Αθήνα: 10 κυκλοφοριακά μέτρα, 7 μεγάλες αναπλάσεις και 3 επεκτάσεις τραμ

Δέκα προτεραιότητες κυκλοφοριακής αποσυμφόρησης, με αιχμή την ανακήρυξη του ιστορικού κέντρου σε ελεύθερη ζώνη από αυτοκίνητα, μαζί με εκτεταμένο δίκτυο πεζοδρόμων και ποδηλατοδρόμων, επτά εμβληματικές αναπλάσεις και τρεις επεκτάσεις του δικτύου τραμ προβλέπει το Σχέδιο Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας (ΣΒΑΚ) της Αθήνας.

Το ΣΒΑΚ της Αθήνας εκπονήθηκε με χρηματοδότηση του Πράσινου Ταμείου από ομάδα πολεοδόμων και συγκοινωνιολόγων, και αφού προηγήθηκε μακρά διαβούλευση, εγκρίθηκε στην τελική μορφή του από το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Αθήνας. Αποτελεί το χάρτη των έργων και παρεμβάσεων για την αναμόρφωση της Αθήνας, σύμφωνα με την εγχώρια και ευρωπαϊκή νομοθεσία. Ωστόσο μπορεί να διαβαστεί με δύο τρόπους:

-Από την μία πλευρά ανάγνωσης,  προβλέπει έργα  και παρεμβάσεις σε επίπεδο προτάσεων, χωρίς εξασφαλισμένη χρηματοδότηση, στα οποία εμπλέκεται η κεντρική κυβέρνηση και η Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση και άλλοι φορείς,  που η υλοποίηση τους παραπέμπεται σε βάθος δεκαετίας ενω περιλαμβάνει μακροπρόθεσμες επιλογές, όπως η πρόταση επιβολής αστικών διοδίων, πράγμα που διαψεύδεται από το Δήμος της Αθήνας ότι θα ισχύσει. Και

-Από την άλλη πλευρά ανάγνωσης στο ΣΒΑΚ της Αθήνας περιλαμβάνονται έργα και παρεμβάσεις, οι οποίες βρίσκονται σε ώριμο μελετητικό στάδιο, η αποτελούν συνέχεια υλοποιημένων και δρομολογημένων παρεμβάσεων, που μπορεί να ξεκινήσουν άμεσα  και να ολοκληρωθούν εντός πενταετίας.

Οι δέκα προτεραιότητες 

Οι δέκα προτεραιότητες που θέτει το εγκεκριμένο ΣΒΑΚ της Αθήνας είναι:

1. Εξασφάλιση ασφαλούς και άνετης μετακίνησης με τα πόδια, με ιδιαίτερη έμφαση στην κάλυψη των αναγκών των ευάλωτων κατηγοριών μετακινούμενων και των ατόμων με προβλήματα κινητικότητας
2. Βελτίωση του επιπέδου εξυπηρέτησης από τα ΜΜΜ
3. Βελτίωση υφιστάμενων και αύξηση των ελεύθερων χώρων και των χώρων πρασίνου
4. Βελτίωση της οδικής ασφάλειας και προστασία των μετακινούμενων με οποιοδήποτε μέσο
5. Αποτελεσματικότερη διαχείριση της στάθμευσης (οχημάτων Ι.Χ. και δημόσιας χρήσης, με ιδιαίτερη έμφαση στην αντιμετώπιση του ζητήματος της παράνομης στάθμευσης
6. Καλύτερη διαχείριση της κυκλοφορίας των μηχανοκίνητων μέσων και μείωση των ταχυτήτων στις περιοχές κατοικίας, ώστε να εγκατασταθούν ασφαλέστερες συνθήκες για όλους τους χρήστες του δρόμου
7. Ενίσχυση της χρήσης του ποδηλάτου διασφαλίζοντας υποδομές και συνθήκες ασφαλούς και άνετης μετακίνησης
8. Προστασία του κέντρου και των γειτονιών από διαμπερείς διελεύσεις μηχανοκίνητης κυκλοφορίας
9. Άσκηση πολιτικών αποθάρρυνσης της άσκοπης χρήσης του αυτοκινήτου προς όφελος πιο βιώσιμων τρόπων μετακίνησης
10. Προώθηση “καθαρών” οχημάτων.

