Μονάδες για ρεύμα από σκουπίδια σε έξι περιφέρειες της χώρας – Το ολιστικό σχέδιο για την ενεργειακή αξιοποίηση των απορριμμάτων στην Ελλάδα

Έξι μονάδες σε έξι περιοχές της χώρας περιλαμβάνει το σχέδιο της ενεργειακής αξιοποίησης των σκουπιδιών στην Ελλάδα που εκπόνησε με την μορφή μελέτης η εταιρεία Enviroplan ΑΕ για λογαριασμό του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας και αναμένεται να αποτελέσει την βάση για το τελικό σχέδιο.

Στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣΔΑ), η εν λόγω μελέτη έρχεται να απαντήσει σε καίρια ερωτήματα για την διαδικασία Waste-to-Energy που σήμερα βρίσκεται στο μηδέν και ωστόσο παρουσιάζει σημαντικά συγκριτικά πλεονεκτήματα και ωφέλειες τόσο από ενεργειακή όσο και από περιβαλλοντική άποψη, όπως αποτυπώθηκε σε ειδική ημερίδα που πραγματοποιήθηκε την περασμένη εβδομάδα για την παρουσίαση των αποτελεσμάτων της μελέτης με την συμμετοχή του ΥΠΕΝ και εκπροσώπων της αγοράς που σχεδιάζουν να δραστηριοποιηθούν στο συγκεκριμένο τομέα.

Οι μονάδες θα είναι συνολικής δυναμικότητας 1.186.000 τόνων και θα παράγουν 1.030 GWh ετησίως, ενέργεια που αντιστοιχεί στο 2% της συνολικής κατανάλωσης ρεύματος της χώρας, με το 57,5% αυτής να λογίζεται ως ανανεώσιμη ενέργεια, λόγω της βιοαποδομήσιμης σύστασης των αποβλήτων. Μια πρόσθετη κρίσιμη παράμετρος είναι ότι στο «τέλος της ημέρας» η Ελλάδα θα κατορθώσει να ευθυγραμμιστεί με τους ευρωπαϊκούς στόχους ταφής των απορριμμάτων που σήμερα απέχει παρασάγγας και θα πρέπει να βρεθεί στο 10% μέχρι το 2030.

Οι έξι θέσεις, όπως προσδιορίζονται από τη μελέτη μέσω ανάλυσης GIS και τεχνικών κριτηρίων, αποτελούν τη βέλτιστη λύση για την αποδοτική και ισόρροπη κατανομή των μονάδων καύσης στη χώρα.

Η πρώτη μονάδα προβλέπεται να κατασκευαστεί στην Ανατολική Μακεδονία, και συγκεκριμένα στη Ροδόπη, με δυναμικότητα 62.000 τόνων ετησίως. Πρόκειται για την μικρότερη σε μέγεθος εγκατάσταση, η οποία όμως κρίνεται αναγκαία λόγω της μεγάλης απόστασης από τις υπόλοιπες περιοχές και του υψηλού κόστους μεταφοράς απορριμμάτων προς τη Δυτική Μακεδονία. Η μονάδα αυτή θα εξυπηρετεί τις ανάγκες των Περιφερειακών Ενοτήτων Ροδόπης, Ξάνθης, Καβάλας και Έβρου, ενισχύοντας την αυτάρκεια της Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης στον τομέα της διαχείρισης αποβλήτων.

Η δεύτερη μονάδα προτείνεται για τη Δυτική Μακεδονία, στην περιοχή της Κοζάνης ή της Πτολεμαΐδας, με δυναμικότητα 288.000 τόνων ετησίως. Η μονάδα αυτή είναι στρατηγικής σημασίας, καθώς θα εξυπηρετεί τη Δυτική Μακεδονία, τη Θεσσαλία, την Ήπειρο, μέρη της Κεντρικής Μακεδονίας, καθώς και την Κέρκυρα. Επιπλέον, η ύπαρξη δικτύου τηλεθέρμανσης στην Πτολεμαΐδα επιτρέπει την άμεση αξιοποίηση της παραγόμενης θερμότητας, προσφέροντας ένα επιπρόσθετο περιβαλλοντικό και ενεργειακό όφελος, καθώς προβλέπεται υποκατάσταση της χρήσης φυσικού αερίου.

