Το Υπουργείο Οικονομικών καταργεί τη ζώνη παράκτιας προστασίας!

19 02 2024 | 14:25Χρίστη Σωτηρίου, υπεύθυνη γραφείου τύπου & δημ. σχέσεων, WWF Ελλάς

Κοινή ανακοίνωση Δευτέρα 19 Φεβρουαρίου 2024

Με νομοσχέδιο εξπρές, η κυβέρνηση επιχειρεί να καταργήσει το, ήδη ανεπαρκές σε καιρό κλιματικής κρίσης, ελάχιστο όριο προστασίας των 30 μέτρων παραλίας, δηλαδή της αδόμητης ζώνης από το όριο του αιγιαλού!

Το νομοσχέδιο του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών με τίτλο “Όροι αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας στις παραθαλάσσιες περιοχές και άλλες διατάξεις” επιμένει να αντιμετωπίζει τους αιγιαλούς, τις όχθες ποταμών και λιμνών και τις παραλίες της χώρας σαν οικόπεδα προς "εμπορική αξιοποίηση". Την ίδια στιγμη, σε έναν κόσμο που υφίσταται ολοένα και συχνότερα κλιματικές καταστροφές, οι υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες (π.χ. Γαλλία, Ισπανία) εύλογα θεσπίζουν αδόμητες παράκτιες ζώνες που ξεκινούν από τα 100 μέτρα και φθάνουν μέχρι και στα 250 μέτρα από τον αιγιαλό, προωθώντας την απαιτούμενη προστασία των ακτών τους και αναγνωρίζοντας την κρίσιμη συμβολή τους στην αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης. Η Ελλάδα όμως, μέσω του νομοσχεδίου αυτού, καταργεί και το ελάχιστο των 30 μέτρων, δίνοντας σήμα σε πράξεις οριοθέτησης παραλίας που επιτρέπουν δόμηση κυριολεκτικά πάνω στο κύμα!

Η συνεχής αγνόηση των πολύτιμων προστατευτικών υπηρεσιών που προσφέρει η υγιής και ελεύθερη από σκληρές υποδομές παράκτια ζώνη συνιστά μια πολλαπλά αποτυχημένη πολιτική, αφού δεν αγνοεί μόνο την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, αλλά θέτει σε άμεσο κίνδυνο και την ασφάλεια των πολιτών. Η επιστημονική γνώση, αλλά και το πρόσφατο παρελθόν έχουν δείξει πως η συνεχής υποβάθμιση της παράκτιας ζώνης μόνο δραματικές καταστροφές προκαλεί, καθώς επιφέρει και ανυπολόγιστο κόστος για την εθνική οικονομία από τις αποζημιώσεις που καλείται να καλύψει εκ των υστέρων.

Όπως επισημαίνουν οι οκτώ περιβαλλοντικές οργανώσεις στα σχόλια που από κοινού υπέβαλαν στην απαράδεκτα μικρής διάρκειας διαβούλευση δεδομένου τόσο του μεγάλου όγκου, όσο και του τεχνικού περιεχομένου, το νομοσχέδιο δεν εισάγει μεταρρύθμιση για την αποτελεσματική προστασία και διαχείριση του παράκτιου χώρου, ενώ απουσιάζουν κρίσιμες προβλέψεις που σχετίζονται με την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή (π.χ. δεν υπάρχει αναφορά σε άλλους φυσικούς ή ανθρωπογενείς κινδύνους που απειλούν την παράκτια και παρόχθια ζώνη, πλημμυρικούς κινδύνους κ.λπ.).