Στις βασικές κατευθύνσεις του ΣΒΑΚ της Αθήνας είναι  η ανακήρυξη του ιστορικού κέντρου (Ακρόπολη,  Πλάκα, Φιλοπάππου,  Θησείο, Ψυρρή, Εμπορικό Τρίγωνο, Κεραμεικός)  σε περιοχή χωρίς αυτοκίνητα, με εξαίρεση  την κίνηση οχημάτων για τροφοδοσία, ταξί, μέσα μεταφοράς και πρόσβαση σε χώρους στάθμευσης. Ανακήρυξη  «οδών συνύπαρξης αυτοκινήτου και ποδηλάτου» όλων των οδών ήπιας κυκλοφορίας, με ειδική σήμανση. Δίκτυο ποδηλατοδρόμων, το οποίο θα αναπτυχθεί από Θησείο προς Κηφισιά, δημιουργία ποδηλατικής διαδρομής κατά μήκος των γραμμών του ΟΣΕ όταν αυτές υπογειοποιηθούν, στον άξονα Άνω Πατησίων – Σεπολίων, Κυψέλης – Κάτω Πατησίων, Κάτω Πατησίων – Σταθμού Λαρίσης και άλλες υπερτοπικές και  τοπικές  συνολικά 20  ποδηλατικές διαδρομές συνολικού μήκους 49 χλμ. και προϋπολογισμού 5,9 εκατ. ευρώ. Επέκταση της ελεγχόμενης στάθμευσης κατά 1.700 θέσεις κ.α.

Επτά εμβληματικές παρεμβάσεις

Το ΣΒΑΚ της Αθήνας προβλέπει πλήθος πολεοδομικών παρεμβάσεων, με κυριότερες τη συνέχιση της ενοποίησης των αρχαιολογικών χώρων, τη διπλή ανάπλασή Αλεξάνδρας και Βοτανικού και δημιουργίας νέου γηπέδου του Παναθηναϊκού και την υλοποίηση του Μεγάλου Περιπάτου, οι οποίες στο σύνολο τους συνθέτουν επτά εμβληματικές αναπλάσεις στην Αθήνα, ορισμένες από τις οποίες αναφέρεται ότι μπορούν να δρομολογηθούν εντός της τρέχουσας πενταετίας  και άλλες σε βάθος δεκαετίας, οι οποίες είναι:

1.Ενοποίηση πνευματικού τριγώνου

Περιλαμβάνει την ενοποίηση των εμβληματικών χρήσεων (Εθνικός Κήπος, το Προεδρικό Μέγαρο και Μέγαρο Μαξίμου) και των σημείων πολιτιστικού ενδιαφέροντος που υπάρχουν κατά μήκος της λεωφόρου Βασιλέως Κωνσταντίνου, της λεωφόρου Βασιλίσσης Αμαλίας και στα οικοδομικά τετράγωνα που βρίσκονται ανάμεσα στις δύο λεωφόρους (μεγάλο αριθμός μουσείων και ο αρχαιολογικός χώρος του Λυκείου του Αριστοτέλη), δηλαδή την άρση της αποκοπής που προκαλεί η κυκλοφορία μηχανοκίνητων οχημάτων. Πιο συγκεκριμένα, μια σειρά μικρότερων έργων ανάπλασης των εσωτερικών δρόμων του Πνευματικού Τριγώνου, όπως των Ρηγίλλης και Ριζάρη, θα χρειαστεί να γίνουν προοδευτικά για να περιοριστεί η στάθμευση στον δρόμο και η κυκλοφορία και να διαμορφωθεί το κατάλληλο περιβάλλον προβολής του Λυκείου του Αριστοτέλη και των μουσείων. Ως προς τα μουσεία, που βρίσκονται στην απέναντι πλευρά των λεωφόρων Βασ. Σοφίας και Βασ. Κων/νου μία γεφύρωση είναι αναγκαία, αυτή που θα εξασφάλιζε τουλάχιστον τη σύνδεση της Πινακοθήκης με το Πνευματικό Τρίγωνο και ως προς τους αρχαιολογικούς χώρους ακόμη δύο για τη σύνδεση του Παναθηναϊκού Σταδίου με τον Εθνικό Κήπο και της Ακρόπολης (και του μουσείου της) με το Ολυμπιείο.

