Κλιματική Αλλαγή: Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ως αναγκαίο νομικό εργαλείο

Το 2018 ο Γ.Γ. Του ΟΗΕ προειδοποίησε ότι έχουμε 2 χρόνια ως το 2020 για να αλλάξουμε κατεύθυνση, ενώ σχετική έρευνα απέδειξε ότι ως το 2030 θα πρέπει να γίνουν όλα όσα χρειάζονται για να αλλάξει η καταστροφική προοπτική.

Καθώς τα έτη προχωρούν ύστερα από τη Συμφωνία του Παρισίου για το κλίμα το 2015, όπου  υπήρξε μία παγκόσμια συμφωνία για την ανάγκη διατήρησης της αύξησης της θερμοκρασίας ως τους 2 βαθμούς Κελσίου και ιδανικά στον 1,5 βαθμό, οι κινήσεις των κρατών είναι μέχρι στιγμής ανεπαρκείς.

Ενώ το διοξείδιο του άνθρακα από ανθρωπογενείς παρεμβάσεις και ορυκτά καύσιμα συγκεντρώνεται σε υψηλά επίπεδα, ενισχύοντας τον φαύλο κύκλο της υπερθέρμανσης,  τα κράτη προσπαθούν να αντιμετωπίσουν μέσα από παραδοσιακές αρχές του διεθνούς δικαίου περιβάλλοντος, ένα πρόβλημα που δεν έχει σύνορα.

Οι ανανεώσιμες ως ενδεδειγμένη λύση

Σύμφωνα με τα επιστημονικά ευρήματα οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι η πιο ενδεδειγμένη ενεργειακή λύση, όμως το διεθνές θεσμικό πλαίσιο για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής παραμένει ελλιπές ως προς την μεθοδική και ουσιαστική προώθηση τους.

Όμως ενώ πλέον η ανθρωπότητα δείχνει να έχει συνειδητοποιήσει τη σημασία του προβλήματος, μέσα και από επιστημονικά δεδομένα όπως πρόσφατες έρευνες του 2018-2019 που αποκαλύπτουν ότι οι αρνητικές συνέπειες έρχονται στο άμεσο μέλλον, αρνείται να αναγνωρίσει την ήδη εφικτή λύση.

Παρά τη σπουδαιότητα του θέματος εξακολουθεί να απουσιάζει ένα δεσμευτικό-ρυθμιστικό πλαίσιο στόχων χωρίς θεσμικές δυνατότητες για την αντιμετώπιση της μεγαλύτερης παγκόσμιας πρόκλησης.

Αντί για συγκεκριμένες δεσμεύσεις των κρατών αναφορικά με το ενεργειακό μείγμα κάθε χώρας η Συμφωνία του Παρισίου κάνει λόγο για Εθελοντικές Συνεισφορές των κρατών,  ενώ δεν αναφέρει πουθενά την λέξη ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, γεγονός που την καθιστά πρακτικά ανεφάρμοστη.

Διεθνές δεσμευτικό σύστημα ενεργειακών επιλογών

Η ανάγκη δημιουργίας ενός δεσμευτικού διεθνούς συστήματος υλοποίησης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και αντικατάστασης των ορυκτών καυσίμων, είναι η κατάλληλη μέθοδος για μια ελπιδοφόρο προσαρμογή.

Για την καλύτερη δυνατή προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, η διασύνδεση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και του διεθνούς δικαίου ενέργειας και κλιματικής αλλαγής είναι απαραίτητη.

Μέσα από ένα διεθνές δεσμευτικό πλαίσιο κανόνων, στόχων και χρηματοδότησης, που θα βοηθήσει στη διατήρηση της αύξησης της παγκόσμιας θερμοκρασίας κάτω από τους 2 βαθμούς Κελσίου και κοντά στον 1,5 βαθμό, η ανθρωπότητα έχει ελπίδες για ένα καλύτερο αύριο.

Αναθεώρηση βασικών αρχών του δικαίου περιβάλλοντος

Στην πράξη βέβαια η δημιουργία ενός τέτοιου δεσμευτικού πλαισίου και η ουσιαστική απομάκρυνση από τα ορυκτά καύσιμα, σημαίνει αναθεώρηση βασικών αρχών του δικαίου περιβάλλοντος, όπως είναι η αρχή της κυριαρχίας ενός κράτους επί των φυσικών του πόρων και η αρχή της δέουσας επιμέλειας για τη μη πρόσκληση βλάβης από ένα κράτος σε άλλο.

Η κλιματική αλλαγή για να αντιμετωπιστεί σημαίνει ότι η κυριαρχία ενός κράτους επί των φυσικών του πόρων και της επιλογής ενεργειακού μείγματος δεν θα πρέπει να είναι ανεξάρτηση αλλά να υπόκειται σε ένα διεθνές σύστημα κανόνων, στόχων, και χρηματοδότησης.

Ταυτόχρονα η αρχή της μη πρόκλησης βλάβης οφείλει να αναθεωρηθεί μιας και οι ενεργειακές επιλογές κάθε χώρας, συνιστούν βλάβη και ζημία συνολικά στο περιβάλλον και την ατμόσφαιρα μιας και το Κλίμα του Πλανήτη και η παγκόσμια θερμοκρασία δεν έχουν σύνορα και είναι κοινό θέμα για όλα τα κράτη.

Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας όμως αποτελούν το ένα σκέλος της αντιμετώπισης, μιας και η προστασία του περιβάλλοντος συνολικά ανά γειτονιά, περιοχή, χώρα είναι η καταλληλότερη μέθοδος για ένα καλύτερο μέλλον για όλους.

Για αυτό θα πρέπει το ζήτημα να βρίσκεται ψηλά στην ατζέντα κάθε πολιτικής διαδικασίας είτε ενόψει εκλογών είτε διακυβέρνησης μιας χώρας για την προώθηση κατάλληλων οικονομικών και νομικών εργαλείων, ενώ η Τοπική Αυτοδιοίκηση μπορεί να έχει καθοριστικό ρόλο στην εκπαίδευση των πολιτών και στη θέσπιση χρήσιμων πρακτικών.

Ο Σταύρος Τασιόπουλος είναι Δικηγόρος, Υπ. Διδάκτωρ Νομικής, Μέλος του ΔΣ της Ελληνικής Εταιρίας Δικαίου Περιβάλλοντος, συγγραφέας του βιβλίου: Climate Change & International Energy Law – Renewable Energy as a necessary legal instrument   

ΑΠΟΠΟΙΗΣΗ ΕΥΘΥΝΩΝ Όλες οι θέσεις σε αυτή τη στήλη αποτελούν απόψεις των συντακτών, όχι της EURACTIV.gr