Περιμένοντας τον Βεζούβιο

Διαβάζω στην ιστοσελίδα Archaiologia.gr

Ακαριαίος ήταν ο θάνατος των θυμάτων του Βεζούβιου το 79 μ.Χ. καθώς κυριολεκτικά ψήθηκαν από την απότομη και υπερβολική άνοδο της θερμοκρασίας. Αυτό αποκάλυψαν νέες μελέτες σχετικά με την καταστροφική έκρηξη που αφάνισε τον πληθυσμό αλλά πάγωσε το χρόνο στις πόλεις Πομπηία και Ηράκλειο (Herculaneum) κοντά στη Νάπολη.

Αν και ίχνη της ηφαιστειακής δραστηριότητας είχαν, σύμφωνα με τους ιστορικούς, προειδοποιήσει τους κατοίκους των δύο πόλεων για την επερχόμενη καταστροφή, φαίνεται ότι αρκετοί ήταν εκείνοι που δεν ήθελαν ή δεν μπορούσαν να εγκαταλείψουν την πόλη τους και βρήκαν τελικά τραγικό θάνατο κάτω από τη στάχτη του Βεζούβιου.

Η ουσία της ιστορικής αναφοράς είναι πως οι κάτοικοι της Πομπηίας, είχαν προειδοποίηση αλλά δεν την έλαβαν υπόψη τους και κάηκαν ζωντανοί.

Τι είδους προειδοποίηση είχαν, λίγη σημασία έχει. Θα ήταν αντίστοιχη της εποχής τους και φυσικά όχι το 112 από το οποίο έλαβαν προειδοποίηση σχεδόν όλοι στην Ελλάδα φέτος.

Λένε πως τα μυαλά, όπως και τα αλεξίπτωτα δουλεύουν καλύτερα όταν είναι ανοιχτά.

Και η προειδοποίηση είναι αποτελεσματική όταν λαμβάνεται υπόψη στην λήψη αποφάσεων και καθορίζει την ατζέντα των δράσεων μας.

Κι έτσι φτάνουμε στο δικό μας Βεζούβιο που δεν είναι άλλος από την κλιματική κρίση και τις καταστροφές που την συνοδεύουν. Συνειδητά δεν γράφω «επερχόμενη κλιματική κρίση» γιατί είναι ήδη εδώ και κάνει πάρτι μπροστά στα μάτια μας. Γι αυτό και δεν θα ασχοληθούμε εδώ με τις προειδοποιήσεις. Γιατί είναι κάτι που γίνεται κατά κόρον  και άλλωστε είναι κάτι που αναφέρεται καθημερινά στα δελτία ειδήσεων.

Οφείλουμε όμως να τονίσουμε ότι οι προειδοποιήσεις δεν άρχισαν χθες. Στην Πομπηία είχαν τη δικαιολογία τουλάχιστον, ότι δεν είχαν αυτό που λέγεται έγκαιρη προειδοποίηση. Εμείς δεν έχουμε τέτοια δικαιολογία. Τα καμπανάκια κινδύνου για τις καταστροφές που συνεπάγεται η κλιματική κρίση χτυπάνε δεκαετίες τώρα, αλλά κανείς από αυτούς των οποίων οι αποφάσεις θα μπορούσαν να επηρεάσουν την ατζέντα της αντίδρασης μας, δεν τα λαμβάνει πραγματικά υπόψη του.

Με αυτό λοιπόν θα ασχοληθούμε: με την αντίδραση μας στην προειδοποίηση.

Η λύση σε κάθε πρόβλημα είναι ξεχωριστή και έχει ποιοτικά και ποσοτικά χαρακτηριστικά κι εμείς υστερούμε και στα δύο. Και αυτό είναι μετρήσιμο.

Θα μου πείτε, μα καλά δεν κάνουμε τίποτε; Τόσα φωτοβολταϊκά και ανεμογεννήτριες μπαίνουν κάθε χρόνο.

Δεν φτάνουν. Όπως έχει χτιστεί το ενεργειακό μας σύστημα, μοιάζουν με ασπιρινούλες. Σύμφωνα με τα στοιχεία από την περσινή ετήσια παγκόσμια έκθεση του οργανισμού REN21, GSR2022[i], του οποίου Πρόεδρος, για πολλοστή φορά, είναι ο καθ. Αρθούρος Ζερβός, το 80% της τελικής κατανάλωσης ενέργειας προέρχεται από ορυκτά καύσιμα και το 75% των παγκόσμιων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα προέρχεται από τη χρήση ορυκτών καυσίμων.

Πιστεύει κανείς ότι το 2022 θα μειώθηκε αυτό;

Με τις συνέπειες της εισβολής στην Ουκρανία; 

Και με δεδομένο ότι συνεχίζει η παγκόσμια κοινότητα να αναζητά νέα κοιτάσματα ορυκτών καυσίμων, αντί να στραφεί στη μόνη λύση που δίνει ενεργειακή ανεξαρτησία σε όλους, τις ανανεώσιμες πηγές ενεργείας, πιστεύει κανείς ότι θα μειωθεί άμεσα;

Να γιατί η αντίδραση μας ως τα τώρα ισοδυναμεί με ασπιρινούλα.

