Πέρυσι ανακαλύφθηκαν στη Γαλλία δυνητικά τεράστιες ποσότητες φυσικά παραγόμενου υδρογόνου. Έκτοτε, οι ερευνητές σε όλη την Ευρώπη αναζητούν περισσότερα κοιτάσματα και ζητούν μεγαλύτερη δημόσια υποστήριξη για τις προσπάθειές τους.
Νωρίτερα αυτό το μήνα, το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο επέκρινε έντονα τους «μη ρεαλιστικούς» στόχους της ΕΕ για το υδρογόνο χαμηλών εκπομπών, καθώς θεωρεί ότι αυτοί «καθοδηγούνται από την πολιτική βούληση».
Ανεξάρτητα από το αν οι στόχοι ήταν κατάλληλοι ή όχι, η ήπειρος παραμένει σε μεγάλο βαθμό ανεπαρκής σε προμήθειες υδρογόνου, το οποίο υποτίθεται ότι μπορεί να αποθηκεύσει ενέργεια, να παράγει εναλλακτικά καύσιμα ή να αντικαταστήσει το φυσικό αέριο σε βιομηχανικές εφαρμογές, στο πλαίσιο της πορείας της ΕΕ προς την ουδετερότητα ως προς τον άνθρακα.
Στο πλαίσιο αυτό, υπάρχει αυξανόμενο ενδιαφέρον για το φυσικό υδρογόνο, το οποίο παράγεται από υπόγειες χημικές αντιδράσεις. Σύμφωνα με τις τελευταίες μελέτες, είναι φθηνότερο, λιγότερο ανθρακούχο από το υδρογόνο που παράγεται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ή πυρηνική ενέργεια και δυνητικά άφθονο.
Για όλους αυτούς τους λόγους, το λεγόμενο «φυσικό», «γεωλογικό», «ντόπιο» ή «λευκό» υδρογόνο αποτέλεσε αντικείμενο έκρηξης στα μέσα ενημέρωσης τον Ιούνιο του 2023, όταν ανακαλύφθηκε στη βορειοανατολική Γαλλία ένα εκτιμώμενο κοίτασμα 45 εκατομμυρίων τόνων υδρογόνου – υπερδιπλάσιο της ποσότητας που αναμένεται να καταναλώνεται ετησίως στην ΕΕ έως το 2030.
Έκτοτε, οι άδειες έρευνας και εξερεύνησης έχουν πολλαπλασιαστεί σε όλη την Ευρώπη. Στη Γαλλία, ο πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν ανακοίνωσε «τεράστιες επενδύσεις» για τη διερεύνηση των δυνατοτήτων αυτής της πηγής ενέργειας.
Ένα έτος προόδου στη Γαλλία
Τα σημάδια είναι ελπιδοφόρα. Πέντε μήνες μετά την ανακάλυψη στα βορειοανατολικά της Γαλλίας, τον Νοέμβριο εκδόθηκε η πρώτη άδεια έρευνας για μια περιοχή στα νοτιοδυτικά της χώρας, ενώ η γεώτρηση προβλέπεται εντός δύο ετών.
Πέντε άλλες άδειες βρίσκονται αυτή τη στιγμή υπό επεξεργασία για περιοχές σε ολόκληρη τη Γαλλία. Ωστόσο, άλλα έργα προστατεύονται από το βιομηχανικό απόρρητο, δήλωσε στη Euractiv ο Christophe Rigollet, γεωλόγος της εταιρείας συμβούλων του ομίλου CVA, η οποία συμμετέχει σε πολλά από αυτά τα έργα.
Ο ίδιος δήλωσε ότι οι ευρωπαϊκές αρχές θα πρέπει να ζητήσουν από τις εταιρείες πετρελαίου και φυσικού αερίου να διαθέσουν τα δεδομένα τους σχετικά με την κατάσταση του υπεδάφους της ηπείρου.
Μετά τη Nouvelle-Aquitaine (νοτιοδυτικά) και τη Βρετάνη (βορειοδυτικά), η Bourgogne Franche-Comté (κεντροανατολικά) θα πρέπει σύντομα να ξεκινήσει μια αναθεώρηση του υπεδάφους της, δήλωσε ο Rigollet.
Το περιφερειακό ενδιαφέρον ωθεί το εθνικό ενδιαφέρον, όπως αποδεικνύεται από την άμεση εμπλοκή του Macron και τη χρηματοδότηση στις αρχές Ιουλίου ενός εθνικού έργου για τη βελτίωση των μεθόδων εντοπισμού του πόρου.
Γενικότερα, η κυβέρνηση ξεκίνησε τον περασμένο Απρίλιο μια μελέτη για τον εντοπισμό περιοχών με υψηλό δυναμικό. Τα πρώτα αποτελέσματα αναμένονται στα τέλη του 2024 – αρχές του 2025, σύμφωνα με τον Nicolas Gonthier, επικεφαλής της earth2, ενός συμπλέγματος ευρωπαϊκών οργανισμών που επικεντρώνεται στο φυσικό υδρογόνο.
