BNEF: Είναι εφικτή η κλιματική ουδετερότητα; - Τα σενάρια για τον στόχο του 2050 και οι αναγκαίες παρεμβάσεις

Διατηρούνται ακόμη εύλογες προοπτικές για να διατηρηθεί η αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη αρκετά κάτω από τους 2 ^oC, εφόσον οι κυβερνήσεις και οι εταιρείες αναλάβουν αποφασιστική δράση για τη μετάβαση σε τεχνολογίες χαμηλών εκπομπών άνθρακα, σύμφωνα με την έκθεση 2022 New Energy Outlook, του BloombergNEF (BNEF). 

Η έκθεση -η οποία έρχεται στον απόηχο της διάσκεψης COP27 του ΟΗΕ για την κλιματική αλλαγή, που δεν αύξησε τις προσδοκίες για δραστικά μέτρα- διερευνά την εξέλιξη των ενεργειακών συστημάτων, στις χώρες με το μεγαλύτερο μερίδιο των παγκόσμιων εκπομπών, από σήμερα έως το 2025.

Στη μελέτη περιλαμβάνονται δύο σενάρια: Το λεγόμενο σενάριο οικονομικής μετάβασης και το σενάριο καθαρών μηδενικών εκπομπών, που είναι σύμφωνο με τη συμφωνία του Παρισιού.

Το σενάριο της οικονομικής μετάβασης

Σ’ αυτή την περίπτωση, η ταχεία ανάπτυξη των ΑΠΕ και η πρωώθηση της ηλεκτροκίνησης, εξαλείφουν περίπου το 50% των παγκόσμιων εκπομπών, που σχετίζονται με την ενέργεια το 2050.

Επιπλέον, οι τεχνολογίες αιολικής και ηλιακής ενέργειας κερδίζουν από μόνες τους, χωρίς να χρειάζονται πρόσθετες επιδοτήσεις, λόγω της μεγάλης μείωσης του κόστους τους και των μπαταριών την τελευταία δεκαετία.

Αιολικά και φωτοβολταϊκά εξασφαλίζουν περίπου τα δύο τρίτα της παγκόσμιας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας έως το 2050 σ’ αυτή την περίπτωση, ενώ σε συνδυασμό με την αποθήκευση, αντιπροσωπεύουν το 85% των 23 TW που θα εγκατασταθούν τις επόμενες τρεις δεκαετίες. 

Οι εκπομπές στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας μειώνονται κατά 57% και οι εκπομπές στον τομέα των μεταφορών μειώνονται κατά 22% έως το 2050, λόγω της ηλεκτροκίνησης.

Ωστόσο, το σενάριο αυτό υπολείπεται κατά πολύ από την επίτευξη του καθαρού μηδενικού ισοζυγίου, με αποτέλεσμα όπως περιγράφει η έρευνα να προκληθεί υπερθέρμανση 2,6C. 

Σενάριο Net Zero

Στο σενάριο του “καθαρού μηδενός”, η μοντελοποίηση του BNEF υποδεικνύει ότι ο κόσμος μπορεί να παραμείνει σε τροχιά για 1,77 ^οC και κλιματική ουδετερότητα μέχρι το 2050, με ταχεία ανάπτυξη καθαρής παραγωγής ενέργειας, εξηλεκτρισμού και -σε μικρότερο βαθμό- δέσμευσης και αποθήκευσης άνθρακα και υδρογόνου.

Συγκεκριμένα, μέχρι το 2050, στο παγκόσμιο σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας κυριαρχούν η αιολική (48% της παραγωγής) και η ηλιακή ενέργεια (26%), ενώ το υπόλοιπο παρέχεται από άλλες ΑΠΕ (7%), πυρηνική ενέργεια (9%), υδρογόνο και άνθρακα ή φυσικό αέριο με δέσμευση άνθρακα.

Ο εξηλεκτρισμός των μεταφορών και των βιομηχανικών διεργασιών, των κτιρίων και της θερμότητας είναι ο επόμενος μεγαλύτερος συντελεστής μείωσης των εκπομπών, μειώνοντας περίπου το 25% των συνολικών εκπομπών κατά τη διάρκεια της περιόδου. Και εδώ, οι τεχνολογίες υπάρχουν ήδη, αν και στην περίπτωση της θέρμανσης των κτιρίων και της βιομηχανίας, ο εξηλεκτρισμός δεν προχωρά ακόμη με τον ίδιο ρυθμό.

Οι υπόλοιπες μειώσεις των εκπομπών προέρχονται από την αύξηση της αποδοτικότητας από την πλευρά της ζήτησης και την ανακύκλωση, το υδρογόνο, τη βιοενέργεια και τη δέσμευση και αποθήκευση άνθρακα, που μαζί αντιπροσωπεύουν περίπου το τελευταίο 25% μείωσης των εκπομπών. 

Η χρήση υδρογόνου υπερπενταπλασιάζεται, από πάνω από 90 εκατ. τόνους υδρογόνου που βασίζεται σε μεγάλο βαθμό σε ορυκτά καύσιμα σήμερα, σε περίπου 500 εκατ. τόνους υδρογόνου χωρίς εκπομπές μέχρι το 2050.

Η πορεία κάθε χώρας

Στο σενάριο Net Zero, οι χώρες ακολουθούν διαφορετικές διαδρομές προς την κλιματική ουδετερότητα. Οι ανεπτυγμένες χώρες που καλύπτονται από την έκθεση (ΗΠΑ, Ην. Βασίλειο, Γαλλία, Γερμανία, Ιαπωνία και Αυστραλία), μειώνουν τις εκπομπές γρήγορα σε αυτή τη δεκαετία, ενώ οι αναπτυσσόμενες οικονομίες (Ινδία, Ινδονησία και υπόλοιπος κόσμος) βλέπουν τις εκπομπές να αυξάνονται για αρκετά ακόμη χρόνια πριν μειωθούν γρήγορα τα επόμενα χρόνια. Η Κίνα χαράζει τη δική της πορεία, συνδυάζοντας στοιχεία και των δύο κατηγοριών

Βασικές δράσεις για την επιτάχυνση της μετάβασης

Η έκθεση περιλαμβάνει "συνταγές" που αφορούν έξι βασικούς τομείς δράσης, για τις κυβερνήσεις και τις εταιρείες, ως εξής:

• Επιτάχυνση της ανάπτυξης ώριμων κλιματικών λύσεων
• Υποστήριξη της ανάπτυξης νέων λύσεων για το κλίμα
• Διαχείριση της μετάβασης ή της σταδιακής κατάργησης δραστηριοτήτων υψηλών εκπομπών.
• Δημιουργία κατάλληλων δομών διακυβέρνησης για τη μετάβαση στο κλίμα
• Υποστήριξη της μετάβασης σε αναδυόμενες αγορές και αναπτυσσόμενες οικονομίες
• Αύξηση της προσφοράς κρίσιμων υλικών