Η ηλιακή ενέργεια ξεπερνά τον άνθρακα για πρώτη φορά στο ενεργειακό μείγμα της ΕΕ
Η ηλιακή ενέργεια ξεπέρασε τον άνθρακα στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 2024, με το μερίδιο των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας να αυξάνεται σχεδόν στο μισό του τομέα ηλεκτρικής ενέργειας του μπλοκ, σύμφωνα με έκθεση που δημοσιεύθηκε την Πέμπτη.
Εν τω μεταξύ, η παραγωγή φυσικού αερίου μειώθηκε για πέμπτη συνεχή χρονιά και η ισχύς από ορυκτά καύσιμα υποχώρησε σε "ιστορικό χαμηλό", ανέφερε η δεξαμενή σκέψης Ember στην Ευρωπαϊκή Επισκόπηση Ηλεκτρικής Ενέργειας 2025. "Η ευρωπαϊκή πράσινη συμφωνία έχει επιφέρει βαθύ και γρήγορο μετασχηματισμό του τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας στην ΕΕ", δήλωσε η δεξαμενή σκέψης για κλιματικά θέματα. "Η ηλιακή ενέργεια παρέμεινε η ταχύτερα αναπτυσσόμενη πηγή ενέργειας στην ΕΕ το 2024, ξεπερνώντας για πρώτη φορά τον άνθρακα. Η αιολική ενέργεια παρέμεινε η δεύτερη μεγαλύτερη πηγή ενέργειας της ΕΕ, πάνω από το φυσικό αέριο και κάτω από την πυρηνική ενέργεια".
Περισσότεροι από τους μισούς έχουν πλέον είτε καταργήσει τον άνθρακα, το πιο ρυπογόνο ορυκτό καύσιμο, είτε μειώσει το μερίδιό του σε λιγότερο από πέντε τοις εκατό του ενεργειακού τους μείγματος. "Τα ορυκτά καύσιμα χάνουν την κυριαρχία τους στην ενέργεια της ΕΕ", δήλωσε ο Chris Rosslowe, επικεφαλής συντάκτης της έκθεσης. "Κατά την έναρξη της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας το 2019, λίγοι πίστευαν ότι η ενεργειακή μετάβαση της ΕΕ θα βρισκόταν εκεί που βρίσκεται σήμερα: η αιολική και η ηλιακή ενέργεια βάζουν τον άνθρακα στο περιθώριο και ωθούν το φυσικό αέριο σε παρακμή".
Αποθήκευση σε μπαταρίες
Αλλά ο Rosslowe προειδοποίησε ότι απομένει πολλή δουλειά. "Πρέπει να επιταχύνουμε τις προσπάθειές μας, ιδίως στον τομέα της αιολικής ενέργειας", δήλωσε. Το ευρωπαϊκό σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας θα πρέπει επίσης να αυξήσει την αποθηκευτική του ικανότητα για να αξιοποιήσει στο έπακρο τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, οι οποίες εξ ορισμού δεν είναι συνεχούς ροής, πρόσθεσε. Το 2024, η άφθονη ηλιακή ενέργεια συνέβαλε στη μείωση των τιμών στη μέση της ημέρας, με αποτέλεσμα μερικές φορές ακόμη και "ώρες με αρνητικές ή μηδενικές τιμές" λόγω της υπερβολικής προσφοράς σε σύγκριση με τη ζήτηση.
"Μια άμεσα διαθέσιμη λύση είναι μια μπαταρία που να βρίσκεται σε σύνδεση με μια εγκατάσταση παραγωγής ενέργειας από ηλιακά πάνελ. Αυτό δίνει στους παραγωγούς ηλιακής ενέργειας μεγαλύτερο έλεγχο των τιμών που λαμβάνουν και τους βοηθά να αποφύγουν την πώληση σε χαμηλές τιμές στη μέση της ημέρας", αναφέρει η έκθεση. Η δεξαμενή σκέψης πρότεινε ότι οι καταναλωτές θα μπορούσαν να μειώσουν τους λογαριασμούς τους μετατοπίζοντας τη χρήση σε περιόδους αφθονίας (έξυπνη ηλεκτροδότηση), ενώ οι φορείς εκμετάλλευσης των μπαταριών θα μπορούσαν να κερδίζουν έσοδα από την αγορά ενέργειας όταν οι τιμές είναι χαμηλές και την πώλησή της όταν η ζήτηση κορυφώνεται.
Οι μπαταρίες έχουν προχωρήσει σημαντικά τα τελευταία χρόνια, με την εγκατεστημένη ισχύ σε ολόκληρη την ΕΕ να διπλασιάζεται σε 16 GW το 2023, σε σύγκριση με 8 GW το 2022, σύμφωνα με την Ember. Αλλά αυτή η δυναμικότητα είναι συγκεντρωμένη σε έναν μικρό μόνο αριθμό χωρών: Το 70 % των υφιστάμενων μπαταριών βρισκόταν στη Γερμανία και την Ιταλία στο τέλος του 2023.
"Χρειάζεται περισσότερη αποθήκευση και ευελιξία ζήτησης για να διατηρηθεί η ανάπτυξη και για να μπορέσουν οι καταναλωτές να επωφεληθούν πλήρως από τα οφέλη της άφθονης ηλιακής ενέργειας", καταλήγει η Ember. "Μετά από μερικά δύσκολα χρόνια για τον τομέα της αιολικής ενέργειας, οι προσθήκες θα αυξηθούν, αλλά όχι αρκετά ώστε να επιτευχθούν οι στόχοι της ΕΕ. Η κάλυψη αυτού του χάσματος θα απαιτήσει συνεχή εφαρμογή πολιτικής και πολιτική στήριξη, έτσι ώστε ο ρυθμός προσθηκών από τώρα έως το 2030 να είναι υπερδιπλάσιος από αυτόν των τελευταίων ετών".
