Αρθούρος Ζερβός: Διάσωση της ΔΕΗ χωρίς πολιτικό κόστος δεν υπάρχει.

Tο κρίσιμο ερώτημα στην περίπτωση της ΔΕΗ είναι αν θα υπάρξει η πολιτική βούληση να γίνουν οι αναγκαίες μεταρρυθμίσεις, ανεξάρτητα από το ενδεχόμενο πολιτικό κόστος, τονίζει στο Liberal.gr, ο πρώην διευθύνων σύμβουλος και πρόεδρος της επιχείρησης, Αρθούρος Ζερβός.

Εξηγεί ότι μπροστά στις δεδομένες αντιδράσεις που θα εμφανιστούν κατά την εφαρμογή του σχεδίου, η επιτυχία του νέου μάνατζερ της ΔΕΗ, όπως και όλου του εγχειρήματος διάσωσης, θα κριθούν από την πολιτική στήριξη που θα έχουν, όταν για παράδειγμα θα έρθει η ώρα αναδιάρθρωσης της επιχείρησης, γι' αυτό και το σχέδιο πρέπει να συζητηθεί και εξηγηθεί αναλυτικά σε στελέχη, εργαζομένους, συνδικάτα.

Σαν νούμερο ένα προτεραιότητα για να σταθεί η ΔΕΗ στα πόδια της, θεωρεί ότι πρέπει να είναι η εξαίρεση της από τις διαδικασίες του Δημοσίου, προκειμένου να μπορεί επιτέλους να προμηθεύεται εξοπλισμό, να προσλαμβάνει προσωπικό και να ασκεί μισθολογική πολιτική με όρους ιδιωτικών εταιρειών, όπως ακριβώς και εκείνες οι οποίες την ανταγωνίζονται.

Σχολιάζοντας το σχέδιο Χατζηδάκη δηλώνει ότι αυτό κινείται σαφώς στη σωστή κατεύθυνση, προσθέτοντας ότι αν η μερική ιδιωτικοποίηση του ΔΕΔΔΗΕ συνδυασθεί με την πώληση του 17% της ΔΕΗ, ώστε να υπάρξει και στις δύο ο ίδιος στρατηγικός επενδυτής, τότε οι ωφέλειες και οι συνέργειες θα είναι πολλές και σημαντικές. Σημειώνει επίσης ότι η αύξηση στα τιμολόγια και η επιστροφή των ΥΚΩ πρέπει να γίνουν άμεσα, και ότι η επαναδιαπραγμάτευση με τους δανειστές της συμφωνίας για μείωση 50% του μεριδίου της είναι αναγκαία συνθήκη για την επιβίωση της επιχείρησης.

- Το πρόσωπο που αναλαμβάνει τις τύχες της ΔΕΗ έχει παραστάσεις ενός πολυεθνικού ομίλου, γνωρίζει την εγχώρια πραγματικότητα από την παλαιότερη θητεία του στην ελληνική αγορά, και προέρχεται από τον χώρο των ΑΠΕ, όπως κι εσείς. Το στοίχημα είναι μεγάλο, θα τα καταφέρει;

Έχει όλες τις προϋποθέσεις για να τα καταφέρει. Προέρχεται από έναν ενεργειακό όμιλο, ο οποίος ξεκίνησε ως η εθνική ηλεκτρική εταιρεία της Ιταλίας για να μετασχηματισθεί, μετά την απελευθέρωση της αγοράς στην γειτονική χώρα, σε έναν πολυεθνικό όμιλο με παρουσία σε πολλές χώρες και πρωτοπόρο στις ΑΠΕ. Ο ίδιος, όπως αναφέρατε, γνωρίζει τόσο την ελληνική ενεργειακή αγορά στην οποία εργάσθηκε για πολλά χρόνια, αλλά και διετέλεσε ΔΣ σε θυγατρική του ομίλου στην Ρουμανία. Πιστεύω ότι η εμπειρία του θα τον βοηθήσει να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τα πολλαπλά εμπόδια που σίγουρα θα συναντήσει.

- Το ρωτώ καθώς το κρίσιμο στοιχείο είναι κατά πόσο ο ίδιος, θα έχει την αναγκαία πολιτική στήριξη όταν θα εμφανιστούν οι πρώτες δυσκολίες, κάτι που άλλωστε ισχύει και για τον εποπτεύοντα υπουργό Κ.Χατζηδάκη...

