Νέες περιπέτειες αν μειωθεί πολύ το ΕΤΜΕΑΡ "βλέπει" η αγορά των ΑΠΕ - Γρίφος η "εξουδετέρωση" των αυξήσεων στα τιμολόγια.
Χειρουργικούς χειρισμούς όσον αφορά την μείωση του ΕΤΜΕΑΡ, και αφού πρώτα προηγηθεί η εκκαθάριση του ΕΛΑΠΕ, προκειμένου να διαπιστωθεί ποιο είναι το πραγματικό του πλεόνασμα και όχι το λογιστικό, συστήνουν στην κυβέρνηση οι φορείς της πράσινης αγοράς, φοβούμενοι ότι τυχόν απρόσεκτοι χειρισμοί μπορεί να γεννήσουν μελλοντικά ελλείμματα.
To υπουργείο Ενέργειας μπορεί να προσβλέπει σε αύξηση των εσόδων του Ειδικού Λογαριασμού ΑΠΕ (ΕΛΑΠΕ) και να μιλά για πλεόνασμα 200 εκατ ευρώ, εξαιτίας της υψηλής τιμής των δικαιωμάτων εκπομπής CO2, το κύριο ωστόσο ερώτημα είναι πόσα απ’ αυτά είναι πραγματικά έσοδα, και όχι λογιστικά.
"Δεν πρέπει επουδενί εκεί που είχαμε λύσει ένα πρόβλημα, να δημιουργήσουμε ένα άλλο", λένε πηγές της αγοράς, και παραπέμπουν στα προ ημερών επίσημα στοιχεία του Διαχειριστή ΑΠΕ & Εγγυήσεων Προέλευσης (ΔΑΠΕΕΠ), τα οποία δείχνουν ότι το "καθαρό" πλεόνασμα του ΕΛΑΠΕ διαμορφώθηκε τον Απρίλιο και το Μάιο στα 101 εκατ. ευρώ, ενώ η πρόβλεψη για το έτος υποχωρεί στα 184 εκατ. ευρώ, μετά την αφαίρεση του αποθεματικού, ύψους 70 εκατ ευρώ.
Το τελευταίο όμως πρέπει βάσει νόμου να παραμένει στον ΕΛΑΠΕ ακριβώς για να μην επαναληφθούν τα ελλείμματα -ρεκόρ που είχαν εμφανιστεί την περίοδο 2012-2014 και τα οποία είχαν πλήξει έντονα την αγορά των ΑΠΕ.
Το μόνο βέβαιο είναι ότι τα 200 εκατ ευρώ που αναζητά η ηγεσία του υπ. Ενέργειας από τα δικαιώματα ρύπων, προκειμένου, μαζί με τη μείωση του ΦΠΑ κατά 7 ποσοστιαίες μονάδες (από το 13% στο 6%) να "εξουδετερώσουν" τις επιπτώσεις στις τσέπες των καταναλωτών από μια αύξηση κατά 7-10% στα τιμολόγια της ΔΕΗ, μόνο εύκολη υπόθεση δεν είναι.
Καταρχήν γιατί βασίζεται σε μια εκτίμηση που μπορεί στην πορεία να ανατραπεί, κυρίως όμως γιατί θα πρέπει να προηγηθεί η εκκαθάριση του ΕΛΑΠΕ με βάση τα πραγματικά στοιχεία της αγοράς, προκειμένου να διαπιστωθεί ποιο είναι το "καθαρό" πλεόνασμα, και όχι το λογιστικό, αφού οι πληρωμές των παραγωγών ΑΠΕ γίνονται με υστέρηση περίπου 90 ημερών. Επειτα η ΡΑΕ που θα κληθεί να αποφασίσει τη μείωση του ΕΤΜΕΑΡ, θα πρέπει να κινηθεί πολύ προσεκτικά, αφού στην εξίσωση θα πρέπει να μπει και η κατάργηση του ΠΧΕΦΕΛ, της χρέωσης των προμηθευτών υπέρ των ΑΠΕ, η οποία έπαψε από τον Ιανουάριο του 2019 να ισχύει λόγω ακριβώς της ύπαρξης πλεονάσματος στο λογαριασμό των ΑΠΕ.
