Cyrus: H εταιρεία που ανοίγει την αγορά πρατηρίων υδρογόνου στην Ελλάδα

Οι επιστήμονες που κρύβονται πίσω από το πρώτο υδρογονάδικο, οι big business του νέου καυσίμου και οι βιομηχανίες κολοσσοί που επενδύουν στην αγορά - Σε συζητήσεις με τη Solaris η Motor Oil - Από Σεπτέμβριο θα κινείται στην Αθήνα το πρώτο λεωφορείο με καύσιμο υδρογόνο, έρχονται και τρένα

Στο κτίριο 27 στο Εθνικό Κέντρο Ερευνας των Φυσικών Επιστημών «Δημόκριτος» υπάρχει μία spin off εταιρεία, η οποία πριν από λίγες ημέρες συγκέντρωσε πάνω της όλους τους προβολείς της δημοσιότητας.

Η ολοκλήρωση του πρώτου σταθμού εφοδιασμού με καύσιμο υδρογόνο και ο δεύτερος γύρος χρηματοδότησης άνω του 1 εκατ. ευρώ, από την αμερικανική Advent Technologies, που οι μετοχές της διαπραγματεύονται στο χρηματιστήριο Nasdaq, το venture capital Uni-fund και άλλους ιδιώτες επενδυτές, ανοίγουν έναν νέο κύκλο ανάπτυξης για τη νεοφυή εταιρεία Cyrus που έρχεται σε μια ευνοϊκή συγκυρία για τη διείσδυση του υδρογόνου σε ολόκληρη την Ευρώπη καθώς πρωταγωνιστεί στις τεχνολογίες που θα παίξουν ζωτικό ρόλο στην ενεργειακή μετάβαση.

Σύμφωνα με το σχέδιο REPowerEU, που ανακοινώθηκε πρόσφατα, η Κομισιόν βάζει ως στόχο την παραγωγή περισσότερων από 10 εκατομμύρια τόνων πράσινου υδρογόνου και αντίστοιχων ποσοτήτων εισαγόμενου ως το 2030, με το υδρογόνο να καθίσταται ο διάδοχος του φυσικού αερίου, του άνθρακα και του πετρελαίου για τους κλάδους της βιομηχανίας και των μεταφορών.

Ενα υδρογονάδικο από επιστήμονες ερευνητές

Σε αυτή τη συγκυρία, το επίτευγμα των πέντε επιστημόνων που ίδρυσαν τη Cyrus φαντάζει μάννα εξ ουρανού.

Η εταιρεία γίνεται μία από τις ελάχιστες διεθνώς επιχειρήσεις που παράγει συμπιεστές υδρογόνου με χρήση τεχνολογίας μεταλλοϋδριδίων. Οι συμπιεστές αυτοί λειτουργούν με θερμική ενέργεια από ηλιακούς θερμικούς συλλέκτες και ψύξη με νερό βρύσης.

Πρόκειται για έναν σταθμό εφοδιασμού τον οποίο δεν κατασκεύασαν οι μεγάλοι πετρελαϊκοί όμιλοι της χώρας αλλά μία ομάδα μηχανικών που στεγάζονται στον «Δημόκριτο» και την Κύπρο και δουλεύουν την τεχνολογία του υδρογόνου περίπου 20 χρόνια.

Τότε που, όπως λέει χαρακτηριστικά ο κ. Μάνος Ζούλιας, συνιδρυτής της εταιρείας και διευθύνων σύμβουλος, το υδρογόνο ήταν κάτι εξωτικό και όσοι ασχολούνταν με την τεχνολογία του περίπου γραφικοί!

«Βλέπαμε εκείνη την περίοδο όσους συμμετείχαν σε ερευνητικά προγράμματα να φεύγουν με πολύ καλούς μισθούς στον ιδιωτικό τομέα γιατί ασχολούνταν με τα φωτοβολταϊκά, τα αιολικά και τη βιομάζα και αναρωτιόμασταν ποιος θα ενδιαφερθεί για εμάς» λέει χαρακτηριστικά.

Από τότε κύλησε πολύ νερό στο αυλάκι. Σήμερα η τεχνολογία του υδρογόνου βρίσκεται στο στάδιο της εκτίναξης και σε αυτό συνέβαλαν τόσο η κλιματική αλλαγή όσο και η ραγδαία αύξηση του ενεργειακού κόστους, καθώς οι εφαρμογές της δεν περιορίζονται στις μεταφορές, αλλά μπορούν να επεκταθούν στη βιομηχανία, στην αποθήκευση ενέργειας και όπου δεν μπορεί να δώσει λύσεις η χρήση μπαταρίας (ηλεκτροκίνηση κ.λπ.) και μάλιστα με μηδενικές εκπομπές ρύπων. Πράγματι, για τα οχήματα που κινούνται με υδρογόνο, τα «καυσαέρια» δεν είναι τίποτε άλλο από υδρατμούς!