Είναι βέβαιο ότι θα αντιμετωπίσει μεγάλες δυσκολίες και προκλήσεις και η επιτυχία του θα κριθεί από την απαραίτητη πολιτική στήριξη. Αυτή η στήριξη πρέπει να είναι πολύπλευρη. Πρέπει πρώτα απ’όλα να μπορεί να λειτουργήσει σε μία ανταγωνιστική αγορά με αντίστοιχους όρους. Η ΔΕΗ θα πρέπει άμεσα, με νομοθετική ρύθμιση να βγει εκτός διαδικασιών δημοσίου. 

Δεν μπορεί να λειτουργήσει σε μια ανταγωνιστική αγορά με διαδικασίες δημοσίου λογιστικού, χωρίς να μπορεί να ασκήσει μισθολογική πολιτική στους εργαζόμενους της, χωρίς να μπορεί να προσλάβει εργαζόμενους εκεί που έχει απόλυτη ανάγκη κλπ Είναι επίσης σαφές ότι θα χρειασθεί πολιτική στήριξη σε ενέργειες που θα αφορούν την αναδιάρθρωση της εταιρείας. Η επιτυχία του εγχειρήματος θα κριθεί και από την πολιτική βούληση να προχωρήσουν οι απαραίτητες μεταρρυθμίσεις στη λειτουργία της επιχείρησης

- Πιστεύετε ότι κατά την εφαρμογή του σχεδίου, αυτό θα συναντήσει αντιδράσεις, και αν ναι από που θα προέλθουν;  (Από τη ΓΕΝΟΠ, από κόμματα, από εργαζόμενους δηλαδή από τον ίδιο τον οργανισμό της ΔΕΗ ;)

Οποιοδήποτε σχέδιο αναδιάρθρωσης της επιχείρησης θα συναντήσει αντιδράσεις. Είναι απαραίτητο να συζητηθεί και να εξηγηθεί στα στελέχη, στους εργαζόμενους και στα συνδικάτα. Είμαι σίγουρος πως αν γίνει καθαρό πως το σχέδιο είναι προς το συμφέρον της επιχείρησης οι αντιδράσεις εντός ΔΕΗ θα είναι περιορισμένες και θα αφορούν πιθανά επί μέρους ζητήματα. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στην Δυτική Μακεδονία. Η μείωση της λιγνιτικής δραστηριότητας και των θέσεων εργασίας πρέπει να αντιμετωπισθεί με σχέδιο που θα συμμετέχουν οι Τοπικοί φορείς, η ΔΕΗ και η Κυβέρνηση και θα δημιουργεί εναλλακτικές δραστηριότητες στην περιοχή., διαφορετικά θα υπάρξουν σοβαρές αντιδράσεις. Οι αντιδράσεις των κομμάτων πρέπει να θεωρούνται δεδομένες. Το κρίσιμο ερώτημα θα είναι αν θα υπάρξει η πολιτική βούληση να γίνουν οι αναγκαίες μεταρρυθμίσεις για το καλό της επιχείρησης ανεξάρτητα από το ενδεχόμενο πολιτικό κόστος.

- Κάντε μας ένα γενικό σχόλιο για το σχέδιο. Κινείται προς την σωστή κατεύθυνση ή θα μπορούσε να είναι ακόμη πιο τολμηρό, και αν ναι, σε ποια σημεία; Έχετε εντοπίσει γκρίζες ζώνες, ζητήματα που χρήζουν διευκρινήσεων ή την ανάγκη για άλλη προσέγγιση; 

Οι προτάσεις της Κυβέρνησης κινούνται σαφώς σε σωστή κατεύθυνση. Τα προβλεπόμενα βραχυπρόθεσμα μέτρα (αύξηση τιμολογίου ΔΕΗ και επιστροφή των ΥΚΩ) είναι απόλυτα αναγκαία και θα βγάλουν την ΔΕΗ από την άμεση δύσκολη οικονομική κατάσταση. Πρέπει όμως να γίνουν άμεσα γιατί τα οικονομικά της επιχείρησης δεν επιτρέπουν καμία καθυστέρηση. Η επαναδιαπραγμάτευση με τους θεσμούς για α) την κατάργηση των δημοπρασιών ΝΟΜΕ, β) το κλείσιμο της υπόθεσης των λιγνιτών μετά την αποτυχία πώλησης των και γ) την αλλαγή του μεριδίου αγοράς 50% που επιβλήθηκε από το 3ο μνημόνιο, αποτελεί αναγκαία συνθήκη για την μεσοπρόθεσμη επιβίωση της επιχείρησης.

