Επιτυχής διεκδίκηση τόκων υπερημερίας από παραγωγούς ΑΠΕ – Οι νομικές παράμετροι.
Όπως προκύπτει και από επίκαιρους προβληματισμούς που απασχολούν επί της παρούσης την εγχώρια ενεργειακή αγορά, ασαφές παρίσταται αν στο πλαίσιο της ευρύτερης συζήτησης που λαμβάνει χώρα, αλλά και της αποτύπωσης της ακριβούς λογιστικής κατάστασης του ΕΛΑΠΕ, λαμβάνονται υπόψη ληξιπρόθεσμες και απαιτητές υποχρεώσεις των ΔΑΠΕΕΠ/ΔΕΔΔΗΕ έναντι Παραγωγών ΑΠΕ για καταβολή τόκων υπερημερίας από τις (κυμαινόμενης διάρκειας αλλά εν γένει διαχρονικές) κατά καιρούς καθυστερήσεις στις πληρωμές των τιμολογίων των Παραγωγών κατά παράβαση των ρητών σχετικών προβλέψεων στις οικείες συμβάσεις, αλλά και σημαντικά ποσά που έχουν ήδη επιδικασθεί σε Παραγωγούς ΑΠΕ δυνάμει προσωρινά εκτελεστών δικαστικών αποφάσεων.
Τούτο είναι απορίας άξιο, συν τοις άλλοις, ενόψει της σαφήνειας του σχετικού συμβατικού πλαισίου αλλά και, ανεξαρτήτως αυτού, της σαφήνειας του εν Ελλάδι ισχύοντος αστικού δικαίου, του οποίου η ισχύς δεν δύναται να τεθεί εκποδών ειδικώς για την ελληνική ενεργειακή αγορά, ανεξαρτήτως των τυχόν προς τούτο προθέσεων που μπορεί κατά καιρούς να υφίστανται. Ενόψει τούτου, νομικώς και επιστημονικώς αλυσιτελής είναι και η –προφανώς όχι τυχαία και συμπτωματική - πρωτοβουλία να αντικατασταθεί ο τίτλος «σύμβαση πώλησης» και να απαλειφθούν οι αντίστοιχες ρητές συμβατικές πρόνοιες από τις υπογραφησόμενες, μετά την ισχύ του ν. 4414/2016, Συμβάσεις Λειτουργικής Ενίσχυσης, στις οποίες καλούνται να προσχωρήσουν οι παραγωγοί ΑΠΕ: τόκοι υπερημερίας οφείλονται ούτως ή άλλως, με ή χωρίς ρητή συμβατική πρόβλεψη, επί καθυστερούμενων εξοφλήσεων των τιμολογίων πώλησης της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας, γεγονός που ισχύει για κάθε εμπορική συναλλαγή.
Σε κάθε περίπτωση, η σαφής διάταξη του άρθρου 12 των συμβάσεων των παραγωγών ΑΠΕ (όπου ΔΕΣΜΗΕ ή ΛΑΓΗΕ, δείτε το διάδοχό του ΔΑΠΠΕΠ ή τον ΔΕΔΔΗΕ στα ΜΔΝ) ουδέν περιθώριο αμφισημίας καταλείπει και προβλέπει τα εξής: «1. … Το τιμολόγιο αποστέλλεται στον ΔΕΣΜΗΕ για εξόφληση και είναι πληρωτέο μέσα σε είκοσι (20) ημέρες από την κατάθεσή του στο ΔΕΣΜΗΕ. 2. Η εξόφληση του τιμολογίου του Παραγωγού γίνεται μέσα στην προθεσμία της προηγού-μενης παραγράφου, ακόμη και αν υπάρχουν αντιρρήσεις ή επιφυλάξεις από οποιοδήποτε από τα συμβαλλόμενα μέρη όσον αφορά την ακρίβεια του λογαριασμού. Το συμβαλλόμενο μέρος που έχει αντιρρήσεις ή επιφυλάξεις τις γνωστοποιεί αμελλητί στο άλλο μέρος… 3. Σε περίπτωση καθυστέρησης της εξόφλησης λογαριασμού ή τιμολογίου πέραν της προθεσμίας της παρ. 1 του παρόντος άρθρου, ο ΔΕΣΜΗΕ οφείλει να πληρώσει στον Παραγωγό και τόκο υπερημερίας επί του οφειλομένου ποσού, από την επομένη της λήξης της προθεσμίας εξόφλησης και χωρίς άλλη ειδοποίηση».
