυρας Leverkusen στη Γερμανία μεταξύ του Δεκεμβρίου του 2012 και του Μαρτίου του 2013 κόστισε στη γερμανική οικονομία 80 εκατ ευρώ. Η θανατηφόρα κατάρρευσης της γέφυρας Morandi στην Ιταλία κόστισε στη Γένοβα 6 εκατομμύρια ευρώ ημερησίως λόγω των καθυστερήσεων στη μεταφορά αγαθών. Η μείωση της στάθμης πλωτότητας του Ρήνου αυτή τη στιγμή επιδεινώνει την ενεργειακή κρίση και απειλεί το γερμανικό βιομηχανικό τομέα με «λουκέτα».

Οι επιπτώσεις λόγω της διακοπής της εύλογης λειτουργίας της εφοδιαστικής αλυσίδας είναι τεράστιες και θα αποδειχθούν ακόμα πιο επώδυνες για τις αναπτυσσόμενες οικονομίες.

Η μόνη λύση εκτός από την… παράδοση δισεκατομμυρίων δεμάτων μέσω drones θα είναι η επιδιόρθωση των υπαρχόντων οδικών αρτηριών και η ενίσχυσή τους για αντοχή σε ακραία κλιματικά φαινόμενα.

Προβλήματα και λύσεις

Υπάρχουν οι φθηνές, μεσοπρόθεσμες λύσεις όπως η χρήση ειδικού χρώματος το οποίο μπλοκάρει την ηλιακή ακτινοβολία στις ΗΠΑ και την Ιαπωνία μέχρι τις ακριβότερες αλλά καλύτερες λύσεις όπως η σύνθεση οδών μέσω ειδικών πολυμερών που δεν «σπάνε» στις υψηλές θερμοκρασίες, όπως γίνεται στο Ντουμπάι.

Το πρόβλημα, όμως, είναι κοινωνικοπολιτικό και όχι τεχνολογικό, σύμφωνα με τον Ladd Keith του University of Arizona, αφού οι κατασκευαστές οδικών αρτηριών σκέφτονται συνήθως βραχυπρόθεσμα και οι δημοτικές αρχές επιλέγουν τη φθηνότερη επιλογή.

Οι εξελιγμένες τεχνολογίες αυτές, παρ’ όλα αυτά, παραμένουν διαθέσιμες μόνο στις ανεπτυγμένες οικονομίες. Το επόμενο, υποβόσκον πρόβλημα έγκειται στο ότι η παραγωγή ασφάλτου και πολυμερών βασίζεται στην άντληση υδρογονανθράκων. 

Στην Ολλανδία και τη Σουηδία, ομάδες μηχανικών δοκιμάζουν νέους δρόμους κατασκευασμένους μέσω λιγνίνης, μίας σύνθετης οργανικής ουσίας που δρα ως συνδετικός παράγοντας μεταξύ των ινών και των κυττάρων στα ξύλα και τα περισσότερα φυτά. Στους γεμάτους με λακούβες δρόμους της Νότιας Αφρικής, οι μηχανικοί δοκιμάζουν τη χρήση ανακυκλωμένων κονιορτοποιημένων ελαστικών για το γέμισμά τους αντί για πολυμερή. Το παράδειγμα των νοτιοαφρικανών έχουν ακολουθήσει οι ΗΠΑ, η Βρετανία και η Αυστραλία.

Στο Λος Άντζελες η TechniSoil κατασκεύασε πιλοτικά ένα δρόμο από ανακυκλωμένα πλαστικά ενώ, σύμφωνα με τον ιδρυτή της εταιρείας Sean Weaver, ο δρόμος δε θα λιώσει και δε θα επηρεαστεί από θερμοκρασίες πολύ υψηλότερες των εκτιμώμενων.

Το μόνο σίγουρο είναι πως η ανθρωπότητα θα πρέπει άμεσα να επιταχύνει τις προσπάθειές της για την αντιμετώπιση αυτού του δευτερευόντως αλλά τεράστιας σημασίας προβλήματος που δημιουργήθηκε από την κλιματική αλλαγή.