Εξοικονόμηση Ενέργειας ή ΑΠΕ; Που πρέπει να επενδύσουμε;.
Αν και με μια πρώτη ανάγνωση το ερώτημα «Εξοικονόμηση Ενέργειας ή Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ)» φαίνεται να είναι ψευτοδίλημμα, καθώς και οι δύο επιλογές οδηγούν μάλλον προς το ίδιο αποτέλεσμα, δηλαδή την εξοικονόμηση ενεργειακού κόστους και την μείωση εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, εντούτοις υπάρχουν σημεία στα οποία η μια υπερτερεί της άλλης και αντίθετα. Αυτός είναι και ο λόγος που αρκετές φορές το κράτος, οι επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά, βρίσκονται στο δίλημμα σε ποιες τεχνολογίες να επενδύσουν, για να πετύχουν το μέγιστο δυνατό αποτέλεσμα, τόσο ως προς την πολυπόθητη εξοικονόμηση ενεργειακού κόστους, όσο και ως προς την μείωση του ανθρακικού τους αποτυπώματος.
Ας μιλήσουμε πρώτα για τις ΑΠΕ. Σε μια χώρα που ο ήλιος είναι άφθονος, ακόμη και σε αρκετές μέρες του χειμώνα, οι ανανεώσιμες τεχνολογίες με πηγή ενέργειας τον ήλιο (π.χ. τα φωτοβολταϊκά, τα ηλιακά θερμικά, κ.α.) θα έπρεπε να αποτελούν μονόδρομο για την κάλυψη των ενεργειακών μας αναγκών. Προφανώς, θα πρέπει να ληφθεί υπόψη το κόστος και το όφελος της κάθε τεχνολογίας, είναι όμως πλέον αυταπόδεικτο ότι οι πλείστες από τις συγκεκριμένες τεχνολογίες αποτελούν βιώσιμες επενδύσεις και ενισχύουν σημαντικά την μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Με μια δεύτερη όμως ανάλυση, θα δούμε ότι στην βάση μιας αξιολόγησης κύκλου ζωής (life cycle analysis) οι τεχνολογίες ΑΠΕ έχουν σημαντικό περιβαλλοντικό αντίκτυπο και εκπομπές άνθρακα, κυρίως κατά την παραγωγή του εξοπλισμού, την μεταφορά, την εγκατάσταση, την απόσυρση και ανακύκλωση του. Προφανώς όμως, ο συνολικός περιβαλλοντικός δείκτης έχει θετικό πρόσημο. Σημαντικό είναι επίσης το γεγονός ότι οι τεχνολογίες ΑΠΕ για παραγωγή ηλεκτρισμού με πηγή ενέργειας τον ήλιο, παρουσιάζουν μια πολύ κοντινή καμπύλη παραγωγής ηλεκτρικής ισχύος σε σχέση με την καμπύλη ζήτησης ισχύος, κάτι που ενισχύει την ομαλή λειτουργία του δικτύου μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας.
Ας πάμε τώρα στην εξοικονόμηση ενέργειας. Έχει λεχθεί κατά καιρούς, ότι η πιο φθηνή και η πιο φιλική προς το περιβάλλον ενέργεια, είναι αυτή που δεν καταναλώνεται. Kαι θα συμφωνήσουμε νομίζω όλοι, πως η εξοικονόμηση ενέργειας θα πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα σε μια σωστή ενεργειακή και περιβαλλοντική στρατηγική, τόσο σε επίπεδο κράτους, όσο και σε επίπεδο επιχειρήσεων και πολιτών. Αν για παράδειγμα έχω ένα προβληματικό όχημα που καταναλώνει υψηλές ποσότητες καυσίμου, δεν αποτελεί λύση η συνεχής τροφοδότηση του με π.χ. βιοκαύσιμα ή την μετατροπή του για χρήση φυσικού αερίου / υγραερίου. Θα πρέπει πρώτα να διορθώσω τις ενεργειακές του «πληγές» και στην συνέχεια να χρησιμοποιήσω τεχνολογίες χαμηλών εκπομπών άνθρακα για να το κινήσω. Αυτό που έχει σημασία όμως, είναι η εξοικονόμηση ενέργειας να γίνεται βέλτιστα και αποδοτικά και πάντοτε στην βάση μιας ανάλυση κόστους κύκλου ζωής (life cycle cost analysis). Δηλαδή, οι οικονομοτεχνικές και περιβαλλοντικές μας αναλύσεις θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη όχι μόνο την μείωση του κόστους ενέργειας για την χρήση μιας τεχνολογίας, αλλά το συνολικό κόστος και όφελος (ενεργειακό και περιβαλλοντικό), λαμβάνοντας υπόψη την παραγωγή, την μεταφορά, την εγκατάσταση, την απόσυρση και ανακύκλωση του εξοπλισμού που θα χρησιμοποιηθεί. Μόνο τότε το αποτέλεσμα θα μπορούσε να είναι έγκυρο και αποδεκτό.
Συνεπώς, δεν υπάρχει μονοσήμαντη απάντηση στο ερώτημα «Εξοικονόμηση Ενέργειας ή ΑΠΕ». Η πιο σωστή προσέγγιση είναι πρώτα εξοικονόμηση ενέργειας και μετά ΑΠΕ. Δηλαδή, θα πρέπει αρχικά να μειώσουμε τις ενεργειακές μας απαιτήσεις στον μέγιστο δυνατό βαθμό, είτε μέσω απλών μεθόδων και τεχνικών εξοικονόμησης μηδενικού κόστους είτε μέσω κάποιων βιώσιμων οικονομοτεχνικά επενδύσεων και στην συνέχεια να παράξουμε την εναπομένουσα ενέργεια με ανανεώσιμες πηγές. Προφανώς, τα πιο πάνω θα πρέπει να προωθηθούν και στα πλαίσια ενός συγκροτημένου μακροπρόθεσμου σχεδιασμού τους κράτους, για ενίσχυση νοικοκυριών και ΜΜΕ επιχειρήσεων, αλλά κυρίως των ευάλωτων οικονομικά ομάδων, προς την συγκεκριμένη κατεύθυνση. Το αποτέλεσμα είναι αυτό που μετράει και αν η πολιτεία λάβει έγκαιρα τα σωστά μέτρα, θα μπορέσουμε να είμαστε όλοι περήφανοι για την επίτευξη των ενεργειακών και περιβαλλοντικών μας στόχων.
*Ο Χρύσανθος Μαρούχος είναι Ηλεκτρολόγος Μηχανικός / Ενεργειακός Ελεγκτής και Σύμβουλος Ενεργειακής και Περιβαλλοντικής Διαχείρισης
27 Νοεμβρίου 2020
energypress
