Τι άλλο περιμένουμε να γίνει, για να κάνουμε το αυτονόητο;
Εν τω μεταξύ σε ένα άλλο πλανήτη, το REN21 του οποίου ηγείται ο δικός μας καθ. Αρθούρος Ζερβός παρουσίασε την ετήσια έκθεση του GSR2022 και μας ανάγκασε για άλλη μια φορά να προσγειωθούμε ανώμαλα. Άλλωστε το κάνει κάθε χρόνο.
Είναι κάτι σαν τη φωνή της συνείδησης που προσπαθεί να μας αφυπνίσει από την ευδαιμονία των αριθμών, των μεγάλων έργων ΑΠΕ που σχεδιάζονται ανά την υφήλιο. Γιατί αυτή η ευφορία για το τι καλό έρχεται, δεν αφήνει να φανεί ξεκάθαρα αυτό που συμβαίνει σήμερα και λειτουργεί ακόμη, θα μπορούσε να πει κανείς, και σαν green-washing. Μόνο αν τα δεις συνολικά τα στοιχεία, αντιλαμβάνεσαι τι συμβαίνει.
Η ουσία αποτυπώνεται στο παρακάτω διάγραμμα:
Το ποσοστό κάλυψης της παγκόσμιας τελικής κατανάλωσης ενέργειας από ορυκτά καύσιμα από 80,7% που ήταν το 2009, πήγε στο 78,5% το 2020!
Ε, δεν το λες και σημαντική πρόοδο.
Οι λόγοι που προκαλούν αυτή την πάρα πολύ αργή ενεργειακή μετάβαση αναλύονται διεξοδικά στην έκθεση GSR2022, αλλά είναι κυρίως ότι
- Η διείσδυση των Ανάνεωσιμων αφορά κυρίως την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας είναι λιγότερο από το 1/5 της συνολικής τελικής κατανάλωσης ενέργειας, αφού οι μεταφορές, η θέρμανση και η ψύξη έχουν τη μερίδα του λέοντος και η διείσδυση των ΑΠΕ σε αυτούς τους τομείς είναι πολύ μικρή ακόμη.
- Η όποια αύξηση στην παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ δεν είναι αρκετή για να καλύψει την αύξηση στη συνολική ζήτηση ενέργειας, η οποία επομένως καλύπτεται από αύξηση στην παραγωγή από ορυκτά καύσιμα.
Κι έτσι ουσιαστικά κάνουμε βήματα σημειωτόν.
Αυτή η μικρή αύξηση στη συμμετοχή των ΑΠΕ θα ήταν αποδεκτή αν βρισκόμασταν 2-3 δεκαετίες πίσω και επομένως είχαμε όλο το χρόνο να καλύψουμε τη διαφορά, μέχρι σήμερα.
Σήμερα, όμως, σίγουρα δεν έχουμε το χρόνο. Μην ξεχνάμε πως αυτή η προσπάθεια γίνεται πρωτίστως για να αντιμετωπισθεί ο μεγαλύτερος κίνδυνος που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα: την κλιματική αλλαγή. Και η κλιματική αλλαγή δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί όποτε εμείς αποφασίσουμε και σίγουρα όχι την τελευταία στιγμή. Μάλιστα πρόσφατη ανακοίνωση υποστηρίζει ότι μια χρονιά μέχρι το 2025 η άνοδος της θερμοκρασίας είναι πιθανό να αγγίξει τον 1.5ο Κελσίου.
Η IPCC τονίζει ξανά και ξανά ότι οι κλιματικές δράσεις πρέπει να είναι εμπροσθοβαρείς.
Εκεί ακριβώς είναι που είμαστε ανακόλουθοι. Λειτουργούμε σαν να έχουμε άπειρο χρόνο για να δράσουμε και κλείνουμε τα μάτια και τα αυτιά μας στις καθημερινές πλέον αποδείξεις της ταχύτατα επερχόμενης κλιματικής κρίσης.