Πώς δουλεύει το υδρογονάδικο

Ο σταθμός ανεφοδιασμού οχημάτων με υδρογόνο στον «Δημόκριτο» διαθέτει μία μονάδα παραγωγής πράσινου υδρογόνου μέσω ηλεκτρόλυσης νερού που χρησιμοποιεί ηλεκτρική ενέργεια από φωτοβολταϊκό σύστημα, τον καινοτόμο συμπιεστή υδρογόνου της Cyrus που το αποδίδει στα 200 bar, δεξαμενές αποθήκευσης υδρογόνου υψηλής πίεσης και σύστημα ανεφοδιασμού μικρών οχημάτων – σε πρώτη φάση ποδηλάτων, ενώ άμεσα αναμένονται scooters και golf cart υδρογόνου.

Ο συμπιεστής (που αποτελεί σημαντικό μέρος του κόστους σε συμβατικά υδρογονάδικα) σχεδιάστηκε να λειτουργεί χωρίς θόρυβο, σε αντίθεση με τα κλασικά συστήματα συμπίεσης αερίων που είναι εξαιρετικά θορυβώδη.

Ο σταθμός, αποτέλεσμα πολυετούς έρευνας και δοκιμών, θα είναι έτοιμος να ανεφοδιάσει και βαρέα οχήματα (φορτηγά και λεωφορεία) σε περίπου έναν χρόνο. Το έδαφος άλλωστε για την ανάπτυξη του υδρογόνου στον τομέα των μεταφορών έχει ξεκινήσει να το στρώνει το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών.

Οπως αναφέρει στο «business story» o γενικός γραμματέας Μεταφορών κ. Γιάννης Ξιφαράς, από τον επόμενο Σεπτέμβριο θα ξεκινήσει η δοκιμαστική λειτουργία ενός λεωφορείου υδρογόνου τεχνολογίας Solaris που θα διασχίζει τους δρόμους της Αθήνας κατά το πρότυπο των δοκιμών που έγιναν με τα ηλεκτρικά οχήματα. «Με τον τρόπο αυτό θα έχουμε όλα τα δεδομένα και τα συμπεράσματα από δύο τεχνολογίες αιχμής εναλλακτικών καυσίμων με μηδενικούς ρύπους», αναφέρει.

Το επόμενο μεγάλο βήμα θα γίνει μέσω της νέας σύμβασης μεταξύ της ΤΡΑΙΝΟΣΕ και του Ελληνικού Δημοσίου, για τις νέες Υπηρεσίες Δημόσιας Υποχρέωσης (ΥΔΥ – τα λεγόμενα άγονα δρομολόγια), καθώς υπάρχει η πρόβλεψη για την προμήθεια 10 τρένων υδρογόνου.

Ο «Δημόκριτος» θα είναι κατά πάσα πιθανότητα και ο φορέας που θα συνεργαστεί με το υπoυργείο Μεταφορών για τις τεχνικές προδιαγραφές υδρογονοκίνητων οχημάτων και πρατηρίων ανεφοδιασμού.

Ουρά για επενδύσεις στο υδρογόνο

Η γαλλο-πολωνική Solaris, σύμφωνα με πληροφορίες, βρίσκεται σε συζητήσεις για συνεργασία με τη Motor Oil, η οποία έχει ξεκινήσει να υλοποιεί μια οργανωμένη στρατηγική ανάπτυξης στην παραγωγή αλλά και στον εφοδιασμό της αγοράς με υδρογόνο. Παρεμφερές επενδυτικό ενδιαφέρον εκδηλώνουν και άλλες ισχυρές βιομηχανίες της χώρας όπως η ΔΕΗ, η οποία έχει συνάψει joint venture με τη Motor Oil και πολύ σύντομα αναμένονται εξελίξεις ως προς τη σύσταση της κοινής εταιρείας, τα EΛ.ΠΕ., η ΔΕΠΑ, ο ΔΕΣΦΑ, η Μυτιληναίος αλλά και άλλοι ιδιώτες από τους κλάδους των τσιμέντων, της βιομηχανίας, των μετάλλων και τον τομέα της ηλεκτροπαραγωγής που έχουν πάρει ή πρόκειται να πάρουν θέση στην αγορά του υδρογόνου, καθώς προβλέπεται να είναι ένα από το βασικά όπλα για τον ενεργειακό μετασχηματισμό της χώρας τα επόμενα χρόνια.

Αντίστοιχο ενδιαφέρον επιδεικνύουν και οι εταιρείες που εκμεταλλεύονται τις συμβάσεις παραχώρησης στους μεγάλους οδικούς άξονες (Ολυμπία Οδός, Εγνατία Οδός).

Μεγάλοι κατασκευαστικοί όμιλοι έχουν ξεκινήσει τη σχετική «άσκηση» που απορρέει από την επερχόμενη υποχρέωση να εγκαταστήσουν στα ΣΕΑ (Σταθμοί Εξυπηρέτησης Αυτοκινητιστών) εκτός από σταθμούς φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων και πρατήρια ανεφοδιασμού με υδρογόνο.

Για να αναπτυχθεί όμως η αγορά, χρειάζεται να καταρτιστεί και το εθνικό σχέδιο δράσης, το οποίο είναι έτοιμο και αναμένεται εκτός απροόπτου μέσα στο καλοκαίρι να βγει σε διαβούλευση.

