ΕΕ: Ισχυρές αντιδράσεις για το «πράσινο πάσο» στο αέριο και τα πυρηνικά

Μαίνεται ο «πόλεμος» για τις εξαιρέσεις, αλλά το «μπλόκο» στην πρόταση της Κομισιόν είναι δύσκολο

Μπροστά σε ισχυρές «αναταράξεις» βρίσκεται η Ε.Ε. για το θέμα των έργων φυσικού αερίου και των πυρηνικών. Αφενός, οι ηλεκτροπαραγωγοί διαμηνύουν σε όλους τους τόνους ότι τα όρια εκπομπών που τίθενται προκειμένου τα projects φυσικού αερίου να εξασφαλίσουν την «πράσινη ετικέτα» είναι ανέφικτα. Αφετέρου ασκούνται ολοένα και εντονότερες πιέσεις προς την Κομισιόν προκειμένου να κλείσει ακόμη και αυτό το «παράθυρο».

Έτσι, όπως αναφέρει το Bloomberg, ένα βασικό όργανο που δημιουργήθηκε για να βοηθήσει την Ευρωπαϊκή Ένωση να διασφαλίσει ότι μπορεί να φτάσει τις καθαρές μηδενικές εκπομπές άνθρακα μέχρι τα μέσα του αιώνα, σκοπεύει να απορρίψει την συγκεκριμένη πρόταση.

Η απόρριψη θα προέλθει από το Platform on Sustainable Finance, σύμφωνα με έγγραφα που είναι σε γνώση του Bloomberg, αλλά εξακολουθούν να υπόκεινται σε αλλαγές. Πρόκειται για τη μία από τις δύο πλευρές που η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συμβουλεύτηκε για το θέμα, στο πλαίσιο μιας διαδικασίας που αναμένεται να ολοκληρωθεί σήμερα Παρασκευή.

Η ΕΕ αντιμετωπίζει αυξανόμενη αντίθεση στην προτεινόμενη προσθήκη του φυσικού αερίου και της πυρηνικής ενέργειας στην «πράσινη ταξινόμηση», καθώς επενδυτές, ομάδες πολιτών και ορισμένα κράτη μέλη εκφράζουν την απογοήτευσή τους για τη διαδικασία. Η Κομισιόν δηλώνει ότι αυτό είναι απαραίτητο για να απεξαρτηθούν ορισμένες χώρες από τον άνθρακα και να διευκολυνθεί η μετάβαση σε μορφές ανανεώσιμης ενέργειας. Οι επικριτές υποστηρίζουν ότι η ρύθμιση σηματοδοτεί μια απερίσκεπτη μείωση αυτού που είχε διαφημιστεί ως το πιο φιλόδοξο κλιματικό πλαίσιο στον κόσμο.

Το προσχέδιο δείχνει ότι η Platform on Sustainable Finance πρόκειται να ξεχωρίσει την πρόταση για το φυσικό αέριο. Η Κομισιόν θέλει τα ορυκτά καύσιμα να έχουν υψηλότερο ανώτατο όριο εκπομπών από άλλες τεχνολογίες, όταν χρησιμοποιούνται για να αντικαταστήσουν περισσότερο ρυπογόνες πηγές ηλεκτρικής ενέργειας, όπως ο άνθρακας. Η ανησυχία είναι ότι θα μπορούσε να οδηγήσει σε υψηλότερες εκπομπές, εάν παραχωρηθεί στις νέες εγκαταστάσεις έως και 15% μεγαλύτερη παραγωγική ικανότητα από τις μονάδες που αντικαθιστούν, όπως έχει προγραμματιστεί επί του παρόντος.

Το προσχέδιο αποκαλύπτει επίσης τις ανησυχίες ότι τα κριτήρια που ορίζονται για τους νέους πυρηνικούς σταθμούς δεν αντιμετωπίζουν επαρκώς τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις των αποβλήτων και δεν βοηθούν την ΕΕ να επιτύχει τον στόχο της για κλιματική ουδετερότητα έως το 2050.

Θα προτείνει το κλείσιμο του «παραθύρου»

Το όργανο, που αποτελείται από ομάδες πολιτών, τράπεζες και εταιρείες όπως η Airbus SE, θα προτείνει στην Επιτροπή την εγκατάλειψη των προσαρμογών για τη χορήγηση της «πράσινης ετικέτας» για το φυσικό αέριο και την πυρηνική ενέργεια κατά τη διάρκεια της μετάβασης.

