Η νέα εποχή στις ΑΠΕ, η πράσινη ανάπτυξη ως υπόδειγμα δημοκρατικής ανάπτυξης, και ο ρόλος του ΔΑΠΕΕΠ.

Το νέο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα συγκέντρωσε θετικά σχόλια και έγινε δεκτό με ικανοποίηση από το σύνολο των φορέων της αγοράς ενέργειας. Οι υψηλοί, φιλόδοξοι, πλην απολύτως ρεαλιστικοί στόχοι που θέτει, φέρνουν τη χώρα μας στην πρωτοπορία των  προσπαθειών σε πανευρωπαϊκό επίπεδο για την μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και την προώθηση ενός πιο πράσινου ενεργειακού μείγματος.

Στο νέο ΕΣΕΚ για πρώτη φορά παρουσιάζεται από την ελληνική πολιτεία ένας συγκεκριμένος, απτός και μετρήσιμος στόχος για τις ΑΠΕ, με μηχανισμούς διαρκούς αξιολόγησης της αποτελεσματικότητας αλλά και επικαιροποίησης ανάλογα με την πρόοδο επίτευξης των στόχων.

Ειδικότερα για να γίνει πράξη το μερίδιο 35% των ΑΠΕ στην ακαθάριστη τελική κατανάλωση ενέργειας και το μερίδιο 61-64% στην ακαθάριστη κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας θα απαιτηθούν επενδύσεις ύψους 43,8 δισ. ευρώ μέχρι το 2030, εκ των οποίων τα 9 δισ. ευρώ αφορούν στις ΑΠΕ και 5,5 δισ. σε υποδομές του ηλεκτρικού συστήματος.

Τόσο εκτεταμένες επενδύσεις προϋποθέτουν απλοποίηση των αδειοδοτικών μηχανισμών, αξιοποίηση όλων των διαθέσιμων χρηματοδοτικών εργαλείων και κινητοποίηση ιδιωτικών κεφαλαίων. Στόχος είναι μέχρι το 2030 το ενεργειακό μείγμα της χώρας να περιλαμβάνει 7,05GW αιολικών και 7,66GW φωτοβολταϊκών, που θα εισφέρουν 17,11 και 12,12 TWh καθαρής ανανεώσιμης ηλεκτρικής ενέργειας.

Πέρα από την καθαρά τεχνοκρατική προσέγγιση του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα, υπάρχει και μια άλλη διάσταση που ακουμπά περισσότερο την κοινωνία και τους πολίτες. Διότι το ΕΣΕΚ είναι ένα σχέδιο πάνω από όλα δημοκρατικό: από τα μικρά φωτοβολταϊκά και τα συστήματα net metering, μέχρι την ηλεκτροκίνηση ή τη συμμετοχή μικροεπενδυτών σε εκδόσεις πράσινων ομολόγων, όλοι μας καλούμαστε να συμμετάσχουμε στην προσπάθεια για ένα ενεργειακό σύστημα λιγότερο ρυπογόνο, πιο πράσινο και πιο αποδοτικό. Αυτή η συμμετοχή στην κοινή προσπάθεια για περισσότερες ΑΠΕ και λιγότερο άνθρακα έχει αφετηρία την συνειδητοποίηση ότι το νούμερο ένα πρόβλημα αυτή τη στιγμή στον πλανήτη μας είναι το περιβαλλοντικό.

Η Ευρώπη κινείται ήδη στην κατεύθυνση της βιώσιμης ανάπτυξης και η κλιματική κρίση βρίσκεται στην κορυφή της ατζέντας της νέας Επιτροπής. Εάν στην Ελλάδα θέλουμε να βρισκόμαστε στην πρώτη γραμμή της μετάβασης σε ένα νέο οικονομικό και κοινωνικό μοντέλο οφείλουμε να θεμελιώσουμε το νέο ΕΣΕΚ πάνω σε γερές κοινωνικές βάσεις. 

Πρέπει καταρχάς οι τοπικές κοινωνίες να αντιληφθούν τα μεγάλα οφέλη που συνεπάγεται για αυτές η ανάπτυξη των ΑΠΕ. Ταυτόχρονα είναι ανάγκη να ξεκινήσουν εκπαιδευτικές δράσεις με στόχο την ευαισθητοποίηση της νέας γενιάς γύρω από τα θέματα της κλιματικής αλλαγής. Οι φορείς της αγοράς οφείλουμε με κάθε τρόπο και μέσο να συμβάλλουμε ώστε οι στόχοι του νέου ΕΣΕΚ να γίνουν κτήμα ολόκληρης της κοινωνίας.

