Μια δεκαετία και μισός βαθμός Κελσίου μας χωρίζουν από την καταστροφή. Τρομάξατε; Θα έπρεπε!
Αυτό που γνωρίζαμε επιβεβαιώθηκε με τον πιο κατηγορηματικό και συνάμα δραματικό τρόπο με την δημοσίευση της τελευταίας έκθεσης της Διακυβερνητικής των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή (IPCC - Special Report on 1.5 Degrees).
Η κλιματική αλλαγή είναι εκτός ελέγχου και θα μας πάρει και θα μας σηκώσει στην κυριολεξία….. αλλά έχουμε ακόμη ένα παράθυρο ευκαιρίας να αντιδράσουμε.
Πόσο είναι το παράθυρο αυτό; Χοντρικά μια δεκαετία.
Και τι χρειάζεται για να σωθούμε; Κοινή λογική.
Τα μηνύματα.
Είναι πολλά τα μηνύματα που βγαίνουν από την έκθεση
Θα ξεκινήσω με αυτό που είπε προχθές στο πολύ καλό συνέδριο για την κλιματική αλλαγή που πραγματοποιεί εδώ και 11 χρόνια ο καθηγητής Δημήτρης Μαυράκης (Διεθνής Επιστημονική Συνδιάσκεψη με θέμα «Ενέργεια και Κλιματική Αλλαγή», γιατί το θεωρώ πολύ σημαντικό.
Και το μήνυμα λέει, πως δεδομένου του παραθύρου ευκαιρίας που μειώθηκε και είναι πλέον μια δεκαετία περίπου, το πρόβλημα έπαψε να αφορά μόνο τις επόμενες γενιές, αλλά αφορά και την δική μας και αναφέρομαι στους άνω των 55-60 ετών.
Λοιπόν;
Και τώρα τι κάνουμε γατάκια μου;
Που πιάνει και την κλάση μας;
Που δεν ισχύει το «ας φύγω εγώ και τσιμέντο ας γίνουν οι άλλοι»;
Που και λόγω ηλικίας και όλων των σχετικών προβλημάτων κινητικότητας που την συνοδεύουν, εμείς θα την πατήσουμε πρώτοι σε κάθε είδους καταστροφή;
Το δεύτερο μήνυμα είναι ότι η κατάσταση έφτασε στο απροχώρητο. Κάτι, όμως, που γνωρίζαμε ότι θα γινόταν.
Ήταν γνωστό γιατί κάθε νέα μελέτη έφτανε στο συμπέρασμα ότι η κατάσταση με την κλιματική αλλαγή είναι χειρότερη ως πολύ χειρότερη από ότι οι προηγούμενες μελέτες καταδείκνυαν.
Και είναι λογικό αυτό.
Οι επιστήμονες κατ αρχάς για λόγους επιστημονικής δεοντολογίας, αλλά και για να μην κατηγορηθούν για τρομολαγνεία σε ένα θέμα που είχε ξεφύγει από τον χώρο της επιστήμης και μέσω της πολιτικής είχε εισέλθει στο χώρο της δημόσιας συζήτησης, με αντίθετα στρατόπεδα να διαμορφώνονται από νωρίς, πάντοτε έκαναν συντηρητικές εκτιμήσεις.
Έτσι, λογικά, η επόμενη μελέτη ανακάλυπτε ότι η κατάσταση ήταν χειρότερη.
- Το 2009 στις Βρυξέλλες, θυμάμαι που κυκλοφορούσαμε με κονκάρδες με το σύνθημα "2ο Κελσίου ανώτατο όριο", λίγο πριν το COP15 της Κοπεγχάγης (όπου απογοήτευσε ο Ομπάμα).
- Το 2015 επίσημα στην συμφωνία του Παρισιού μπήκε ο 1,5ο Κελσίου ως επιθυμητό ανώτατο όριο (όπου επανόρθωσε ο Ομπάμα, αλλά με 6 χρόνια καθυστέρηση).
- Το 2018, μετά από αυτήν την προχθεσινή έκθεση, μάλλον θα υιοθετηθεί από τον ΟΗΕ ο 1,5ο Κελσίου ως ανώτατο όριο (δυστυχώς με τον Τραμπ στη θέση του Ομπάμα…..)
Γιατί δεν αντιδρούμε;
Έτσι λοιπόν, την Δευτέρα 8 Οκτωβρίου 2018, δημοσιεύτηκε η ειδική έκθεση της Διακυβερνητικής Επιτρπής για την Κλιματική Αλλαγή IPCC - Special Report on 1.5 Degrees, και έθεσε από την πλευρά της επιστήμης, επίσημα τον 1,5ο Κελσίου ως ανώτατο όριο για να έχουμε ελπίδες να παραμείνει η ζωή στον πλανήτη όπως την γνωρίζουμε σήμερα.
