Τι ψάχνει η ΕΔΕΥΕΠ για το CCS στη Νορβηγία - Το knowhow για την ασφάλεια υποδομών όπως ο Πρίνος
Στην αξιοποίηση για μια ακόμη φορά του νορβηγικού knowhow για τα έργα υπεράκτιων εγκαταστάσεων CCS στην Ελλάδα, όπως ο Πρίνος, αλλά και ως υλικό για την εκπόνηση του σχετικού θεσμικού πλαισίου, το οποίο χρήζει επαναξιολόγησης, προσανατολίζεται η ΕΔΕΥΕΠ.
Στη κατεύθυνση της απόκτησης τεχνογνωσίας για αναπτυσσόμενες τεχνολογίες, όπως η δέσμευση και αποθήκευση CΟ2, η ΕΔΕΥΕΠ συνεργάζεται από τις αρχές του έτους με τη νορβηγική DNV που ειδικεύεται σε θέματα ασφαλείας και προστασίας των συγκεκριμένων εγκαταστάσεων και στην ανάπτυξη του σχετικού θεσμικού πλαισίου.
Τα παραπάνω πρόκειται σύμφωνα με τις πληροφορίες να αξιοποιηθούν από την ΕΔΕΥΕΠ στο πλαίσιο σύνταξης του εθνικού θεσμικού πλαίσιου για τη δέσμευση και αποθήκευση CO2, το οποίο είχε υποβληθεί από τη προηγούμενη ηγεσία του ΥΠΕΝ αλλά προφανώς θα επενεξεταστεί (https://energypress.gr/news/ti-problepoyn-ta-3-nomoshedia-gia-ydrogono-biomethanio-ccs-poy-paroysiazei-simera-o-th) μέσα από μια ακόμη ελληνο-νορβηγική που χρηματοδοτείται από τα EEA Grants.
Τα EEA Grants (Χρηματοδοτικός Μηχανισμός τού Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου 2014-2021) αντιπροσωπεύουν τη συμβολή της Ισλανδίας, του Λιχτενστάιν και της Νορβηγίας για μια πράσινη, ανταγωνιστική Ευρώπη χωρίς αποκλεισμούς.
Και η χρηματοδότηση του δεύτερου αυτού έργου, που ολοκληρώνεται στα τέλη Απριλίου έχει ως αντικείμενο τους «Κανονισμούς ασφαλείας για υπεράκτια έργα υπόγειας αποθήκευσης αερίων (CO2) και αιολικών πάρκων, καθώς και σύγχρονες τεχνολογίες και λύσεις στον τομέα πλωτών αιολικών πάρκων προσαρμοσμένες στις ελληνικές συνθήκες».
Το «Northern Lights» και η νέα επένδυση του 1,1 δισ δολ
Σε αυτή τη βάση, η συνεισφορά της νορβηγικής πλευράς αναμένεται να είναι πολύ σημαντική, καθώς η DNV είχε αναλάβει τη σύνταξη των επικαιροποιημένων κατευθυντήριων κειμένων (Guideline Documents) για την εφαρμογή της Ευρωπαϊκής Οδηγίας CCS.
Η Νορβηγία πρωτοπορεί στον συγκεκριμένο κλάδο έχοντας ήδη υλοποιήσει εμβληματικά έργα – όπως τα «Sleipner», «Snøhvit» και κυρίως το «Northern Lights», το μεγαλύτερο project σε παγκόσμιο επίπεδο.
Τώρα το έργο, το οποίο έχει κατασκευαστεί για να αποθηκεύει όγκους CO2 σε μια δεξαμενή 2.600 μέτρων κάτω από τον βυθό της θάλασσας, βρίσκεται σε φάση επέκτασης. Στα τέλη Μαρτίου, η «Northern Lights» έλαβε την επενδυτική απόφαση (https://norlights.com/news/northern-lights-is-expanding-capacity-through-commercial-agreement/) για αύξηση της χωρητικότητας της εγκατάστασης σε τουλάχιστον 5 εκατομμύρια τόνους CO2 ετησίως, έναντι των σημερινών 1,5 εκατ τόνων. Είχε προηγηθεί η συμφωνία για μεταφορά και αποθήκευση έως και 900.000 τόνων CO2 από την σουηδική ενεργειακή εταιρεία «Stockholm Exergi».