Ευρωπαϊκό επίπεδο
Ενώ η Γαλλία είναι η κινητήρια δύναμη, η υπόλοιπη Ευρώπη δεν απέχει πολύ, με περισσότερα από δώδεκα έργα διάσπαρτα σε όλη την ήπειρο.
Στα ανατολικά της Γερμανίας, ένα έργο βρίσκεται τώρα σε διαδικασία αξιολόγησης από τη γαλλική εταιρεία 45-8 Energy. Στα βορειοανατολικά της Ισπανίας, η γεώτρηση στην πρώτη τοποθεσία της χώρας που έλαβε άδεια αναμένεται να ξεκινήσει πριν από το τέλος του έτους.
Τον περασμένο Νοέμβριο, μια βρετανική εταιρεία εξόρυξης ανακοίνωσε μια σύμβαση έρευνας στην Ανατολική Ευρώπη, χωρίς να προσδιορίσει την τοποθεσία. Στην Αλβανία, Γάλλοι ερευνητές ανακάλυψαν τον Φεβρουάριο ένα δυνητικά μεγάλο κοίτασμα, ενώ οι αρχές της Φινλανδίας δημοσίευσαν έναν χάρτη που δείχνει τις συγκεντρώσεις φυσικού υδρογόνου σε διάφορες πηγές φυσικού αερίου.
Στην Πολωνία, οι αρχές έθεσαν σε εφαρμογή το νομικό πλαίσιο για την εξερεύνηση φυσικού υδρογόνου τον περασμένο Σεπτέμβριο, αν και δεν έχουν ακόμη προσδιοριστεί έργα.
Άλλα έργα βρίσκονται επίσης υπό ανάπτυξη στην Ισλανδία, τη Σερβία, τη Σουηδία, τη Νορβηγία, την Ουκρανία και το Κόσοβο.
Χαρτογράφηση και υποστήριξη
Στο πρόγραμμα εργασίας της για το 2024, η Clean Hydrogen, μια σύμπραξη δημόσιου και ιδιωτικού τομέα υπό την ηγεσία της ΕΕ που υποστηρίζει δραστηριότητες υδρογόνου, σχεδιάζει να χρηματοδοτήσει μια μελέτη χαρτογράφησης σχετικά με το δυναμικό του φυσικού υδρογόνου σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Ο Nicolas Gonthier της Earth2, όπως και άλλοι ενδιαφερόμενοι, θα ήθελε το έργο να ξεκινήσει πριν από το τέλος του 2024.
Σήμερα, η επιστημονική κοινότητα δεν διαθέτει ακόμη την απολύτως κατάλληλη μεθοδολογία για την αξιολόγηση του δυναμικού υδρογόνου της Ευρώπης, αναγνωρίζει ο Rigollet της CVA.
Επιπλέον, πρόκειται για ένα προκαταρκτικό βήμα πριν από μια «ετικέτα» για το φυσικό υδρογόνο στους κανόνες της ΕΕ για την πράσινη ταξινόμηση, η οποία καθορίζει ποιες επενδύσεις μπορούν να θεωρηθούν ως «βιώσιμες» – κάτι που ζητούν οι ενδιαφερόμενοι φορείς και έχει υπαινιχθεί η Επιτροπή.
«Δεν υπάρχουν ακόμη αξιόπιστα στοιχεία», δήλωσε εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής απαντώντας σε αίτημα του Euractiv για σχολιασμό.
Ωστόσο, τον Φεβρουάριο, η επίτροπος Ενέργειας Kadri Simson αναγνώρισε την πιθανότητα ότι ο ορισμός της ταξινομίας της ΕΕ για το υδρογόνο χαμηλών εκπομπών άνθρακα – λιγότερο από 3,38 κιλά ισοδύναμου CO2 ανά κιλό υδρογόνου – «θα μπορούσε να περιλαμβάνει το φυσικό υδρογόνο».
Ο εξορθολογισμός των διοικητικών διαδικασιών, όπως η έκδοση αδειών, και η αύξηση των δημόσιων επιχορηγήσεων θα μπορούσαν επίσης να συμβάλουν στη δυναμική του τομέα, σύμφωνα με ερευνητές και παράγοντες του τομέα.
Ενώ ορισμένα μέτρα πολιτικής μπορούν να ληφθούν τώρα, θα χρειαστεί αρκετός χρόνος μέχρι να γίνει γνωστό το πλήρες δυναμικό του φυσικού υδρογόνου. Οι πρώτες ευρωπαϊκές γεωτρήσεις, στη Γαλλία, δεν αναμένονται πριν από το τέλος του 2028 το νωρίτερο.