Οι προκλήσεις για 2020

Σε αυτό το πλαίσιο, ο ρόλος που καλείται να παίξει ο ΔΑΠΕΕΠ είναι κρίσιμος και καθοριστικός. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι με το ΔΑΠΕΕΠ έχουν άμεση οικονομική σχέση, οι περίπου 13300 παραγωγοί ΑΠΕ τη χώρα μας. Για το ΔΑΠΕΕΠ οι κύριες προκλήσεις αλλά και προτεραιότητες για το 2020 είναι οι ακόλουθες:

Η διατήρηση και ενίσχυση του κλίματος επενδυτικής ασφάλειας στην αγορά μέσα από την διασφάλιση του θετικού ισοζυγίου του Ειδικού Λογαριασμού ΑΠΕ. Ο ΔΑΠΕΕΠ δεσμεύεται απέναντι στην αγορά ότι θα συνεχίσει να παρακολουθεί στενά την εξέλιξη του Ειδικού Λογαριασμού, ώστε και στο τέλος του 2020 να υπάρχει απολύτως ισοσκελισμένος και θωρακισμένος ΕΛΑΠΕ, που θα αποτελεί εγγύηση για την υγιή ανάπτυξη της αγοράς.

Ταυτόχρονα το 2020 θα επιδιώξουμε να περιορίσουμε ακόμη περισσότερο τους χρόνους αποπληρωμής των παραγωγών. Ο υγιής ΕΛΑΠΕ αποτελεί προϋπόθεση για την ανάπτυξη της αγοράς ΑΠΕ.

Το 2020 αναμένεται να ενισχυθεί ακόμη περισσότερο ο ρόλος των Εγγυήσεων Προέλευσης, των περίφημων πράσινων πιστοποιητικών. Ήδη η εγγραφή του ΔΑΠΕΕΠ στον ΑΙΒ, τον Ευρωπαϊκό Σύνδεσμο Φορέων Έκδοσης Εγγυήσεων Προέλευσης ανοίγει το δρόμο ώστε το προσεχές διάστημα να καταστεί εφικτή η εμπορία των Εγγυήσεων Προέλευσης που εκδίδονται στην Ελλάδα στις Ευρωπαϊκές αγορές. Ταυτόχρονα η δημοσιοποίηση των αναλυτικών στοιχείων για το ενεργειακό μείγμα των προμηθευτών, θα συνεχιστεί με στόχο να ενισχυθεί ακόμη περισσότερο ο ρόλος των “πράσινων πιστοποιητικών” ως εργαλείο χρηματοδότησης των ΑΠΕ. 

Θέλουμε να δημιουργήσουμε μια “ευγενή άμιλλα” έναν “πράσινο ανταγωνισμό” μεταξύ των προμηθευτών ηλεκτρικής ενέργειας, ενισχύοντας ταυτόχρονα το νέο εναλλακτικό τρόπο χρηματοδότησης των ΑΠΕ μέσω των εγγυήσεων προέλευσης. Και βέβαια μέσα από τα πράσινα πιστοποιητικά θα δώσουμε την ευκαιρία σε περισσότερους καταναλωτές να μπορούν να κάνουν χρήση ηλεκτρικής ενέργειας που παράχθηκε με φιλικό για το περιβάλλον τρόπο, διευρύνοντας ακόμη περισσότερο το κοινωνικό αποτύπωμα και την αποδοχή των ΑΠΕ.

Ο ΔΑΠΕΕΠ ως πόλος αναφοράς και κοινό σημείο επαφής του συνόλου της αγοράς Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας μπορεί να διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο στην προσπάθεια για απλοποίηση των διαδικασιών αδειοδότησης. 

Άλλωστε για να επιτευχθούν οι στόχοι του ΕΣΕΚ χρειάζεται να υπάρξει καθοριστική μείωση του χρόνου αδειοδότησης και απλοποίηση των διαδικασιών ώστε να δημιουργηθεί η αναγκαία δεξαμενή ώριμων έργων, που πρέπει να υλοποιηθούν μέχρι το 2030. Θα πρέπει να καταργηθούν οι περιττές διπλές ενέργειες, να υπάρξει προτυποποίηση, απλοποίηση και αυτοματοποίηση των διαδικασιών. Σε αυτήν την κατεύθυνση υπάρχουν συγκεκριμένες προτάσεις και βήματα που μπορούν να γίνουν, με την ενεργό συμμετοχή και συμβολή του ΔΑΠΕΕΠ.