Η εξέλιξη αυτή, όμως, θεωρείται απίθανο να εκτροχιάσει τα σχέδια της Κομισόν. Ωστόσο έχει τη δυνατότητα να βλάψει την ακεραιότητα του taxonomy και να υπονομεύσει τον στόχο της ΕΕ να αναδειχθεί σε «χρυσό πρότυπο» για την παγκόσμια χρηματοδότηση ESG.

Εν τω μεταξύ, αρκετοί ευρωβουλευτές υποστηρίζουν ότι η προσθήκη του φυσικού αερίου μπορεί να μην είναι καν νόμιμη, επειδή δεν συνάδει με τον στόχο περιορισμού της παγκόσμιας αύξησης της θερμοκρασίας στον 1,5 βαθμό Κελσίου.

“Έχουμε σοβαρές αμφιβολίες ως προς τη νομιμότητα των προτεινόμενων κριτηρίων τεχνικού ελέγχου”, δήλωσαν οι Bas Eickhout και Sirpa Pietikainen, συνεισηγητές για τον κανονισμό ταξινόμησης. «Λόγω της πολυπλοκότητας του θέματος, απαιτούμε περισσότερο χρόνο από την Επιτροπή για να μπορέσουμε να ζητήσουμε περαιτέρω νομικές συμβουλές για το θέμα», όπως είπαν.

Η E3G, μια ισχυρή ευρωπαϊκή δεξαμενή σκέψης για το κλίμα, συμβούλεψε την Επιτροπή να αποσύρει την πρόταση ή να την αναθεωρήσει επειγόντως, προκειμένου να αποφευχθεί η «απώλεια της αξιοπιστίας και της ηγετικής της θέσης για το κλίμα». Τόνισε ότι το εγχειρίδιο κανόνων θα δώσει κίνητρα για επενδύσεις σε λάθος υποδομές και συνέστησε στα κράτη μέλη ή στους ευρωβουλευτές να ανατρέψουν τον νόμο εάν η Επιτροπή προχωρήσει.

Το τρέχον σχέδιο της ΕΕ και το δύσκολο «μπλόκο»

Με βάση το τρέχον σχέδιο της Κομισιόν, τα έργα φυσικού αερίου που αντικαθιστούν τον άνθρακα και δεν εκπέμπουν περισσότερο από 270 γραμμάρια CO2 ανά κιλοβατώρα, θα λάβουν «πράσινη ετικέτα», εφόσον έχουν εξασφαλίσει άδειες κατασκευής πριν από το τέλος του 2030 και έχουν σχέδια να στραφούν σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ή χαμηλές εκπομπές άνθρακα έως το τέλος του 2035. Οι εγκαταστάσεις πυρηνικής ενέργειας θα πρέπει να λάβουν κατασκευαστικές άδειες έως το 2045 και να πληρούν μια σειρά κριτηρίων για την αποφυγή σημαντικής βλάβης στο περιβάλλον και στους υδάτινους πόρους.

Ο κανονισμός βρίσκεται επί του παρόντος σε στάδιο διαβούλευσης. Στη συνέχεια, η Επιτροπή αναμένεται να τον εγκρίνει πριν από το τέλος του μήνα, πριν πάει στο Ευρωκοινοβούλιο και στα κράτη μέλη για τυχόν αντιρρήσεις. Ο πήχης για την ανατροπή της πρότασης είναι ψηλός. Τουλάχιστον 20 κράτη μέλη — που αντιπροσωπεύουν τουλάχιστον το 65% του πληθυσμού της ΕΕ — θα πρέπει να την απορρίψουν τους επόμενους μήνες.

Κάποιοι διαχειριστές περιουσιακών στοιχείων προειδοποιούν ήδη ότι θα μποϊκοτάρουν το φυσικό αέριο και τα πυρηνικά κατά την κατανομή κεφαλαίων σε πράσινα έργα. Η Institutional Investors Group on Climate Change, η οποία περιλαμβάνει τους κλάδους διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων της JPMorgan Chase & Co. και της Goldman Sachs Group Inc., δήλωσε ότι ήταν «σθεναρά αντίθετη» σε οποιαδήποτε συμπερίληψη του φυσικού αερίου στην ταξινόμηση.

Αντίστοιχες αντιδράσεις υπάρχουν και από τους επικεφαλής της κοινής Επιτροπής Οικονομίας και Περιβάλλοντος του Ευρωκοινοβουλίου που ζήτησαν περαιτέρω δημόσια διαβούλευση.