Κατ’ αρχάς πρέπει να πούμε πως κάποιοι, αρκετοί, εκτός και εντός των τειχών, είχανε προβλέψει πριν από χρόνια αυτήν την πορεία και είχαν γράψει προειδοποιητικά μηνύματα ξανά και ξανά.
Το ερώτημα είναι, γιατί δεν ακούμε;
Πως τολμάμε και αμφισβητούμε το 97% των κλιματικών επιστημόνων;
Αν στο συνεργείο που πηγαίνεις το αυτοκίνητο σου, διαγνωσθεί ανάγκη αλλαγής φρένων, αλλιώς θα σκοτωθείς, τι κάνεις; Αδιαφορείς;
Κι αν πας το αυτοκίνητο σου σε εκατό συνεργεία και τα 97 σου πουν το ίδιο, τι κάνεις; Αδιαφορείς;
Γιατί στην κλιματική αλλαγή είμαστε τόσο αδιάφοροι;
Και όταν μάλιστα τα αποτελέσματα μεταξύ δράσης και αδιαφορίας είναι τόσο σαφέστατα αντίθετα:
- Από την μια μεριά ελλοχεύει ο θάνατος, καταστροφές περιβάλλοντος περιουσίας και οικονομικό κραχ και
- Από την άλλη μας περιμένει μια καλύτερη ζωή, ένας καλύτερος κόσμος και οικονομική ανάπτυξη
Πως είναι δυνατόν να το σκεφτόμαστε καν;
Οι μόνοι που αντιλαμβάνομαι τους λόγους για τους οποίους δεν αποδέχονται την επιστήμη της κλιματικής αλλαγής, είναι όσοι έχουν επενδύσει σε ορυκτά καύσιμα και σε όλη την οικονομία που συνδέεται με ορυκτά καύσιμα. Οι κύριοι αυτοί επειδή έχουν προεξοφλήσει τα κέρδη τους από τα κοιτάσματα άνθρακα, πετρελαίου και φυσικού αερίου που έχουν στη κατοχή τους, αντιλαμβάνονται ότι έχουν στα χέρια τους μια οικονομική φούσκα τρισεκατομμυρίων έτοιμη να εκραγεί και κάνουν τα πάντα για να καθυστερήσουν το μοιραίο.
Και γι αυτό αγωνίζονται με θεμιτά και αθέμιτα μέσα να παρατείνουν το τέλος της αυτοκρατορίας των ορυκτών καυσίμων και να μειώσουν την κοινώς λεγόμενη χασούρα. Μόνο που όσο μειώνεται η δική τους χασούρα αυξάνεται η δική μας.
(δείτε τη πρώτη γελοιογραφία στο τέλος. Είναι αναμνηστικό της φοιτητικής μου ζωής και χρονολογείται από την δεκαετία του '70)
Το πόσο ισχυρά είναι τα συμφέροντα φαίνεται από 2 πρόσφατα παραδείγματα με αφορμή αυτήν την έκθεση:
Σαουδική Αραβία:
«Πηγές δήλωσαν ότι η Σαουδική Αραβία πάλεψε σκληρά για να τροποποιήσει ένα απόσπασμα της έκθεσης σύμφωνα με το οποίο επενδύσεις στην εξόρυξη ορυκτών καυσίμων θα πρέπει να μειωθούν κατά 60% μεταξύ 2015 και 2050. Το συγκεκριμένο απόσπασμα δεν εμφανίζεται στην τελική έκθεση!» (διαβάστε όλο το άρθρο)
Ευρωπαϊκή Ένωση:
«Σύμφωνα με τις δεσμεύσεις, οι εμπειρογνώμονες της Επιτροπής έχουν αναπτύξει τρία σενάρια με ορίζοντα το 2050: 80% περικοπές εκπομπών, 90% περικοπές και μηδενικές εκπομπές. Και τα τρία σενάρια στοχεύουν στην επίτευξη του στόχου των 2ο Κελσίου του Παρισιού. Παρόλο που υπάρχει πολιτική στήριξη για τον δρόμο των μηδενικών εκπομπών, ο τρόπος με τον οποίο παρουσιάζονται οι επιλογές από την Επιτροπή, και ιδίως οι δημοσιονομικές επιπτώσεις κάθε σεναρίου, θα επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό την τελική επιλογή.»(διαβάστε όλο το άρθρο)
Υπάρχουν φυσικά σε όλο τον πλανήτη και κάποιοι γραφικοί δεινόσαυροι, ανθρακόσαυροι για την ακρίβεια οι οποίοι υπερασπίζονται μια πνέουσα τα λοίσθια οικονομία άνθρακα μονολογώντας παρωχημένα επιχειρήματα του τύπου:
«Η αιολική ενέργεια είναι καλή όταν φυσάει, η ηλιακή όταν έχει ήλιο και η υδροηλεκτρική όταν βρέχει», κλείνοντας τα μάτια τους στην πραγματικότητα της νέας τεχνολογικής επανάστασης, δυστυχώς άθελα τους παίζοντας το παιχνίδι των καρβουνάνθρωπων απανταχού στον πλανήτη.