Εξίσου σημαντικός είναι ο ρόλος που καλείται να διαδραματίσει ο ΔΑΠΕΕΠ στο πλαίσιο του νέου μοντέλου της αγοράς και της ανταγωνιστικής λειτουργίας των ΑΠΕ, ως Φορέας Σωρευτικής Εκπροσώπησης Τελευταίου Καταφυγίου για τους σταθμούς ΑΠΕ. Ως “πράσινος aggregator” ο ΔΑΠΕΕΠ θα παρέχει τη δυνατότητα σε παραγωγούς ΑΠΕ να αναλαμβάνουν ευθύνες εξισορρόπησης στο πλαίσιο του Ημερήσιο Ενεργειακού Προγραμματισμού, υποβάλλοντας προβλέψεις για τις ποσότητες ηλεκτρικής ενέργειας που θα παράξουν στο σύστημα και μάλιστα σε ωριαία βάση. Για να πετύχουμε μεγαλύτερη διείσδυση των ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα, με το καλύτερο δυνατό οικονομικό αποτέλεσμα απαιτείται η βέλτιστη διαχείριση της παραγωγής και σε αυτήν την κατεύθυνση ο ΔΑΠΕΕΠ δεσμεύεται να αξιοποιήσει την εμπειρία και την τεχνογνωσία του.

Μια ακόμη σημαντική πρόκληση συνολικά της αγοράς των ΑΠΕ στην οποία επίσης μπορεί να έχει εμπλοκή και ενεργό συμμετοχή ο ΔΑΠΕΕΠ αφορά στην αξιοποίηση των νέων εργαλείων χρηματοδότησης όπως τα πράσινα ομόλογα.

Ο ΔΑΠΕΕΠ παρακολουθεί στενά την αγορά των πράσινων ομολόγων και εξετάζει μια σειρά από πρωτοβουλίες προκειμένου να διαδραματίσει ακόμη πιο ενεργό ρόλο και να βοηθήσει τις ελληνικές επιχειρήσεις στην πρόσβασή τους στην τεράστια δεξαμενή κεφαλαίων από τα πράσινα funds που κατευθύνουν τις επενδύσεις τους σε βιώσιμες επιχειρήσεις και δραστηριότητες. Μόνο το 2018 τα πράσινα ομόλογα που εκδόθηκαν έφτασαν τα 167,3 δισ. σε όλο τον κόσμο.

Τέλος ο ΔΑΠΕΕΠ φιλοδοξεί να διαδραματίσει κεντρικό ρόλο στην προσπάθεια διεύρυνσης της κοινωνικής αποδοχής των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, ιδίως στις τοπικές κοινωνίες όπου αναπτύσσονται έργα. Είναι σημαντικό να υπάρξει σωστή και έγκυρη ενημέρωση γύρω από τους κινδύνους που δημιουργεί η κλιματική αλλαγή και η αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη και παράλληλα να υπογραμμιστούν τα οφέλη που προκύπτουν από την εγκατάσταση και υποδοχή έργων ΑΠΕ στις τοπικές κοινωνίες. Άλλωστε η επιτυχία των στόχων του νέου ΕΣΕΚ περνά μέσα από την κοινωνική αποδοχή και την ανάδειξη της πράσινης ανάπτυξης ως υποδείγματος δημοκρατικής ανάπτυξης.

Εν κατακλείδι ο ΔΑΠΕΕΠ το 2020 καλείται να διαδραματίσει έναν πολυεπίπεδο ρόλο ως κεντρικός θεσμικός πυλώνας της αγοράς των ΑΠΕ.

Βασική προτεραιότητα μας είναι να διασφαλίσουμε την υγεία του συστήματος πληρωμών, προκειμένου να ανοίξει ο δρόμος για την υλοποίηση σημαντικών επενδύσεων στις ΑΠΕ που θα αλλάξουν σημαντικά το οικονομικό τοπίο της εγχώριας ενεργειακής αγοράς και συνολικά την ελληνική οικονομία.

Παράλληλα καλούμαστε να βρισκόμαστε πάντα στην πρωτοπορία των εξελίξεων της αγοράς, παίζοντας ρόλο θετικού καταλύτη για την απλοποίηση των διαδικασιών, την αξιοποίηση της εμπειρίας και των βέλτιστων πρακτικών διεθνώς με στόχο την ενεργειακή μετάβαση σε ένα βιώσιμο ενεργειακό μοντέλο με ουδέτερες εκπομπές ρύπων. 

Εάν το 2020 είναι το έτος μιας νέας αφετηρίας για την αγορά των ΑΠΕ, ο ΔΑΠΕΕΠ καλείται παίξει ρόλο πρωταγωνιστή στην πράσινη μετάβαση.

-----------------

Ο κ. Γιάννης Γιαρέντης είναι πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του ΔΑΠΕΕΠ

Το άρθρο περιλαμβάνεται στο αφιέρωμα του energypress για το 2020

energypress