Για την υλοποίηση σημειώνεται ότι απαιτείται η εκπόνηση ενός Ειδικού Χωρικού Σχεδίου, το οποίο θα συνοδεύεται από μελέτη κυκλοφοριακών επιπτώσεων για την σημαντική αυτή περιοχή, το οποίο θα έδινε το πολεοδομικό πλαίσιο για την εφαρμογή των κυκλοφοριακών ρυθμίσεων. Στη συνέχεια τα κυκλοφοριακά έργα και οι αρχιτεκτονικές αναπλάσεις που θα προβλεφθούν στο πλαίσιο του ευρύτερου σχεδίου θα πρέπει να προκηρυχθούν. Βραχυπρόθεσμα θα μπορούσε πιλοτικά να περιοριστεί η κυκλοφορία στο εσωτερικό του Πνευματικού Τριγώνου με μία επέκταση των ρυθμίσεων που προβλέπονται στο πλαίσιο του «Μεγάλου Περιπάτου». Συνολικά το έργο έχει μακροπρόθεσμο χρονικό ορίζοντα δεκαετίας.

Υλοποίηση των έργων του Μεγάλου Περιπάτου

Προβλέπεται πεζοδρόμηση της λεωφόρου Βασιλίσσης Όλγας και της οδού Ηρώδου Αττικού, περιορισμός της κίνησης των οχημάτων στην Πανεπιστημίου σε δύο λωρίδες.

Παράλληλα με το ΣΒΑΚ εγκρίθηκε από το δημοτικό συμβούλιο η μελέτη ανάπλασης της Πανεπιστημίου με τέσσερις λωρίδες κυκλοφορίας, ενώ σε επόμενη φάση προβλέπεται η προσθήκη ποδηλατοδρόμου και περιορισμός της κυκλοφορίας.

 2.Υλοποίηση  του έργου «Διπλή Ανάπλαση»

Περιλαμβάνει την ανάπλαση της λεωφόρου Αλεξάνδρας στο ύψος του γηπέδου του Παναθηναϊκού με παράλληλα μεταφορά του γηπέδου στον Ελαιώνα, σύμφωνα με τη μελέτη όπως θα εγκριθεί. Στη θέση του γηπέδου του Παναθηναϊκού θα δημιουργηθεί ένας χώρος αναψυχής, ο οποίος προτείνεται να συνδεθεί με τον απέναντι χώρο των Προσφυγικών Πολυκατοικιών δημιουργώντας μία μεγάλη πλατεία.

Η περιοχή των Αμπελοκήπων αποτελεί μία πυκνοδομημένη περιοχή που αποκόπτεται από μεγάλους άξονες, όπως οι λεωφόροι Αλεξάνδρας, Κηφισίας, Βασιλίσσης Σοφίας. Παράλληλα υπάρχει έλλειψη ελεύθερων χώρων, πλατειών. Οι προσφυγικές κατοικίες προκαλούν αισθητική υποβάθμιση στο ήδη βεβαρυμένο πολεοδομικό περιβάλλον, καθώς δεν έχει γίνει καμία επέμβαση για την αποκατάσταση των φθορών στις προσόψεις τους.

Η απομάκρυνση του γηπέδου του Παναθηναϊκου και η μεταφορά του στον Ελαιώνα δημιουργεί μία μεγάλη ευκαιρία για την ανάπτυξη της ευρύτερης περιοχής. Ο πόλος αναψυχής – πλατεία που θα δημιουργηθεί στη θέση του θα πρέπει να είναι προσβάσιμος από το σύνολο της περιοχής..

