H κλιματική αλλαγή κόβει τα «πόδια» των παγετώνων.
Από τη λεπτή παγοκάλυψη του Αρκτικού ωκεανού έως τον παχύ μανδύα των παγετώνων, οι απώλειες αυξήθηκαν από περίπου 760 δισεκατομμύρια τόνους ετησίως τη δεκαετία του 1990 σε περισσότερο από 1,2 τρισ. τόνους ετησίως κατά τη δεκαετία του 2010, δείχνει νέα μελέτη που δημοσιεύτηκε τη Δευτέρα. Πρόκειται για αύξηση απωλειών άνω του 60%, κατά πολύ μεγαλύτερη από ό,τι υπολογίζαμε μέχρι τώρα.
Είναι λογικό να πιστεύουμε ότι ο ρυθμός τήξης θα συνεχίσει να επιταχύνεται. Μια δεύτερη μελέτη υποστηριζόμενη από τη NASA για τους παγετώνες της Γροιλανδίας διαπιστώνει ότι τουλάχιστον 74 μεγάλοι παγετώνες που καταλήγουν σε βαθιά, θερμά ωκεάνια νερά υποχωρούν σοβαρά και αποδυναμώνονται.
Η έκταση του φαινομένου, μαζί με τις συνέπειες της ανόδου της στάθμης της θάλασσας, εξακολουθεί να υποβαθμίζεται από την παγκόσμια επιστημονική κοινότητα. Η αποτυχία να ληφθεί πλήρως υπόψη ο ρόλος των ωκεανών στην υποχώρηση των παγετώνων σημαίνει ότι η άνοδος της θαλάσσιας στάθμης από την υπόσκαψη των παγετώνων μπορεί να υποτιμάται από έναν «τουλάχιστον διπλό παράγοντα», αναφέρει δημοσίευμα στο περιοδικό Science Advances.
«Είναι σαν να κόβονται τα πόδια του παγετώνα αντί να λιώνει ολόκληρο το σώμα», δήλωσε ο Ερίκ Ρινιότ, ένας από τους συγγραφείς της δημοσίευσης και ερευνητής στο εργαστήριο Jet Propulsion της NASA και στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Ιρβιν. «Οσο κοιτάμε, συνειδητοποιούμε ότι οι ενδείξεις υποχώρησης ξεκινούν γρηγορότερα από ό,τι νομίζαμε».
Οι τρέχουσες επιταχυνόμενες απώλειες πάγου συμβαδίζουν με τα χειρότερα σενάρια –για την αύξηση της στάθμης των θαλασσών– της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC) του ΟΗΕ. Η επιτροπή διαπίστωσε ότι το λιώσιμο των πάγων θα μπορούσε να οδηγήσει στην αύξηση της στάθμης της θάλασσας κατά περίπου μισό μέτρο έως το 2100.
Επιπλέον, η έρευνα της NASA υποδηλώνει ότι η IPCC μπορεί να έχει υποτιμήσει τη μελλοντική αύξηση της στάθμης, εάν η ίδια, της οποίας αναμένεται νέα έκθεση φέτος, δεν λαμβάνει πλήρως υπόψη τη δύναμη του ωκεανού όταν χτυπάει τον πάγο και τον υποσκάπτει.
Η μελέτη στο περιοδικό The Cryosphere, με επικεφαλής τον ερευνητή του Πανεπιστημίου του Λιντς Τόμας Σλέιτερ, συνυπολογίζει τις απώλειες από τους ηπειρωτικούς παγετώνες της Γροιλανδίας, τις κορυφές των Ιμαλαΐων και της Ανταρκτικής, από το 1994 έως το 2017.
Ωστόσο, η τήξη των πάγων δεν μεταφράζεται εξ ολοκλήρου σε άνοδο της θαλάσσιας στάθμης. Για παράδειγμα, 7,6 τρισ. τόνοι που προέρχονται από την τήξη του πλωτού καλύμματος του Αρκτικού ωκεανού δεν προκαλούν αύξηση. Η απώλεια, όμως, του πλωτού πάγου ανοίγει τον δρόμο για την απελευθέρωση των πάγων της Γροιλανδίας και της Ανταρκτικής, που αποτελούν το 99% όλων των γλυκών υδάτων του πλανήτη.
Οι λιωμένοι πάγοι της Γροιλανδίας συμβαδίζουν με το χειρότερο σενάριο της IPCC. Μέχρι στιγμής, οι αλπικοί παγετώνες (αυτοί που βρίσκονται σε οροσειρές όπως τα Ιμαλάια, οι Αλπεις κ.λπ.) συμβαδίζουν σε απώλειες με τους παγετώνες των πόλων και της Γροιλανδίας, χάνοντας 6,1 τρισ. τόνους πάγου την ίδια χρονική περίοδο και προσθέτοντας έτσι το ίδιο ποσό στη στάθμη της θάλασσας. Με την πάροδο του χρόνου –πιθανότατα ξεκινώντας από τώρα– οι πάγοι των πόλων θα αρχίσουν να ξεπερνούν κατά πολύ τις απώλειες των αλπικών παγετώνων και θα γίνουν οι κυρίαρχοι μοχλοί της παγκόσμιας αύξησης της στάθμης της θάλασσας.
«Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι ο πάγος στον πλανήτη μας λιώνει», δήλωσε η Ρόμπιν Μπελ, ειδικός στα παγετωνικά καλύμματα πολικών περιοχών στο Παρατηρητήριο Γης Lamont-Doherty του Πανεπιστημίου Κολούμπια. «Το βασικό ερώτημα είναι πόσο γρήγορα θα οδηγήσει η κλιματική αλλαγή στην τήξη των πάγων σε Γροιλανδία και Ανταρκτική», τονίζει η Aμερικανίδα γεωλόγος.
Καταστροφή στα φιορδ
Μαζί με τη μελέτη του Πανεπιστημίου του Λιντς, η NASA βοηθάει να καταστεί σαφές γιατί η παγκόσμια απώλεια πάγου είναι πιθανό να επιταχυνθεί περαιτέρω λόγω της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Ενας από τους κύριους μηχανισμούς που αναγκάζουν τους παγετώνες να ρέουν γρηγορότερα στη θάλασσα είναι η εισροή ζεστού νερού κάτω από τον πάγο στα φιορδ της παράκτιας Γροιλανδίας. «Στα βαθιά φιορδ, το θερμό νερό εισχωρεί εκατοντάδες μέτρα κάτω από την επιφάνεια, λιώνοντας τους παγετώνες από τη βάση τους», δήλωσε ο παγετωνολόγος Μάικ Γουντ του Πανεπιστημίου του Λιντς και του Jet Propulsion Laboratory της NASA. «Οταν τα νερά αυτά θερμαίνονται περισσότερο –φαινόμενο που είδαμε στις αρχές της δεκαετίας του 2000– η τήξη εντείνεται, αναγκάζοντας τους παγετώνες να υποχωρήσουν, να γίνουν ασταθείς και να χάσουν πάγο». Τα ευρήματα της εξαετούς έρευνας Oceans Melting Greenland μπορούν να ωθήσουν στον εκ νέου υπολογισμό των μοντέλων για τη Γροιλανδία αλλά και για τους πάγους της Δυτικής Ανταρκτικής.
2 Φεβρουαρίου 2021
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
