Το χαμένο στοίχημα του 1,5 °C και ο «κλιματικός όλεθρος»

Επιστήμονες προβλέπουν ένα δυστοπικό μέλλον, με λιμούς, συγκρούσεις και μαζική μετανάστευση, που θα ωθείται από καύσωνες, πυρκαγιές, πλημμύρες και καταιγίδες με ένταση και συχνότητα χωρίς προηγούμενο

Εκατοντάδες από τους κορυφαίους κλιματολόγους διεθνώς αναμένουν ότι οι θερμοκρασίες παγκοσμίως θα αυξηθούν τουλάχιστον κατά 2,5 βαθμούς Κελσίου πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα αυτόν τον αιώνα, ξεπερνώντας τους διεθνώς συμφωνημένους στόχους, προκαλώντας καταστροφικές συνέπειες για την ανθρωπότητα και τον πλανήτη, όπως καταδεικνύει έρευνα του Guardian.

Σχεδόν το 80% των ερωτηθέντων, όλοι μέλη της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC), προβλέπουν πως η μέση θερμοκρασία θα αυξηθεί κατά τουλάχιστον 2,5C βαθμούς Κελσίου, ενώ σχεδόν οι μισοί ανεβάζουν το νούμερο αυτό στους 3 βαθμούς Κελσίου. Μόνο το 6% εξακολουθεί να θεωρεί πως θα τηρηθεί το διεθνώς συμφωνημένο όριο του 1,5°C.

Πολλοί από τους επιστήμονες προβλέπουν ένα μάλλον δυστοπικό μέλλον, με λιμούς, συγκρούσεις και μαζική μετανάστευση, που θα ωθείται από καύσωνες, πυρκαγιές, πλημμύρες και καταιγίδες με ένταση και συχνότητα πολύ μεγαλύτερη από αυτές που έχουμε συνηθίσει. 

Πολλοί εμπειρογνώμονες δήλωσαν ότι αισθάνονται «απελπισμένοι», «εξοργισμένοι» και «φοβισμένοι» από την αποτυχία των κυβερνήσεων να λάβουν μέτρα, παρά τα σαφή επιστημονικά στοιχεία που τους παρέχονται.

«Νομίζω ότι οδεύουμε προς μεγάλη κοινωνική αναστάτωση μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια», εκτιμά η Γκρέτα Πεκλ, από το Πανεπιστήμιο της Τασμανίας. «Οι τοπικές αρχές θα είναι αδύνατο να ανταποκριθούν στην αλληλουχία ακραίων γεγονότων, η παραγωγή τροφίμων θα διαταραχθεί. Νιώθω βαθύτατη απόγνωση για το μέλλον».

Ο Guardian επικοινώνησε με κάθε έναν από τους επικεφαλής συγγραφείς και τους ελεγκτές των εκθέσεων της IPCC από το 2018. Απάντησαν 380 από τους 843 και πολλοί από τους πιο σωστά ενημερωμένους επιστήμονες του πλανήτη προβλέπουν έναν «κλιματικό όλεθρο» μέσα στις επόμενες δεκαετίες. 

Ωστόσο επιμένουν πως ο αγώνας για το κλίμα πρέπει να συνεχιστεί, όσο ψηλά και αν ανέβει η παγκόσμια θερμοκρασία, διότι κάθε κλάσμα του βαθμού που θα αποφευχθεί θα μειώσει τα ανθρώπινα δεινά.

«Η κλιματική αλλαγή δεν θα γίνει ξαφνικά επικίνδυνη στον 1,5 βαθμό Κελσίου, είναι ήδη επικίνδυνη. Και δεν θα «τελειώσει το παιχνίδι» αν ξεπεράσουμε τους 2°C, κάτι που μπορεί κάλλιστα να συμβεί», εξηγεί ο Πίτερ Κοξ, από το Πανεπιστήμιο του Exeter, στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Η κλιματική κρίση προκαλεί ήδη μεγάλες ζημιές σε όλο τον κόσμο επηρεάζοντας αμέτρητες ζωές, παρότι η θερμοκρασία έχει αυξηθεί «μόνο» 1,2 βαθμούς Κελσίου κατά μέσο όρο. «Αυτή είναι μόνο η αρχή, προσδεθείτε», σχολιάζει ο Τζέσε Κίναν, από το Πανεπιστήμιο Tulane των ΗΠΑ.

Η Νάταλι Χίλμι, από το Επιστημονικό Κέντρο του Μονακό, αναμένει αύξηση της θερμοκρασίας κατά 3 βαθμούς Κελσίου. «Δεν μπορούμε να μείνουμε κάτω από τον ενάμιση βαθμό», εκτιμά. 

Εμπειρογνώμονες τονίζουν ότι είναι απολύτως απαραίτητες οι προετοιμασίες μεγάλης κλίμακας για την προστασία των ανθρώπων από τις χειρότερες των επερχόμενων κλιματικών καταστροφών. Η Λετίσιο Κοτρίμ ντα Κόνα, από το Κρατικό Πανεπιστήμιο του Ρίο ντε Τζανέιρο, δηλώνει ότι φοβάται για το κόστος σε ανθρώπινες ζωές.

Ο στόχος του 1,5°C επιλέχθηκε για να αποτραπούν τα χειρότερα της κλιματικής κρίσης και θεωρείται σημαντικός οδηγός για τις διεθνείς διαπραγματεύσεις. Ομως με βάση τις τρέχουσες πολιτικές, ο πλανήτης οδεύει προς μία αύξηση κατά 2,7°C.

Οι εμπειρογνώμονες που απάντησαν στην έρευνα του Guardian, θεωρούν ως αίτια της αποτυχίας την έλλειψη πολιτικής βούλησης, ενώ το 60% κατηγόρησε επίσης τα κατεστημένα εταιρικά συμφέροντα, όπως η βιομηχανία ορυκτών καυσίμων.