Η πρόταση της Κομισιόν για την αγορά ηλεκτρισμού: Προτεραιότητα των έργων με ΡΡΑ στους διαγωνισμούς - "Πλαφόν" κερδοφορίας για τις ΑΠΕ με αμφίδρομα CfD - Περιφερειακά hubs για τα προθεσμιακά

Η Κομισιόν κατέληξε σε ένα κείμενο-πρόταση που δεν προβλέπει ραγδαίες αλλαγές στην αρχιτεκτονική της αγοράς ηλεκτρισμού της Ε.Ε., όμως στοχεύει σε μια διαφορετική λειτουργία του υφιστάμενου μοντέλου με έμφαση σε νέα και ενδιαφέροντα εργαλεία.

Σύμφωνα με το προσχέδιο της πρότασης που θα παρουσιάσει στις 14/3 η Κομισιόν και έχει στα χέρια του το energypress, στόχος είναι η προστασία των καταναλωτών από τη μεταβλητότητα των τιμών μέσω ενισχυμένου ρόλου σε πιο μακροπρόθεσμα εργαλεία και σταθερά τιμολόγια που παράλληλα θα επιτρέψουν τις επενδύσεις στις ΑΠΕ.

Στήριξη στο υφιστάμενο μοντέλο της αγοράς

Η Κομισιόν στηρίζει το υπάρχον μοντέλο αγοράς, τονίζοντας ότι "έχει προσφέρει μια καλά ενσωματωμένη αγορά, επιτρέποντας στην Ευρώπη να αποκομίσει τα οικονομικά οφέλη της ενιαίας αγοράς ενέργειας υπό φυσιολογικές συνθήκες, βεβαιώνοντας την επάρκεια εφοδιασμού και της απανθρακοποίησης".

Εντούτοις, παραδέχεται ότι "εν μέσω της κρίσης το τωρινό μοντέλο έδειξε ορισμένες σημαντικές αδυναμίες που σχετίζονται με τις υψηλές και μεταβλητές τιμές καυσίμων και τις βραχυπρόθεσμες αγορές ηλεκτρισμού που εξέθεσαν τους καταναλωτές σε σημαντικές αυξήσεις".

Νέα νοοτροπία στην ενδοημερήσια αγορά και εργαλείο για τις αιχμές

Για τη συνέχεια η Κομισιόν θεωρεί ότι "οι αλλαγές πρέπει να εξασφαλίζουν ότι τα οφέλη από τις ΑΠΕ θα καταλήξουν στους καταναλωτές" με έμφαση στη λειτουργία της ενδοημερήσιας αγοράς και τη βελτίωση της ρευστότητάς της. Παράλληλα, ζητά από τους διαχειριστές μεταφοράς να δομήσουν ένα εργαλείο περιορισμού των αιχμών κατανάλωσης στις πιο δύσκολες ώρες της ημέρας που θα επιτρέψει στη διαχείριση της ζήτησης να βελτιώσει τις συνθήκες και να περιορίσει τις τιμές.

Άλλάζουν τα τέλη μεταφοράς - Καλύτερη ενημέρωση για τις δυνατότητες του δικτύου στις ΑΠΕ

Η σημαντικότερη αλλαγή όσον αφορά το σύστημα μεταφοράς και τους διαχειριστές του είναι ότι η Κομισιόν προκρίνει τη διαμόρφωση των τελών μεταφοράς με βάση το λειτουργικό και το κεφαλαιακό τους κόστος σε αντίθεση με το παρελθόν. Με τον τρόπο αυτό εκτιμά ότι θα διευκολυνθεί η διείσδυση των ΑΠΕ στο σύστημα και θα αξιοποιηθεί καλύτερα η ευελιξία.

Επίσης, οι διαχειριστές μεταφοράς και διανομής θα είναι υποχρεωμένοι να ενημερώνουν τακτικά για τα όρια ισχύος ΑΠΕ που μπορεί να "σηκώσει" το σύστημα.

Προστασία καταναλωτών - Σταθερά τιμολόγια και απαιτήσεις αντασφάλισης προμηθευτών

Η πρόταση της Κομισιόν θα παρέχει το δικαίωμα για σταθερά και δυναμικά τιμολόγια, για πολλαπλά τιμολόγια και για καλύτερη πληροφόρηση των καταναλωτών. Επίσης, επιτρέπει πρόσβαση σε ρυθμιζόμενες τιμές για νοικοκυριά και μικρομεσαίες επιχειρήσεις σε καιρούς κρίσης μέσω και της διευρυμένης χρήσης προθεσμιακών συμβολαίων από τους προμηθευτές.

Ιδιαίτερη σημασία έχει η απαίτηση της Κομισιόν ώστε οι προμηθευτές με πάνω από 200.000 τελικούς καταναλωτές να προσφέρουν στο εξής σταθερά συμβόλαια με διάρκεια άνω του ενός έτους, εφόσον διαθέτουν έξυπνο μετρητή.

