Φάμελλος: «κλιματική αιρεσιμότητα» σε κάθε έργο, επένδυση και χρηματοδότηση σε Ελλάδα και Ευρώπη.

Η Ελλάδα ζητά η προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή να είναι αιρεσιμότητα για τα ευρωπαϊκά προγράμματα στις επόμενες χρηματοδοτικές περιόδους, διαβεβαίωσε ο αναπληρωτής Υπουργός Περιβάλοντος Σωκράτης Φάμελλος. Αλλά δεν περιορίζεται σε πολιτικές μόνο προς την Ευρώπη. Η κυβέρνηση σχεδιάζει η ανθεκτικότητα στην κλιματική αλλαγή να αποτελέσει παράμετρο σε όλες τις αναπτυξιακές πολιτικές αλλά και προϋπόθεση για την αδειοδότηση κάθε είδους νέας επένδυσης!

Αιρεσιμότητα

Στην πρόσφατη συνέντευξη τύπου στο ΥΠΕΝ, όπου παρουσιάστηκε το νέο πρόγραμμα LIF IP Adapt GR, τόσο ο αρμόδιος αναπληρωτής Υπουργός όσο και τα υπηρεσιακά στελέχη στάθηκαν ιδιαίτερα στην λεγόμενη αιρεσιμότητα της κλιματικής αλλαγής.

Αν και το μεσοπρόθεσμο ευρωπαϊκό πλαίσιο δημοσιονομικής στρατηγικής 2021-2027 δεν έχει ακόμη εγκριθεί – ούτε έχουν οριστικοποιηθεί οι λεπτομέρειές του οριστικά, καθώς χώρες και θεσμοί βρίσκονται ακόμη σε διαπραγμάτευση – είναι σαφές ότι θα υπάρχουν αιρεσιμότητες – ίσως με νέο τρόπο παρακολούθησης και επιβολής.

Αυτό σημαίνει ότι οι χώρες θα πρέπει να τηρούν ορισμένες προϋποθέσεις για να λάβουν χρηματοδότηση γενικά από την ΕΕ.

Σύμφωνα με τα στελέχη του ΥΠΕΝ, «αν δεν υπάρχουν συγκεκριμένες δράσεις για την προσαρμογή δε θα παίρνουμε και χρήματα από τα Κοινοτικά Πλαίσια», ανέφεραν σε μια παρατήρηση που αφορά τόσο την καινούργια χρηματοδοτική περίοδο  όσο και αυτή που έρχεται  μετά, τη μεθεπόμενη, δηλαδή από το 2028 και μετά.

Ο αρμόδιος αναπληρωτής Υπουργός περιβάλλοντος ήταν ακόμη πιο σαφής: «Η Ευρώπη έχει καταθέσει την πρόταση της κλιματικής ουδετερότητας για  το 2050. Αυτό σημαίνει ότι εμείς θέλουμε από τον επόμενο χρόνο, μετά το 2020, ν’ αποτελεί στοιχείο αιρεσιμότητας το θέμα των κλιματικών εκπομπών ή της ασφάλειας σε οποιονδήποτε τομέα, είπε παραγωγικό είτε δημόσιας υποδομής».

Ευρωπαϊκή προϋπόθεση χρηματοδότησης

Και οι δύο άξονες της πολιτική  για την κλιματική αλλαγή, μετριασμός και προσαρμογή, θα είναι ενσωματωμένοι στη διαδικασία σχεδιασμού του επόμενου προγραμματικού πλαισίου, ανέφερε ο κ. Φάμελλος. «Πρέπει να σας πω ότι ήδη το Υπουργείο Οικονομίας συζητώντας με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς και οι δικές μας Υπηρεσίες στο βαθμό που μεταφέρουν πληροφορίες, έχουν προτείνει να υπάρχουν αυτά τα κριτήρια για το επόμενο προγραμματικό πλαίσιο», σημείωσε. Και πρόσθεσε με έμφαση: «πολιτική μας άποψη είναι ότι τα κριτήρια των μηδενικών αποβλήτων και των μηδενικών εκπομπών όπως και της προσαρμογής πρέπει να είναι κυρίαρχα και στις δημόσιες αλλά και στις ιδιωτικές χρηματοδοτήσεις».

Ο Αναπληρωτής Υπουργός Περιβάλλοντος τόνισε ότι «έχουμε συζητήσει και στα Συμβούλια Υπουργών κι έχουμε καταθέσει αυτή την πρόταση. Δε μπορεί ούτε ο ιδιωτικός τομέας, πολύ δε περισσότερο ο δημόσιος τομέας, να χρηματοδοτεί δραστηριότητες που έρχονται σε αντίθεση με τις αρχές της κυκλικής οικονομίας και της  Συμφωνίας των Παρισίων. Και μάλιστα, όταν η χώρα μας έχει τοποθετηθεί  υπέρ και του μικρότερου, του πιο φιλόδοξου σεναρίου, αυτού που στοχεύει στον 1,5 βαθμό αύξησης Κελσίου σε σχέση με την προβιομηχανική περίοδο, διότι θεωρούμε ότι πράγματι οι 2 βαθμοί Κελσίου δεν είναι ένα σενάριο το οποίο θα θέλαμε ν’ αποτελέσει την πρόταση της Ευρώπης.»