Σαν ύψος επένδυσης, το έργο των Total Energies, Equinor και Shell υπολογίζεται στο ποσό των 7,5 δισ νορβηγικών κορονών (περίπου 1,15 δισεκατομμύρια δολάρια), η οποία θα χρηματοδοτηθεί από το ευρωπαικό πρόγραμμα CEF Energy και αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί στο δεύτερο εξάμηνο του 2028.
Η ασφάλεια και προστασία των εγκαταστάσεων CCS
Στη πράξη, η συνεργασία ΕΔΕΥΕΠ - DNV αφορά την ασφάλεια έργων τέτοιας κλίμακας υπεράκτιων εγκαταστάσεων, μέσα από σειρά συναντήσεων και εργαστήρια που έγιναν το τελευταίο τετράμηνο. Σε αυτά, η νορβηγική πλευρά παρουσίασε σειρά από Guidance Documents για την εφαρμογή της Ευρωπαϊκής Οδηγίας CCS, στη συγγραφή των οποίων συμμετείχε, το κατευθυντήριο κείμενο CO2RISKMAN που εκπόνησε η ίδια η εταιρεία για την προστασία εγκαταστάσεων CCS, αλλά και παραδείγματα υφιστάμενων εγκαταστάσεων CCS στην Ευρώπη, και όχι μόνο.
Τα παραπάνω αποτελούν και ένα προπαρασκευαστικό στάδιο για την επανασχεδιασμό του θεσμικού πλαισίου και της αλυσίδας του CCS στην Ελλάδα, όπου οι χρόνοι πιέζουν καθώς το έργο του Πρίνου, υπάγεται στα έργα του Ταμείου Ανάκαμψης.
Το ίδιο ισχύει και για το σύνολο των χρηματοδοτήσεων συνολικού ύψους 750 εκατ. ευρώ που έχουν εγκριθεί και για τα 3 έργα δέσμευσης CO2 στην Ελλάδα (Τιτάν, Motor Lafarge), δεδομένου ότι όλα έχουν σφιχτές χρονικές δεσμεύσεις.
Στη DG CLIMA το σχέδιο για την άδεια αποθήκευσης του Πρίνου
Το σχέδιο της άδειας αποθήκευσης του έργου έχει αποσταλεί από την ΕΔΕΥΕΠ στην DG CLIMA για να το ελέγξει πριν την έκδοση της τελικής άδειας. Η τελευταία προϋποθέτει επίσης την έκδοση της έγκρισης των σχετικών περιβαλλοντικών όρων (ΑΕΠΟ) από τη Διεύθυνση Περιβαλλοντικών Αδειοδοτήσεων (ΔΙΠΑ) του ΥΠΕΝ.
Καθώς τα έργα CCS στη χώρα μας, και ιδιαίτερα αυτό του Πρίνου, αρχίζουν και ωριμάζουν, είναι προφανής η ανάγκη, κατ’ αναλογία με ό,τι ισχύει για τις υπεράκτιες εγκαστάσεις εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων, να δοθούν κατευθυντήριες οδηγίες για την επίβλεψη της ασφάλειας των συγκεκριμένων υποδομών.
Στο πλαίσιο αυτό, έχει τη σημασία της η συνεργασία με τη νορβηγική πλευρά που υλοποιείται με χρηματοδότηση από τα EEA Grants, στοχεύοντας και πάλι στη μεταφορά τεχνογνωσίας σε αναπτυσσόμενους ενεργειακούς κλάδους, από έργα υπόγειας αποθήκευσης CO2, μέχρι θαλάσσια αιολικά πάρκα, καθώς επίσης ζητήματα ασφάλειας, όπως και ποιες τεχνολογίες offshore προκρίνονται ως οι καταλληλότερες για την περίπτωση της Ελλάδας.
Σημειωτέον ότι η έρευνα και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων, όπου υφίσταται ήδη νομοθετικό πλαίσιο και σαφείς κανόνες ασφάλειας, έχει αρκετά κοινά με την υπόγεια αποθήκευση αερίων, όμως υπάρχουν και σημεία που χρήζουν περαιτέρω μελέτης. Στη λογική αυτή κρίθηκε σκόπιμο να αξιοποιηθεί η εμπειρία των Νορβηγών, προκειμένου η ΕΔΕΥΕΠ να θέσει τα θεμέλια για το επερχόμενο έργο στον Πρίνο.