Η τρίτη μονάδα τοποθετείται στη Δυτική Ελλάδα και την Πελοπόννησο, με πιθανότερη εγκατάσταση στην Αρκαδία ή στην Ηλεία, δυναμικότητας 154.000 τόνων τον χρόνο. Θα καλύπτει τις ανάγκες των περιφερειών Πελοποννήσου, Δυτικής Ελλάδας και των Ιονίων Νήσων (πλην της Κέρκυρας). Η Αρκαδία συγκεντρώνει, σύμφωνα με τη μελέτη, τα πλεονεκτήματα για την τελική επιλογή, τόσο σε επίπεδο συγκοινωνιακής προσβασιμότητας όσο και ενεργειακής διασύνδεσης.

Η τέταρτη μονάδα σχεδιάζεται να εγκατασταθεί στη Βοιωτία, με δυναμικότητα 186.000 τόνων ετησίως. Η γεωγραφική της θέση είναι κρίσιμη, καθώς προβλέπεται να εξυπηρετεί τη Στερεά Ελλάδα (Βοιωτία, Φθιώτιδα, Εύβοια) αλλά και την Ανατολική Αττική. Η μελέτη επισημαίνει τη δυνατότητα αξιοποίησης της θερμότητας από τη μονάδα σε τοπικές βιομηχανικές εγκαταστάσεις, προσδίδοντας προστιθέμενη αξία στην ενεργειακή χρήση των αποβλήτων.

Η πέμπτη και μεγαλύτερη μονάδα χωροθετείται στην Αττική, με εκτιμώμενη δυναμικότητα 356.000 τόνων τον χρόνο. Η περιφέρεια συγκεντρώνει την πλειοψηφία των παραγόμενων αποβλήτων της χώρας και η μονάδα αυτή αναλαμβάνει κομβικό ρόλο στη διαχείριση του λεκανοπεδίου. Η χωροθέτηση δεν έχει καθοριστεί ακόμα αν θα είναι σε κεντρική ή δυτική περιοχή της Αττικής, ωστόσο η ανάγκη για άμεση διαχείριση των υπολειμμάτων και παραγωγή SRF υψηλής ποιότητας καθιστά την υλοποίησή της απολύτως απαραίτητη.

Τέλος, η έκτη μονάδα προβλέπεται να κατασκευαστεί στην Κρήτη, στην περιοχή του Ηρακλείου, με ετήσια δυναμικότητα 140.000 τόνων. Η μονάδα αυτή σχεδιάστηκε για να καλύψει τις ανάγκες του νησιού αλλά και πιθανώς περιοχών του Νοτίου Αιγαίου. Η Κρήτη αποτελεί ξεχωριστή ενεργειακή και γεωγραφική οντότητα, και η ανάπτυξη αυτόνομης WtE μονάδας θα μειώσει σημαντικά τα κόστη μεταφοράς υπολειμμάτων εκτός νησιού, ενώ θα προσφέρει εγγυημένη ενεργειακή ανάκτηση εντός της περιφέρειας.

Αξίζει να σημειωθεί ότι οι παραπάνω χωροθετήσεις προέκυψαν έπειτα από ανάλυση πέντε σεναρίων, αξιολογώντας ότι οι εν λόγω έξι μονάδες μπορούν να ανταποκριθούν αποτελεσματικά στις απαιτήσεις διαχείρισης υπολειμματικών αποβλήτων, λαμβάνοντας υπόψη, παράλληλα, τις ιδιαίτερες γεωγραφικές ιδιαιτερότητες της χώρας (νησιά, ορεινές περιοχές).

Από την πλευρά τους, οι εκπρόσωποι της αγοράς που συμμετείχαν στην ημερίδα επιβεβαίωσαν την πρόθεσή τους να στηρίξουν επενδυτικά μια τέτοια δραστηριότητα με την επισήμανση, ωστόσο, ότι θα πρέπει να οριστικοποιηθεί επαρκώς το σχετικό θεσμικό πλαίσιο ώστε να προχωρήσει ακολούθως η δημοπράτηση των μονάδων. Ειδικότερα, έξι όμιλοι ΔΕΗ, ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, AKTOR, Motor Oil, METLEN και Mesogeios, δήλωσαν «παρών», συνεισφέροντας με την σειρά τους στην προσπάθεια διαμόρφωσης των βασικών αξόνων και κατευθύνσεων που θα «αθροίζουν» το στρατηγικό σχέδιο της χώρας στον τομέα της ενεργειακής αξιοποίησης των σκουπιδιών