Νέες προϋποθέσεις χρηματοδότησης και αδειοδότησης – για δημόσια έργα αλλά και ιδιωτικό τομέα

Στο πλαίσιο της συζήτησης για την αιρεσιμότητα προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή, ο κ. Φάμελλος σημείωσε με νόημα: «δε χρειάζεται να περιμένουμε μέχρι το ’26 για να δημιουργήσουμε παραμέτρους της αιρεσιμότητας ή να δημιουργήσουμε αναλυτικές προδιαγραφές για διάφορα επίπεδα σχεδιασμού. Για μένα θα ήταν αδιανόητο αν η πολιτεία έπρεπε να περιμένει μέχρι το ’26 για να εισαγάγει παραμέτρους  προτεραιότητας στις χρηματοδοτήσεις ή κριτήρια. Εμείς θα πρέπει να είμαστε έτοιμοι, η επόμενη προγραμματική περίοδος θα έχει, όχι απλά πρέπει να είμαστε έτοιμοι, θα έχει κριτήρια αιρεσιμότητας και ως προς τις εκπομπές,  ως προς το θέμα του μετριασμού δηλαδή και ως προς το θέμα της προσαρμογής.»

Πρόσθεσε ότι τα περιφερειακά σχέδια προσαρμογής και ο σχεδιασμός προσαρμογής γενικά θα είναι προαίρεση για τα χρηματοδοτικά εργαλεία της επόμενης προγραμματικής περιόδου. Αλλά προχώρησε ακόμη περισσότερο σε κάτι που δεν είχε ακουστεί ως τώρα.

«Δεν θα μπορούμε και ούτε νομίζω επιτρέπεται σε κανέναν από εμάς να χρηματοδοτούνται πλέον έργα από το ΕΣΠΑ ή από τα περιφερειακά επιχειρησιακά προγράμματα τα οποία να μην έχουν συμβατότητα με τα θέματα της κλιματικής αλλαγής και της κυκλικής οικονομίας αλλά και να μην έχουν μέσα τους ενσωματωμένη την παράμετρο της προσαρμογής». Πρόσθεσε μάλιστα ότι «μόνο ασφαλή έργα που θα λαμβάνει υπόψη τις αλλαγές λόγω κλιματικής αλλαγής θα μπορούν να προχωρούν σε χρηματοδότηση» Με αυτές τις αποστροφές ο κ. Φάμελλος έβαλε τις βάσεις για ρητή προϋπόθεση συμβατότητας με την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή κάθε έργου, δημόσιου ή ιδιωτικού που θα λαμβάνει χρηματοδότηση!

Κάλεσε μάλσιτα τις Περιφέρειες να μην αργήσουν να εγκρίνουν τα σχετικά περιφερειακά σχέδια  «Θα έλεγα ότι χρειάζεται ισχυρότατη επιτάχυνση απ’ όλες τις Περιφέρειες για να ολοκληρωθούν τα περιφερειακά σχέδια διότι δεν έχουν ακόμη εισαχθεί στη διαδικασία των Περιφερειακών Συμβουλίων», σημείωσε.

Λίγο αργότερα, ο Σωκράτης Φάμελλος πέταξε και μια «βόμβα» που κανείς δεν περίμενε… Αναφερόμενος στον εθνικό σχεδιασμό και στο Εθνικό Συμβούλιο Προσαρμογής, αφού μίλησε για τη χρηματοδοτική αιρεσιμότητα πέρασε και στο ζήτημα της… θεσμικής αιρεσιμότητας στο εσωτερικό της χώρας!

Ανέφερε χαρακτηριστικά ότι «στη διαδικασία της αδειοδότησης περιβαλλοντικών επιπτώσεων και περιβαλλοντικών όρων εισάγεται η διαδικασία της ανάλυσης επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής». Εξήγησε μάλιστα ότι κάθε έργο θα πρέπει να αναλύει και τα προαπαιτούμενα και τα απαιτούμενα ως προς τη διαδικασία της ανάλυσης επιπτώσεων κλιματικής αλλαγής και της ασφάλειας μιας υποδομής». Και διευκρίνισε ότι είναι πολύ σωστό αυτό να αφορά όλους τους φορείς.

Σημείωσε ότι καθώς τα έργα έχουν μεγάλη διάρκεια ζωής, για παράδειγμα ανέφερε ότι «ο ελάχιστος χρόνος ζωής των υποδομών που αδειοδοτούνται» είναι τα 20 χρόνια, είναι προφανές ότι θα έχουν την υποχρέωση να «παραλάβουν» (sic) και επιπλέον νέες επιπτώσεις ως προς την κλιματική αλλαγή.

Η «βόμβα» αφορά κάθε έργο και υποδομή στη χώρα. Ο Σωκράτης Φάμελλος όμως δεν έμεινε μόνο στις «ευθύνες των άλλων», όπως είπε.

Σημείωσε ότι η κυβέρνηση έχει επιλέξει να εισαχθεί η έννοια της κλιματικής ανθεκτικότητας στην ελληνική εθνική αναπτυξιακή στρατηγική. Ήδη από την πρώτη έκδοση στης αναπτυξιακής στρατηγικής, αυτό που έχει ονομαστεί «Growth Strategy» (έχει κατατεθεί στους θεσμούς, συζητήθηκε και στο Κοινοβούλιο, υπάρχουν οι κατευθύνσεις προς την προοπτική αυτή, ανέλυσε) «θέλω να σας πω ότι προβλέπεται άμεσα η αναθεώρηση της εθνικής στρατηγικής που θα περιλαμβάνει την ενσωμάτωση της κλιματικής επικινδυνότητας σε όλους τους τομεακούς σχεδιασμούς». Και προανήγγειλε ότι σε επίπεδο εθνικής στρατηγικής αυτή η αλλαγή θα ανακοινωθεί μέσα στον Απρίλιο, ώστε από εκεί και μετά να περάσει σταδιακά στις τομεακές και περιφερειακές πολιτικές.

του Θοδωρή Καραουλάνη

4 Απριλίου 2019