Μια επισκόπηση του ενεργειακού μίγματος ηλεκτροπαραγωγής στις χώρες της ΕΕ - Η περίπτωση της Ελλάδας

Στις κορυφαίες θέσεις μεταξύ των 27 κρατών μελών της ΕΕ που χρησιμοποιούν ορυκτά καύσιμα για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας βρίσκεται η Ελλάδα, όπως αποκαλύπτουν τα νεότερα στοιχεία του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας και του IRENA.

Ειδικότερα, η Ελλάδα κατατάσσεται στην 5η θέση ως προς την χρήση πετρελαίου, στην 6η θέση ως προς την χρήση φυσικού αερίου και στη 13η θέση ως προς την χρήση λιγνίτη και Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας.

Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, πυρηνικά και φυσικό αέριο αντιπροσωπεύουν ένα σημαντικό μερίδιο στο ενεργειακό μίγμα ηλεκτροπαραγωγής, γεγονός που τροφοδοτεί περαιτέρω την συζήτηση κατά πόσο οι δύο αυτές μορφές ενέργειας συνιστούν «αναγκαίο κακό» για την επίτευξη των στόχων ή όχι.

Υπενθυμίζεται ότι η πρόσφατη πρόταση της Κομισιόν για την Ευρωπαϊκή Ταξινομία συμπεριλαμβάνει υπό όρους τόσο τα πυρηνικά όσο και τις μονάδες φυσικού αερίου στις επιλέξιμες δαπάνες για την επίτευξη του net zero, χαρακτηρίζοντάς τις «πράσινες επενδύσεις».

Η ανάλυση του ευρωπαϊκού μίγματος ηλεκτροπαραγωγής ανά καύσιμο

Λιγνίτης

Η Πολωνία με 44 μονάδες είναι η μόνη χώρα σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης που δεν έχει θέσει ακόμη σαφείς στόχους για την απόσυρση των μονάδων αυτών. Συνολικά, στα 27 κράτη-μέλη υπάρχουν εν λειτουργία 198 εργοστάσια, συνολικής ισχύος 114 GW. Έχει ανακοινωθεί για τα 102 με συνολική ισχύ στα 68 GW ότι θα αποσυρθούν μέσα στα επόμενα χρόνια.

Πυρηνική Ενέργεια

Η Γαλλία διαθέτει τα περισσότερα εν ενεργεία πυρηνικά εργοστάσια για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης. Συνολικά διαθέτει 56 εργοστάσια με μέσο όρο ετών λειτουργίας στα 36.1 χρόνια. Γαλλία, Γερμανία, Ισπανία και Σουηδία παράγουν περισσότερο από τα ¾ της συνολικής παραγόμενης ενέργειας από πυρηνικά εργοστάσια στην Ευρώπη των 27.

Φυσικό Αέριο

Οι νότιες χώρες (Ιταλία, Ελλάδα και Πορτογαλία) χρησιμοποιούν κυρίως αέριο στο ενεργειακό τους μίγμα με ένα εύρος συμμετοχής από 38-51%. Στο σύνολο των 27 κρατών-μελών λειτουργούν 549 μονάδες φυσικού αερίου συνολικής ισχύος 160 GW, ενώ 15 μονάδες με συνολική ισχύ 5 GW βρίσκονται υπό κατασκευή και 79 μονάδες συνδυασμένης ισχύος 39 GW σχεδιάζεται να κατασκευαστούν.

Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας

Οι ΑΠΕ αποτελούν κύρια πηγή ενέργειας σε ποσοστό 78-85% για την Δανία και την Λιθουανία. Η Ευρώπη διαθέτει 480 GW σε ΑΠΕ (συμπεριλαμβανομένου της Συμπαραγωγής), εκ των οποίων τα 177 GW είναι αιολικά και 139 GW φωτοβολταϊκά. Η Γερμανία διαθέτει την μεγαλύτερη δυναμικότητα σε ΑΠΕ με 132 GW, εκ των οποίων τα 62 GW είναι αιολικά και τα 54GW φωτοβολταϊκά.

Σε ανάλυσή της, η HAEE επισημαίνει ότι η κρίση του φυσικού αερίου με την εκτόξευση των τιμών επέφερε μια «μετατόπιση» ως προς την ενεργειακή μετάβαση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Την τελευταία δεκαετία, ο άνθρακας έχει υποχωρήσει και αντικατασταθεί από μονάδες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Ωστόσο, το δεύτερο μισό του 2021, λόγω του υψηλού ενεργειακού κόστους, όπως έχει γράψει το energypress, οι νέες μονάδες ΑΠΕ αντικαθιστούν κυρίως το φυσικό αέριο αντί των μονάδων άνθρακα και η τάση αυτή πιθανόν να συνεχιστεί όσο διαρκεί η ενεργειακή κρίση.