Επίσης, τίθεται απαίτηση ώστε οι προμηθευτές να έχουν επαρκή αντασφάλιση ώστε να μπορούν να ανταποκριθούν οικονομικά σε περιόδους κρίσης.

Βιομηχανία - Προτεραιότητα στους παραγωγούς με ΡΡΑ σε διαγωνισμούς

Στην περίπτωση της βιομηχανίας ο στόχος είναι να έχει καλύτερη πρόσβαση σε πιο μακροχρόνια εργαλεία και αγορές, όπως τα διμερή συμβόλαια (ΡΡΑ) δίχως εμπόδια. Προς αυτή την κατεύθυνση προβλέπεται η παροχή κρατικής εγγύησης, ενώ στους παραγωγούς ΑΠΕ δίνεται η δυνατότητα όταν συμμετέχουν σε ένα διαγωνισμό να αφιερώνουν μέρος της παραγωγής του έργου τους για το σκοπό των ΡΡΑ. Εφόσον οι παραγωγοί επιδείξουν στις αρχές ότι μπορούν να ολοκληρώσουν ένα τέτοιο συμβόλαιο, θα έχουν προτεραιότητα στο διαγωνισμό.

Σε ότι αφορά τα συμβόλαια CfD που προσφέρονται μέσω διαγωνισμών ΑΠΕ, η Κομισιόν θέτει κατεύθυνση στο εξής να είναι αποκλειστικά "αμφίδρομα" και η διαφορά με την τιμή ηλεκτρισμού θα πρέπει να κατευθύνεται πάντα προς τους καταναλωτές. Με τον τρόπο αυτό απομακρύνονται τα υπερκέρδη των παραγωγών ΑΠΕ που παρατηρήθηκαν το τελευταίο έτος και διασφαλίζεται ένα πιο ορθολογικό επίπεδο κερδοφορίας με μακροχρόνια ορατότητα για τους επενδυτές του κλάδου.

Στα προθεσμιακά συμβόλαια στόχος είναι η δημιουργία περιφερειακών τιμών αναφοράς προς ενίσχυση της διαφάνειας, ενώ οι διαχειριστές θα επιτρέψουν δικαιώματα μεταφοράς για πάνω από ένα έτος. Ο ACER πρόκειται εντός έξι μηνών να αποφασίσει για την ίδρυση αυτών των περιφερειακών εικονικών κόμβων.

Επενδύσεις ΑΠΕ - Μηχανισμός στήριξης ευελιξίας

Τα προθεσμιακά συμβόλαια μακράς διαρκείας σχετίζονται και με την επενδυτική στήριξη προς τις ΑΠΕ, όπως τονίζει η Κομισιόν. Παράλληλα, καλεί τα κράτη-μέλη να αξιολογήσουν τις ανάγκες τους για ευελιξία και να θέσουν συγκεκριμένους στόχους ώστε να αποφεύγεται στο μέλλον η περικοπή παραγωγής ΑΠΕ, ενώ εισάγεται νέος μηχανισμός στήριξης της ευελιξίας. Όπως τονίζεται σχετικά με τον εν λόγω μηχανισμό, θα ενισχύσει τη συμμετοχή της ευελιξίας και της αποθήκευσης μέσω της εισαγωγής πρόσθετων κριτηρίων στο σχεδιασμό. Τα κράτη-μέλη μπορούν να εφαρμόσουν τέτοια συστήματα στήριξης με αποζημιώσεις για τη διαθέσιμη ισχύ που μειώνεται και την αποθήκευση αν οι μηχανισμοί ισχύος τους αποβούν ανεπαρκείς ή αν δεν διαθέτουν μηχανισμό ισχύος.

Μια ακόμη αλλαγή έχει να κάνει με την εμπορία πιο κοντά σε πραγματικό χρόνο στην περίπτωση των ΑΠΕ ώστε να περιοριστούν τα κόστη εξισορρόπησης.

Απομάκρυνση εμποδίων στα ΡΡΑ και κρατικές εγγυήσεις 

Τα κράτη-μέλη καλούνται να απομακρύνουν τα εμπόδια προς τα διμερή συμβόλαια και να περιορίσουν τους σχετικούς οικονομικούς κινδύνους. Όπως αναφέρεται, "τα κράτη-μέλη μπορούν να παρέχουν αυτά τα εργαλεία σε συγκεκριμένες κατηγορίες καταναλωτών εφαρμόζοντας αντικειμενικά κριτήρια. Επίσης, μπορούν να θέσουν σύστημα κρατικών εγγυήσεων σε συμβατότητα με τους σχετικούς ευρωπαϊκούς κανόνες".