Ενεργειακές Κοινότητες: Με απανωτές μεθοδεύσεις και προφάσεις τα έργα των μικρών επενδυτών οδηγούνται στα αζήτητα

Την αντίδρασή τους ενάντια στον αποκλεισμό των μικρών επενδυτών φωτοβολταϊκών από τον ηλεκτρικό χώρο εκφράζουν οι ενεργειακές κοινότητες και ο ΣΕΦΠΕ Δ. Μακεδονίας με επιστολή τους προς το energypress:

Ενημερωθήκαμε από πρόσφατα άρθρα που δημοσιεύτηκαν στην ιστοσελίδα σας (‘’ «Συναγερμός» στο ΥΠΕΝ για να προχωρήσουν τα PPAs της βιομηχανίας….’’, 9/2/2024,  ‘’Ανατροπή στις προτεραιότητες για όρους σύνδεσης…’’ ,14/2/2024 ) ότι το ΥΠΕΝ εξετάζει εκ νέου την αλλαγή  της σειράς προτεραιοτήτων των έργων ΑΠΕ που έχουν κατατεθεί στον ΑΔΜΗΕ  με πρόφαση την αναγκαιότητα να προωθηθεί η ομάδα Β για να υπάρξει σύντομα  μια δεξαμενή  αδειοδοτημένων έργων που προορίζονται αποκλειστικά για PPAs και εμμέσως για στήριξη με φθηνή πράσινη ενέργεια των βιομηχανιών.  Η πραγματικότητα όμως, και η μεθόδευση που κρύβεται πίσω από την πρόφαση στήριξης των βιομηχανιών και προσφάτως των αγροτών είναι εντελώς διαφορετική και αποδεικνύεται αδιάψευστα με αριθμούς.

Με βάση την τροποποίηση της περιβόητης ΥΑ 4333/2021, η Ομάδα Α θα λάβει  συνολική ισχύ 7.700MW.  Επιπλέον, υπάρχουν έργα ΑΠΕ που έχουν λάβει όρους σύνδεσης τα προηγούμενα έτη αλλά δεν έχει ξεκινήσει η υλοποίηση τους. Η ισχύς τους, σύμφωνα με δημοσιεύματα, αθροίζεται σε άνω από 2.000 MW. Συνεπώς, υπάρχει μια δεξαμενή έργων μεγαλύτερη των 10.000MW τα οποία για να προχωρήσουν επενδυτικά και να μπορούν να εξασφαλίσουν δανειοδότηση πρέπει:

• είτε να κατοχυρώσουν ταρίφα μέσω ανταγωνιστικών διαδικασιών (διαγωνισμών),
• είτε να συνάψουν PPAs. 
• είτε να βγουν στην ελεύθερη αγορά, αλλά η επιλογή αυτή στην ελεύθερη αγορά κρίνεται ως μη ρεαλιστική καθώς καμία τράπεζα δεν αναλαμβάνει να χρηματοδοτήσει ένα έργο χωρίς εγγυήσεις οπότε σε αυτή την περίπτωση μιλάμε για τους ιδίους 2-3 ομίλους που έχουν πρόσβαση και στην λιανική και κάνουν PPA με τον εαυτό τους.

Σύμφωνα με δημοσιεύματα στον Τύπο, το ΥΠΕΝ σκοπεύει να διεξάγει διαγωνισμούς  στους οποίους θα κατοχυρώσουν ταρίφα έργα  συνολικής ισχύος  2.000MW. Επιπλέον, 1.100MW θα ΄΄κλειδώσουν ταρίφα’’ μέσω του Προγράμματος ΄΄Απόλλων’’. Με βάση τα παραπάνω, το σύνολο των έργων που θα μπορέσουν να κατοχυρώσουν σταθερή τιμή  είναι μόλις 3.100MW. Τα υπόλοιπα έργα  με όρους σύνδεσης και συνολική ισχύ περίπου 7.000MW είναι αδειοδοτημένα και έτοιμα να συνάψουν PPAs.

