Τι είπαν Καρράς και Παπασταματίου στο debate για τα αιολικά, τον περιβαλλοντικό αντίκτυπο και τις τοπικές αντιδράσεις

Μια πολύ ενδιαφέρουσα δημόσια συζήτηση έλαβε χώρα στο τέλος του συνεδρίου Renewable & Storage Forum του energypress μεταξύ του προέδρου της ΕΛΕΤΑΕΝ, Παναγιώτη Παπασταματίου και του Κώστα Καρρά, ιδρυτή της Ελληνικής Εταιρείας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού.

Κεντρικό θέμα της συζήτησης ήταν η ανάπτυξη των αιολικών πάρκων σε συνάρτηση με την προστασία του περιβάλλοντος και τις τοπικές αντιδράσεις που συχνά παρατηρούνται.

Αρχικά, το λόγο πήρε ο κ. Παπασταματίου, ο οποίος μίλησε ως εξής:

"Δε μπορώ να θυμηθώ πολλά αιολικά που να υλοποιήθηκαν χωρίς κάποια αντίδραση στη χώρα μας. Τα τελευταία χρόνια αυτό που έχει αλλάξει είναι ότι υπάρχει μια κρίσιμη μάζα ώριμων έργων που υλοποιούνται. Πάντως, το φαινόμενο των αντιδράσεων έχει πάρει ένα χαρακτήρα ευρύτερο.

Οι αντιδράσεις περιλαμβάνουν πολλά επιχειρήματα διαφορετικά μεταξύ τους. Υπάρχει και μια ομάδα αντιδράσεων που στρέφεται συγκεκριμένα ενάντια στην αιολική ενέργεια. Εμείς απαντούμε ότι δεν μπορεί να υπάρχει ένα γενικό "όχι" στις ανεμογεννήτριες, καθώς αποτελούν λύση για την κλιματική κρίση και έχουν χαμηλό κόστος πλέον. Είμαστε εδώ να συζητήσουμε ειδικές περιπτώσεις και οι εταιρείες του κλάδου είναι πάντα σε θέση να το κάνουν αυτό. Καθώς ο κλάδος ελέγχεται αυστηρά από την κοινωνία, αυτό έχει κάνει προσεκτικές τις εταιρείες και πρόθυμες να συζητούν. 

Προβληματιζόμαστε για το ποια πρέπει να είναι η θεσμοθέτηση των τοπικών κοινωνιών στη διαδικασία οποιασδήποτε επένδυσης. Υπάρχουν διάφορα μεθοδολογικά προβλήματα, όπως το ποιες είναι οι τοπικές κοινωνίες και ποια είναι τα κρίσιμα όργανα.

Δεύτερο πρόβλημα είναι η συνέχεια του κράτους. Έχουμε παραδείγματα που έλαβαν εταιρείες θετικές αποφάσεις από τα τοπικά συμβούλια και αυτές εν συνεχεία άλλαξαν. Είναι αυτό θεμιτό;

Επίσης, το ειδικό χωροταξικό πλάισιο πρέπει να αναθεωρηθεί".

Στη συνέχεια, τις απαντήσεις και επισημάνσεις του έδωσε ο κ. Καρράς για τα παραπάνω θέματα: 

"Συμφωνούμε ότι κανένας δεν έχει το δικαίωμα να εμποδίζει τις ΑΠΕ επί της αρχής όταν υπάρχει ανάγκη μείωσης των ρύπων. Οι υβριδικοί σταθμοί με αντλησιοταμίευση είναι μια θετική εξέλιξη και μακάρι να γίνουν περισσότεροι. 

Το πρόβλημα του περιβαλλοντικού αποτυπώματος δεν είναι κυρίως ζήτημα ΑΠΕ, είναι θέμα μείωσης του οικολογικού αποτυπώματος εκ μέρους όλων των Ελλήνων και όχι με τη θυσία να βαραίνει την επαρχία. Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι η υπέρογκη κατανάλωση ενέργειας στην Αθήνα. Ως εκ τούτου είναι σωστό, όπου είναι δυνατόν, να υπάρχουν ΑΠΕ κοντά στις αστικές περιοχές. 

