Η υπερθέρμανση του πλανήτη θα προκαλέσει μεγάλη πίεση στα συστήματα διατροφής και θα μπορούσε να προκαλέσει επισιτιστική ανασφάλεια σε εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως, διαπιστώνει νέα έκθεση που δημοσιεύθηκε πρόσφατα (28 Φεβρουαρίου) από τη Διακυβερνητική Επιτροπή για την Αλλαγή του Κλίματος (IPCC).
Η έκθεση «δείχνει ότι οι αρνητικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην παραγωγή τροφίμων και στην πρόσβαση σε τρόφιμα προβλέπεται να επιδεινωθούν με κάθε βαθμό υπερθέρμανσης του πλανήτη», δήλωσε ο Τοσιχίρο Χασεγκάβα, συντονιστής επικεφαλής συγγραφέας της έκθεσης.
Η IPCC, ένα όργανο των Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ) επιφορτισμένο με τη συγκέντρωση και την αξιολόγηση της σχετικής επιστήμης για την κλιματική αλλαγή, βρίσκεται επί του παρόντος στη μέση της παρουσίασης της έκτης έκθεσης αξιολόγησης. Το τμήμα της έκθεσης που δημοσιεύτηκε πρόσφατα επικεντρώνεται στις κλιματικές επιπτώσεις, την προσαρμογή και την ευπάθεια.
Η έκθεση εγκρίθηκε από 195 κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο.
Τα συστήματα παραγωγής τροφίμων θα πρέπει να προετοιμαστούν καλύτερα και να προσαρμοστούν στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, αναφέρει η έκθεση. Σύμφωνα με τους ερευνητές, η κλιματική αλλαγή ήδη επηρεάζει την επισιτιστική ασφάλεια σε ευάλωτες περιοχές όπως η Ασία και η Αφρική και επιβραδύνει την ανάπτυξη της γεωργικής παραγωγικότητας.
Επιπλέον, η έκθεση διαπιστώνει ότι ακόμη και μια μικρή αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας θα προκαλέσει αυξήσεις στη σοβαρότητα και τη συχνότητα των ακραίων καιρικών φαινομένων. «Οι ξηρασίες, οι πλημμύρες και οι καύσωνες θα μπορούσαν να προκαλέσουν ξαφνικές απώλειες στην παραγωγή τροφίμων, να αυξήσουν τις τιμές των τροφίμων και να περιορίσουν την πρόσβαση σε ποικίλα και θρεπτικά τρόφιμα», είπε ο Χασεγκάβα.
Ανθεκτικά συστήματα τροφίμων
Αυτό το χειμώνα, η Πορτογαλία και η Ισπανία γνώρισαν τη χειρότερη ξηρασία των τελευταίων 15 ετών, η οποία οδήγησε σε λειψυδρία και διατάραξε τη γεωργική παραγωγή.
Μιλώντας σε νομοθέτες της ΕΕ σχετικά με τις ξηρασίες κατά τη διάρκεια πρόσφατης συνόδου ολομέλειας, η Επίτροπος Ισότητας Έλενα Ντάλι προειδοποίησε ότι τα ακραία καιρικά φαινόμενα όπως η ξηρασία θα γίνουν πιο συχνά στο μέλλον, προσθέτοντας ότι τα εθνικά συστήματα τροφίμων θα πρέπει να γίνουν πιο ανθεκτικά.
Πέρυσι πολλές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας και του Βελγίου, επλήγησαν από έντονες βροχοπτώσεις και σοβαρές πλημμύρες που κατέστρεψαν τις σοδειές και τα αποθέματα γεωργικών προϊόντων.
Η έκθεση διαπίστωσε ότι οι κίνδυνοι που σχετίζονται με το κλίμα θα μπορούσαν επίσης να επηρεάσουν τις αλυσίδες εφοδιασμού τροφίμων, οι οποίες θα μπορούσαν να έχουν σοβαρές επιπτώσεις σε όσους εξαρτώνται από τις εισαγωγές τροφίμων.
Ενόψει των σοβαρών προβλεπόμενων επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, είναι βασικό να προσαρμοστεί η παραγωγή τροφίμων, εξήγησε ο Χασεγκάβα.
«Ενώ υπάρχουν πολλές επιλογές προσαρμογής που εφαρμόζονται στα συστήματα τροφίμων, πρέπει να γίνουν πολύ περισσότερα για να αποφευχθούν σοβαρές επιπτώσεις από την κλιματική αλλαγή», είπε, προσθέτοντας ότι υπάρχουν πολλές επιλογές για χρήσιμα μέτρα. Το να κάνουμε την καλλιέργεια των καλλιεργειών, των ζώων και των ειδών ψαριών πιο βιώσιμη «έχει τη δυνατότητα να προσφέρει πολλαπλά οφέλη», κατέληξε.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε πρόσφατα μια ανακοίνωση σχετικά με την επισιτιστική ασφάλεια, η οποία έχει σχεδιαστεί για την αντιμετώπιση των τρωτών σημείων που προκύπτουν από την κλιματική αλλαγή και την εξάρτηση από τις εισαγωγές, μεταξύ άλλων παραγόντων. Μία από τις λύσεις που πρότεινε το έγγραφο ήταν η δημιουργία μιας ομάδας εμπειρογνωμόνων για την παρακολούθηση και την προειδοποίηση για τους επερχόμενους κινδύνους.
Οι φτωχότερες περιοχές πλήττονται χειρότερα
Εκατομμύρια άνθρωποι θα μπορούσαν να υποστούν οξεία επισιτιστική ανασφάλεια, προειδοποιούν οι ερευνητές. Οι πιο σκληρές κλιματικές επιπτώσεις θα βιώσουν «οι φτωχότεροι άνθρωποι του κόσμου», διαπιστώνει η έκθεση – με την Ευρώπη να είναι πιθανό να επηρεαστεί λιγότερο από άλλες περιοχές.
«Η επιστήμη είναι ξεκάθαρη», δήλωσε ο Ειδικός Εισηγητής του ΟΗΕ για την ακραία φτώχεια και τα ανθρώπινα δικαιώματα Ολιβιέ ντε Σάτερ. «Χωρίς σημαντική ανατροπή στις εκπομπές άνθρακα και τον τρόπο με τον οποίο καλλιεργούμε, είναι πιθανό να δούμε μαζικές αποτυχίες καλλιεργειών και κατάρρευση του συστήματος τροφίμων», πρόσθεσε, τονίζοντας ότι οι άνθρωποι που βρίσκονται στη φτώχεια θα «πληγούνταν πρώτοι και περισσότερο από μια κρίση που δεν προκάλεσαν».
Οι ερευνητές έκαναν επίσης σχετικές προβλέψεις για την ανάπτυξη της υγείας του εδάφους: έως το 2050, μεγάλο μέρος των χερσαίων εκτάσεων της γης θα μπορούσε να υποβαθμιστεί, αναφέρει η έκθεση. Η επικονίαση, επίσης, θα εξασθενούσε εάν η αύξηση της θερμοκρασίας φτάσει το 2%, ενώ τα παράσιτα και οι γεωργικές ασθένειες θα διαδίδονταν περισσότερο.
Τον Νοέμβριο του 2021, η Επιτροπή παρουσίασε την ευρωπαϊκή στρατηγική για το έδαφος, με την οποία δεσμεύεται να καταθέσει νόμο για την υγεία του εδάφους έως το 2023 που θα δίνει στο έδαφος την ίδια προστατευόμενη κατάσταση με το νερό και τον αέρα.
