Τι είπαν οι καθηγητές Ζερεφός και Λέκκας στην ημερίδα για τις φυσικές καταστροφές.

Εχθές Τρίτη 30 Οκτωβρίου πραγματοποιήθηκε η ημερίδα του ΤΕΕ για τις φυσικές καταστροφές.

Δείτε τις σημαντικές τοποθετήσεις των διακεκριμένων επιστημόνων κκ. Ζερεφού και Λέκκα.

Χρήστος Ζερεφός: τα τελευταία 100 χρόνια έχει παρατηρηθεί αύξηση των αέριων του θερμοκηπίου κατά 25%

Στη συνέργεια των ανθρωπογενών παρεμβάσεων στο περιβάλλον και τις συνέπειες, αναφέρθηκε ο Ακαδημαϊκός Χρήστος Ζερεφός, Επόπτης του Κέντρου Ερεύνης Φυσικής της Ατμοσφαίρας και Κλιματολογίας της Ακαδημίας Αθηνών.

Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε ο καθηγητής, «το κλίμα δεν ευθύνεται για το σύνολο του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής, αλλά για ένα ποσοστό της τάξης 30%», εξηγώντας, ότι τα τελευταία 100 χρόνια έχει παρατηρηθεί αύξηση των αέρια του θερμοκηπίου κατά 25%, παράγοντας που αποδεδειγμένα αποσταθεροποιεί το κλίμα και έτσι προκαλούνται συχνότερα ακραία φαινόμενα.
Όπως τόνισε ο κ. Ζερεφός, «χρειάζεται σύμπνοια και ειρήνη μεταξύ αυτών που έχουν την τύχη στα χέρια τους», προσθέτοντας ότι απαιτείται γνώση του αντικειμένου και επαρκής εκπαίδευση για όλους, καθώς όπως απέδειξε ο ΟΑΣΠ στο αντικείμενο της σεισμολογίας, μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τα ακραία φυσικά φαινόμενα με επιτυχία. «Έμαθε ο κόσμος να ζει με τους σεισμούς, όμως δεν έχει μάθει να ζει με ακραία καιρικά φαινόμενα», ανέφερε χαρακτηριστικά, τονίζοντας την ανάγκη για εκπαίδευση και ενημέρωση του κοινού, των επιστημόνων και όλων των εμπλεκομένων.

Ειδικότερα, όσον αφορά την Ελλάδα, ο κ. Ζερεφός αναφέρθηκε στις μεταβολές που παρατηρούνται στον αέρα, καθώς έχει προκληθεί εντυπωσιακή αύξηση της θερμοκρασίας των καλοκαιρινών μηνών, αφού η μέγιστη θερμοκρασία έχει αυξηθεί σε πάνω από 4 βαθμούς τα τελευταία 100 χρόνια. Επιπλέον, την τελευταία τριακονταετία κατά τη διάρκεια του χειμώνα είχαμε πέντε φορές λιγότερες πιο κρύες νύχτες, σε σχέση με τις αρχές του προηγούμενου αιώνα όπου παρατηρούνταν στο σύνολο τους περί τις 100. Όσον αφορά τα καλοκαίρια με περιόδους καύσωνα, ενώ είχαν καταγραφεί τρεις κάθε τριάντα χρόνια, την τελευταία τριακονταετία έχουν καταγραφεί δεκαπέντε. Τα συγκεκριμένα φαινόμενα ο κ. Ζερεφός χαρακτήρισε ως αναμενόμενα απ΄ τη στιγμή που υπάρχει μεταβολή στην θερμοκρασία, εξαιτίας και των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου, που οδηγούν στην υπερθέρμανση του πλανήτη. Μάλιστα, όπως είπε, έχει ξεπεραστεί κατά πολύ ο στόχος που έχει τεθεί από τη Συνθήκη των Παρισίων, που προέβλεπε συγκράτηση της αύξησης της θερμοκρασίας σε πολύ κάτω από 2ο C, μέχρι το τέλος του αιώνα, με τη θερμότερη κατανομή, όσον αφορά την περιοχή μας, να πλήττει τη Δυτική Τουρκία, τη Στερεά Ελλάδα, αλλά και την Πελοπόννησο.

