Νομοθετείται το πλαίσιο για τα υβριδικά στα νησιά: Πώς θα πάρουν ταρίφες σταθμοί ΑΠΕ 264 MW – Συστήματα 120 MW στην Κρήτη με ήδη «κλειδωμένα» 4 ώριμα έργα

Ρύθμιση ετοιμάζει το ΥΠΕΝ, με την οποία θα θεσπίζεται το σχήμα που έχει πάρει το «πράσινο φως» από την DG Comp για τη λειτουργική ενίσχυση υβριδικών σταθμών ΑΠΕ στα μη διασυνδεδεμένα νησιά. Η ρύθμιση θα περιλαμβάνει τις παραμέτρους του εγκεκριμένου σχήματος ώστε, σύμφωνα με την ανακοίνωση που είχε εκδώσει τότε η Κομισιόν, να στηριχθεί η ανάπτυξη υβριδικών συστημάτων συνολικής ισχύος 264 Μεγαβάτ έως το τέλος του 2026. 

Σύμφωνα με πληροφορίες του energypress, για την ανάπτυξη αυτού του χαρτοφυλακίου, το σχήμα προβλέπει την κατηγοριοποίηση των νησιών σε τρεις ομάδες, με διαφοροποιήσεις αναφορικά με τον τρόπο που ένας υβριδικός σταθμός θα κλειδώνει ταρίφα σε κάθε μία από αυτές. Τη μία ομάδα καταλαμβάνει αποκλειστικά η Κρήτη, ενώ στη δεύτερη κατηγορία περιλαμβάνονται τα μικρά νησιά (όπως π.χ. η Γαύδος) που δεν προβλέπεται να ενταχθούν στο ηπειρωτικό δίκτυο με το πρόγραμμα διασυνδέσεων του ΑΔΜΗΕ. Η τρίτη κατηγορία αφορά τα νησιά που βρίσκονται υπό διασύνδεση. 

Ανεξάρτητα πάντως από το νησί εγκατάστασης, όλοι οι υβριδικοί σταθμοί θα ενταχθούν σε καθεστώς λειτουργικής ενίσχυσης για 20 χρόνια. Έτσι, για το «πράσινο» portfolio των 264 Μεγαβάτ, εκτιμάται ότι ο προϋπολογισμός του σχήματος θα ανέλθει στα 1,4 δισ. ευρώ για την εικοσαετία ισχύος του. 

Χωρίς διαγωνισμό οι «ταρίφες» στην Κρήτη 

Όσον αφορά την Κρήτη, το σχήμα προβλέπει την ανάπτυξη υβριδικών σταθμών συνολικής ισχύος 120 Μεγαβάτ, διαφοροποιούμενων και στις τρεις σχετικές εφαρμογές. Έτσι, προβλέπεται η εγκατάσταση αντλησιοταμιευτικών συστημάτων έως 50 Μεγαβάτ, φωτοβολταϊκών με μπαταρίες έως 50 Μεγαβάτ και αιολικών με μπαταρίες και στο ίδιο πλαφόν συνολικής ισχύος. 

Αξίζει να σημειωθεί, πάντως, ότι στα 120 Μεγαβάτ συμπεριλαμβάνονται και τέσσερις ήδη ώριμες αδειοδοτικά υβριδικές μονάδες, συνολικής ισχύος 84 Mεγαβάτ περίπου, οι οποίες αναφέρονταν και στην εγκριτική απόφαση της DG Comp. Ο λόγος είναι πως στην πρότασή της η ελληνική πλευρά θέτει ως επείγουσα προτεραιότητα την προσθήκη «πράσινης» ισχύος στο νησί (κάτι που αποδέχθηκε η DG Comp), ώστε να αποσοβηθούν τα προβλήματα επάρκειας τροφοδοσίας του νησιού, μέχρι την ολοκλήρωση της διασύνδεσης Κρήτη-Αττική. 