Και μια και η κουβέντα για ασπιρίνη να μιλήσουμε και για θερμοκρασίες. Γνωστά πράγματα αλλά η επανάληψη μήτηρ μαθήσεως και η ελπίδα αφύπνισης πεθαίνει τελευταία.

Στόχος της ανθρωπότητας από το Παρίσι και το COP21 είναι η συγκράτηση της ανόδου της μέσης παγκόσμιας θερμοκρασίας κάτω από 1,5ο Κελσίου[ii], που θυμίζω ότι δεν θα είναι παιδική χαρά, αλλά τουλάχιστον θα παλεύεται.

Οι προβλέψεις όμως, όπως συνεχίζουμε, είναι ότι η θερμοκρασία μπορεί να ανέβει από 2,3 ο Κελσίου κόλαση μέχρι τον εφιάλτη των 4,0 ο Κελσίου. [iii]

Αυτό συνιστά τη δική μας προειδοποίηση και τα τρέιλερ γα το τι θα συμβεί παίζονται καθημερινά στις οθόνες μας, με εικόνες από όλο τον πλανήτη. Κανείς δεν μπορεί πλέον να δηλώσει άγνοια.

Και να ποια είναι η αντίδραση μας και μάλιστα αναφορικά με το παγκόσμια ανώτατο όργανο λήψης αποφάσεων για την κλιματική κρίση, την Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή, κοινώς γνωστή ως Διάσκεψη των Μερών της UNFCCC και απλά ως COP:

  • Στο COP27 που έγινε πρόσφατα στην Αίγυπτο αποφύγαμε για άλλη μια φορά (όπως και στο COP26 στη Γλασκώβη) στις τελικές αποφάσεις να κατονομάσουμε την χρήση των ορυκτών καυσίμων σαν την αιτία ανόδου των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, λες και εκλύεται από μόνο του. Με τα ζόρια δε, διατηρήσαμε τον 1.5ο Κελσίου σαν στόχο-όριο ανόδου της θερμοκρασίας.
  • Αναθέσαμε το  COP28 σε μια πετρελαιοπαραγωγό χώρα, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
  • Ορίσαμε ως Πρόεδρο του COP28 διευθυντή μιας από τις μεγαλύτερες εταιρείες πετρελαίου των ΗΑΕ.

Πραγματικά είναι σαν να βάζεις το λύκο να φυλάει τα πρόβατα. Ιδιαίτερα όταν αποκαλύπτεται ότι οι πετρελαϊκές γνώριζαν ότι η χρήση ορυκτών καυσίμων προκαλούσε κλιματική αλλαγή και δεν έκαναν τίποτε γι αυτό.[iv] Το αντίθετο, μάλιστα, αμφισβητούσαν δημόσια την κλιματική επιστήμη.

Ο δε ΓΓ του ΟΗΕ που πιστεύω πως προσπαθεί όσο μπορεί να τα βγάλει πέρα με τους λύκους που έμπλεξε, δηλώνει από το βήμα του Φόρουμ του Νταβός[v].

«Ορισμένοι παραγωγοί ορυκτών πηγών ενέργειας γνώριζαν απολύτως στην δεκαετία του 1970 ότι το βασικό προϊόν τους θα κατέκαιγε τον πλανήτη. Όμως, όπως και η καπνοβιομηχανία, αγνόησαν την ίδια την γνώση τους. Ορισμένοι πετρελαϊκοί γίγαντες διακίνησαν το μεγάλο ψέμα», είπε ο Αντόνιο Γκουτέρες

 «Σήμερα, οι παραγωγοί ορυκτών καυσίμων και όσοι τους υποστηρίζουν συνεχίζουν να αγωνίζονται για την αύξηση της παραγωγής, γνωρίζοντας θαυμάσια ότι το οικονομικό τους μοντέλο είναι ασύμβατο με την επιβίωση της ανθρωπότητας», είπε ο Αντόνιο Γκουτέρες.

«Αυτή η παράνοια ισοδυναμεί με επιστημονική φαντασία, την ώρα που γνωρίζουμε ότι η κατάρρευση των οικοσυστημάτων είναι ένα απόλυτο επιστημονικό γεγονός», είπε.

«Φλερτάρουμε με την κλιματική καταστροφή».

Και εμείς βάζουμε ένα εκπρόσωπο των παραγωγών ορυκτών καυσίμων να προεδρεύσει των προσπαθειών αντιμετώπισης της κλιματικής κρίσης, στην πιο κρίσιμη μέχρι στιγμής διάσκεψη…..

Ίσως να είναι και το ανέκδοτο του 21ου αιώνα….

Και η έκρηξη του Βεζούβιου πλησιάζει.

 

Δρ. Γιάννης Τσιπουρίδης

Σύμβουλος Μηχανικός Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας

Διευθυντής RECCReC /Renewable Energy & Climate Change Research Center @TUM, Μομπάσα, Κένυα.

Γεννηθείς σε 312.2 ppm CO2