Επιπλέον αναμένεται αύξηση της μέγιστης διάρκειας της ξηρής περιόδου στα Ανατολικά ηπειρωτικά της χώρας μας και τη Βόρεια Κρήτη ,κατά 20 επιπλέον ημέρες την περίοδο 2021-2050, και κατά 40 επιπλέον ημέρες την περίοδο 2071-2100, ενώ μικρότερες αναμένονται να είναι οι αυξήσεις των ξηρών περιόδων στη Δυτική και Βόρεια Ελλάδα, φθάνοντας μέχρι και τις 20 ημέρες από το 2071-2100. Ενώ, παράλληλα θα παρατηρηθεί μείωση των βροχοπτώσεων κυρίως στη Δυτική Ελλάδα. Επιπλέον, λόγω των παρατεταμένων ξηρών περιόδων αναμένεται αύξηση του μεγέθους των πυρκαγιών στο μέλλον με μεγαλύτερες συχνότητες εμφάνισης των πυρκαγιών, με μέγεθος μεγαλύτερο των 500. Μάλιστα, αναφερόμενος στις πυρκαγιές στο Μάτι τόνισε ότι στη συγκεκριμένη περίπτωση δεν είχαμε να κάνουμε με «μέγα-πυρκαγιές», όπως αυτές που σημειώθηκαν στην Ηλεία το 2007, ενώ επεσήμανε ότι «ήταν άλλες οι αιτίες της καταστροφής».

Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε ο κ. Ζερεφός, «έχουμε ξεφύγει από την κανονική κατανομή των γεγονότων». Σύμφωνα πάντα με τον έγκριτο Ακαδημαϊκό, σε παγκόσμιο επίπεδο το κόστος των ακραίων φαινομένων έχει διπλασιαστεί από το 2007 μέχρι το 2015, καθώς το θερμορυθμιστικό σύστημα διαταράσσεται ενώ αλλάζουν οι κύκλοι των καταστροφών, γίνονται πιο ακραίοι και μετατρέπονται σε συνήθεις, αποτιμώντας τες σε πολλά δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως. Όπως ανέφερε ο καθηγητής, «είμαστε πλούσιοι από πλευράς ηλιακής ακτινοβολίας που αντιστοιχεί σε ενέργεια 500-600Watt ανά τ.μ., ενώ είναι ίσης ποσότητας είναι και η αιολική. Όπως είπε, «η σχετική υγρασία θα μειωθεί. Η ταχύτητα του ανέμου, ιδίως το καλοκαίρι θα αυξηθεί, επομένως οι ταχύτητες του ανέμου στο Αιγαίο θα έχουν 10% αύξηση». Όπως είπε, πρόκειται για «μια ευλογημένη περιοχή του κόσμου», προσθέτοντας ότι σύμφωνα με επιστημονική μελέτη «κανένας ανταγωνιστικός προορισμός της Ελλάδος στο εξωτερικό, δεν έχει καλύτερους δείκτες ευφορίας από αυτούς που έχουμε στο Αιγαίο». Επίσης ο κ. Ζερεφός αναφέρθηκε και στην αύξηση της τιμής του άνθρακα σε παγκόσμιο επίπεδο, λέγοντας ότι από τέσσερα δολάρια, πλέον έχει ξεπεράσει το 26 και η γενική τάση είναι σημαντικά αυξητική. Το ζητούμενο σύμφωνα με τον κ. Ζερεφό είναι πώς θα επέλθει το η σύμπνοια για την προώθηση των ΑΠΕ, καθώς «είναι ό,τι καλύτερο μπορούμε να έχουμε σήμερα. Οι νέες θέσεις εργασίας που θα δημιουργηθούν, μπορούν να αποτελέσουν ένα πολύ σημαντικό κίνητρο για την Ελλάδα», ανέφερε, κάνοντας λόγο για εμμονή της χώρας στην εξόρυξη λιγνίτη και πετρελαίου.
«Πρέπει να ξέρουμε πού ζούμε, πρέπει να ξέρουμε την περιοχή μας. Τα μαθήματα ήταν πικρά, που πήραμε. Και καλό είναι οι μηχανικοί να ξαναδούν την όλη κατασκευή με το πρίσμα που θα την έβλεπε ο Γαλιλαίος ή όπως θα την έβλεπε ο Ντα Βίντσι», ανέφερε κλείνοντας ο κ. Ζερεφός