Η δημιουργία ένας νέου κοινωνικού πόλου στην περιοχή αναμένεται να κάνει ελκυστικότερες της περιοχές κατοικίας και να ανακόψει τη φυγή των κατοίκων στα προάστια που τροφοδοτεί ένα φαύλο κύκλο εξάρτησής τους από το αυτοκίνητο.

Έχει ήδη δημοσιευθεί (εδώ και 8 χρόνια) το Προεδρικό Διάταγμα που ορίζει τους πολεοδομικούς όρους για το νέο γήπεδο του Παναθηναϊκού στον Ελαιώνα και για τον πόλο αναψυχής που θα δημιουργηθεί στους Αμπελοκήπους. Απομένει να εκδοθούν οι οικοδομικές άδειες και να γίνει μελέτη για τον τρόπο σύνδεσης του νέου πόλου αναψυχής στη θέση του παλιού γηπέδου του Παναθηναϊκού με τις συνοικίες που βρίσκονται βόρεια της λεωφόρου Αλεξάνδρας. Επόμενο βήμα είναι η εκπόνηση οριστικής μελέτης, η έγκριση περιβαλλοντικών όρων και η προκήρυξη του έργου

Επειδή υπάρχει έντονο επιχειρηματικό ενδιαφέρον για την υλοποίηση του έργου είναι εφικτή η υλοποίηση του έργου τα επόμενα 5 χρόνια. Ωστόσο είναι ανώριμες μελετητικά οι επεμβάσεις στη λεωφόρο Αλεξάνδρας, οπότε το σύνολο του έργου θα υλοποιηθεί εντός της επόμενης δεκαετίας.

3. Ανάπλαση πλατείας Αγίου Γεωργίου

Έργο 11,1 εκατ. ευρώ το οποίο περιλαμβάνει την πλήρη ανάπλαση της πλατείας Αγίου Γεωργίου στην Ακαδημία Πλάτωνος με βιοκλιματικό σχεδιασμό και πεζοδρόμηση των τοπικών οδών πέριξ της πλατείας. Σχετικά σημειώνεται ότι: «αποτελεί λοιπόν συστατικό στοιχείο του ΣΒΑΚ η ενίσχυση των τοπικών κέντρων. Επιλέγονται οι πλατείες που αποτελούν ήδη τοπικούς πόλους για την ενίσχυσή τους. Η αύξηση της ανθρώπινης παρουσίας στις πλατείες περνάει μέσα από την απομάκρυνση της στάθμευσης και κίνησης των αυτοκινήτων».

4.Ανάπλαση πλατείας Έλληνα Εργάτη και σύνδεση πλατειών στη Λαμπρινή

Έργο 2,5 εκατ. ευρώ το οποίο περιλαμβάνει την ανάπλαση της πλατείας Έλληνα Εργάτη στη Λαμπρινή και μετατροπή των οδών Πανδοσίας (από Τραλλέων έως Αλιάρτου) και Αλιάρτου (από Πανδοσίας έως Σιτάκης), που συνδέουν δύο πλατείες της Λαμπρινής σε οδούς ήπιας κυκλοφορίας

5. Σύνδεση Στρέφη – Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου

Έργο 3,5 εκατ. ευρώ  το οποίο  περιλαμβάνει τη μετατροπή της οδού Τοσίτσα (από Μπουμπουλίνας έως Ζωσιμάδων) στα Εξάρχεια που χωρίζει το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο σε οδό ήπιας κυκλοφορίας και την πεζοδρόμηση της οδού Ζωσιμάδων που ενώνει την οδό Τοσίτσα με το λόφο του Στρέφη. Το πρώτο τμήμα της οδού Τοσίτσα από Πατησιών μέχρι Μπουμπουλίνας πεζοδρομείται. Με τον τρόπο αυτό συνδέεται το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο με το λόφο του Στρέφη

