Μια βιοκλιματική κατοικία ξηράς κατασκευής στην Δράμα.
Σε ένα αγρόκτημα πέντε στρεμμάτων στην Χωριστή της Δράμας, ολοκληρώθηκε πριν ένα χρόνο μια κατοικία 170μ2. Χωρίς να διαταράσσει το περιβάλλον που την φιλοξενεί, το αξιοποιεί στο έπακρον, παρέχοντας ανέξοδα άριστες συνθήκες διαβίωσης στην τετραμελή οικογένεια που διαμένει εκεί. Η κατοικία βρίσκεται στο υψηλότερο μέρος του αγροκτήματος όπου καλλιεργείται ένας ελαιώνας και ένας οπωρώνας. Η απλότητα της ξαφνιάζει: είναι ένα ορθογώνιο παραλληλεπίπεδο ‘αιωρούμενο’ λίγο πιο πάνω από τον υποκείμενο χλοοτάπητα. Η βόρεια και ανατολική πλευρά της είναι ορατές από τους παρακείμενους δρόμους. Είναι από σκούρα καφέ ραβδωτή λαμαρίνα ως ένα βιομηχανικό container. Δίνουν την εντύπωση ότι ‘ το σπίτι γυρίζει την πλάτη’ στους δρόμους, και έτσι περικλείουν και προστατεύουν την ιδιωτικότητα της κατοικίας. Σε αντίθεση, η νότια και δυτική πλευρά, ορατές μόνο μέσα από το αγρόκτημα, φαίνονται να έχουν ‘αφαιρεθεί’ ώστε η κατοικία να ενωθεί με την περιβάλλουσα φύση.
Οι κύριοι χώροι της κατοικίας καταλαμβάνουν την ανατολική, την νότια και την δυτική πλευρά της κάτοψης ενώ οι βοηθητικοί (ανεμόφραξη εισόδου, λουτρά και αποθήκη) αποκλειστικά την βόρεια. Ένας κεντρικός διάδρομος διαχωρίζει τις δύο ζώνες. Έτσι, το δωμάτιο των γονιών στο ανατολικό μέρος υποδέχεται τον πρωινό ήλιο και έχει πρόσβαση στο δικό του ιδιαίτερο λουτρό. Τα δωμάτια των παιδιών λιάζονται όλη μέρα και έχουν πρόσβαση στον νότιο εξώστη. Το καθημερινό δωμάτιο, με απρόσκοπτη θέα νότια και δυτικά το Παγγαίο, το Μενοίκιο και το Φαλακρό, έχει πρόσβαση από κοινού με την κουζίνα στον μεγάλο δυτικό εξώστη και στην συνέχεια στην αυλή. Ένας υπόσκαφος χώρος 70μ2, κάτω από το καθημερινό και την κουζίνα, λειτουργεί ως γκαράζ και εργαστήριο, hobby room της οικογένειας.
Το κτήριο είναι υπέρ-μονωμένο με σχεδόν απόλυτη έλλειψη θερμογεφυρών. Η βέλτιστη σχέση της επιφάνειας του κελύφους με τον περικλειόμενο όγκο, συμβάλει στην ελαχιστοποίηση των όποιων θερμικών απωλειών για το εμβαδόν της κατοικίας, ενώ η ανοιχτόχρωμη στέγη παρέχει προστασία από την υπερθέρμανση το καλοκαίρι. Το αποτέλεσμα αυτών των επιλογών είναι το κτήριο να λειτουργεί ως ένα ‘θερμός‘, δηλαδή η θερμοκρασία του περικλειόμενου αέρα να διατηρείται σταθερή για μεγάλο χρονικό διάστημα. Ο ήλιος, που τον χειμώνα είναι χαμηλά στον ορίζοντα, θερμαίνει τον εσωτερικό αέρα, ενώ το καλοκαίρι, που είναι ψηλότερα, τα προστεγάσματα εμποδίζουν την είσοδο του και έτσι ο εσωτερικός αέρας διατηρεί την νυκτερινή δροσερή θερμοκρασία. Όταν η εσωτερική θερμοκρασία δεν είναι η επιθυμητή, είτε τον χειμώνα είτε το καλοκαίρι, ενεργοποιείται μια μικρή κλιματιστική μονάδα 12BTU που είναι εγκατεστημένη στο καθημερινό δωμάτιο. Η κατανομή και η ανανέωση του εσωτερικού αέρα εξασφαλίζεται από ένα οικιακό σύστημα εξαερισμού με εναλλάκτη ανάκτησης θερμότητας. Έτσι, ο νωπός αέρας που συνεχώς διαχέεται στους κύριους χώρους θερμαίνεται από τον ‘βρώμικο’ απορριπτόμενο αέρα που απάγεται από τους βοηθητικούς χώρους και την κουζίνα. Τους θερμούς μήνες, ο απορριπτόμενος αέρας αυτόματα παρακάμπτει τον εναλλάκτη.
