Οι θέσεις του Συνδέσμου Εταιριών Φωτοβολταϊκών στη δημόσια διαβούλευση επί του σχεδίου Υπουργικής Απόφασης για το net-billing

Ο Σύνδεσμος Εταιριών Φωτοβολταϊκών ξεκαθάρισε εξ αρχής ότι δεν αντιτίθεται στη μετάβαση σε ένα σχήμα net-billing. Ήταν η καθυστέρηση της εφαρμοστικής υπουργικής απόφασης που δημιούργησε ανησυχίες και ανασφάλεια στην αγορά. Σήμερα λοιπόν έχουμε ένα σχέδιο υπουργικής απόφασης, το οποίο μάλιστα έχει πολλά θετικά σημεία.

Στα θετικά καταγράφουμε:

1. Τη διαφορετική αντιμετώπιση των οικιακών αυτοκαταναλωτών και μάλιστα με ένα σχήμα παραπλήσιο με αυτό που ίσχυσε την περίοδο 2009-2019 για το Ειδικό Πρόγραμμα ανάπτυξης φωτοβολταϊκών, ένα σχήμα δοκιμασμένο στην πράξη για το οποίο διαθέτουν πρότερη εμπειρία όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς (ΔΑΠΕΕΠ, ΔΕΔΔΗΕ και προμηθευτές). Το σχέδιο υπουργικής απόφασης προβλέπει ορθώς ότι οι οικιακοί αυτοκαταναλωτές δεν θεωρούνται επιτηδευματίες και απαλλάσσονται από φορολογικές υποχρεώσεις για την πλεονάζουσα ενέργεια που εγχέουν και πωλούν στο δίκτυο, κάτι που ίσχυε σε όλα τα αντίστοιχα προγράμματα από το 2009 και εντεύθεν.

2. Στα θετικά καταγράφουμε επίσης ότι η εκπροσώπηση των οικιακών αυτοκαταναλωτών θα γίνεται από τον ΔΑΠΕΕΠ χωρίς χρέωση, όπως άλλωστε γινόταν και στα αντίστοιχα προγράμματα του παρελθόντος.

3. Για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκού σε κοινόχρηστο ή κοινόκτητο χώρο ακινήτου, θα απαιτείται εφεξής η συναίνεση του 51% των συνιδιοκτητών του κτιρίου με έγγραφη συμφωνία (έναντι του 100% που ισχύει σήμερα). Η ρύθμιση αυτή, εκτός από εύλογη, συνάδει και με την πρόσφατη σύσταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (13/5/2024): “Τα κράτη μέλη θα πρέπει να εφαρμόζουν απλουστευμένες διαδικασίες χορήγησης αδειών για μικρής κλίμακας ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και αυτοκαταναλωτές ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, συμπεριλαμβανομένων ελαστικότερων απαιτήσεων συναίνεσης, όπως μειωμένη πλειοψηφία, για την εγκατάσταση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας σε πολυκατοικίες ή να τις αποφεύγουν εντελώς” (COMMISSION RECOMMENDATION of 13.5.2024 on speeding up permit-granting procedures for renewable energy and related infrastructure projects). Επισημαίνουμε ότι σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες ισχύει ήδη κάτι αντίστοιχο (π.χ. απαιτείται απόλυτη πλειοψηφία στην Ισπανία, δεν απαιτείται συναίνεση στην Πορτογαλία).

4. Διευκολυντική είναι και η ρύθμιση για τα Μη Διασυνδεδεμένα Νησιά (ΜΔΝ), όπου, ως γνωστόν, δεν υπάρχει οργανωμένη αγορά για να εφαρμοστεί ένα ενιαίο μοντέλο αποζημίωσης της πλεονάζουσας ενέργειας σε όλη τη χώρα. Εκεί προτείνεται η πλεονάζουσα ενέργεια να πληρώνεται στον αυτοπαραγωγό με τιμή η οποία ισούται με την Ειδική Τιμή Αγοράς (Ε.Τ.Α.) τεχνολογιών ΑΠΕ που δημοσιεύεται από τον ΔΑΠΕΕΠ, και εκκαθαρίζεται από τον Διαχειριστή των ΜΔΝ (ΔΕΔΔΗΕ), σε καθένα από τα ηλεκτρικά συστήματα ΜΔΝ, σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα ΜΔΝ. Όταν τα νησιά αυτά διασυνδεθούν με το ηπειρωτικό δίκτυο, θα ισχύει σε αυτά ότι και στην υπόλοιπη Επικράτεια.

5. Το σχέδιο υπουργικής απόφασης ρυθμίζει για πρώτη φορά θέματα συλλογικής αυτοκατανάλωσης σε κτίρια, γεγονός θετικό, αν και υπάρχει περιθώριο βελτίωσης, όπως εξηγούμε παρακάτω.

6. Θέλοντας να αποφύγει υπερβολές του παρελθόντος που παρακάμπτουν το πνεύμα και την ουσία της αυτοκατανάλωσης, το σχέδιο υπουργικής απόφασης θέτει όρια στην εγκατεστημένη ισχύ που επιτρέπεται στο net-billing, η οποία τίθεται ίση με τη συμφωνημένη ισχύ (για το net-billing) και διπλάσια της συμφωνημένης ισχύος (για το εικονικό net-billing).

7. Στην περίπτωση που ο σταθμός του αυτοκαταναλωτή ανήκει σε τρίτο πρόσωπο (κάτι που προβλέπεται από το ν.5037/2023 αλλά και τη σχετική Κοινοτική νομοθεσία) το οικονομικό αποτέλεσμα της εγχυθείσας ενέργειας ή της πλεονάζουσας ενέργειας για τις περιπτώσεις του ταυτοχρονισμένου συμψηφισμού που πωλείται στην αγορά, δύναται να έχει ως ωφελούμενο το τρίτο πρόσωπο, κάτοχο του σταθμού ΑΠΕ ή τον αυτοπαραγωγό ακολουθώντας την διμερή μεταξύ τους συμφωνία, ρύθμιση που παρέχει περαιτέρω ευελιξία στους ενδιαφερόμενους.