Να το ξαναπούμε άλλη μια φορά μπας και γίνει κατανοητό:
Η απάντηση στον προβληματισμό τους ονομάζεται αποθήκευση ενέργειας.
Υπάρχουν αρκετοί τρόποι αποθήκευσης ενέργειας και για τη χώρα μας ιδιαίτερα, υπάρχει η μεγαλύτερη φυσική μπαταρία του κόσμου: Η αντλησιοταμίευση.
Και να ξαναπούμε όμως και αυτό:
Η διαφορά μεταξύ ορυκτών καυσίμων και ανανεώσιμων πηγών ενέργειας βρίσκεται στην αποθήκευση.
- Με τα ορυκτά καύσιμα αποθηκεύεις καύσιμο για να το χρησιμοποιείς κατά βούληση (περιβαλλοντικά προβληματικός τρόπος που προστίθεται σε όλο το πακέτο της ρύπανσης από ορυκτά καύσιμα, αφού σε όλες τις φάσεις ρυπαίνουν: εξόρυξη, μεταφορά, αποθήκευση και καύση )
- Με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας αποθηκεύεις ενέργεια γα να τη χρησιμοποιείς κατά βούληση (φυσικά μια καθαρή φιλική στο περιβάλλον διαδικασία σε όλες τις φάσεις της)
Είναι τόσο απλό και είναι τόσο ξεκάθαρη η επιλογή και συνάμα καθαρή και βιώσιμη περιβαλλοντικά.
Μια επιλογή που έπρεπε να είχαμε κάνει και χωρίς τον φόβο της κλιματικής αλλαγής. (δείτε την δεύτερη γελοιογραφία στο τέλος, που για μένα τα λέει όλα)
Τα ψέματα τελείωσαν
Εδώ βρισκόμαστε λοιπόν.
Και παρά τα μεγάλα, τα πολύ μεγάλα συμφέροντα που παίζονται σε αυτήν την ιστορία της ενεργειακής μετάβασης, θα το καταφέρουμε κάποια στιγμή.
Μόνο που αυτό έχει πάψει να είναι αρκετό.
Ο χρόνος τελειώνει.
Λίγο πάνω από μια δεκαετία μας έμεινε να διατηρήσουμε την άνοδο της μέσης παγκόσμιας θερμοκρασίας κάτω από 1,5ο Κελσίου.
Και γιατί πρέπει να μείνουμε κάτω από 1,5ο και όχι κάτω από 2ο Κελσίου;
Γιατί αυτή η έκθεση κατέληξε ότι αυτός ο μισός βαθμός κάνει τεράστια διαφορά στις καταστροφές που μας περιμένουν.
Και σημειώστε ότι είμαστε ήδη στο +1ο Κελσίου.
Η ζωή μας στον πλανήτη διακυβεύεται για μισό βαθμό Κελσίου!!!
Και ακόμη το σκεφτόμαστε……
Επίσης θα πρέπει να ξέρετε ότι ως έχουν τα πράγματα (business as usual που μάθαμε να λέμε), δηλαδή αν συνεχίσουμε να αντιμετωπίζουμε την κλιματική αλλαγή σαν ένα από τα προβλήματα μας, αλλά όχι και τόσο μεγάλο βρε αδελφέ, η θερμοκρασία θα φτάσει στους +3ο ή ακόμη και +4ο Κελσίου και θα μας προκύψει ένας αβίωτος για ανθρώπινα (και όχι μόνο) όντα πλανήτης.
Συμπεράσματα
Επομένως, πρέπει να συνειδητοποιήσουμε τρία πράγματα
- Ότι η κατάσταση είναι πάρα πολύ άσχημη
- Ότι ο χρόνος που απέμεινε για αντίδραση είναι ελάχιστος
- Ότι αφορά και εμάς κι όχι κάποιες αγέννητες γενιές ανθρώπων
Και ένα τέταρτο και πιο σημαντικό
- Ότι η λύση υπάρχει και μας κοιτάει στα μάτια και είναι win-win.
Λογικά, ως γατάκια που καμαρώνουμε ότι είμαστε, θα έπρεπε να το αντιληφθούμε και να αντιδράσουμε άμεσα.
Αλλά είμαστε εν τέλει γατάκια ή μπούφοι;
15 Οκτωβρίου 2018
Γιάννης Τσιπουρίδης