Ταυτόχρονα, η Ελλάδα έχει υποχρέωση ως το 2021 να προσκομίσει στην Ε.Ε. ένα θαλάσσιο σχεδιασμό. Απαιτείται άμεσα και έχει αργήσει το νομικό πλαίσιο για τα θαλάσσια αιολικά. Υπάρχουν πολλές περιπτώσεις που άνθρωποι θα έβλεπαν με κακό μάτι τις ανεμογεννήτριες στην ξηρά και με καλό μάτι στη θάλασσα. Στη Β. Ευρώπη οι θαλάσσιες ανεμογεννήτριες έχουν συνεισφέρει πολύ.

Δεν συμφωνούμε καθόλου με το γεγονός πως το κράτος δεν έχει κάνει ακόμα τις μελέτες διαχείρισης των NATURA. Όταν θα έχουν γίνει θα είναι δυνατόν να εγκατασταθούν ορισμένες επενδύσεις σε περιοχές που σήμερα προσπαθούμε να μην γίνει. Αλλά επίσης έχει γίνει ήδη τεράστια καταστροφή από το σύστημα που δούλεψε το κράτος με πονηρό τρόπο τα τελευταία 15 χρόνια. Επιτρέψαμε με μελέτες από τον ίδιο τον επενδυτή να γίνουν πράγματα που δεν έπρεπε. Το ΣτΕ τα δέχτηκε με βάση το χωροταξικό των ΑΠΕ, αλλά δεν είναι εντάξει.

Το δεύτερο σημείο έχει να κάνει με τη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος ιδίως στις πόλεις. Οι νησιωτικές κοινωνίες είναι πολύ ενοχλημένες γιατί βλέπουν τη στάση των Αθηνών ως αποικιοκρατική, άρα λένε "γιατί εμείς;". 

Τρίτον, δεν θα έπρεπε να βιομηχανοποιούνται περιοχές όπως των Κυκλάδων. Αυτό που προτείνεται για τις Κυκλάδες είναι έγκλημα.

Τέταρτον, υπάρχουν περιπτώσεις ανεμογεννητριών παλαιών που παρέμειναν αδρανείς. Είναι απαραίτητο να υπάρχουν εγγυήσεις για το κόστος της διόρθωσης του τοπίου μετά το τέλος της ζωής του έργου".

Με τη σειρά του, ο κ. Παπασταματίου έδωσε τις απαντήσεις του κλάδου των αιολικών:

"Για τις περιοχές NATURA προφανώς και υπάρχει θέμα αξιοπιστίας του κράτους και φαίνεται σε πολλά σημεία. Έχουμε στείλει επιστολές προς τα υπουργεία ζητώντας να επιταχυνθεί η διαδικασία πριν την παραπομπή της χώρας στο δικαστήριο. Γιατί; Διότι οι καθαροί κανόνες είναι στοιχείο ασφάλειας των επενδύσεων. Είμαστε οι πρώτοι που ζητάμε καθαρότητα των κανόνων και εφαρμογή τους γιατί αυτό εξασφαλίζει την ασφάλεια των επενδύσεων. Η οικονομία μας έχει εξελιχθεί και νομίζω ότι και οι επιχειρήσεις με την πίεση της κοινωνίας έχουν εμπεδώσει ότι ο νόμος της παράκαμψης των κανόνων δεν είναι αυτός που διασφαλίζει έσοδα, κέρδη και ανάπτυξη. Ο υγιής δρόμος είναι οι καθαροί κανόνες.

Μέχρι τότε τι; Εμείς έχουμε μια ισχυρή διαφωνία και φοβόματε πολύ την έννοια των ζωνών αποκλεισμού ή τουλάχιστον στην ευρύτητα που προβάλλεται από κάποιες περιβαλλοντικές. 

Δεύτερον, η σχέση των επαρχιακών κοινωνιών με την Αθήνα. Πράγματι, και εμείς έχουμε λουστεί ζητήματα σχέσεων κράτους και κοινωνίας.

Αναφορικά με τη βιομηχανοποίηση περιοχών δεν είναι τόσο έντονη η διαφωνία μας. Τα πάντα είναι θέμα στάθμισης. Τι ζητάμε; Είναι και αυτό θέμα του κράτους, πρέπει γρήγορα να ξεκαθαρίσει τις εκκρεμείς αιτήσεις αιολικών ανά την Ελλάδα. Όταν λέμε απλοποίηση της αδειοδότησης δεν εννοούμε κάθε αίτηση να εγκρίνεται, αυτό που θέλουμε είναι να βγαίνει μια οριστική απόφαση γρήγορα, θετική ή αρνητική. Εγώ δε μπορώ να κακίσω έναν κάτοικο χωριού ή νησιού αν δε γνωρίζει ότι μόνο το 3-4% των αιολικών που αιτούνται υλοποιούνται.