8. O αυτοπαραγωγός που κατέχει σταθμό παραγωγής ΑΠΕ μπορεί να συνάπτει επίσης διμερείς συμβάσεις αγοροπωλησίας ηλεκτρικής ενέργειας (PPAs) για την πλεονάζουσα ενέργεια για τις περιπτώσεις του ταυτοχρονισμένου συμψηφισμού που πληρώνεται από την αγορά. Αντίστοιχα, ο Προμηθευτής ή ο Φορέας Σωρευτικής εκπροσώπησης μπορεί να εγγυάται σταθερή τιμή πωλήσης για την πλεονάζουσα ενέργεια.

Ένα σημείο που χρήζει βελτίωσης, αφορά στο εικονικό net-billing. Σε αντίθεση με ότι ίσχυε μέχρι τώρα για το εικονικό net-metering, στην περίπτωση του εικονικού net-billing δεν προβλέπεται η μία εκ των εξυπηρετούμενων παροχών να συνδέεται απ’ ευθείας με το φωτοβολταϊκό, ώστε να υπάρχει μεγαλύτερο όφελος για τον συγκεκριμένο αυτοκαταναλωτή ως προς τις ρυθμιζόμενες χρεώσεις.

Για το λόγο αυτό προτείνουμε τις εξής αλλαγές στα άρθρα 2 και 5α της υπό διαβούλευση υπουργικής απόφασης:

Άρθρο 2

Εικονικός Ταυτοχρονισμένος Συμψηφισμός: Είναι η αυτοκατανάλωση με εικονικό ταυτοχρονισμένο συμψηφισμό του άρθρου 2 της παρ. 6α του Ν.3468/2006. Ο συμψηφισμός της παραχθείσας από τον σταθμό́ παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με την Απορροφηθείσα ενέργεια στην παροχή κατανάλωσης προς συμψηφισμό του αυτοπαραγωγού, ο οποίος διενεργείται σε χρονικό παράθυρο ίσο με την Περίοδο Εκκαθάρισης Αποκλίσεων (15 λεπτών της ώρας), βάσει των πιστοποιημένων μετρητικών δεδομένων από τους Διαχειριστές, ενώ ο αυτοκαταναλωτής πωλεί την Εγχυθείσα ενέργεια. Οι εγκαταστάσεις κατανάλωσης προς συμψηφισμό είτε βρίσκονται στον ίδιο ή όμορο χώρο με το σταθμό παραγωγής είτε όχι, δεν συνδέονται ηλεκτρικά με την εσωτερική ηλεκτρική εγκατάσταση του σταθμού παραγωγής. Μία εκ των εγκαταστάσεων κατανάλωσης προς συμψηφισμό δύναται να συνδέεται ηλεκτρικά με την εγκατάσταση του σταθμού παραγωγής (προτεινόμενη διατύπωση). Οι σταθμοί παραγωγής μπορούν να εγκαθίστανται σε οποιαδήποτε περιφέρεια της χώρας, ανεξαρτήτως του τόπου στον οποίο βρίσκονται οι εγκαταστάσεις κατανάλωσης προς συμψηφισμό. Σε κάθε περίπτωση, δύναται οι παροχές κατανάλωσης προς συμψηφισμό να εκπροσωπούνται από διαφορετικούς προμηθευτές.

Άρθρο 5α

Όσον αφορά στις Ρυθμιζόμενες Χρεώσεις, η παροχή κατανάλωσης που δεν συνδέεται ηλεκτρικά με την εγκατάσταση του σταθμού παραγωγής επιβαρύνεται εξ ολοκλήρου με την αξία τους για το σύνολο της μετρηθείσας Απορροφηθείσας ενέργειας, όπως προβλέπεται στο Εγχειρίδιο Χρεώσεων Χρήσης Συστήματος και στο Εγχειρίδιο Χρεώσεων Χρήσης Δικτύου. Για την παροχή κατανάλωσης που υπεισέρχεται στον εικονικό ταυτοχρονισμένο συμψηφισμό και συνδέεται ηλεκτρικά με την εγκατάσταση του σταθμού παραγωγής οι χρεώσεις είναι αυτές που ισχύουν και στην περίπτωση του ταυτοχρονισμένου συμψηφισμού.

Μια τέτοια διευθέτηση είναι ιδιαίτερα σημαντική στην περίπτωση της συλλογικής αυτοκατανάλωσης σε κτίρια, αλλά δίνει και νέες δυνατότητες στους αυτοκαταναλωτές, οι οποίες δεν υφίστανται σήμερα. Για παράδειγμα, ένας αυτοκαταναλωτής μπορεί να έχει ένα φωτοβολταϊκό στην κατοικία του και να εξυπηρετεί μέσω εικονικού net-billing και μια άλλη παροχή σε μια δευτερεύουσα κατοικία ή ένα εξοχικό. Με την προτεινόμενη από το σχέδιο υπουργικής απόφασης διατύπωση (καμία παροχή συνδεδεμένη απ’ ευθείας με το φωτοβολταϊκό) δεν συμφέρει οικονομικά τον αυτοκαταναλωτή να προχωρήσει σε αυτό το σχήμα. Αντιθέτως με την πρότασή μας υπάρχει κίνητρο στον αυτοκαταναλωτή να εξυπηρετήσει και άλλες παροχές.