Αντίδοτο στις υψηλές τιμές της ενέργειας η αποθήκευση μεγάλης κλίμακας σε ΑΠΕ και φυσικό αέριο
Η εκτόξευση των τιμών του ηλεκτρισμού και του φυσικού αερίου τόσο σε διεθνές επίπεδο όσο και στην ελληνική αγορά, καθιστά εκ νέου επίκαιρη τη συζήτηση για την λύση της αποθήκευσης ενέργειας μεγάλης κλίμακας τόσο στον ηλεκτρισμό όσο και στο φυσικό αέριο. Σημειώνεται ότι οι χονδρεμπορικές τιμές του ρεύματος έχουν ξεπεράσει τα 100 €/Mwh ενώ σε ιστορικά υψηλά κυμαίνονται και οι τιμές του φυσικού αερίου, με τις κυβερνήσεις ανά την Ευρώπη να αναζητούν λύσεις για τη συγκράτηση του ενεργειακού κόστους.
Η αποθήκευση ενέργειας μεγάλης κλίμακας είναι απαραίτητη προκειμένου να καταστεί εφικτή η ακόμη μεγαλύτερη στροφή στις ΑΠΕ και η ταχύρρυθμη διείσδυσή τους στο ενεργειακό ισοζύγιο. Ταυτόχρονα οι σταθμοί αποθήκευσης θα στηρίξουν αποφασιστικά το ηλεκτρικό σύστημα, που αντιμετωπίζει προβλήματα κορεσμού και ευσταθούς λειτουργίας από τη μαζική ένταξη σε αυτό μεταβλητών ΑΠΕ (αιολικών και φωτοβολταϊκών).
Ωστόσο, κατά τη διάρκεια της προηγούμενης δεκαετίας, το θέμα της αποθήκευσης δεν αποτέλεσε προτεραιότητα παρά το γεγονός ότι είχαν αναληφθεί αρκετές επενδυτικές προσπάθειες που ωρίμασαν αδειοδοτικά. Και αυτό παρότι όλα τα επίσημα κείμενα εθνικής ενεργειακής πολιτικής (Εθνικός Ενεργειακός Σχεδιασμός, Εθνικό Σχέδιο για τις ΑΠΕ, Εθνικά Σχέδια για την Ενέργεια και το Κλίμα), τα οποία βασίζονταν σε έγκυρες και εμπεριστατωμένες μελέτες της ΡΑΕ, του ΑΔΜΗΕ, του ΔΕΣΦΑ, του ΕΜΠ, κ.α., τόνιζαν την ανάγκη ταχύρρυθμης υλοποίησης αποθηκευτικών σταθμών, στο χρονικό ορίζοντα του 2020 και 2025.
Έτσι φτάνοντας στο σήμερα ακόμη δεν έχει θεσπιστεί το αναγκαίο νομοθετικό, ρυθμιστικό και χρηματοδοτικό πλαίσιο που θα λειτουργήσει ως καταλύτης για την ταχύρρυθμη υλοποίηση σταθμών αποθήκευσης μεγάλης κλίμακας, που θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ως αποφασιστικό ανάχωμα στην εκρηκτική άνοδο των ενεργειακών τιμών στη χώρα μας.
Όφελος
Ως προς το θετικό οικονομικό αποτέλεσμα της αποθήκευσης, αρκεί να αναφερθούν τα ποσοτικά αποτελέσματα πρόσφατης μελέτης του ΕΜΠ. Σύμφωνα με τη μελέτη, η λειτουργία ενός αντλησιοταμιευτικού σταθμού μεγάλης κλίμακας οδηγεί σε ετήσια εξοικονόμηση σταθερού και μεταβλητού (λειτουργικού) κόστους για το εθνικό ηλεκτρικό σύστημα της τάξης των €174.000/MW/έτος, ή -προκειμένου π.χ. για τον αντλησιοταμιευτικό σταθμό της Αμφιλοχίας (680 MW), σε μία ετήσια εξοικονόμηση 118 εκατ. €/έτος. Το ποσό αυτό θα μπορούσε, κάθε χρόνο, να χρησιμοποιείται για την ανακούφιση των νοικοκυριών που πλήττονται από τις υπέρογκες αυξήσεις στην τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος.
Αντίστοιχα στον τομέα του φυσικού αερίου, εάν για παράδειγμα είχε ολοκληρωθεί και τεθεί σε λειτουργία η υποθαλάσσια αποθήκη αερίου της Νότιας Καβάλας, θα είχαμε σήμερα ένα σημαντικό όπλο έναντι των διακυμάνσεων των διεθνών τιμών του αερίου. Με δυνατότητες για διοχέτευση περίπου 1 δισεκ. κυβικών μέτρων φυσικού αερίου σε δύο φάσεις το χρόνο, με τα σημερινά δεδομένα θα μπορούσαμε να καλύπτουμε περί το 20% της ζήτησης σε ετήσια βάση, σε περιόδους που οι διεθνείς τιμές του αερίου απογειώνονται. Από τα απολογιστικά στοιχεία του 2020, δηλαδή ετήσια κατανάλωση φυσικού αερίου 5,5 δισ. Nm3 (63 εκατ. θερμικές MWh) και μεσοσταθμική τιμή εισαγωγής του για το καλοκαιρινό τρίμηνο Ιουνίου-Αυγούστου 2020 ίση περίπου με 6€/MWh (έναντι τιμής καλοκαιριού 2021 πάνω από 25€/MWh), μία συντηρητική εκτίμηση της εξοικονόμησης που θα μπορούσε να προκύψει, τόσο για τη χώρα (σε σκληρό συνάλλαγμα), όσο και για τους τελικούς καταναλωτές αερίου, θα ήταν: 63 εκατ. MWh x 20% x (ελάχιστη διαφορά τιμής 10€/MWh), δηλ. περίπου 120 εκατ. €/έτος.
Εν κατακλείδι είναι πλέον σαφές ότι η μόνη στρατηγική που μπορεί διαχρονικά να αντιμετωπίσει τις υψηλές τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος είναι η φθηνότερη ηλεκτροπαραγωγή από ΑΠΕ και ο μετριασμός των διακυμάνσεων στις τιμές του φυσικού αερίου που μπορούν να υλοποιηθούν μόνο με αποθήκευση μεγάλης κλίμακας. Στον ηλεκτρισμό η αποθήκευση μπορεί να αυξήσει τη διείσδυση των ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα. Στο φυσικό αέριο, η αποθήκευση μπορεί να βοηθήσει ώστε η χώρα να μην είναι έρμαιο των τιμών που διαμορφώνονται συγκυριακά στη διεθνή αγορά. Και βέβαια για να αποκτήσουμε αποθήκευση μεγάλης κλίμακας θα πρέπει να προχωρήσει γρήγορα η θέσπιση του νομοθετικού, ρυθμιστικού και χρηματοδοτικού πλαισίου.
16 Σεπτεμβρίου 2021
energypress