Το νομοσχέδιο εξαφανίζει επίσης, την απαγόρευση παραχώρησης των "μικρών αιγιαλών" (μήκος ή πλάτος μικρότερο των 5 μέτρων, ή έκταση μικρότερη των 150 τετραγωνικών), καθιστώντας ακόμα και αυτά τα πολύτιμα οικοσυστήματα διαθέσιμα προς ενδεχόμενη εμπορική εκμετάλλευση. Ακόμα και αυτές οι μικρές, απομονωμένες παραλίες, τώρα θα μπορούν να παραχωρούνται σε ξενοδοχεία. Τέλος, σε άλλη μια προκλητική αγνόηση των υποχρεώσεων της χώρας για σεβασμό στο δίκαιο της ΕΕ, επιχειρείται δια νόμου επέκταση του λιμανιού της Αλεξανδρούπολης, δίχως να τηρούνται οι προβλεπόμενες διαδικασίες δέουσας εκτίμησης της επίδρασης στη “Θαλάσσια Περιοχή Θράκης” (περιοχή Natura 2000) και δίχως να τηρούνται οι διαδικασίες της οδηγίας 2001/42/ΕΚ για τη στρατηγική εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων.

Στα λιγοστά θετικά του νομοσχεδίου περιλαμβάνεται η ανάπτυξη ηλεκτρονικού συστήματος υποβολής καταγγελιών για αυθαιρεσίες, δίχως όμως καμία διασφάλιση για άμεση κινητοποίηση των αρμόδιων αρχών προς άμεση απομάκρυνση των αυθαίρετων κατασκευών. Περιπτώσεις όπως τα αυθαίρετα ενοικιαζόμενα στο παράκτιο δάσος του Εθνικού Πάρκου Σχοινιά ή οι πολλαπλές και διαπιστωμένες αυθαιρεσίες σε παραλίες της Ίου και σε αμέτρητα άλλα πολύτιμα παράκτια και παρόχθια οικοσυστήματα της χώρας, είναι καταστάσεις που δεν φαίνεται να απασχολούν σοβαρά την κυβέρνηση.

Στο πλαίσιο αυτό, οι περιβαλλοντικές οργανώσεις ζητούν, ως κατεπείγουσα εθνική πολιτική κλιματικής ανθεκτικότητας για τη χώρα, τα εξής:

Άμεση κύρωση από τη χώρα μας του Πρωτοκόλλου για την ολοκληρωμένη διαχείριση των παράκτιων ζωνών της Μεσογείου, το οποίο προτάσσει ως μέτρο θεσμικής θωράκισης των ακτών τον ορισμό 100 μέτρων από την υψηλότερη χειμερινή ίσαλη γραμμή ζώνης στην οποία δεν επιτρέπεται η δόμηση. Σε κάθε περίπτωση, ζητάμε άμεση συμμόρφωση με τις προβλέψεις αυτού, δεδομένου ότι αποτελεί ήδη ενωσιακό δίκαιο.
Αφαίρεση κάθε δικαιώματος ένταξης σε καθεστώς στήριξης από τον αναπτυξιακό νόμο και από τον νόμο για τις στρατηγικές επενδύσεις επιχειρηματιών που αυθαιρετούν εις βάρος του φυσικού περιβάλλοντος και καταπατούν παράκτια ή παρόχθια οικοσυστήματα.
Ενίσχυση της ανεξαρτησίας και των διαθέσιμων πόρων του Σώματος Επιθεωρητών και Ελεγκτών, ώστε να είναι σε θέση να επεμβαίνει αποτελεσματικά σε περιπτώσεις αυθαιρεσιών και να προβαίνει άμεσα στην απομάκρυνση παράνομων κατασκευών.
Άμεση ολοκλήρωση της διαδικασίας θέσπισης των μέτρων προστασίας και διαχείρισης για όλες τις περιοχές Natura 2000 της χώρας με την έγκριση των ειδικών περιβαλλοντικών μελετών και των σχεδίων διαχείρισης, και τη θέσπιση των σχετικών προεδρικών διαταγμάτων. Ημίμετρα όπως η επιλεκτική θέσπιση "απάτητων" παραλιών και άλλων οικοσυστημάτων μόνο συσκότιση των ευθυνών της Πολιτείας επιτυγχάνουν, με αποτέλεσμα τη συνεχιζόμενη και ντροπιαστική από τη χώρα μας αγνόηση της καταδικαστικής απόφασης του ευρωδικαστηρίου εις βάρος της Ελλάδας για παραβίαση της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ για την προστασία της φύσης.