Η ενεργειακή κατανάλωση της ψηφιοποίησης ο νέος "πονοκέφαλος" - Τι εντοπίζει μελέτη της Κομισιόν - Προκλήσεις και ευκαιρίες.

12 11 2020 | 08:47Mιχάλης Μαστοράκης

Ιδιαίτερα αποκαλυπτικά για τις νέες προκλήσεις του ενεργειακού συστήματος εμφανίζονται τα αποτελέσματα μελέτης της Κομισιόν που ασχολείται με το θέμα της ενεργειακής κατανάλωσης των υπηρεσιών «υπολογιστικού νέφους» (cloud services) και των κέντρων δεδομένων (data centres) στις χώρες μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Συγκεκριμένα, η ενεργειακή κατανάλωση των κέντρων δεδομένων στις χώρες μέλη της ΕΕ αναμένεται να αυξηθεί από 2.7% της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας το 2018 σε 3.2% το 2030, αν συνεχιστεί η ανάπτυξη του τομέα με τους ίδιους ρυθμούς. Σε ποσότητα ενέργειας μιλάμε για 76.8 TWh το 2018 έναντι 98,52 TWh το 2030, ήτοι αύξηση 28%.

Επιπρόσθετα, υπογραμμίζεται ότι υπάρχει μια αυξανόμενη τάση προς την τεχνολογία υπολογιστών αιχμής λόγω της αυξανόμενης ψηφιοποίησης και των συναφών αναγκών που αυτή δημιουργεί, δηλαδή μεταφορά και επεξεργασία ολοένα και περισσότερο δεδομένων. Το 2018, τα κέντρα δεδομένων αιχμής υπολογίζονταν σε 2% του συνόλου της χρησιμοποιούμενης ενέργειας από κέντρα δεδομένων. Το 2025, δηλαδή σε μόλις πέντε χρόνια, το εν λόγω ποσοστό εκτιμάται ότι θα εκτιναχθεί στο 12%.

Στην έκθεση επισημαίνεται, επίσης, πως λόγω της φύσης του «υπολογιστικού νέφους» και της ποικιλομορφίας των παρόχων υπηρεσιών «cloud», δεν υπάρχει μια μοναδική λύση για την επίτευξη των στόχων 2030, γεγονός που απαιτεί περαιτέρω διερεύνηση από τα αρμόδια ευρωπαϊκά και εθνικά θεσμικά όργανα. Ωστόσο, τα υφιστάμενα εργαλεία θα μπορούσαν να αποτελέσουν «σημείο εκκίνησης» ή καθώς και γόνιμο έδαφος για περαιτέρω βελτιώσεις, όπως είναι ο ευρωπαϊκός κώδικας για την ενεργειακή αποδοτικότητα των κέντρων δεδομένων (EU Code of Conduct on Data Centre Energy efficiency) και οι επικείμενες εκθέσεις του Ecodesign Regulation για servers και προϊόντα αποθήκευσης δεδομένων βάσει της ευρωπαϊκής οδηγίας για την ενεργειακή αποδοτικότητα.

Πόσο υψηλή θα είναι αυτή η αύξηση και εάν δύναται να αποφευχθεί εξαρτάται από την ανάπτυξη των τεχνικών και κανονιστικών συνθηκών-πλαισίων, όπως αναφέρει χαρακτηριστικά η μελέτη της Κομισιόν.

Ανάμεσα στις προτεινόμενες τεχνικές λύσεις για τον περιορισμό της ενεργειακής ζήτησης είναι η χρήση ανανεώσιμης ενέργειας για την προμήθεια των κέντρων δεδομένων και η κατασκευή αυτών σε περιοχές με ψυχρό κλίμα. Μάλιστα ως προς το πρώτο κομμάτι, αυτό της ανανεώσιμης ενέργειας, υπάρχει το πρόσφατο παράδειγμα στην ελληνική επικαιρότητα με την επένδυση της Microsoft.

Συγκεκριμένα τα τρία data centers που προβλέπει η επένδυση της Microsoft σε ξεχωριστές εγκαταστάσεις στην Αττική, θα καλύπτουν τις ενεργειακές τους ανάγκες σχεδόν αποκλειστικά με φωτοβολταϊκά. Μάλιστα, όπως σημείωνε σε σχετικό ρεπορτάζ του, το energypress, πρόκειται για μια κίνηση που με την σειρά της ανοίγει μια νέα και σχεδόν ανύπαρκτη μέχρι σήμερα στην Ελλάδα, αγορά, αυτήν της μεγάλης κλίμακας αυτοπαραγωγής ενέργειας με φωτοβολταϊκά.

Να σημειώσουμε, τέλος, ότι τα data centers είναι τρομερά ενεργοβόρα. Σε όλο τον πλανήτη εκτιμάται ότι καταναλώνουν το 1% της συνολικής ενεργειακής ζήτησης διεθνώς. Η ψύξη αιθουσών server, η οποία φυσικά εξαρτάται από τις συνθήκες του χώρου, μπορεί να σε πολλές περιπτώσεις να αντιπροσωπεύει έως και το 60% του συνολικού κόστους ενέργειας. Οι θερμοκρασίες πρέπει να είναι εξαιρετικά χαμηλές και σε μια χώρα με τις κλιματολογικές συνθήκες της Ελλάδας, αυτές οι θερμοκρασίες πρέπει να δημιουργηθούν, άρα θα χρειαστούν τεράστιες ποσότητες ενέργειας. Στα πολύ μεγάλα για παράδειγμα κέντρα δεδομένων στις ΗΠΑ έχει υπολογιστεί ότι αν κάλυπταν πλήρως τις ανάγκες τους με φωτοβολταϊκά, θα χρειαζόταν γύρω στα… 100 μεγαβάτ ισχύος.

Δείτε στη συνέχεια διαγράμματα με τις εκτιμήσεις για την εξέλιξη της ενεργειακής κατανάλωσης που περιλαμβάνονται στην έκθεση της Κομισιόν.