Πλωτά αιολικά πάρκα made in Greece
Μια παγκοσμίως πρωτοποριακή επένδυση στον Αλμυρό του Βόλου, που θα καταστήσει την περιοχή σημείο αναφοράς της ευρωπαϊκής αγοράς πλωτών αιολικών πάρκων προωθεί η Βιοχάλκο. Πρόκειται για επένδυση ύψους 70 με 100 εκατ. ευρώ της Cenergy Holdings, που θα «παντρέψει» την τεχνογνωσία της «Ελληνικά Καλώδια» και της «Σωληνουργεία Κορίνθου» για να δημιουργήσει την πρώτη βιομηχανοποιημένη παραγωγή πλωτών ανεμογεννητριών στον κόσμο. Σε μια έκταση 1.000 στρεμμάτων γύρω από τις εγκαταστάσεις της χαλυβουργίας Sovel θα κατασκευαστούν πανύψηλα κτίρια με προδιαγραφές που να μπορούν να στεγάσουν τεράστιους πυλώνες, στους οποίους εσωτερικά θα τοποθετούνται καλώδια παραγωγής της έταιρης θυγατρικής «Ελληνικά Καλώδια».
Οι πυλώνες, οι οποίοι σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς αντιπροσωπεύουν το 60% του συνολικού κόστους ενός πλωτού αιολικού, θα «κουμπώνουν» στους πλωτήρες που θα κατασκευάζονται επίσης στη νέα μονάδα και το έργο ενοποιημένο θα μεταφέρεται μέσω του λιμανιού του Αλμυρού, το οποίο θα αναβαθμιστεί στο πλαίσιο της νέας επένδυσης, στον θαλάσσιο χώρο που έχει προβλεφθεί να εγκατασταθεί. Το μοναδικό κομμάτι του πλωτού αιολικού πάρκου που δεν θα παράγεται στον Αλμυρό θα είναι τα πτερύγια των ανεμογεννητριών. Η επένδυση προβλέπει και την αξιοποίηση συνεργειών με μικρές βιομηχανικές μονάδες της περιοχής, ώστε να δημιουργηθεί ένα cluster γύρω από την παραγωγή πλωτών ανεμογεννητριών, κατά τα πρότυπα του νορβηγικού μοντέλου. Στελέχη της Cenergy εξάλλου είχαν συναντήσεις τον Δεκέμβριο του 2021 με εκπροσώπους του Norwegian Offshore Wind Cluster (NOWC), του εθνικού cluster που έχει συστήσει η Νορβηγία για την προώθηση της καινοτομίας και της ανταγωνιστικότητας στον κλάδο της θαλάσσιας αιολικής ενέργειας, που αριθμεί περισσότερες από 300 εταιρείες – μέλη.
Ηδη στην περιοχή του Βόλου δραστηριοποιείται βιομηχανία που παράγει πυλώνες για χερσαία αιολικά πάρκα για λογαριασμό της Siemens. Μέχρι σήμερα τέτοιου είδους βιομηχανοποιημένη παραγωγή υπάρχει μόνο σε πιλοτικό επίπεδο. Οι πλωτές ανεμογεννήτριες συναρμολογούνται στο σημείο εγκατάστασης όπου μεταφέρονται τα διάφορα τμήματά τους, που παράγονται από διαφορετικές μονάδες.
Προβλέπεται και η αξιοποίηση συνεργειών με μικρές βιομηχανικές μονάδες της περιοχής – Από τη στιγμή που θα ξεκινήσει το έργο θα ολοκληρωθεί σε διάστημα 1,5-2 ετών.
