Οδικός χάρτης για την διασύνδεση Ελλάδας - Αιγύπτου: Το ορόσημο του Ιουνίου, το πλοίο για την απεικόνιση του βυθού σε διαδρομή 954 χλμ και η λήψη επενδυτικής απόφασης εντός του 2024
Το μνημόνιο για είσοδο του ΑΔΜΗΕ στο μετοχικό κεφάλαιο της Elica Group που «τρέχει» το GREGY, μαζί με την αντίστοιχη κίνηση που αναμένεται από τον αιγύπτιο Διαχειριστή EETC, αποτελούν αναμφίβολα ψήφο εμπιστοσύνης για το έργο. Ενόψει των ευρωπαικών ανακοινώσεων του Ιουνίου, οπότε και θα γίνει γνωστή η short list με τα PCI/PMI της επόμενης διετίας, οι κινήσεις των δύο Διαχειριστών αυξάνουν περαιτέρω τις πιθανότητες του έργου.
Το απαιτητικό ωστόσο τεχνικά σκέλος τώρα ξεκινά. Τρεις κρίσιμες μελέτες πρόκειται να ανατεθούν μέσα στο επόμενο δίμηνο: Η τεχνική, η χρηματοοικονομική και η δύσκολη και λεπτομερής απεικόνιση του βυθού σε ένα μήκος 954 χλμ, η λεγόμενη Seabed mapping, εκτιμώμενης διάρκειας, στο καλό σενάριο, έξι μηνών. Τυχόν κακοκαιρία αναπόφευκτα θα την παρατείνει, μεταθέτοντας και την λήψη της τελικής επενδυτικής απόφασης, FID, η οποία τοποθετείται κάπου μέσα στο 2024.
Σε αυτή την φάση βρίσκεται το έργο της διασύνδεσης Ελλάδας - Αιγύπτου, εκτιμώμενου προυπολογισμού 3,5 δισ ευρώ. Το μετοχικό κεφάλαιο της Elica Group αρχίζει να σχηματοποιείται, σύντομα οι EETC, Elica και ΑΔΜΗΕ θα κατέχουν έκαστος μερίδιο 33,3% και η σύμπραξη θα επιτρέψει, μέσα από την ανταλλαγή της τεχνικής, εμπορικής και χρηματο-οικονομικής τεχνογνωσίας τους, την ταχύτερη υλοποίηση του έργου.
Τα πάντα ωστόσο θα κριθούν πρώτα τον Ιούνιο, όταν και θα ανακοινωθεί από την Κομισιόν η short list των PCI/PMI που θα τύχουν ευρωπαικής επιδότησης, και μετά στα τέλη του 2023, όταν και οι Βρυξέλλες θα προβούν στις οριστικές ανακοινώσεις. Τότε, οι τρεις μέτοχοι θα ζυγίσουν την επιδότηση που του αναλογεί (σσ: θεωρητικά δικαιούται έως και το 50% της αξίας επένδυσης), ώστε μαζί με τη χρηματοδότηση που θα έχουν εξασφαλίσει από ξένες τράπεζες, να λάβουν και την τελική επενδυτική απόφαση.
Το προς μίσθωση πλοίο
Επί της ουσίας, τα πρόσφατα σημαντικά βήματα, δηλαδή το γεγονός ότι το GREGY έμεινε μόνο του στην κούρσα για την διασύνδεση με την Αίγυπτο μετά το «κόψιμο» του GAP, όπως έδειξε η πρόσφατη παρουσίαση στις Βρυξέλλες, συν την χθεσινή ανακοίνωση για είσοδο του ΑΔΜΗΕ στην Elica, ασφαλώς και το ισχυροποιούν, ωστόσο μπροστά υπάρχει ακόμη δρόμος.
Τόσο σε ό,τι αφορά το ευρωπαικό κομμάτι και την ένταξή του στα PCI/PMI, όσο και στο αμιγώς τεχνικό, το οποίο τώρα μπαίνει στα βαθιά, με την εταιρεία να βρίσκεται ήδη σε αναζήτηση του πλοίου, το οποίο και θα ναυλώσει για τη λεπτομερή απεικόνιση του βυθού. Διαδικασία κοστοβόρα, καθώς υπολογίζεται σε κάποια εκατομμύρια και εξαιρετικά περίπλοκη, αφού η διεξαγωγή της μελέτης αφορά σημεία σε μεγάλα βάθη και σε μια διαδρομή κατά μήκος της οποίας δεν έχει μέχρι σήμερα γίνει άλλη αναλυτική απεικόνιση. Το σενάριο ότι η μελέτη θα διαρκέσει ένα εξάμηνο, ισχύει εφόσον οι καιρικές συνθήκες είναι καλές, διαφορετικά μπορεί και να το ξεπεράσει.
Η γεωπολιτική διάσταση
Ενα κρίσιμο πάντως στοιχείο του έργου, που μετρά για την ένταξη του έργου στα PCI/PMI, αλλά έχει και ιδιαίτερη σημασία για την Ελλάδα, αφορά την ευρύτερη γεωπολιτική του διάσταση. Το έργο ενισχύει το ρόλο της Ελλάδας ως κόμβου μεταφοράς πράσινης ενέργειας προς την Ευρώπη, ενισχύει τους δεσμούς με τους Αιγυπτίους, ενώ θα διέρχεται από την οριοθετημένη ΑΟΖ των δύο χωρών, προσφέροντας μια ακόμη έμπρακτη ισχυροποίηση της συμφωνίας απέναντι στην Τουρκία, η οποία και την αμφισβητεί.
Σημειωτέον ότι το GREGY, ακριβώς επειδή αναμένεται να ενισχύσει την δυνατότητα μεταφοράς μεταξύ Ελλάδας και γειτονικών χωρών της ΕΕ, απελευθερώνει χωρητικότητα στις υπάρχουσες διασυνδέσεις όπου απαιτούνται υψηλότερες ανταλλαγές ηλεκτρικής ενέργειας. Σύμφωνα με μελέτη προσομοίωσης της Elica Group, η οποία εστιάζει στα ελληνικά σύνορα με Ιταλία και Βουλγαρία, το έργο μπορεί να αυξήσει τη καθαρή μεταφορά ενέργειας μεταξύ 503 και 730 MW/h για την περίοδο 2028 – 2057. Στην πράξη, αυτό θα οδηγήσει σε χαμηλότερες τιμές, μεγαλύτερη ρευστότητα της αγοράς και μειωμένη ανάγκη για εφεδρείες.
Το GREGY θα επιτρέψει τη μεταφορά πολύ μεγάλων ποσοτήτων ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ έως 3.000 MW/h από την Αίγυπτο στην Ελλάδα και αντίστοιχα από την Ελλάδα στην Ευρώπη. Υποστηρίζει τόσο τους στόχους των Fit-for-55 και REPowerEU, όσο και εκείνους της Αιγύπτου για κλιματικά ουδέτερο ενεργειακό σύστημα. Το ίδιο ισχύει για τους στόχους μείωσης των ρύπων.