Ο φέρων οργανισμός της κατοικίας είναι μεταλλικός. Το περίβλημα εξωτερικά είναι με λαμαρίνα (με τσιμεντοσανίδα στις εσοχές) και εσωτερικά είναι με επένδυση γυψοσανίδας. Η πλήρωση του είναι με ορυκτοβάμβακα 45 εκ. Το ίδιο ισχύει για την οροφή και το δάπεδο. Όλη η εσωτερική επιφάνεια της εξωτερικής τοιχοποιίας και πριν την επένδυση με γυψοσανίδα καλύπτεται με αερο-στεγανή μεμβράνη. Τα κουφώματα είναι αλουμινίου θερμό-διακοπτόμενα με διπλή υάλωση. Οι εσωτερικές τοιχοποιίες είναι κατασκευασμένες με ηχομονωμένα γύψοπετασματα. Οι εξώστες είναι διαστρωμένοι με μασίφ ξύλινα μαδέρια, ενώ τα εσωτερικά δάπεδα με ημιμασίφ ξύλινες λωρίδες πάνω σε ψευδό-πάτωμα μοριοσανίδας. Όλες οι επιφάνειες των τοίχων και των δαπέδων των λουτρών κατασκευάστηκαν με πατητή τσιμεντοκονία.
Η κατοικία περιβάλλεται με χλοοτάπητα. Η όδευση προς στην είσοδο αλλά και στον χώρο του γκαράζ είναι κατασκευασμένη από διάτρητους σπαρμένους με αγριάδα κυβόλιθους πάνω σε σκύρα, ώστε όχι μόνο να μην διαταράσσεται η συνέχεια που προσφέρει ο χλοοτάπητας αλλά και να διευκολύνεται ο εμπλουτισμός του υδροφόρου ορίζοντα. Σημειωτέον ότι τα όμβρια της στέγης καθώς και τα ‘γκρίζα’ της οικιακής χρήσης συλλέγονται για την συμπληρωματική άρδευση του περιβάλλοντα χώρου. Το ζεστό νερό χρήσης εξασφαλίζεται με μπόιλερ διπλής ενέργειας ενώ το αποχετευτικό δίκτυο είναι επισκέψιμο και αναρτημένο από το υπερυψωμένο δάπεδο. Η ηλεκτρική παροχή είναι τριφασική ενώ όλες οι ηλεκτρικές συσκευές επιλέχτηκαν να είναι ‘Α’ κλάσης. Το σύνολο των επιλεγμένων υλικών είναι ανακυκλώσιμο.
Κατά την διάρκεια της παρελθούσης χρονιάς τον χειμώνα η θερμοκρασία κυμάνθηκε πάνω από 21ο C, ενώ το καλοκαίρι ως επί το πλείστον γύρω στους 25ο C . Η συνολική ενεργειακή κατανάλωση της κατοικίας αυτή την χρονιά (και χωρίς μέχρι στιγμής την τοποθέτηση του ηλιακού συλλέκτη) ήταν 32 kwh /m2 που το εντάσσει στην Α ενεργειακή κλάση. Προσφέροντας ποιοτική θερμική, οπτική και ακουστική άνεση η κατοικία εύλογα εντάσσεται στα βιοκλιματικά κτήρια. Είναι η τρίτη στη σειρά παρομοίων κατοικιών που μελετήθηκαν και υλοποιήθηκαν από το αρχιτεκτονικό γραφείο της ‘Κοραλλίας Ηρ. Παπαϊωάννου και συνεργάτες’ στην Δράμα.
21 Δεκεμβρίου 2020