Συνεπώς πληθώρα έργων έτοιμων να συνάψουν PPAs υπάρχουν αλλά διάθεση στους  offtakers δεν φαίνεται να υπάρχει για άμεση σύναψη διμερών συμβάσεων. Είναι προφανές ότι η αγορά δεν είναι ώριμη για πολυετή PPAs τόσο από κανονιστικής, επενδυτικής αλλά και χρηματοδοτικής άποψης εκτός από αυτά που είναι Γιάννης κερνάει Γιάννης πίνει.  

Με βάση τα ανωτέρω  πραγματικά στοιχεία, δεν υφίσταται απολύτως καμία ανάγκη τροποποίησης της σειράς προτεραιοτήτων προς όφελος της Ομάδας Β. Υπάρχει ΗΔΗ πληθώρα έργων τα οποία μπορούν να συνάψουν PPAs με τη βιομηχανία εάν η δεύτερη το επιλέξει και μάλιστα αν πραγματικά το κίνητρο είναι η βοήθεια σε αγρότες και βιομηχανία, θα έπρεπε να προτεραιοποιηθούν τα εξαιρούμενα έργα της κατηγορίας Γ που είναι αδειοδοτικά και χρηματοδοτικά έτοιμα προς υλοποίηση από το 2021 και με ενδιάμεσο τον ΔΑΠΕΕΠ να συναφθούν συμβάσεις με αγρότες και βιομηχανία. Η φημολογούμενη αλλαγή των προτεραιοτήτων θα εξυπηρετούσε αποκλειστικά και μόνο συγκεκριμένες εταιρείες οι οποίες για άλλη μια φορά επιθυμούν να καρπωθούν το σύνολο του εναπομείναντος ηλεκτρικού χώρου εις βάρους των μικρών επενδυτών που συμμετέχουν σε έργα της Ομάδας Γ. 

Αλλά για να θυμηθούμε πως φτάσαμε ως εδώ και ποιοι είναι οι χειρισμοί του ΥΠΕΝ τα τελευταία χρόνια στην δίκαιη κατανομή του ηλεκτρικού χώρου και στην στήριξη των τοπικών επενδυτών. Έως τον 8/2021 είχαμε τις αδειοδοτήσεις μικρών φωτοβολταϊκών από 500 Kw έως και 1Mw ενεργειακών κοινοτήτων από τον ΔΕΔΔΗΕ οπότε και επήλθε κορεσμός του δικτύου μέσης τάσης (ΔΕΔΔΗΕ), με πολλά αιτήματα να απορρίπτονται από τότε. Οδηγία της τότε διοίκησης του υπουργείου ήταν να κατευθυνθούν οι ενδιαφερόμενοι τοπικοί επενδυτές στην υψηλή τάση μέσω ομαδοποιημένων αιτημάτων. Από τον 3/2021 έως και τον 9/2022 πράγματι ομαδοποιήθηκαν όσα έργα ήταν δυνατόν και κατατέθηκαν ως κοινά αιτήματα στον ΑΔΜΗΕ. Παράλληλα όμως στις 28/12/2021 αδειοδοτείται κατά προτεραιότητα η ΔΕΗ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ με 2GW στις ζώνες απολιγνιτοποίησης αποκλείοντας μάλιστα σ αυτές την αδειοδότηση των έργων με λειτουργική ενίσχυση. Καθώς ο ηλεκτρικός χώρος δεσμεύεται υπέρ μιας ιδιωτικής εταιρίας για έργα τα οποία δεν είχαν καν ολοκληρώσει την αδειοδότηση τους και χωρίς κρατική παρέμβαση θα ήταν τουλάχιστον 2 έτη πίσω από τα τοπικά έργα. Η υψηλή τάση δίνεται στην ΔΕΗ ανανεώσιμες σε μία νύκτα αποκλείοντας τα έργα των τοπικών και καταστρατηγώντας κάθε αρχή δίκαιου ανταγωνισμού.

