Το ορυκτό αέριο θα πρέπει να εξαιρεθεί από τον κατάλογο των βιώσιμων επενδύσεων της Ευρώπης, σύμφωνα με μια ομάδα επενδυτών που ασχολούνται με το κλίμα και διαθέτουν περιουσιακά στοιχεία αξίας 50 τρισεκατομμυρίων ευρώ. Η ομάδα πρόσθεσε ότι εξακολουθεί να εξετάζει αν θα θεωρήσει την πυρηνική ενέργεια ως βιώσιμη επένδυση.
Σε ανοικτή επιστολή της, η Ομάδα Θεσμικών Επενδυτών για την Κλιματική Αλλαγή (IIGCC), μια ομάδα 150 επενδυτών ακτιβιστών με περιουσιακά στοιχεία άνω των 21 τρισεκατομμυρίων ευρώ, προειδοποίησε ότι η επισήμανση του ορυκτού φυσικού αερίου ως βιώσιμη επένδυση ενέχει τον κίνδυνο να διοχετεύσει κεφάλαια σε δραστηριότητες που είναι ασύμβατες με τη φιλοδοξία της Ευρώπης για το κλίμα.
Η ταξινομία έχει σχεδιαστεί για να παρέχει στους επενδυτές έναν οδηγό για τις βιώσιμες τεχνολογίες, σε μια προσπάθεια να αποφευχθεί το «πρασίνισμα». Πρόκειται για το φαινόμενο κατά το οποίο οι εταιρείες ισχυρίζονται ότι δαπανούν χρήματα για πράσινες δραστηριότητες, οι οποίες στην πραγματικότητα είναι αναποτελεσματικές ή επιζήμιες για το περιβάλλον.
Ωστόσο, ο τελευταίος κατάλογος βιώσιμων επενδύσεων, τον οποίο είδε η EURACTIV, έχει επικριθεί ευρέως για το γεγονός ότι περιλαμβάνει έργα πυρηνικής ενέργειας και φυσικού αερίου, τα οποία ορισμένοι περιβαλλοντολόγοι θεωρούν ότι υπονομεύουν τη φιλοδοξία της νομοθεσίας για το κλίμα.
«Παραπλανητική» ετικέτα
Το IIGCC έχει προηγουμένως ζητήσει να ευθυγραμμιστεί η ταξινόμηση με τις φιλοδοξίες για την επίτευξη καθαρών μηδενικών εκπομπών και ήθελε να υιοθετήσει μια επιστημονικά τεκμηριωμένη προσέγγιση.
Σε ανοικτή επιστολή, υποστηρίζει ότι το σχέδιο κριτηρίων για τα ορυκτά αέρια για την απόκτηση πράσινης ετικέτας – ένα κατώτατο όριο εκπομπών κύκλου ζωής 270g C02e/kWh για έργα με άδειες που χορηγούνται πριν από το 2030 – θα σήμαινε ότι οι εταιρείες ενέργειας θα μπορούσαν να συμμορφώνονται με την ταξινόμηση, ακόμη και αν δεν ευθυγραμμίζονται με τον στόχο της Ευρώπης για καθαρές μηδενικές εκπομπές.
Αν και το ορυκτό αέριο μπορεί να λειτουργήσει ως «γέφυρα» από τον πιο ρυπογόνο άνθρακα στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις που ορίζονται για μια μεταβατική δραστηριότητα στο πλαίσιο της νομοθεσίας για την ταξινόμηση. Προστίθεται στην επιστολή ότι η συμπερίληψή του θα λειτουργούσε «παραπλανητικά».
«Ως ακρογωνιαίος λίθος της ατζέντας της ΕΕ για τη βιώσιμη χρηματοδότηση, η συμπερίληψη του φυσικού αερίου θα υπονόμευε την αξιοπιστία της ταξινόμησης καθώς και τη δέσμευση της ίδιας της ΕΕ για κλιματική ουδετερότητα έως το 2050» – όπως δήλωσε η Stephanie Pfeifer, διευθύνουσα σύμβουλος του IIGCC.
«Σε μια εποχή που χρειαζόμαστε σαφήνεια, η συμπερίληψη του φυσικού αερίου θα θολώσει τα νερά για τους επενδυτές που επιθυμούν να πράξουν το σωστό. Η συμπερίληψη του φυσικού αερίου ενέχει επίσης τον κίνδυνο να διοχετεύσει σημαντικά επίπεδα κεφαλαίων σε πρωτοβουλίες που υπονομεύουν ένα βιώσιμο μέλλον καθαρών μηδενικών εκπομπών», πρόσθεσε η ίδια.
Σκέψεις για συμπερίληψη της πυρηνικής ενέργειας
Η άλλη αμφιλεγόμενη πτυχή του προσχεδίου που διέρρευσε είναι η προοπτική να δοθεί πράσινη ετικέτα στην πυρηνική ενέργεια.