Παρά την εν λόγω αδιάστικτη διατύπωση οι οφειλόμενοι τόκοι δεν καταβάλλονται οικειοθελώς από τους Διαχειριστές, γεγονός που εξαναγκάζει τους μη βουλόμενους να απεμπολήσουν τις συμβατικές τους αξιώσεις παραγωγούς ΑΠΕ να τους διεκδικήσουν δικαστικώς. Ασαφές δε είναι, ως προελέχθη, το κατά πόσο υφίστανται σαφείς προβλέψεις εν σχέσει με την ύπαρξη των εν λόγω οφειλών τόκων υπερημερίας στις κατά καιρούς γενόμενες αποτιμήσεις της λογιστικής θέσης του ΕΛΑΠΕ.
Αξίζει εδώ να επισημανθεί η αυξανόμενη τελεσφόρηση δικαστικών επιδιώξεων παραγωγών ΑΠΕ σε σχέση με οφειλόμενους τόκους υπερημερίας, αλλά και η διαπιστούμενη επίταση των σχετικών δικαστικών διεκδικήσεων εκ μέρους των Παραγωγών ΑΠΕ υπό το φόβο οριστικής απώλειας των αξιώσεών τους λόγω παραγραφής. Τούτο δε παρά τη σφοδρή δικαστική αντιδικία που επιφυλάσσουν οι αντισυμβαλλόμενοι Διαχειριστές στους παραγωγούς ΑΠΕ που διεκδικούν δικαστικώς τα συμβατικά τους δικαιώματα. Συγκεκριμένα, τα αρμόδια δικαστήρια έχουν προβεί στην έκδοση πλέον σωρείας δικαστικών αποφάσεων που επιδικάζουν υπέρ εντολέων μας, παραγωγών ΑΠΕ, οφειλόμενους τόκους υπερημερίας λόγω των καθυστερήσεων στην εξόφληση των τιμολογίων πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας. Η νομική προστασία επί του θέματος απαιτεί συνδυαστικές νομικές ενέργειες και εξειδικευμένη (και προληπτική) κατάστρωση της αγωγικής διεκδίκησης, ενώ παράλληλα προϋποθέτει την τήρηση αυστηρών δικονομικών όρων για την ευδοκίμησή της αλλά και κατά την εκδίκαση των ενδίκων βοηθημάτων. Ενόψει μάλιστα του ότι ο αρμόδιος Διαχειριστής δεν συμμορφώνεται εκουσίως με τις εκδιδόμενες δικαστικές αποφάσεις που επιδικάζουν τόκους υπερημερίας, γεγονός επιεικώς ασυνήθιστο λαμβανομένης υπόψη της θεσμικής ιδιότητας του Διαχειριστή, ο παραγωγός εξωθείται στο να προβεί εν συνεχεία σε μέτρα αναγκαστικής είσπραξης των επιδικασθεισών απαιτήσεών του (1), γεγονός που επίσης οφείλει άρτια νομικώς να υποστηριχθεί.
Τέλος, ενόψει των επιχειρημάτων που υιοθετούνται από τον αρμόδιο Διαχειριστή στα δικόγραφά του στις εν λόγω δικαστικές διαμάχες (σχετικώς βλ. εδώ https://energypress.gr/news/i-asfaleia-dikaioy-os-vasiki-proypothesi-gia-ependyseis-stin-eghoria-energeiaki-agora), τα οποία (εκτός όλων των άλλων) συνίστανται στην αμφισβήτηση της χρονικής στιγμής παραλαβής των τιμολογίων ως μοχλό αμφισβήτησης του εν γένει ορισμένου της αξίωσης των οφειλομένων τόκων υπερημερίας (ως προς την έναρξη της τοκοφορίας της απαίτησης), κρίσιμη είναι η διασφάλιση νομικής και αποδεικτικής ασφάλειας επί του εν λόγω θέματος για κάθε παραγωγό. Τούτο ισχύει και για την εν γένει διατύπωση επιφυλάξεων σε σχέση με τα ζητήματα τιμολόγησης, η οποία, ως και ο ίδιος ο ΔΑΠΕΕΠ επισημαίνει (https://www.dapeep.gr/autotimologisi-4/), δεν είναι εφικτή αν ο παραγωγός υιοθετήσει το σύστημα της αυτοτιμολόγησης. Είναι σαφές, ότι όλα τούτα βέβαια θα παρήλκαν, αν υιοθετούντο δικαιοκρατικές προσεγγίσεις επί του θέματος του σεβασμού των συμβατικών δεσμεύσεων εντός της εγχώριας ενεργειακής αγοράς, όπως επίσης σαφές είναι ότι δεν θα είναι σύννομη κάθε μη αντικειμενικά δικαιολογήσιμη ασυμμετρία και χρονική καθυστέρηση εξόφλησης παραγωγών που έχουν υπαχθεί στο σύστημα της αυτοτιμολόγησης εν σχέσει με όσους για τον όποιο λόγο επέλεξαν να μην το υιοθετήσουν.