Μόνη διέξοδος για τα μικρά τοπικά έργα πλέον είναι ο επανασχεδιασμός για τρίτη φορά και η ομαδοποίηση για σύνδεση στην υπερ-υψηλή τάση. Μεγάλος αριθμός έργων μένει εκτός ενώ το κόστος επανασχεδιασμού και ή καθυστέρηση επιβαρύνει πάλι τους μικρούς τοπικούς επενδυτές με το όφελος των 2GW ηλεκτρικού χώρου να καταλήγει τελικά στην ιδιωτικοποιημένη ΔΕΗ και την Γερμανική RWE.

Στις 12/8/2022 έχουμε την έκδοση Υπουργικής Απόφασης προτεραιοτήτων και υπαγωγή μικρού υποσυνόλου των τοπικών αιτημάτων στην κατηγορία Γ, με την ΔΕΗ Ανανεώσιμες ως ιδιωτική εταιρία πλέον να παίρνει πάλι προτεραιότητα στην κατηγορία Α για τα υπόλοιπα έργα της και χωρίς κανένα περιορισμό στην ισχύ των έργων της (στην κατηγορία Γ υπάρχει οριζόντιος περιορισμός κατά 20%). Η πλειονότητα των έργων από μικρότερους τοπικούς επενδυτές καταλήγει στα αζήτητα της κατηγορίας ΣΤ. Μετά από αλλεπάλληλες συναντήσεις και συζητήσεις όπου οι εναπομείναντες μικροι επενδυτές της κατηγορίας Γ εξέφραζαν την ανησυχία τους για τις νέες καθυστερήσεις και για την ανεπάρκεια του ηλεκτρικού χώρου για την κατηγορία Γ, το ΥΠΕΝ διαβεβαίωνε σε όλους του τόνους και σε όλα τα επίπεδα ότι υπάρχει χώρος και τουλάχιστον αυτά τα έργα θα προχωρήσουν άμεσα. 

Δυστυχώς φθάσαμε στο 2023 και ξαφνικά διαπιστώνεται ότι ο ηλεκτρικός χώρος δεν είναι αρκετός για τα έργα των μικρών επενδυτών γιατί θα πρέπει τώρα να δεσμευτούν άλλα 2GW ηλεκτρικού χώρου για τα υπεράκτια αιολικά των ίδιων μεγάλων καθετοποιημένων ομίλων,  με αποτέλεσμα να αναζητούνται λύσεις με την σύσταση επιτροπής για την εξεύρεση ηλεκτρικού χώρου με συστήματα αποθήκευσης κλπ για όλους τους υπολοίπους, επενδυτές δεύτερης κατηγορίας, με σημαντικές συνέπειες στα χρονοδιαγράμματα και την οικονομική βιωσιμότητα των έργων τους.

Οπότε καταλήγουμε σήμερα να έχουμε μοιράσει τον ηλεκτρικό χώρο σε 5 καθετοποιημένους ομίλους και με κάθε ευκαιρία να παραγκωνίζουμε τους μικρότερους επενδυτές, υποχρεώνοντας τους να επανασχεδιάσουν τα έργα τους και να ανταγωνιστούν σε ένα στημένο παιχνίδι δήθεν ελεύθερης αγοράς τους καθετοποιημένους ομίλους που έχουν οικονομίες κλίμακας, εξασφαλισμένες τιμές από την πελατεία λιανικής, απεριόριστους πόρους, χρηματοδότηση αλλά και προνομιακή μεταχείριση σε κάθε ευκαιρία από το ΥΠΕΝ. 