Αβεβαιότητες σχετικά με τις μελλοντικές προβλέψεις εσόδων
Σύμφωνα πάντως με στελέχη της αγοράς, οι προβλέψεις του ΔΑΠΕΕΠ για τα μελλοντικά έσοδα του ΕΛΑΠΕ έχουν αρκετά στοιχεία αβεβαιότητας. Eνα θέμα είναι το που θα κυμανθεί μελλοντικά το τελικό μέσο έσοδο του λογαριασμού ανά εγχεόμενη ανανεώσιμη MWh. Μια πηγή αβεβαιότητας είναι το κόστος των αποκλίσεων. Με βάση όσα ισχύουν σε ώριμες αγορές της Ευρώπης, το κόστος των αποκλίσεων για χαρτοφυλάκια ΑΠΕ υπολογίζεται γύρω στο 5%. Στην πράξη αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να αφαιρείται ως κόστος αποκλίσεων τουλάχιστον ένα ποσοστό 5% από το εκτιμώμενο σην βάση της ΟΤΣ αναμενόμενο έσοδο του λογαριασμού.
Ενα δεύτερο σημείο αβεβαιότητας στηρίζεται στο γεγονός ότι το έσοδο του ΕΛΑΠΕ από τη αγορά ακόμη και αν δεν υπήρχαν οι αποκλίσεις, δεν ταυτίζεται με την μέση ετήσια ΟΤΣ στην οποία εδράζονται οι προβλέψεις του ΔΑΠΕΕΠ. Κατά την λειτουργία τους οι ΑΠΕ προκαλούν μείωση της ΟΤΣ με αποτέλεσμα να εισπράττει ο ΕΛΑΠΕ σημαντικά μικρότερο ανηγμένο έσοδο ανά εγχεόμενη MWh από την αριθμητική μέση ετήσια ΟΤΣ.
Επιπλέον πηγή αβεβαιότητας συνιστά η ίδια η εξέλιξη της ΟΤΣ στην Προημερήσια αγορά του Target Model. Εδώ οι προβλέψεις συγκλίνουν στο γεγονός ότι αναμένεται σημαντική πτώση της σε σχέση με τον ΗΕΠ τόσο λόγω της κατάργησης του περιορισμού του ελάχιστου μεταβλητού κόστους στις προσφορές των θερμικών μονάδων, όσο λόγω και της μη προσμέτρησης πλέον των εφεδρειών στην επίλυση της Προημερήσιας αγοράς.
Τέλος, πρέπει να συνυπολογιστεί και η τάση των συμβατικών μονάδων να αναζητούν τα κέρδη τους στις αγορές εξισορρόπησης, δηλαδή στις ευκαιρίες που εκτιμάται πως θα προσφέρει η ανελαστικότητα των αναγκών για το σύστημα σε πραγματικό χρόνο και όχι στην Προημερήσια.
Αθροίζοντας όλα τα παραπάνω, οι συνομιλητές μας καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι είναι απαραίτητο να διατηρηθεί ως λογιστικό πλεόνασμα στον ΕΛΑΠΕ ένα περιθώριο ασφαλείας γύρω στα 200 εκατ. ευρώ, εξαιτίας ακριβώς του μεταβατικού διαστήματος προς το target model προς το οποίο βρίσκεται η αγορά.
Ο εφιάλτης των ελλειμμάτων
Αν δεν γίνουν προσεκτικοί χειρισμοί η αγορά φοβάται ότι αργά ή γρήγορα ο εφιάλτης των ελλειμμάτων θα επανακάμψει στην αγορά των ΑΠΕ, όπως συνέβαινε στα χρόνια της κρίσης. Χαρακτηριστικό είναι το 2014 ο λογαριασμός μέσω του οποίου αμείβονται οι παραγωγοί ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ, είχε κλείσει με σωρευτικό έλλειμμα 149,7 εκατομμυρίων.
Η επιτακτική ανάγκη να μηδενισθούν τα ελλείμματα "γέννησε" το 2016 το περίφημο ΠΧΕΦΕΛ. Δηλαδή την Πρόσθετη Χρέωση Εκπροσώπων Φορτίου που θέσπισε η προηγούμενη κυβέρνηση, και την οποία κλήθηκαν να πληρώσουν όλοι οι προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας, προκειμένου να ισοσκελιστεί ο ειδικός λογαριασμός ΑΠΕ του ΛΑΓΗΕ.
Από την 1η Ιανουαρίου 2019 η συγκεκριμένη χρέωση καταργήθηκε (βάσει του νόμου 4585/2018) καθώς η αύξηση της Οριακής Τιμής Συστήματος, και κυρίως των τιμών των δικαιωμάτων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα (που επηρεάζουν τα έσοδα του ΕΛΑΠΕ) είχαν οδηγήσει τον λογαριασμό σε πλεόνασμα.
1 Αυγούστου 2019
energypress