6. Ανάπλαση πλατείας Αγίου Νικολάου

Έργο 2,5 εκατ. ευρώ  το οποίο περιλαμβάνει την πλήρη ανάπλαση της πλατείας Αγίου Νικολάου στα Κάτω Πατήσια, με εφαρμογή βιοκλιματικού σχεδιασμού και την πεζοδρόμηση των τοπικών οδών πέριξ της πλατείας

7. Ανάπλαση οδού Κωνσταντινουπόλεως και σύνδεση με Ακαδημία Πλάτωνος

Περιλαμβάνει την αξιοποίηση του χώρου που θα ελευθερωθεί μετά την υπογειοποίηση των σιδηροδρομικών γραμμών και τη δημιουργία εγκάρσιων συνδέσεων προς τον λόφο Σκουζέ, τον Ιππία Κολωνό και την Ακαδημία Πλάτωνος για τη δημιουργία πράσινων διαδρομών πολιτιστικού ενδιαφέροντος.

Ο νέος πράσινος άξονας που θα δημιουργηθεί συνδέει τα Σεπόλια, τις Τρεις Γέφυρες, τον Κολωνό, με το Μεταξουργείο, τον Κεραμεικό και το Γκάζι που αποτελούν πόλους συγκέντρωσης δραστηριοτήτων δημιουργώντας μία ενδιαφέρουσα διαδρομή που μπορεί να παρακινήσει τους κατοίκους των συνοικιών αυτών να κινηθούν πεζή ή με ποδήλατο προς το κέντρο της πόλης.

Η σύνδεση του άξονα αυτού με πόλους πολιτιστικού ενδιαφέροντος, όπως ο λόφος Σκουζέ, ο Ίππιος Κολωνός και η Ακαδημία Πλάτωνος θα δημιουργήσει μία διαδρομή πολιτιστικού ενδιαφέροντος ωθώντας στην οικονομική ανάπτυξη των περιοχών αυτών και θα φέρει σε επαφή τους κατοίκους του δήμου Αθηναίων με την ιστορία τους ενισχύοντας την τοπική τους ταυτότητα και την ποιότητα ζωής τους.

Πρέπει σε συνεργασία με τη ΓΑΙΟΣΕ να εκπονηθεί μία προκαταρκτική μελέτη για την ανάπλαση του χώρου πάνω από τις σιδηροδρομικές γραμμές. Μετά ακολουθεί η οριστική μελέτη και η προκήρυξη του έργου για την κατασκευή του.

Επεκτάσεις τραμ

Το ΣΒΑΚ της Αθήνας στο πλαίσιο της επέκτασης των μέσων σταθερής τροχιάς σε συνδυασμό με αναπλάσεις που περιορίζουν το χώρο που διατίθεται για το ΙΧ κατά μήκος των νέων γραμμών, προβλέπει επεκτάσεις του δικτύου τραμ σε συνδυασμό με την κατασκευή και λειτουργία της γραμμής 4 του Μετρό, η κατακσευή της οποίας έχει ξεκινήσει.

Οι προτεινόμενες επεκτάσεις του δικτύου περιλαμβάνουν:

Α) Επέκταση της γραμμής τραμ έως τα Άνω Πατήσια.

Β) Ανάπτυξη γραμμής τραμ κατά μήκος της λεωφόρου Αλεξάνδρας από Σταθμό Λαρίσης μέχρι Νοσοκομείο Παίδων (πρόταση που κατατέθηκε στη διαβούλευση)

Γ) Ανάπτυξη κλάδου μέσου σταθερής τροχιάς (τραμ ή μετρό) για Κέντρο Πολιτισμού Ιδρύματος Σταύρου Νιάρχου.

Δ) Κατασκευή και λειτουργία Τμήματος Α’ της Γραμμής 4 του Μετρό

Σημειώνεται σχετικά ότι τα έργα αυτά μπορούν να δρομολογηθούν άμεσα και αφού ωριμάσουν μελετητικά και  χρηματοδοτικά να υλοποιηθούν σε βάθος δεκαετίας. Η ευθύνη των αποφάσεων ανήκει στην κεντρική κυβέρνηση, με τη συμμετοχή των αρμοδίων υπουργείων και Οργανισμών.