Προϋπόθεση για την υλοποίηση της επένδυσης, όπως τονίζουν στην «Κ» αρμόδιες πηγές, είναι η ένταξή της στις εμβληματικές επενδύσεις και η χρηματοδότησή της μέσω του αναπτυξιακού νόμου, αλλά και η ολοκλήρωση του πλαισίου για την ανάπτυξη υπεράκτιων αιολικών πάρκων. Από τη στιγμή που θα ξεκινήσει το έργο θα ολοκληρωθεί σε διάστημα 1,5-2 ετών. Η Cenergy, που πρωτοπορεί διεθνώς σε έργα πράσινης μετάβασης, στοχεύει στην ταχύτατα αναπτυσσόμενη αγορά των πλωτών αιολικών πάρκων, που εγκαθίστανται σε θάλασσες με μεγάλα βάθη όπως οι ελληνικές, που δεν μπορούν να τοποθετηθούν ανεμογεννήτριες σταθερής βάσης. Προσβλέπει στις αγορές της Ιταλίας και της Γαλλίας, μαζί με την ελληνική όταν ανοίξει, όπου μπορούν να μεταφερθούν ενοποιημένες οι ανεμογεννήτριες αλλά και στη διεθνή αγορά, την οποία μπορεί λόγω απόστασης να προμηθεύει με επιμέρους τμήματα του έργου.
Σε πρώτη φάση, ο σχεδιασμός προβλέπει την παραγωγή 120 πλωτών αιολικών τον χρόνο.
Η βιομηχανία των υπεράκτιων πάρκων βρίσκεται στον πυρήνα της ευρωπαϊκής πολιτικής για κλιματικά ουδέτερη οικονομία, με την Κομισιόν να έχει θέσει τον πήχυ στα 450 GW έως το 2050. Η παγκόσμια υπεράκτια αιολική ισχύς αυξάνεται 30% ετησίως την τελευταία δεκαετία. Από τα 33,9 GW σε λειτουργία το 2021 η παραγωγή εκτιμάται ότι σχεδόν θα διπλασιαστεί το 2022, φτάνοντας τα 60 GW, ενώ το 2050, σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (IRENA), θα φτάσει τα 1.000 GW.
Μαγνήτης επενδύσεων τα υπεράκτια αιολικά
Ο διακηρυγμένος εθνικός στόχος για την εγκατάσταση υπεράκτιων αιολικών πάρκων ισχύος 2 GW έως το 2030 έχει κινητοποιήσει το ενδιαφέρον επενδυτών διεθνούς εμβέλειας, όπως και των μεγαλύτερων ενεργειακών ομίλων της χώρας, οι οποίοι υπομονετικά αναμένουν το θεσμικό πλαίσιο που θα ανοίξει τον δρόμο για να ξεδιπλώσουν τα επιχειρηματικά τους σχέδια. Το νομοσχέδιο μετράει καθυστερήσεις τουλάχιστον ενός έτους από τις αρχικές εξαγγελίες της πολιτικής ηγεσίας του ΥΠΕΝ και επτά μήνες από την παρουσίαση των βασικών αξόνων του, τον περασμένο Νοέμβριο στο υπουργικό συμβούλιο. Το τελευταίο δίμηνο και υπό την πίεση και του υπουργείου Οικονομικών, αφού η θεσμοθέτησή του αποτελεί ένα από τα προαπαιτούμενα για την εκταμίευση της δεύτερης δόσης του Ταμείου Ανάκαμψης, οι αρμόδιες υπηρεσίες του ΥΠΕΝ έχουν αποδυθεί σε έναν αγώνα δρόμου για να προλάβουν τις ημερομηνίες και την ψήφισή του από τη Βουλή μέχρι τον Ιούνιο.
Το νομοσχέδιο, σύμφωνα με τα όσα έχουν γίνει γνωστά μέχρι στιγμής, προβλέπει ένα μεικτό «υβριδικό» μοντέλο για την ανάπτυξη των υπεράκτιων αιολικών πάρκων, όπου η πολιτεία θα επιλέγει τις ευρύτερες ζώνες που θα μπορούν να τοποθετηθούν και θα «ωριμάζει» παράλληλα έως ένα σημείο την αδειοδοτική διαδικασία. Τμήματα αυτών των «οικοπέδων» θα παραχωρούνται στη συνέχεια σε ενδιαφερόμενους επενδυτές μέσω διαγωνιστικών διαδικασιών. Τα έργα θα επιλέγονται με βάση τις οικονομικές προσφορές των ενδιαφερομένων για την τιμή αποζημίωσης της παραγόμενης ενέργειας, όπως γίνεται σήμερα με τα χερσαία αιολικά και τα φωτοβολταϊκά. Τη χωροθέτηση των θαλάσσιων «οικοπέδων» αλλά και τη διενέργεια των διαγωνισμών, σύμφωνα με ένα σενάριο του ΥΠΕΝ, θα αναλάβει η ΕΔΕΥ, ενώ κομβικό ρόλο αναλαμβάνει και ο ΑΔΜΗΕ για τη σύνδεση των θαλάσσιων πάρκων με το δίκτυο μεταφοράς.