Αιτία αυτών των προβλημάτων είναι οι περιορισμοί στη λειτουργία των τοπικών πετρελαϊκών σταθμών, λόγω της συμμόρφωσης στην ευρωπαϊκή Οδηγία για τις βιομηχανικές εκπομπές (IED).  Έτσι, η απευθείας «πρόκριση» των τεσσάρων έργων θα δώσει τη δυνατότητα να εγκατασταθούν άμεσα σταθμοί 84 Mεγαβάτ περίπου, αφού οι επενδύσεις αυτές είναι ήδη πλήρως αδειοδοτημένες. Για τον ίδιο λόγο, η εφαρμοστική Υπουργική Απόφαση για την Κρήτη, θα καθορίζει συγκεκριμένη χρονική διορία για την αδειοδοτική «ωρίμανση» των υπόλοιπων υβριδικών που θα συμπληρώσουν τα 120 Μεγαβάτ, από τα οποία θα έχουν προβάδισμα εκείνα που θα ολοκληρώσουν πρώτα τα στάδια αδειοδότησης. 

Για να υπάρξει «ιδιοκτησιακή διασπορά» στα έργα, θα προβλέπεται ότι οι σταθμοί που θα αναπτυχθούν από έναν επενδυτή δεν θα μπορούν να ξεπερνούν τα 60 Μεγαβάτ( δηλαδή το 50% της συνολικής ισχύος). Επίσης, λόγω της ανάγκης για ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας, οι υβριδικοί σταθμοί στην Κρήτη δεν θα κλειδώσουν ταρίφα μέσω διαγωνιστικής διαδικασίας. 

Αντίθετα, οι τιμές αναφοράς τους θα καθορισθούν διοικητικά και εξατομικευμένα για κάθε πρότζεκτ, στη βάση των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του (όπως του κόστους κατασκευής). Όλοι οι σταθμοί θα υπογράψουν συμβάσεις Feed in Premium.

Τα νησιά που θα παραμείνουν αυτόνομα 

Όσον αφορά τα νησιά που θα παραμείνουν μη διασυνδεδεμένα, σε αυτά προβλέπεται να εγκατασταθεί ένα υβριδικός σταθμός, ο οποίος θα επιλεγεί μέσω διαγωνιστικής διαδικασίας. Αν ωστόσο οι διαγωνισμοί δεν συγκεντρώσουν επαρκές ενδιαφέρον, τότε θα ακολουθηθεί η επιλογή των διοικητικά οριζόμενων ταριφών. 

Στην εν λόγω ομάδα περιλαμβάνονται η Μεγίστη, τα Αντικύθηρα, η Γαύδος, η Ερεικούσσα και  οι Οθωνοί, ενώ οι σταθμοί θα υπαχθούν σε καθεστώς Feed in Tariff με σταθερή τιμή αποζημίωσης. Στόχος είναι η διείσδυση των ΑΠΕ να φτάσει μέχρι 100%. 

Ανάλογα με το μη διασυνδεδεμένο νησί, και όπως θα ορίζει η σχετική εφαρμοστική Υπουργική Απόφαση, το παραπάνω ποσοστό θα επιτυγχάνεται είτε σε μία είτε σε δύο φάσεις. Στη δεύτερη περίπτωση, θα πρέπει στο πρώτο στάδιο το έργο που θα προκριθεί να εξασφαλίζει διείσδυση ΑΠΕ τουλάχιστον ίση με 50%. Το ποσοστό αυτό θα αυξάνεται μέχρι 100% στο δεύτερο στάδιο, η υλοποίηση του οποίου θα γίνεται είτε με την αύξηση της ισχύος του υβριδικού σταθμού που έχει ήδη εγκατασταθεί στο νησί, είτε με την προκήρυξη νέου διαγωνισμού. 

Τα υπόλοιπα 22 αυτόνομα συστήματα 

Αντίθετα από ό,τι ισχύει στην Κρήτη, στην περίπτωση των υπόλοιπων 22 αυτόνομων νησιωτικών συστημάτων η εγκατάσταση υβριδικών μονάδων δεν στοχεύει στην κάλυψη της ασφάλειας τροφοδοσίας τους. Έτσι, το σχήμα θα προβλέπει την πιο χρονοβόρα διαδικασία πραγματοποίησης ανταγωνιστικών διαδικασιών για την πρόκριση των υβριδικών σταθμών που θα εγκατασταθούν σε αυτά. Μάλιστα, στους διαγωνισμούς που θα διενεργηθούν, το επίπεδο ανταγωνισμού θα είναι τουλάχιστον 150% ή μεγαλύτερο. 