Ευθύμιος Λέκκας: Να αξιοποιηθεί το επιτυχημένο παράδειγμα του ΟΑΣΠ για επιστημονικές και θεσμικές παρεμβάσεις σε φωτιές και πλημμύρες 

«Στα νέα επιστημονικά, τεχνικά & επιχειρησιακά δεδομένα από μεγάλες καταστροφές σε εθνικό & διεθνές επίπεδο», αναφέρθηκε ο κ. Ευθύμιος Λέκκας, καθηγητής Δυναμικής Τεκτονικής Εφαρμοσμένης Γεωλογίας & Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών του Τμήματος Γεωλογίας & Γεωπεριβάλλοντος του Ε.Κ.Π.Α. και πρόεδρος του Ο.Α.Σ.Π.

Όπως είπε ο καθηγητής: ο Οργανισμός Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας τα τελευταία 35 χρόνια αξιοποιώντας όλη τη γνώση των Ελλήνων επιστημόνων, μηχανικών και γεωεπιστημόνων, έχει καταλήξει στο να κάνει αντισεισμικούς κανονισμούς και κανονιστικές διατάξεις, οι οποίες πραγματικά είναι αν όχι οι καλύτερες, από τις καλύτερες στον κόσμο, και αυτό φαίνεται και σε μεγάλα γεγονότα, δηλαδή σε γεγονότα 6,5 – 6,8 στην Κω, που κρατήθηκε ανέπαφος ο οικιστικός ιστός.

Πρότεινε μάλιστα, ο ΟΑΣΠ να παραλληλιστεί με έναν άλλον Οργανισμό για τις φωτιές, για τις πλημμύρες και για τα άλλα φαινόμενα, προκειμένου να συσσωρεύεται τεχνογνωσία και να μετατρέπεται σε κανονιστικές διατάξεις, έτσι ώστε, όπως είπε, «να μην έχουμε τα αποτελέσματα που έχουμε τώρα σε φωτιές, σε πλημμύρες και σε άλλα καταστροφικά φαινόμενα.»

Όσον αφορά τον πρόσφατο σεισμό στη Ζάκυνθο, ο κ. Λέκκας τόνισε ότι είναι δομημένη από τρία κομμάτια: από το βόρειο κομμάτι, το κεντρικό, τον Σκοπό, τα οποία ορίζουν τα μεγάλα ρήγματα. Αυτά, λοιπόν, τα μεγάλα ρήγματα, αυτά τα κομμάτια της Ζακύνθου, προφύλαξαν, ουσιαστικά, τη Ζάκυνθο, από τον 6,4 – 6,8, 7,1, σύμφωνα με το USGS, σεισμό, όπως είπε. Ειδικότερα, η μεγάλη δομή του Κεριού, το τεκτονικό βύθισμα, όπως λέγεται, εκεί που αναβλύζει και πετρέλαιο, ουσιαστικά έδρασε σαν ανακλαστήρας ή αποσβεστήρας των σεισμικών κυμάτων, με αποτέλεσμα τα σεισμικά κύματα να φτάσουν απομειωμένα στην πόλη της Ζακύνθου κατά το 1/3 από το Κερί μέχρι τη χώρα. «Αυτός ήταν ο λόγος, μαζί με την ποιότητα, βεβαίως, των υποδομών, που δεν είχαμε ζημιές στη Ζάκυνθο, όπως επίσης και μεγάλες κατολισθήσεις», σύμφωνα πάντα με τον κ. Λέκκα.