Η ομάδα του ΣΒΑΚ Αθήνας

Η συντακτική ομάδα του «Σχεδίου Δράσης» του ΣΒΑΚ Αθήνας αποτελείται από τους:

• Σταθόπουλος Φώτης, Πολιτικός Μηχανικός, Συγκοινωνιολόγος MSc (Eng), MSc (Env), «LEVER A.E.».
• Πολύκαρπος Καρκαβίτσας, Πολεοδόμος Μηχανικός – Συγκοινωνιολόγος, MSc (Eng), «LEVER A.E.».
• Ραφαήλ Κατκαδίγκας, Πολιτικός Μηχανικός Συγκοινωνιολόγος MSc, «LEVER A.E.».
• Αναστασία Φούντα, Πολιτικός Μηχανικός – Συγκοινωνιολόγος MSc (Eng), MSc (Env), «LEVER A.E.».
• Ελένη Τριανταφυλλοπούλου, Πολιτικός Μηχανικός Συγκοινωνιολόγος MSc, «LEVER A.E.».
• Κάτια Χάγιου, Αρχιτέκτονας Μηχανικός MSc, «LEVER A.E.».
• Νίκος Κουτρουμπής, Αγρονόμος και Τοπογράφος Μηχανικός, MSc, «LEVER A.E.».
• Κώστας Τακατζόγλου, Αγρονόμος και Τοπογράφος Μηχανικός, MSc, «LEVER A.E.»
• Γεώργιος Μπάρμπας, Πολιτικός Μηχανικός, «LEVER A.E.».
• Δημήτριος Τσακίρης, Αγρονόμος και Τοπογράφος Μηχανικός, «LEVER A.E.».
• Θάνος Βλαστός, Καθηγητής ΕΜΠ, Μονάδα Βιώσιμης Κινητικότητας Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου.
• Κωνσταντίνος Αθανασόπουλος, Διδάκτωρ Συγκοινωνιολόγος Μηχανικός, Μέλος Ε.ΔΙ.Π., Σχολή Αγρονόμων & Τοπογράφων Μηχανικών Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου.
• Καρολεμέας Χρήστος, Αγρονόμος και Τοπογράφος Μηχανικός, MSc, Μονάδα Βιώσιμης Κινητικότητας Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου.
• Κωνσταντίνος Κεπαπτσόγλου, Επίκουρος Καθηγητής, Εργαστήριο Συγκοινωνιακής Τεχνικής Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου.
• Θεόδωρος Μαυρογεώργης, Πολιτικός Μηχανικός, MSc (Eng), MSc (Fin), «ΜΣΜ – ΜΑΥΡΟΓΕΩΡΓΗΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΜΕΛΕΤΗΤΙΚΗ Ι.Κ.Ε.».
• Άννα Μαυρογεώργη, Πολιτικός Μηχανικός, MSc (Eng), Συγκοινωνιολόγος, «ΜΣΜ – ΜΑΥΡΟΓΕΩΡΓΗΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΜΕΛΕΤΗΤΙΚΗ Ι.Κ.Ε.».
• Μεταξία Σμαϊ’λη, Αγρ. Τοπ. Μηχανικός ΕΜΠ, MSc (Eng), Συγκοινωνιολόγος,«ΜΣΜ -ΜΑΥΡΟΓΕΩΡΓΗΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΜΕΛΕΤΗΤΙΚΗ Ι.Κ.Ε.».
• Όλγα Ρεϊτζοπούλου, Πολιτικός Μηχανικός ΕΜΠ, «ΜΣΜ – ΜΑΥΡΟΓΕΩΡΓΗΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΜΕΛΕΤΗΤΙΚΗ Ι.Κ.Ε.».
• Ευανθία Κώτση, Πολιτικός Μηχανικός ΕΜΠ, «ΜΣΜ – ΜΑΥΡΟΓΕΩΡΓΗΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΜΕΛΕΤΗΤΙΚΗ Ι.Κ.Ε.».

 

 

10 Νοεμβρίου 2021

ecopress