Σχετικά με τις παλιές ανεμογεννήτριες, οφείλω να πω ότι τα τελευταία δύο χρόνια η ΔΕΗ εκτέλεσε ένα μεγάλο πρόγραμμα αντικατάστασης δεκάδων ανεμογεννητριών. 

Για τις εγγυήσεις η διαφωνία μου επί της αρχής είναι η διακριτική μεταχείριση μιας τεχνολογίας. Ενίσταμαι για τη στοχοποίηση των αιολικών, το να ζητάμε κάτι παραπάνω από μια τεχνολογία σε σχέση με άλλες.

Τέλος, οι θαλάσσιες ανεμογεννήτριες είναι ένα όραμα σε πολλά επίπεδα. Έχουμε πάρει πάρα πολλές πρωτοβουλίες τα τελευταία χρόνια γιατί η τεχνολογία το επιτρέπει στο Αιγαίο, το οποίο μπορεί να γίνει κέντρο εμπορίου πολιτισμού, ασφάλειας και ειρήνης και να υπάρχουν επενδύσεις δισεκατομμυρίων".

Ο κ. Καρράς ολοκλήρωσε την τοποθέτησή του λέγοντας τα εξής:

"Όλες οι οργανώσεις που γνωρίζω είναι σύμφωνες με τα θαλάσσια αιολικά.

Γνωρίζω για τις κακόβουλες δημοσιεύσεις που γίνονται καμιά φορά. Υπάρχουν επιχειρήσεις που δεν εκμεταλλεύτηκαν τα όσα τους πρόσφερε το κράτος με την αμέλειά του. Δεν είναι όλοι οι επιχειρηματίες ίδιοι, κάποιοι έκαναν κακή χρήση της αδικαιολόγητης καθυστέρησης συνεχόμενων κυβερνήσεων. Πιστεύω ότι έχουμε βρει κάποια σοβαρά σημεία σύγκλισης. Πάντα θα υπάρχουν διαφοροποιήσεις και υπάρχουν και μέσα στο περιβαλλοντικό κίνημα. Όλοι όμως συμφωνούμε ότι πρέπει να φύγουμε από τα ορυκτά καύσιμα και έτσι δεν αποκλείουμε τις ανεμογεννήτριες.

Εκτός από το καθαρά οικολογικό, υπάρχει και το θέμα των εγγυήσεων. Δεν διαφωνώ ότ ιθα έπρεπε να είναι κάτι ευρύτερο, είναι δίκαιο και επιτρέπει στο κράτος να προϋπολογίζει ποιο θα είναι το κόστος αλλαγής του τοπίου. Είμαστε η μόνη οργάνωση που συμμετέχουμε σε ένα πρόγραμμα για τη προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή της Ελλάδας. Θα πρέπει να υπάρχει ένα παρατηρητήριο τοπίου.

Τέλος, πιστεύω ότι πρέπει να λάβουμε υπόψη ότι υπάρχουν περιοχές της χώρας που δεν έχουν άλλη οικονομική λύση από κάποιο είδος ενέργειας. Υπάρχουν άλλες περιοχές που προσφέρουν βιώσιμο τουρισμό και πρέπει να λαμβάνονται υπόψη, για αυτό τα τομεακά χωροταξικά πρέπει να διορθώνονται με βάση τα περιφερειακά και τοπικά. Άλλό να βάλεις ανεμογεννήτριες σε μια περιοχή που δεν έχει άλλο τρόπο να ζήσει και άλλο εκεί που υπάρχουν άλλες λύσεις και εφαρμόζονται". 

Τέλος, ο κ. Παπασταματίου δήλωσε:

"Καλώ να επισκεφτούν όλοι την ιστοσελίδα μας όπου απαντούμε στα σημεία που υπάρχει σύγκλιση με τις περιβαλλοντικές. Να καταλάβουμε ότι δεν αξίζει το γενικό "όχι" στην αιολική ενέργεια".

13 Νοεμβρίου 2020

energypress