Όσον αφορά τις πλημμύρες στη Μάνδρα (15 Νοεμβρίου 2017), ο κ. Λέκκας αναφέρθηκε σε μία περίπτωση «υδρομετεωρολογικής βόμβας», όπως τη χαρακτήρισε, η οποία τελευταία φορά παρατηρήθηκε πριν από 100 χρόνια, και η οποία σε οποιοδήποτε σημείο της Αττικής και αν σημειωνόταν θα επέφερε τα ίδια αποτελέσματα, όπως είπε. Ως δεύτερη αιτία της καταστροφής επεσήμανε το γεγονός ότι η οικιστική ανάπτυξη είχε πραγματοποιηθεί κατά το 1/3 της πόλης επάνω στην κοίτη των ποταμών της Αγίας Αικατερίνης και στις Σουρές. Όπως εκτίμησε ο κ. Λέκκας τέτοιου είδους φαινόμενα θα παρατηρούνται «πιο συχνά τα επόμενα χρόνια».
Σε σχέση με το σεισμό στη Λέσβο, ο καθηγητής ανέφερε ότι το νησί το 80% των ζημιών αναπτύχθηκαν στη Βρύσα και μάλιστα στο 1/3 του οικισμού, ενώ τα 2/3 του οικισμού δεν υπήρχε καμιά ζημιά σχεδόν. Πρόκειται για έναν σεισμό αυστηρά εντοπισμένο από απόκριση, λόγω της φύσης των εδαφών που υπήρχαν στο συγκεκριμένο σημείο.

Όσον αφορά τον τυφώνα Ζορμπά ο κ. Λέκκας ανέφερε ότι οι δήμοι από τους οποίους πέρασε τελικά ήταν αυτοί, που είχαν οργανωθεί, που είχαν πάρει τα μέτρα τους με βάση τις προειδοποιήσεις οι οποίες είχαν γίνει.Σχετικά με τον σεισμό στην Κω μέγεθος 6,6, «κανονικά έπρεπε να ισοπεδώσει την πόλη, καθώς ήταν ακριβώς 4 χιλιόμετρα από το κέντρο της, όμως τα φαινόμενα κατευθυντικότητας δεν επέτρεψαν τα σεισμικά κύματα να πάνε προς την πόλη, αλλά να πάνε προς τη μεριά της Τουρκίας. Όπως είπε, 60 χιλιόμετρα από το επίκεντρο του σεισμού είχαμε επιπτώσεις, εντός του τουρκικού χώρου, ενώ οι επιπτώσεις στην Ελλάδα ήταν σχετικά μικρές, σε παλιά κτίρια. «Βέβαια συνοδευόταν από ένα σύνολο γεωδυναμικών φαινομένων τα οποία εκδηλώθηκαν στο χερσαίο χώρο του νησιού, μεταβολές ακτογραμμών, μεγάλες κατολισθήσεις, ρευστοποίηση εδαφών και βέβαια τσουνάμι».

Ο κ. Λέκκας παραθέτοντας σχετικό χάρτη του ΟΗΕ, ανέφερε ότι μόνο πέρυσι σημειώθηκαν περί τα 1000 γεγονότα με πάνω από δέκα νεκρούς σε κάθε ένα. Όπως είπε, «υπάρχει ένα επιστημονικό παράδοξο: ενώ έχουμε κατακτήσει τη γνώση και την επιστήμη, τα αποτελέσματα των φυσικών καταστροφών αυξάνονται με εκθετικούς ρυθμούς». Πρόσθεσε δε, ότι «η αλληλουχία των φυσικών φαινομένων που ευνόησαν την ανάπτυξη της ζωής στον πλανήτη μας έγιναν φυσικοί κίνδυνοι και φυσικές καταστροφές και στη συνέχεια εξελίχθηκαν σε τεχνολογικές καταστροφές και τεχνολογικά ατυχήματα, τα οποία οδηγούν σε ανθρωπιστικές κρίσεις».
 

30 Οκτωβρίου 2018

Πηγή: ΑΠΕ ΜΠΕ