Όπως έχει γράψει το energypress, για το «κλείδωμα» ταρίφας θα ανταγωνίζονται υβριδικοί σταθμοί που προορίζονται για το ίδιο αυτόνομο σύστημα. Στους διαγωνισμούς, οι υποψήφιοι επενδυτές θα υποβάλουν προσφορές για την αποζημίωση της ηλεκτρικής ενέργειας (ευρώ ανά Μεγαβατώρα) που θα αποδίδουν τα έργα τους στο δίκτυο και οι οποίες θα είναι οι Τιμές Αναφοράς στις συμβάσεις Feed in Premium που θα υπογράψουν αν προκριθούν. Για την ενέργεια αυτή, δεν θα προβλέπεται διάκριση αν προέρχεται από τη μονάδα ΑΠΕ ή το σύστημα αποθήκευσής της.

Υπουργική Απόφαση θα καθορίσει τον ελάχιστο αριθμό των διαγωνισμών που θα διενεργούνται κάθε χρονιά, τα αντίστοιχα νησιά που αυτές θα αφορούν, όπως και την τιμή εκκίνησης για κάθε ανταγωνιστική διαδικασία. Ωστόσο, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, δεν φαίνεται πως θα χρειαστεί να καθοριστεί διαφορετική τιμή εκκίνησης για κάθε αυτόνομο σύστημα. 

Πιθανός αποκλεισμός 8 νησιών του Αιγαίου 

Παράλληλα, δεν θα προβλέπεται πρόσθετη αμοιβή ισχύος. Από την άλλη πλευρά, κάθε υβριδικό σύστημα θα διατηρεί την «ταρίφα» του και μετά τη διασύνδεση του νησιού. Τότε, θα μεταπίπτει στο καθεστώς που θα ισχύει στο ηπειρωτικό δίκτυο, για τον αντίστοιχο συνδυασμό ΑΠΕ και αποθήκευσης.

Για κάθε αυτόνομο σύστημα, η δημοπρατούμενη ισχύς θα καθοριστεί με βάση τα όρια διείσδυσης που έχει υπολογίσει ο ΔΕΔΔΗΕ σε κάθε ένα από αυτά, αλλά και το προφίλ παραγωγής-κατανάλωσης ώστε να ληφθούν επίσης υπόψη και οι απορρίψεις. Παράλληλα, στη δημοπρατούμενη ισχύ θα ληφθεί υπόψη ο χρονικός ορίζοντας διασύνδεσης κάθε αυτόνομου συστήματος, καθώς δεν έχει νόημα να εγκατασταθούν σε ένα νησί πολλοί σταθμοί για να «πρασινίσει» το μίγμα του, αν πρόκειται αυτό να διασυνδεθεί σχετικά άμεσα.

Από την άλλη πλευρά, είναι πιθανό να μην εγκατασταθούν υβριδικοί σταθμοί σε 8 νησιά, τα οποία είτε συνδέονται απευθείας στην υψηλή τάση, είτε θα συνδεθούν με καλώδια μέσης τάσης με γειτονικά νησιά, που έχουν ενταχθεί στο ηπειρωτικό δίκτυο. Αυτά είναι η Σίφνος, η Μήλος, η Σαντορίνη, η Σέριφος, η Αμοργός, η Ανάφη, η Δονούσα και η Κύθνος. 

Απάντηση θα δώσει ειδική μελέτη που πραγματοποιεί ο ΑΔΜΗΕ, η οποία θα κρίνει κατά πόσο θα χρειαστεί να αποκτήσουν «πράσινες» μονάδες ηλεκτροπαραγωγής για λόγους ενεργειακής ασφάλειας, ώστε να υπάρχει διαθέσιμη ισχύς, στην περίπτωση που ανακύψει κάποια βλάβη στις διασυνδέσεις τους.