Στους πρωταθλητές της ΕΕ η Ελλάδα με βάση την "ουρά" αιολικών πάρκων
Πρωταθλήτρια είναι η Ελλάδα όσον αφορά τις καθυστερήσεις στις αδειοδοτήσεις αιολικών έργων, αφού σύμφωνα με στοιχεία του Βαρόμετρου Ενέργειας 2023 της Eurelectric, η αιολική βιομηχανία επηρεάστηκε ιδιαίτερα από τις μακρές και περίπλοκες διαδικασίες αδειοδότησης.
Την πρώτη θέση στη χερσαία αιολική δυναμικότητα υπό αδειοδότηση στην Ευρώπη το 2022 κρατά η Γαλλία με σχεδόν 16 GW να παραμένουν στον αέρα λόγω «γραφειοκρατίας» ακολουθούν η Φινλανδία (με σχεδόν 15 GW) και η Ισπανία (με 13 GW). H Ελλάδα βρίσκεται στην έκτη θέση μία ανάσα πριν τα 4 GW και μία θέση κάτω από τη Γερμανία.
Όσον αφορά, όμως, την μεγάλη εικόνα, η ανάπτυξη νέας ισχύος παραγωγής ηλεκτρισμού διέφερε σημαντικά ανά τεχνολογία. Ενώ τα φωτοβολταϊκά κατέγραψαν ρεκόρ με την ανάπτυξη τους να φτάνει τα 41 GW, οι αιολικές εγκαταστάσεις έμειναν πίσω τόσο στην ξηρά όσο και θάλασσα, λόγω ενός συγκερασμού προβλημάτων που αφορούσαν στην αλυσίδα εφοδιασμού, την αργή αδειοδότηση και τον κακό σχεδιασμό διαγωνισμών. Ενώ μια εύρυθμη αγορά ηλεκτρικής ενέργειας παρέχει σήματα για επενδύσεις και αντιστάθμιση κινδύνου μέσω συμβάσεων με μέλλον, οι τυχαίες παρεμβάσεις υπονόμευσαν αυτά τα μηνύματα, αποθαρρύνοντας τις επενδύσεις και περιορίζοντας τη δραστηριότητα σε ολόκληρη την ήπειρο. Η αιολική βιομηχανία επηρεάστηκε ιδιαίτερα από την αβεβαιότητα των επενδυτών, καθώς οι τελικές επενδυτικές αποφάσεις για την αιολική βιομηχανία μειώθηκαν κατά 59% το 2022 σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος. Το κόστος ηλεκτρικής ενέργειας θα πρέπει να είναι διαχειρίσιμο για όλα τα τμήματα των πελατών. Για το σκοπό αυτό, χρειάζεται να δημιουργηθούν ευνοϊκές επενδυτικές συνθήκες ώστε να επιτραπεί στην καθαρή και ανανεώσιμη ενέργεια να μειώσει διαρθρωτικά τις τιμές και να εγγυηθεί μια δίκαιη μετάβαση για όλους.
Οι μακρές, περίπλοκες διαδικασίες αδειοδότησης εμποδίζουν επίσης την ανάπτυξη αλυσίδων εφοδιασμού καθαρής ενέργειας που απαιτούνται για την ηλεκτροδότηση στην Ευρώπη. Πολύ χαμηλά μερίδια των παγκόσμιων αλυσίδων εφοδιασμού για τεχνολογίες όπως η αιολική ενέργεια και οι μπαταρίες εδρεύουν στην ΕΕ. Σύμφωνα με την έκθεση η περίπλοκη αδειοδότηση μπορεί εν μέρει να κατηγορηθεί για αυτό. Η περιορισμένη διαθεσιμότητα αποθεμάτων πρώτων υλών και η σπάνια ικανότητα διύλισης και επεξεργασίας σε όλη την Ευρώπη είναι πρόσθετοι λόγοι που εμποδίζουν την ανάπτυξη εγχώριων αλυσίδων εφοδιασμού για τεχνολογίες καθαρής ενέργειας. Το βιομηχανικό σχέδιο της Πράσινης Συμφωνίας της ΕΕ είναι ένα πολλά υποσχόμενο βήμα για την αντιμετώπιση αυτού του κενού. Η Euroelectric αντιπρόεδρος στην οποία είναι ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της ΔΕΗ, κ. Γιώργος Στάσσης επισημαίνει πως χρειάζεται να ληφθούν μέτρα ώστε να υπάρξει υλοποίηση του αδειοδοτικού πλαισίου, πρόσβαση στα κονδύλια της ΕΕ, παροχή κινήτρων αλλά και αναγνώριση των διαφορετικών σημείων εκκίνησης των χωρών της ΕΕ.