Επιτέλους υπάρχουν και άλλοι, μικρότεροι επενδυτές, που πίστεψαν τις εξαγγελίες του Πρωθυπουργού ότι κανείς δεν θα μείνει πίσω στην πράσινη μετάβαση και ότι θα στηρίξει τις τοπικές κοινωνίες. Πολίτες οι οποίοι ξόδεψαν χρόνο και χρήμα από τους κόπους μιας ζωής, εντάσσοντας  τα έργα τους στην Ομάδα Γ μέσω Ενεργειακών Κοινοτήτων, οφελώντας συγχρόνως και Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης  με άμεσα και ανταποδοτικά οφέλη όπως δωρεάν πράσινη ενέργεια σε σχολεία, παιδικούς σταθμούς, δημοτικά ιατρεία κλπ. Υπάρχουν επίσης πολίτες που έχασαν τις δουλειές τους από την απολιγνιτοποίηση (Λιγνιτικές περιοχές Δυτικής Μακεδονίας, Μεγαλόπολη) που η συνέχιση της διαβίωσης στον τόπο τους σχετίζεται με τη δυνατότητα να πάρουν, ως αντιστάθμισμα, μέρος στην πράσινη μετάβαση με συμμετοχή σε τοπικές Ενεργειακές Κοινότητες. Όλοι εμείς ζούμε  εδώ, ξοδεύουμε εδώ, επανεπενδύουμε το όποιο κέρδος  στην χώρα μας και συνεισφέρουμε στην ευημερία της τοπικής κοινωνίας πολλαπλασιάζοντας τα οφέλη αυτών των έργων σε αντίθεση με τους καθετοποιημένους και εισηγμένους στο χρηματιστήριο ομίλους που κατασκευάζουνε με μεγάλες κατασκευαστικές και εξάγουν τα οφέλη στους μετόχους τους χωρίς κανένα όφελος για τις τοπικές κοινωνίες.

Σε καμία περίπτωση δεν είμαστε αντίθετοι στην ανάπτυξη των ΑΠΕ και μάλιστα από μεγάλους επενδυτές. Ως τόσο ας τηρηθούν βασικοί κανόνες ισονομίας, ανταγωνισμού και κράτους δικαίου στην διανομή του ηλεκτρικού χώρου το οποίο μάλιστα είναι ένα δημόσιο αγαθό που πρέπει να αντιμετωπίζετε και να μοιράζετε με σεβασμό στα δικαιώματα όλων.

Κλείνοντας, προτρέπουμε την ηγεσία του ΥΠΕΝ σε συνεργασία με τον ΑΔΜΗΕ, να λειτουργήσει  με πνεύμα δικαίου και ισοπολιτείας και να επιταχύνει την εξέταση των αιτημάτων και την απόδοση  όρων σύνδεσης στα έργα σύμφωνα με την υφιστάμενη σειρά. Υπάρχουν έργα που έχουν κατατεθεί από τις αρχές του 2021 στον ΑΔΜΗΕ και ακόμα αναμένουν προσφορά όρων σύνδεσης βλέποντας έργα συγκεκριμένων ομίλων, τα οποία έχουν ωριμάσει μετά από αυτά και χωρίς να έχουν καν εξασφαλίσει την γη στην οποία θα υλοποιηθούν, να τους προσπερνούν στον ίδιο τους τον τόπο.

Η κατηγορία Γ αντιπροσωπεύει πάνω από 5000 οικογένειες οι οποίες μέχρι σήμερα υπομονετικά πιστεύουν την κάθε αλλαγή στο πλαίσιο ως καλοπροαίρετη, υπάρχει όμως και ένα όριο. Δηλαδή για να επικρατήσουν συνθήκες ενεργειακής δικαιοσύνης και υγιούς ανταγωνισμού σε ένα κράτος δίκαιου πρέπει να βρεθούμε και εμείς στις πλατείες και στους δρόμους ή πρέπει να καταφύγουμε κατά της χώρας μας στην Ευρωπαϊκή επιτροπή ανταγωνισμού για να αντιμετωπιστούν οι προσπάθειες μας δίκαια?

Το παρόν συνυπογράφουν Ενεργειακές Κοινότητες, Φυσικά και Νομικά πρόσωπα που συμμετέχουν σε κοινά αιτήματα της Κατηγορίας Γ της υπουργικής απόφασης:

8 Ενεργειακές Κοινότητες Αττικής ( 150 μέλη)

1 Ενεργειακή Κοινότητα Φθιώτιδας ( 35 μέλη)

32 Ενεργειακές Κοινότητες Φλώρινας ( 850 Μέλη)

29 Ενεργειακές Κοινότητες Κοζάνης ( 1060 μέλη )

61 ΙΚΕ

7 ΟΕ 

23 Ατομικές επιχειρήσεις

Αναλυτική κατάσταση αυτών που συνυπογράφουν την παρούσα είναι στην διάθεση του energypress.gr