Ο κ. Θάνος Στούμπος, εκ των ιδρυτών της Cyrus και εκπρόσωπος της χώρας μας στην Κομισιόν για τις τεχνολογίες του υδρογόνου από το 2009, μέλος παράλληλα και της Επιτροπής για το υδρογόνο και τα εναλλακτικά καύσιμα στην Ελλάδα, εξηγεί ότι οι ρυθμοί πρέπει να επιταχυνθούν.

«Ο πλανήτης δεν μπορεί να περιμένει να γίνει πιο φθηνό το υδρογόνο για να το αξιοποιήσει. Αν η αγορά ξεκινήσει να αναπτύσσεται, το κόστος θα μειωθεί δραστικά». Ο ίδιος επισημαίνει ότι η ηλεκτροκίνηση με μπαταρίες δεν είναι μια ανταγωνιστική τεχνολογία του υδρογόνου. Οπου η μπαταρία μπορεί να δουλέψει, όπως για παράδειγμα στα οχήματα πόλης, θα αξιοποιηθεί η ηλεκτροκίνηση. Ωστόσο για τα βαρέα οχήματα (φορτηγά, λεωφορεία, πλοία, τρένα, αεροπλάνα) η τεχνολογία του υδρογόνου έχει μεγάλα πλεονεκτήματα καθώς προσφέρει μεγάλη αυτονομία και μειωμένο χρόνο φόρτισης.

«Η αγορά των βαρέων οχημάτων είναι η πρώτη αγορά-στόχος για την Cyrus και η δημιουργία του συμπιεστή που ανεφοδιάζει τα οχήματα αυτά, υπηρετεί αυτόν τον σκοπό» προσθέτει η κυρία Δώρα Τραχανά, στέλεχος της ομάδας του venture capital Uni-Fund που από τον Σεπτέμβριο του 2019 επένδυσε στην εταιρεία και συνεχίζει να επενδύει καθώς θα συμμετέχει και στον β΄γύρο χρηματοδότησης που θα ενισχύσει την εταιρεία με συνολικούς πόρους άνω του 1 εκατ. ευρώ.

18 υδρογονάδικα στην Ελλάδα

Ο κ. Μάνος Σταματάκης, συνιδρυτής της Cyrus και μέλος της Επιτροπής για τη χάραξη της Εθνικής Στρατηγικής για το Υδρογόνο, επισημαίνει ότι η ανάπτυξη του υδρογόνου παγκοσμίως θα είναι πολύ μεγάλη τα επόμενα χρόνια, με τις συνολικές επενδύσεις μέχρι το 2030 να υπολογίζονται σε 500 δισ. ευρώ.

Ηδη, έχουν αναθεωρηθεί προς τα πάνω οι δεσμεύσεις των εθνικών σχεδίων δράσης των χωρών ως προς τον αριθμό των σταθμών ανεφοδιασμού υδρογόνου που προβλέπονταν μέχρι το 2025 (περίπου 842 σταθμοί) σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Ο κ. Σταματάκης εξηγεί ότι σήμερα που το δίκτυο των αυτοκινητοδρόμων έχει αυξηθεί, οι σταθμοί χρειάζεται να πυκνώσουν και έτσι από τον αρχικό σχεδιασμό της Ε.Ε. για 18 υδρογονάδικα στην Ελλάδα και ένα πρατήριο ανεφοδιασμού κάθε 200 χιλιόμετρα, έχουμε πέσει στα 150 χιλιόμετρα και θεωρείται ότι στο εθνικό σχέδιο θα αυξηθεί και ο αριθμός των πρατηρίων λόγω της πυκνότητας πλέον των αυτοκινητοδρόμων (ΒΟΑΚ, Ιονία Οδός κ.ά).

Εκτιμάται ότι ο αντίστοιχος αριθμός για την Ε.Ε. θα υπερβεί τα 1.500 πρατήρια έως το 2026. Στα προνόμια που παρέχει το υδρογόνο είναι η ταχεία φόρτιση για Ι.Χ. (3 έως 4 λεπτά) αλλά και η μεγάλη αυτονομία έως και 800 χιλιόμετρα, που δίνει ασυναγώνιστα πλεονεκτήματα σε σχέση με την ηλεκτροκίνηση. Ο εθνικός στόχος προβλέπει έως το 2025 την παραγωγή 1 GW ηλεκτρόλυσης έναντι ευρωπαϊκού στόχου 40 GW παραγωγής στην Ευρώπη και επιπλέον 40 GW εισαγωγές από χώρες της Βόρειας Αφρικής (Αίγυπτος, Αλγερία, Τυνησία κ.ά.).

Υπολογίζεται ότι μονάδες ηλεκτρόλυσης ισχύος 1 GW, οποίες λειτουργούν κατά μέσο όρο 2.500 ώρες τον χρόνο και παράγουν 140 τόνους υδρογόνου την ημέρα (50.000 τόνους τον χρόνο), μπορούν να τροφοδοτήσουν σε ημερήσια βάση περισσότερα από 5.000 βαρέα οχήματα (φορτηγά και λεωφορεία).

Μαριάννα Τζάννε | https://www.newmoney.gr/