Ο Διαχειριστής ΑΠΕ και Εγγυήσεων Προέλευσης, ο Ειδικός Λογαριασμός ΕΛΑΠΕ και η «Νέα Ενεργειακή Εποχή».

Ο Διαχειριστής ΑΠΕ και Εγγυήσεων Προέλευσης (ΔΑΠΕΕΠ ΑΕ) είναι η εταιρεία που προέκυψε από την αλλαγή επωνυμίας της εταιρείας ΛΑΓΗΕ ΑΕ μετά την απόσχιση της δραστηριότητας της Αγοράς τον Ιούνιο 2018. Είναι σήμερα ο μεγαλύτερος μέτοχος στο Ελληνικό Χρηματιστήριο Ενέργειας (ΕΧΕ), κατέχοντας ποσοστό 22%. Συγχρόνως, είναι ο μεγαλύτερος Πωλητής μετά τη ΔΕΗ στην Αγορά Ηλεκτρικής Ενέργειας (Η.Ε.) που λειτουργεί το ΕΧΕ. Διαχειρίζεται τις ΑΠΕ/ΣΗΘΥΑ και το Λογαριασμό που τις αποζημιώνει, διαχειρίζεται συστήματα και μηχανισμούς και έχει πολλαπλούς ρόλους και αρμοδιότητες.

Υπό το νέο καθεστώς στήριξης και διείσδυσης των ΑΠΕ στο ενεργειακό σύστημα με όρους αγοράς ο Διαχειριστής των ΑΠΕ κατέχει κομβικό ρόλο στην υλοποίηση του «Res_Reform» που συντελείται στην πορεία μετάβασης της ενέργειας στη νέα εποχή.

Ο ΔΑΠΕΕΕΠ αποτελεί τη μετεξέλιξη της μετεξέλιξης (ΛΑΓΗΕ) του αρχικού ΔΕΣΜΗΕ, ο οποίος συστάθηκε με Π.Δ. το 2000, ικανοποιώντας τις προκλήσεις της τότε εποχής που συνοψίζονταν στα 3Ε: Energy, Environment, Economy. Ο ΔΑΠΕΕΠ σήμερα, 20 χρόνια μετά, φιλοδοξεί να συνεισφέρει με όλα τα resources του στην εδραίωση των 3D: Decentralization, Decarbonization, Digitalization, και τελικά για την ποιότητα των υπηρεσιών του να καταξιωθεί ως εταιρεία AAA στο σύνολο των παραγωγών ΑΠΕ/ΣΗΘΥΑ και τους Συμμετέχοντες στην Αγορά Η.Ε.

Ρόλοι – Αρμοδιότητες

Ο ΔΑΠΕΕΠ στο ρόλο του αντισυμβαλλόμενου με Επενδυτές/Παραγωγούς ΑΠΕ & ΣΗΘΥΑ συνάπτει συμβάσεις Λειτουργικής Ενίσχυσης ΛΕ (Σταθερής Τιμής ΣΕΣΤ ή Διαφορικής Προσαύξησης ΣΕΔΠ) κατά τα προβλεπόμενα στο Ν.4414/2016 και είναι Διαχειριστής του Μητρώου Σταθμών ΑΠΕ/ΣΗΘΥΑ και του Μητρώου Συμβάσεών τους. Έχει συνάψει έως σήμερα και διαχειρίζεται 15.800 συμβάσεις, οι οποίες είναι Συμβάσεις πώλησης Η.Ε. ΣΠΗΕ (FiT) σύμφωνα με το Ν.3468/2006 και Συμβάσεις ΛΕ, εκ των οποίων 13.200 είναι ενεργές, δηλ. οι εγκαταστάσεις έχουν ηλεκτρισθεί και ο ΔΑΠΕΕΠ τις εκκαθαρίζει σε μηναία βάση. Στις ενεργές συμβάσεις αντιστοιχούν 5.276 MW, εκ των οποίων τα 341 MW αντιστοιχούν σε Συμβάσεις ΛΕ.