Τέλος, πέραν της απεμπόλησης της δυνατότητας διατύπωσης επιφυλάξεων επί του σώματος εκάστου εκδοθησόμενου τιμολογίου (σημαντικό, ειρήσθω εν παρόδω, και για λοιπές εναντιώσεις, όπως λ.χ. έναντι της επικείμενης έκτακτης εισφοράς), η επιλογή ενός Παραγωγού να υπαχθεί στο σύστημα της αυτοτιμολόγησης οφείλει να μην συνεπάγεται την εκχώρηση προς τον αντισυμβαλλόμενο του, αρμόδιο Διαχειριστή, του δικαιώματος της έκδοσης εκάστου μηνιαίου τιμολογίου όποτε ο τελευταίος το κρίνει σκόπιμο και όχι -ως θα αναμενόταν- εντός κάποιας δεσμευτικής προθεσμίας κατόπιν της ανάρτησης εκάστου Ενημερωτικού Σημειώματος. Χαρακτηριστική είναι η αναφορά στην ιστοσελίδα της ΔΑΠΕΕΠ Α.Ε. για τη διαδικασία της αυτοτιμολόγησης, σύμφωνα με την οποία η μόνη δέσμευση την οποία αναλαμβάνει αορίστως ο Διαχειριστής, ως προς τον χρόνο έκδοσης εκάστου τιμολογίου, είναι ότι «τα τιμολόγια αγοράς θα εκδίδονται εντός ευλόγου χρονικού διαστήματος από την επομένη της ανάρτησης των ενημερωτικών σημειωμάτων στο portal του παραγωγού». Γεννάται, συνεπώς, το ερώτημα υπό ποιες συνθήκες και από ποιον θα κρίνεται η τυχόν υπέρβαση του «ευλόγου» αυτού χρόνου, η οποία, κατά τα λοιπά, θα επιφέρει σημαντικές έννομες συνέπειες για τις αξιώσεις διεκδίκησης τόκων υπερημερίας των παραγωγών, δεδομένου ότι η τοκοφορία εκκινεί κατόπιν παρέλευσης συγκεκριμένης προθεσμίας από την παράδοση εκάστου τιμολογίου.
Ο μείζων νομικορυθμιστικός προβληματισμός, που αναφύεται από όλη την προαναφερθείσα νομική ανάλυση, απορρέει από το γεγονός ότι στη βάση αθέτησης συμβατικών υποχρεώσεων, άμβλυνσης ή και πλήρους αγνόησης της κανονιστικής εμβέλειας συμβατικών ρητρών, αναδρομικών νομοθετικών επεμβάσεων στις υφιστάμενες συμβατικές σχέσεις κλπ. δεν δύναται να δομηθεί μια τόσο ευαίσθητη αγορά ως η ενεργειακή, όπου έκαστος επενδυτής προφανώς αναμένει να γίνονται σεβαστές οι εκατέρωθεν ανειλημμένες συμβατικές υποχρεώσεις και οι συμφωνηθείσες συμβατικές ρήτρες να μην καθίστανται κενές περιεχομένου. Τούτο δεν ισχύει προφανώς μόνο για τους παραγωγούς ΑΠΕ αλλά και για τους λοιπούς επιχειρηματικούς φορείς που δραστηριοποιούνται εντός της εν ευρεία εννοία ενεργειακής αγοράς.
(1) Διατυπώνεται τουλάχιστον εδώ η ελπίδα, οι χρηματικοί πόροι που χρησιμοποιούνται για τις σφοδρές δικαστικές αντιδικίες των Διαχειριστών εναντίον των πελατών τους, παραγωγών ΑΠΕ, να μην επιβαρύνουν και αυτοί τον ΕΛΑΠΕ, γεγονός που θα ήταν πολλαπλώς νομικά προβληματικό, ως ευκόλως είναι αντιληπτό.
---------------
Επιμέλεια: «Μεταξάς & Συνεργάτες – Δικηγόροι & Νομικοί Σύμβουλοι» (www.metaxaslaw.gr)
30 Νοεμβρίου 2020
energypress0
