Προς ένα πιο πράσινο μέλλον: Η ανάγκη για ανακύκλωση φωτοβολταϊκών

Η βιωσιμότητα και η μείωση των εκπομπών ρύπων διοξειδίου του άνθρακα αποτελούν στρατηγικούς στόχους για την ελληνική αγορά φωτοβολταϊκών. Η περαιτέρω διείσδυση φωτοβολταϊκών συστημάτων στο ενεργειακό μείγμα για την κάλυψη των αυξανόμενων απαιτήσεων για ηλεκτροκίνηση και θέρμανση κτηρίων θα στηρίξει τον εξηλεκτρισμό και θα μειώσει την εξάρτηση της χώρας από ορυκτά καύσιμα. Ωστόσο, για να επιτευχθεί πραγματικά μια βιώσιμη ενεργειακή μετάβαση, είναι σημαντικό να μεριμνήσουμε υπεύθυνα από σήμερα και να υπάρξει μια συντονισμένη προσπάθεια για την ανακύκλωση των συστημάτων αυτών.

Πρέπει να σημειωθεί ότι τα φωτοβολταϊκά πλαίσια αποτελούν τον μεγαλύτερο όγκο του συνολικού συστήματος και ενώ έχουν μέση διάρκεια ζωής πάνω από 25 έτη, πολλές φορές λόγω της μεγάλης μείωσης τιμής διαχρονικά αλλά και της τεχνολογικής εξέλιξης, είθισται να αντικαθίστανται νωρίτερα από επενδυτές που επιθυμούν να αναβαθμίσουν τα έργα για βελτιστοποίηση των δεικτών αποδοτικότητας. Σε παγκόσμιο επίπεδο, τα φωτοβολταϊκά συστήματα, ήδη από το 2022, έσπασαν το φράγμα του ενός τεραβάτ (TWp) σε εγκατεστημένη ισχύ, νούμερο που ισοδυναμεί με περίπου 2,5 δισεκατομμύρια φωτοβολταϊκά πλαίσια. Στην Ελλάδα σήμερα η αθροιστική εγκατεστημένη ισχύς υπερβαίνει τα 7 γιγαβάτ (GWp), νούμερο που αντιστοιχεί σε περίπου 17,5 εκατομμύρια πλαίσια.

Ο Διεθνής Οργανισμός Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (IRENA), προβλέπει ότι η παγκόσμια εγκατεστημένη ισχύς φωτοβολταϊκών πλαισίων για την παραγωγή πράσινης ενέργειας θα φτάσει τους 78 εκατομμύρια τόνους. Αυτό υπογραμμίζει την ανάγκη να αντιμετωπίσουμε όχι μόνο τις προκλήσεις αλλά και τις ευκαιρίες που σχετίζονται με τη διάθεση και την ανακύκλωση φωτοβολταϊκών συστημάτων σε παγκόσμιο επίπεδο.

Αναγνωρίζοντας την κρισιμότητα του θέματος, στην BayWa r.e. εργαζόμαστε καθημερινά πάνω σε καινοτόμες ιδέες για την ανακύκλωση των υλικών που χρησιμοποιούνται για τα φωτοβολταϊκά πλαίσια, λειτουργώντας πάντα με γνώμονα τη συμμόρφωσή μας στην ισχύουσα νομοθεσία και την παροχή λύσεων που ανταποκρίνονται στις ανάγκες των συνεργατών μας και της αγοράς.

Τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει βήματα προς την κατεύθυνση της δημιουργίας ενός αυστηρότερου νομικού πλαισίου γύρω από το θέμα της ανακύκλωσης των φωτοβολταϊκών πλαισίων. Σήμερα, με βάση την αρχή της "Ευθύνης του Παραγωγού", η οργάνωση και χρηματοδότηση της ανακύκλωσης των φωτοβολταϊκών πλαισίων οφείλει να πραγματοποιείται μέσω των Συστημάτων Εναλλακτικής Διαχείρισης (ΣΕΔ), στα οποία συμμετέχουν με σύμβαση οι υπόχρεοι παραγωγοί.