Ο ΔΑΠΕΕΠ συνάπτει, διαχειρίζεται και εκκαθαρίζει Συμπληρωματικές Συμβάσεις Συναλλαγών Η/Ε Κατανεμόμενων Μονάδων ΣΗΘΥΑ και είναι Διαχειριστής του Μητρώου Φορέων Πιστοποίησης, Ελέγχου και Επιθεώρησης.  

Όσον αφορά στον Κανονισμό REMIT, είναι ο «Εγγεγραμμένος Μηχανισμός Αναφοράς» (RRM), με υποχρέωση υποβολής στον Οργανισμό Συνεργασίας των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας (ACER) στοιχείων συναλλαγών για τις μονάδες ΑΠΕ/ΣΗΘΥΑ.

Ως Διαχειριστής Εγγυήσεων Προέλευσης (ΕΠ) και της Αποκάλυψης του Μείγματος Προμηθευτών: είναι Φορέας Έκδοσης ΕΠ Η.Ε από ΑΠΕ/ΣΗΘΥΑ για το Διασυνδεδεμένο Σύστημα, είναι υπεύθυνος για το ενιαίο Πληροφοριακό Σύστημα, υπολογίζει το υπολειπόμενο μείγμα καυσίμων της χώρας όπως, επίσης, υπολογίζει και κοινοποιεί σε κάθε Προμηθευτή Η.Ε τη συνεισφορά κάθε ενεργειακής πηγής στο μείγμα καυσίμου του.

Εκπροσώπηση των ΑΠΕ/ΣΗΘΥΑ στην Αγορά

Ο ΔΑΠΕΕΠ είναι ο υπεύθυνος φορέας για την εκπροσώπηση των ΑΠΕ/ΣΗΘΥΑ χωρίς υποχρέωση απευθείας συμμετοχής στην αγορά Η.Ε και υποβάλλει Προσφορές Έγχυσης για την ποσότητα ενέργειας που προβλέπεται ότι θα εγχυθεί στο Σύστημα και το Δίκτυο από α) Φ/Β Στεγών, β) Μονάδες ΑΠΕ/ΣΗΘΥΑ βάσει των Συμβάσεων FiT και γ) Μονάδες ΑΠΕ/ΣΗΘΥΑ βάσει των Συμβάσεων ΛΕ Σταθερής Τιμής.    

Έχει ορισθεί Φορέας Σωρευτικής Εκπροσώπησης Τελευταίου Καταφυγίου (ΦΟΣΕΤΕΚ) και εκπροσωπεί μονάδες ΑΠΕ/ΣΗΘΥΑ με υποχρέωση συμμετοχής στην αγορά Η.Ε. (ΣΕΔΠ ή ληγμένες FiT) οι οποίες αδυνατούν προσωρινά να εκπροσωπηθούν από Aggregators. Σε κάθε περίπτωση ο ΦΟΣΕΤΕΚ δεν αποσκοπεί να λειτουργήσει ανταγωνιστικά προς τους ΦΟΣΕ που θα αναπτυχθούν, καθώς οι χρεώσεις που θα επιβάλλει καθορίζονται κανονιστικά (ΥΑ). Ο ρόλος έχει ανατεθεί στο ΔΑΠΕΕΠ έως την 31.12.2022, όπου μέχρι την έναρξη λειτουργίας των Αγορών του Target Model καλύπτει την υποχρέωση συμμετοχής στον ΗΕΠ, ενώ στη συνέχεια καλύπτει την υποχρέωση συμμετοχής στην Αγορά Επόμενης Ημέρας, στην Ενδοημερήσια και στην Αγορά Εξισορρόπησης.

Η ημερομηνία έναρξης λειτουργίας του ΦΟΣΕΤΕΚ, ήτοι η 01.07.2019, ουσιαστικά σηματοδοτεί και την έναρξη της πλήρους εφαρμογής του νέου καθεστώτος στήριξης των ΑΠΕ.  