Η ιδιωτικοποίηση μέρους του ΔΕΔΔΗΕ αποτελεί μια καλή ιδέα, αλλά χρήζει ιδιαίτερης προσοχής στην υλοποίηση της. Η μεταφορά των παγίων στον ΔΕΔΔΗΕ θα στερήσει περίπου 350 εκ. Ευρώ από την λειτουργική κερδοφορία (EBITDA) της ΔΕΗ. Το EBITDA της ΔΕΗ ήταν περίπου 250 εκ. το 2018 και αρνητικό το πρώτο τρίμηνο του 2019. Η αφαίρεση του μεγάλου αυτού ποσού θα δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα στην επιχείρηση με τις τράπεζες, την αγορά, τους οίκους αξιολόγησης κλπ. Γι αυτό τον λόγο δεν πρέπει η μεταφορά των παγίων να γίνει πριν από την κατάληξη του διαγωνισμού για την πώληση ποσοστού του ΔΕΔΔΗΕ σε στρατηγικό επενδυτή, αλλά ταυτόχρονα. Το καλύτερο για την ΔΕΗ θα ήταν ο διαγωνισμός για την πώληση ποσοστού του ΔΕΔΔΗΕ να συνδυασθεί με την πώληση του 17% της ΔΕΗ, ουτως ώστε να υπάρξει ο ίδιος στατηγικός επενδυτής στην ΔΕΗ και στον ΔΕΔΔΗΕ. Το όφελος και οι συνέργειες είναι προφανείς, καθώς επίσης και η αυξημένη πιθανότητα εμφάνισης σοβαρής ηλεκτρικής εταιρείας ως στρατηγικού επενδυτή.

Το σχέδιο κινείται κυρίως στην ανάγκη στήριξης της ΔΕΗ, αφήνοντας σε δεύτερο χρόνο την θέση της στην αγορά ηλεκτρισμού, και την ανάγκη να μειωθεί το μερίδιό της που παραμένει στο 76%. Ακόμη και αν η Κομισιόν συμφωνήσει να καταργηθεί η κακή συμφωνία του 2015 για μείωση του μεριδίου της στο 50%, δεν πρέπει να αντικατασταθεί από κάποιο άλλο μέτρο ; Αρκεί δηλαδή μόνο η αύξηση των τιμολογίων της ΔΕΗ, την οποία προφανώς θα ακολουθήσουν και οι ιδιώτες ανταγωνιστές της για να προσελκύσουν καταναλωτές, προκειμένου να μειωθεί το μερίδιο της επιχείρησης και να ανοίξει η αγορά;

Η αγορά ηλεκτρισμού έχει ανοίξει ήδη σε ικανοποιητικό επίπεδο. Ας μην ξεχνάμε ότι η προηγούμενη συμφωνία με τους θεσμούς μιλούσε για μερίδιο της ΔΕΗ 70%, το δε 30% θα έπρεπε να είναι αναλογικό από όλες τις κατηγορίες πελατών. Η συμφωνία του καλοκαιριού του 2015 ήταν πρακτικά ανέφικτη και καταστροφική για την ΔΕΗ, λόγω των ΝΟΜΕ. Το 76% είναι παραπλανητικό, γιατί συμπεριλαμβάνει ένα μερίδιο περίπου 30% (υψηλή τάση, αγροτικό τιμολόγιο, ΚΟΤ) για το οποίο οι ανταγωνιστές της ΔΕΗ δεν ενδιαφέρονται λόγω των χαμηλών τιμολογίων. Άρα ο ανταγωνισμός αφορά το υπόλοιπο 70% και από αυτό η ΔΕΗ έχει χάσει περίπου το 25%. 

Δεν χρειάζεται οι δημοπρασίες ΝΟΜΕ να αντικατασταθούν από καμία ισοδύναμη λύση. Η λιανική αγορά της ηλεκτρικής ενέργειας στη χώρα υπήρξε εκ γενετής στρεβλή, όπως εξάλλου και η χονδρική αγορά. Πρέπει από εδώ και πέρα να αναπτυχθεί σε υγιή βάση. Πρέπει άμεσα να εφαρμοσθεί και στη χώρα μας το target model, το οποίο έχει καθυστερήσει απελπιστικά. Πρέπει επίσης να πάψουν οι πολιτικές παρεμβάσεις στην διαμόρφωση των τιμολογίων. Πρέπει η ΔΕΗ (όπως και οι υπόλοιπες εταιρείες) να λειτουργήσει σε ένα υγιώς ανταγωνιστικό πλαίσιο και τα ποσοστά να τα καθορίσουν οι πελάτες-καταναλωτές και όχι οι ρυθμιστικές ή οι πολιτικές παρεμβάσεις στα τιμολόγια. Έχουμε πιά περάσει ως χώρα από αυτήν την φάση.

* του Γιώργου Φιντικάκη

1 Αυγούστου 2019

energypress