Οι εισαγωγείς φωτοβολταϊκού εξοπλισμού οφείλουν να εγγράφονται στο Συλλογικό Σύστημα Εναλλακτικής Διαχείρισης Ηλεκτρικού & Ηλεκτρονικού Εξοπλισμού, εγκεκριμένο από τον Ελληνικό Οργανισμό Ανακύκλωσης του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, και να συμπεριλαμβάνουν στα τιμολόγιά τους το τέλος ανακύκλωσης για κάθε πλαίσιο που εισάγουν και διανέμουν στην ελληνική αγορά, όπως ορίζει η νομοθεσία. Ωστόσο, το μέτρο δεν εφαρμόζεται από το σύνολο των εισαγωγέων και το τέλος ανακύκλωσης δεν αποδίδεται, δημιουργώντας περιβαλλοντικούς κινδύνους.

Σύμφωνα με πρόσφατη συνέντευξη του κ. Δημήτρη Χριστογιαννόπουλου, Γενικού Διευθυντή του αρμόδιου και εγκεκριμένου ΣΕΔ για την ανακύκλωση Ηλεκτρικού και Ηλεκτρονικού Εξοπλισμού ΦΩΤΟΚΥΚΛΩΣΗ Α.Ε., «μέχρι τον Ιούλιο του 2023, η ένταξη και συμμετοχή των υπόχρεων εταιρειών στο ΣΕΔ είναι ελάχιστη για τα φωτοβολταϊκά πλαίσια, δημιουργώντας εισφοροδιαφυγή και μη συμμόρφωση με το νομοθετικό πλαίσιο». Όπως αναφέρει μάλιστα, η καθυστέρηση της χρηματοδότησης, εμποδίζει τη σωστή διαχείριση των φωτοβολταϊκών πλαισίων και συσσωρεύει απόβλητα στην αγορά και στο περιβάλλον.

Η προώθηση βιώσιμων πρακτικών στην ελληνική αγορά φωτοβολταϊκών δεν πρέπει να αντιμετωπιστεί απλά ως μια κανονιστική υποχρέωση, αλλά ως μια συλλογική ευθύνη για τη διαμόρφωση ενός πιο πράσινου μέλλοντος. Η ενσωμάτωση των φωτοβολταϊκών συστημάτων στο ενεργειακό μείγμα είναι ένα κρίσιμο βήμα προς τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και την επίτευξη μιας βιώσιμης ενεργειακής μετάβασης. Είναι επιτακτική ανάγκη επομένως για όλες τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούμαστε στον κλάδο να προωθήσουμε ευσυνείδητα και υπεύθυνα την ανακύκλωση των φωτοβολταϊκών πλαισίων, διασφαλίζοντας την άμεση ενσωμάτωση του τέλους και τη σύννομη τήρηση του κανονιστικού πλαισίου.

Στην BayWa r.e., η δέσμευσή μας για βιωσιμότητα είναι αδιαπραγμάτευτη και μέσα από την εγγραφή μας στο ΣΕΔ και τη συνεπή απόδοση του τέλους ανακύκλωσης στις πωλήσεις κάθε φωτοβολταϊκού πλαισίου που εισάγουμε στην ελληνική αγορά, υπογραμμίζουμε τη στρατηγική μας επιλογή για νομιμότητα, βιωσιμότητα και υγιή ανταγωνισμό. Ο κλάδος αντιμετωπίζει μια σειρά προκλήσεων και η εκπλήρωση των υποχρεώσεων των εισαγωγέων, με συνέπεια και υπευθυνότητα, αποτελεί μονόδρομο.

Στο πλαίσιο της παγκόσμιας πρόκλησης που δημιουργεί η απόρριψη των φωτοβολταϊκών πλαισίων μετά την ολοκλήρωση του κύκλου ζωής τους, γίνεται κατανοητό ότι απαιτούνται επειγόντως συντονισμένες προσπάθειες τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο. Στηρίζοντας σήμερα την ανακύκλωση φωτοβολταϊκών, ανοίγουμε τον δρόμο για ένα καθαρότερο, πιο πράσινο και πιο βιώσιμο αύριο, ενισχύοντας παράλληλα τη φήμη και την αξιοπιστία της αγοράς φωτοβολταϊκών, αλλά και του κλάδου ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο σύνολό του.

Ο κ. Χάρης Χρηστίδης είναι Managing Director, BayWa r.e. Solar Trade