Τα νερά του Αιγαίου, σύμφωνα με τη στρατηγική μελέτη που έχει καταρτίσει το ΥΠΕΝ, μπορούν να φιλοξενήσουν ένα δυναμικό περίπου 10 GW υπεράκτιων αιολικών σταθερής έδρασης και 30 έως 40 GW πλωτής έδρασης. Οι ιδανικές περιοχές για πλωτά αιολικά, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΥΠΕΝ, εντοπίζονται στις Κυκλάδες, στο Βόρειο Αιγαίο (μεταξύ Λήμνου και Αγ. Ευστρατίου), στα Δωδεκάνησα (στον άξονα Ικαρίας – Πάτμου – Λέρου), καθώς και μεταξύ Κρήτης και Καρπάθου. Στον καθορισμό των περιοχών ελήφθησαν υπόψη το αιολικό δυναμικό, ο κυματισμός, η σεισμική δραστηριότητα, η κλίση του πυθμένα, τα βάθη κοντά στις ακτές, οι γεωπολιτικές συνθήκες και το εγκεκριμένο δεκαετές πρόγραμμα διασύνδεσης του ΑΔΜΗΕ.
Διεύρυνση των δραστηριοτήτων τους στις ελληνικές θάλασσες βλέπουν οι πρωταγωνιστές διεθνώς του κλάδου που έχουν συμπράξει με ελληνικούς ενεργειακούς ομίλους. Η νορβηγική Equinor, η μεγαλύτερη εταιρεία ανάπτυξης υπεράκτιων αιολικών στον κόσμο, που έχει στρέψει το ενδιαφέρον της όπου υπάρχει θάλασσα –από τη Σκωτία, τη Μεγάλη Βρετανία και τη Γαλλία μέχρι τα Κανάρια Νησιά και την Κορέα– ήταν από τις πρώτες που εκδήλωσαν ενδιαφέρον και για την Ελλάδα. Πρότεινε μάλιστα στο ΥΠΕΝ συγκεκριμένο επενδυτικό σχέδιο για την ανάπτυξη πλωτού αιολικού πάρκου στην περιοχή των Κυκλάδων μεταξύ Τήνου, Σύρου και Μυκόνου. Η ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή έχει έρθει σε συμφωνία με την Ocean Winds (OW), που αποτελεί τη σύμπραξη των εταιρειών EDP Renewables και ENGIE, για την από κοινού ανάπτυξη πλωτών υπεράκτιων αιολικών πάρκων ισχύος 1,5 GW, και η Mytilineos με τη δανέζικη Copenhagen Offshore Partners. Την αγορά των υπεράκτιων αιολικών βλέπουν και τα ΕΛΠΕ που βρίσκονται σε συζητήσεις με μεγάλη ξένη εταιρεία, ενώ μόλις προχθές η Motor Oil υπέγραψε στο Αμπου Ντάμπι MOU με την Abu Dhabi Future Energy Company (Masdar). Η ΔΕΗ συζητάει τουλάχιστον με πέντε ξένες εταιρείες, μεταξύ των οποίων και το αυστραλιανό fund Macquarie, που πρόσφατα απέκτησε το 49% των μετοχών του ΔΕΔΔΗΕ. Πληροφορίες θέλουν επίσης τη ΔΕΗ να συζητάει για σύμπραξη με το αμερικανικό fund Quadum, που συνεργάζεται ήδη με την εταιρεία ΕΝΤΕΚΑ.
Αλλά και ο όμιλος Κοπελούζου και η RF Energy (συμφερόντων Φειδάκη και Ρέστη) με όχημα μια νέα κοινή εταιρεία, την «Υπεράκτια Αιολικά Πάρκα Αιγαίου Α.Ε.», σχεδιάζουν να αναπτύξουν θαλάσσια πάρκα 850 MW.
Χρύσα Λιάγγου | Καθημερινή