Με σκοπό την εύρυθμη, διαφανή και χωρίς διακρίσεις λειτουργία του ως ΦΟΣΕΤΕΚ, εκπονεί Εγχειρίδιο ΦΟΣΕΤΕΚ, με τη μορφή Παραρτήματος στον Κώδικα ΔΑΠΕΕΠ. Περιεχόμενα του Εγχειριδίου θα αποτελούν εκτός των άλλων η Σύμβαση Εκπροσώπησης, η μεθοδολογία υπολογισμού του ποσού που θα χρεοπιστώνει - κατά το μηνιαίο κύκλο εκκαθάρισης - σε κάθε κάτοχο σταθμού που εκπροσωπεί από τη συμμετοχή του στην Αγορά, η εκκαθάριση και ο διακανονισμός των συναλλαγών (ενημερωτικά σημειώματα και ημερομηνίες πληρωμών), και οι χρηματορροές από τον ΕΛΑΠΕ.

Ως Διαχειριστής των ΑΠΕ, ο ΔΑΠΕΕΠ διαχειρίζεται και τον Πίνακα Αντιστοίχισης μονάδων ΑΠΕ/ΣΗΘΥΑ υποχρεωτικής συμμετοχής στον ΗΕΠ & Συμμετεχόντων στον ΗΕΠ.

Προκειμένου για νέους σταθμούς υπολογίζει και διακανονίζει τις χρεοπιστώσεις τους, ειδικότερα δε, εκτελεί την εκκαθάριση των εσόδων τους βάσει των Μηχανισμών της Χονδρεμπορικής Αγοράς (ΜΧΑ), της Διαφορικής Προσαύξησης (ΔΠ), καθώς και των αποκλίσεών τους.

Aξιοποιώντας εμπειρία και τεχνογνωσία που έχουν αποκτηθεί στη λειτουργία της Αγοράς και προκειμένου να ανταποκριθεί στο διττό του ρόλο ως FiT/ΣΕΣΤ Aggregator και Last Resort Aggregator, θα οργανώσει και θα λειτουργεί Bidding Room.

Διαχείριση ΕΛΑΠΕ υπό τις ΑΠΕ στην Αγορά

Ο ΔΑΠΕΕΠ είναι ο Διαχειριστής του ΕΛΑΠΕ ως αντισυμβαλλόμενος των παραγωγών ΑΠΕ/ΣΗΘΥΑ αλλά και ως Διαχειριστής των εσόδων του Λογαριασμού, είναι Εκπλειστηριαστής (Auctioneer) του Ελληνικού Κράτους για τα δικαιώματα εκπομπής αερίων Θερμοκηπίου (CO2) και Διαχειριστής του Μηχανισμού Αντιστάθμισης (Carbon Leakage). Ο ΔΑΠΕΕΠ επίσης έχει ορισθεί ως ο φορέας υλοποίησης και διαχείρισης πληροφοριακού συστήματος για την υπαγωγή των δικαιούχων σε κατηγορία μειωμένων χρεώσεων στο «Νέο Σχήμα ΕΤΜΕΑΡ».

Μετά τον επανακαθορισμό των αρμοδιοτήτων μεταξύ Διαχειριστών και Λειτουργού Αγοράς και προκειμένου να αποφεύγονται περιττές χρηματορροές, ο ΔΑΠΕΕΠ έχει αναλάβει από 01.04.2019 τη διαχείριση (κάλυψη, εκκαθάριση και διακανονισμό) των εσόδων του ΕΛΑΠΕ από το ΕΤΜΕΑΡ και βάσει του Μέσου Μεταβλητού Κόστους Θερμικών Συμβατικών Σταθμών (ΜΜΚΘΣΣ). Υποκαθίσταται σε όλα τα δικαιώματα, υποχρεώσεις και έννομες σχέσεις του ΑΔΜΗΕ που απορρέουν από τις αρμοδιότητες διαχείρισης των ΕΤΜΕΑΡ, ΜΜΚΘΣΣ και Ειδικού Τέλους Λιγνίτη, ανεξαρτήτως του χρόνου γενέσεώς τους και συνεχίζει αυτοδίκαια τις εκκρεμείς δίκες. Επίσης από το ΔΑΠΕΕΠ διεξάγονται και οι εκκρεμείς δίκες που αφορούν στο Έλλειμμα Συναλλαγών ΗΕΠ. Στο πλαίσιο της εκκαθάρισης των ανωτέρω εισροών του ΕΛΑΠΕ ο ΔΑΠΕΕΠ καλείται να αναπτύξει και να εφαρμόσει σύστημα διαχείρισης εγγυήσεων για τις χρεώσεις ή τέλη που επιβάλλονται από την πολιτεία στους Συμμετέχοντες στην Αγορά Η.Ε. που λειτουργεί το ΕΧΕ.