Εν τω μεταξύ, το πόσο επικίνδυνα είναι τα πράγματα φαίνεται στο παρακάτω διάγραμμα του Μαΐου 2022:
Να προσθέσω, αν και μάλλον το έχετε ξανακούσει, ότι η τελευταία φορά που τα επίπεδα CO2 κυμάνθηκαν τόσο υψηλά, ήταν την Πλειόκαινο εποχή, πριν καν τα ανθρωποειδή (hominids) περπατήσουν όρθια, περίπου 4,1 εκατομμύρια χρόνια πριν, όταν οι συγκεντρώσεις CO2 έφταναν περίπου τα 400 ppm και υπήρχαν δάση στην Αρκτική και τα επίπεδα της θάλασσας ήταν 5 έως 25 μέτρα υψηλότερα.
Ιδρώνει κανένα αυτάκι;
Και όχι μόνο δεν παίρνουμε τα σωστά δραστικά μέτρα περιορισμού των εκπομπών, αντίθετα προωθούμε έργα που θα χειροτερέψουν την κατάσταση.
Δείτε το παρακάτω διάγραμμα από την ίδια έκθεση του REN21 και προσέξτε τα 2 κουτάκια στο μέσο της 2ης σειράς:
Ø το 2021 επενδύσαμε 366 δισεκατομμύριο δολάρια σε Ανανεώσιμες , αλλά
Ø το 2020 οι επιδοτήσεις και μόνο στα ορυκτά καύσιμα άγγιξαν τα 5,9 τρισεκατομμύρια δολάρια.
Δηλαδή οι επιδοτήσεις στα ορυκτά καύσιμα ήταν πάνω από 16 φορές περισσότερες από τις επενδύσεις στις ΑΠΕ!!!
Ε, δεν σώζεται έτσι ο πλανήτης παιδιά
Κι εκεί που ήταν στραβό το κλίμα που λένε… ήρθε και η εισβολή στην Ουκρανία και το αποτελείωσε.
Μόλις που είχαμε καταφέρει να αρχίσει να εγκαταλείπεται η θεωρία ότι το ορυκτό αέριο είναι το μεταβατικό καύσιμο και είχε αρχίσει να γίνεται αποδεκτό ότι πρέπει να πάμε σε ταχεία μετάβαση σε ανανεώσιμες, ήρθε η εισβολή στην Ουκρανία και ήρθαν τα πάνω κάτω.
Τώρα όλες οι κυβερνήσεις γονυπετείς παρακαλούν τις μεγάλες εταιρείες ορυκτών καυσίμων να αυξήσουν την παραγωγή τους και να προχωρήσουν σε νέες εξορύξεις για να αντισταθμίσουν τις απώλειες από τη Ρωσία και … να αντικαταστήσουν την μια ενεργειακή εξάρτηση από μια άλλη, ενώ οι μεγάλες εταιρείες ορυκτών καυσίμων, εκεί που έβλεπαν μια χρονιά με χασούρα, τώρα δεν προλαβαίνουν να μετρούν τα κέρδη τους.
Αλλά έπρεπε όλοι να γνωρίζουν καλά ότι το εθνικό καύσιμο όλων των κρατών είναι οι ΑΠΕ, οι οποίες είναι οι μόνες που εξασφαλίζουν 100% ενεργειακή ανεξαρτησία, πέρα από τα προφανή περιβαλλοντικά και κλιματικά οφέλη και το εξαιρετικά χαμηλό κόστος (μηδενικό κόστος καυσίμου εφ όρου ζωής!!!).
Να πω ότι δεν το λέγαμε; Επί μερικές δεκαετίες ακριβώς αυτό ήταν το επιχείρημα μας: «απεξάρτηση από ακριβά, ρυπογόνα εισαγόμενα καύσιμα και εθνική ενεργειακή ανεξαρτησία μέσω Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας»
Δεν ακούσαμε. Δεν αντιδράσαμε. Και συνεχίζουμε να μην αντιδράμε όπως η επιστήμη επιτάσσει.
Λοιπόν, τι άλλο περιμένουμε να γίνει, για να κάνουμε το αυτονόητο;
Δρ. Γιάννης Τσιπουρίδης
Σύμβουλος Μηχανικός Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας
Διευθυντής RECCReC /Renewable Energy & Climate Change Research Center @TUM, Μομπάσα, Κένυα.