Πάντως, το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας φαίνεται πως έχει στρέψει το βλέμμα του στην ανάπτυξη των πλωτών αιολικών με την υφυπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Αλεξάνδρα Σδούκου μιλώντας στην 87η ΔΕΘ να διαβεβαιώνει μεταξύ άλλων ότι «στην αγορά υπάρχει μια αμφιβολία αν θα ανοίξει και για την Ελλάδα αυτός ο φάκελος». «Θέλω να διαψεύσω την αμφιβολία» είπε για να συμπληρώσει «είναι ψηλά στην ατζέντα μας». «Το αιολικό μας δυναμικό είναι ασύγκριτα ανώτερο με αυτό των γειτόνων μας», σημειώνει την ώρα που αναμένουμε να δούμε πώς θα μοιραστεί η πίτα στα αιολικά και στο νέο ΕΣΕΚ που βρίσκεται υπό κατάρτιση και θα κατατεθεί στη Κομισιόν για έγκριση. Από το βήμα σε εκδήλωση-παρουσίαση της Ετήσιας Έκθεσης του ΙΕΝΕ για τον ελληνικό ενεργειακό τομέα 2023 τόνισε επίσης τη δουλειά που έχει συντελεστεί στον τομέα των υπεράκτιων αιολικών, όπου «οι προσπάθειες κατέληξαν μετά από ένα και πλέον χρόνο στην αποτύπωση συγκεκριμένων περιοχών για την εγκατάσταση των μονάδων».
Η εικόνα της Ευρώπης στη φόρτιση ηλεκτρικών αυτοκινήτων
Η Ευρώπη πρέπει να τρέξει και όσον αφορά την ηλεκτροκίνηση. Όπως επισημαίνει το Βαρόμετρο Ενέργειας 2023 της Eurelectric οι πωλήσεις ηλεκτρικών επιβατικών αυτοκινήτων αυξήθηκαν κατά 21% από το 2021, αλλά θα πρέπει να φτάσουν το 58% σε μόλις 6,5 χρόνια για να επιτευχθούν οι στόχοι απαλλαγής από τον άνθρακα το 2030. Το ίδιο ισχύει και για τα ηλεκτρικά λεωφορεία. Το 2022, το 13,7% των νέων λεωφορείων ήταν ηλεκτρικά. Μέχρι το 2030, το ποσοστό αυτό πρέπει να φτάσει το 40%. Και ενώ τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα καλπάζουν οι σταθμοί ηλεκτρικής φόρτισης φαίνεται πως έχουν μείνει πίσω, αφού ο αριθμός των δημόσιων φορτιστών για EV πρέπει να αυξηθεί δραστικά. Μέχρι το 2030, οι δημόσιοι φορτιστές πρέπει να πάνε από τις 480.000 μονάδες σε συνολικά 3.500.000. Η ανάπτυξή τους θα πρέπει επίσης να κατανεμηθεί ομοιόμορφα σε όλη την Ευρώπη. Σήμερα, οι δημόσιοι σταθμοί φόρτισης εξακολουθούν να παρουσιάζουν μεγάλη αντίθεση μεταξύ των κρατών μελών με την Ολλανδία να ηγείται του αγώνα, ακολουθούμενη από το Λουξεμβούργο, τη Σουηδία, το Βέλγιο και την Αυστρία.