Από τον ΕΛΑΠΕ ο ΔΑΠΕΕΠ καταβάλλει τις πληρωμές που προβλέπονται στις συμβάσεις που διαχειρίζεται (και τα Φ/Β Στεγών) και β) συμβάσεις εκπροσώπησης Μονάδων ΑΠΕ/ΣΗΘΥΑ από το ΦΟΣΕΤΕΚ.

Στόχοι και Προκλήσεις

Στο νέο σχήμα ενσωμάτωσης των ΑΠΕ στην Αγορά ο ΕΛΑΠΕ επανασχεδιάζεταιι και η διαχείρισή του γίνεται πιο sophisticated. Το νομικό πλαίσιο διαχωρίζει σαφώς τις πηγές χρηματοδότησης σε έσοδα από την Αγορά (Υπολογαριασμός Αγοράς) και έσοδα από την Κρατική Ενίσχυση (Υπολογαριασμός Ενισχύσεων). Ο ΔΑΠΕΕΠ διερευνά ρυθμιστικές αλλαγές και παρεμβάσεις για την εξασφάλιση διακριτών εκροών του ΕΛΑΠΕ. Οι βασικές αρχές συνοψίζονται στη διαφάνεια και στη σωστή εφαρμογή Κρατικών Ενισχύσεων ανεξάρτητα από το σύστημα στήριξης, λήψη μέτρων για την αποφυγή διαρροής εσόδων μεταξύ των Υπολογαριασμών και των αποζημιώσεων καθώς και για τη βελτίωση του χρονισμού των χρηματορροών.

Μετά το μηδενισμό του ελλείμματος και τη μετατροπή του ΕΛΑΠΕ σε σταθερά πλεονασματικό, ο ΔΑΠΕΕΠ φιλοδοξεί να ανταποκριθεί με επιτυχία και στην καινούρια πρόκληση με «έξυπνη» μετάβαση στη νέα ενεργειακή εποχή. Προσβλέπει σε μεγιστοποίηση εσόδων από τις Αγορές Η.Ε. με προσφορές έγχυσης για την παραγωγή ΑΠΕ αλλά και από τις περιβαλλοντικές αγορές. Με σύμμαχο τις νέες τεχνολογίες, εφοδιάζεται με forecasting tools, αναβαθμίζει τις πληροφοριακές υποδομές του προκειμένου να ενσωματώσει αξιόπιστες προβλέψεις για τα μεγέθη των εισροών και εκροών που διαχειρίζεται και να δημοσιεύει αναλυτική τεκμηρίωση αυτών. Επίσης σχεδιάζει την ανάλυση της απόκλισης του λογιστικού στιγμιότυπου με τις ταμειακές ροές. Από το Δελτίο του ΕΛΑΠΕ θα πρέπει να αποκαλύπτονται αναλυτικά οι εισροές και εκροές του, αλλά και η αξία της εγχεόμενης ενέργειας ΑΠΕ στο Σύστημα – μέσω και της δημοσίευσης της Ειδικής Τιμής Αγοράς - έτσι ώστε για τον απολογισμό και τη βελτιστοποίηση της διαδικασίας διείσδυσης των ΑΠΕ στο ενεργειακό σύστημα να αποτελεί το εργαλείο αναφοράς για πολιτεία, επενδυτές, τράπεζες και καταναλωτές.

*Η Ντιλένα Βασιλείου είναι Αναπληρώτρια Διευθύντρια και εκλεγμένο μέλος του ΔΣ του ΔΑΠΕΕΠ. 

*Το άρθρο περιλαμβάνεται στην έκδοση GREEK ENERGY 2019 που κυκλοφορεί για 8η συνεχή χρονιά το επιτελείο του energypress

24 Ιουνίου 2019

energypress