Ερωτηθείς σχετικά με τη συμπερίληψη της πυρηνικής ενέργειας στην ταξινόμηση, εκπρόσωπος του IIGCC δήλωσε στη EURACTIV: «Έχουμε επικεντρωθεί στο φυσικό αέριο, καθώς το θέμα αυτό αποτελεί προτεραιότητα για τα μέλη μας και ήταν το επίκεντρο της προηγούμενης συνεργασίας μας με την Επιτροπή σχετικά με την ταξινόμηση».
«Ενώ εστιάζουμε στο φυσικό αέριο, συνεχίζουμε να διερευνούμε το ζήτημα της συμπερίληψης της πυρηνικής ενέργειας στην ταξινομία με τα μέλη μας και ενδέχεται να επιλέξουμε να εμπλακούμε σε αυτό το θέμα στο μέλλον», πρόσθεσε ο εκπρόσωπος.
Άλλοι έσπευσαν να επικρίνουν τη συμπερίληψη της πυρηνικής ενέργειας. Η Λέσχη της Ρώμης, μια δεξαμενή σκέψης που αποτελείται από αξιόλογους επιστήμονες, οικονομολόγους, επιχειρηματίες και πρώην πολιτικούς, επέκρινε τη συμπερίληψη τόσο του φυσικού αερίου όσο και των πυρηνικών έργων.
Η πρόταση «αγνοεί τέσσερα χρόνια αυστηρής επιστημονικής και χρηματοοικονομικής ανάλυσης και διαλόγου με τα ενδιαφερόμενα μέρη, που είχαν ως στόχο να στηρίξουν την κινητοποίηση κεφαλαίων μακριά από τα αδρανή περιουσιακά στοιχεία σε πραγματικά βιώσιμες και χαμηλών εκπομπών άνθρακα οικονομικές εναλλακτικές λύσεις» – όπως δήλωσε η Sandrine Dixson-Declève, συμπρόεδρος της Λέσχης της Ρώμης και μέλος της πλατφόρμας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη βιώσιμη χρηματοδότηση.
«Οι κινήσεις να χαρακτηρίσουν το φυσικό αέριο και την πυρηνική ενέργεια ως “πράσινες”, στο βαθμό που αποτελούν “μεταβατικές δραστηριότητες”, είναι εντελώς παραπλανητικές», πρόσθεσε η ίδια. Έφερε, μάλιστα, ως παράδειγμα την Κίνα, η οποία απέκλεισε το ορυκτό αέριο από την ταξινόμηση, αλλά και την ταξινόμηση της Νότιας Κορέας, η οποία αποκλείει την πυρηνική ενέργεια.
Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις έμειναν απογοητευμένες από το σχέδιο, με τη ΜΚΟ Transport and Environment (T&E) να δηλώνει ότι η ΕΕ «ετοιμάζεται να θυσιάσει τους δικούς της κανόνες για βιώσιμη χρηματοδότηση με το “πρασίνισμα” του φυσικού αερίου».
Η Greenpeace υποστήριξε ότι δεν έχει βρεθεί ακόμη μια εμπορικά βιώσιμη μακροπρόθεσμη λύση για τη διάθεση των πυρηνικών αποβλήτων και ότι το να δοθεί στο ορυκτό αέριο μια πράσινη ετικέτα θα «επιδεινώσει τις καταστροφικές επιπτώσεις του στο κλίμα».
Εν τω μεταξύ, ο φορέας της πυρηνικής βιομηχανίας, Foratom, χαιρέτισε τη συμπερίληψη της πυρηνικής ενέργειας, αλλά προειδοποίησε ότι η διφορούμενη διατύπωση στο σχέδιο θα μπορούσε να οδηγήσει σε πυρηνικά εργοστάσια που κατά τα άλλα πληρούν τις προϋποθέσεις να χάσουν την πράσινη ετικέτα.
Ο οργανισμός της βιομηχανίας φυσικού αερίου, Eurogas, ήταν πιο διστακτικός στο να χαιρετίσει το σχέδιο, λέγοντας ότι οι αεριοστρόβιλοι είναι ζωτικής σημασίας για την ταχεία μετάβαση από την ηλεκτροπαραγωγή με άνθρακα.
«Η Eurogas έχει θέσει ως στόχο την πλήρη απεξάρτηση του δικτύου φυσικού αερίου από τον άνθρακα αμέσως μετά το 2045. Τα προοδευτικά μειούμενα κατώτατα όρια, όπως αναμένεται στην ταξινόμηση, πρόκειται να συμβάλουν στην επίτευξη αυτού του στόχου, αλλά πρέπει να γίνει η σωστή αρχή», όπως υποστηρίζει η βιομηχανική ομάδα.
Για να επιτευχθεί αυτό, η Eurogas λέει ότι η ταξινόμηση θα πρέπει να περιλαμβάνει ένα αρχικό κατώτατο όριο 350g CO2/kWh για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας με χρήση αεριοστροβίλων συνδυασμένου κύκλου. Για τη ΣΗΘΥΑ, η καλύτερη στην κατηγορία της τεχνολογία βρίσκεται σήμερα στα 270g CO2/kWh περίπου – όπως σημειώνει η Eurogas.
Το κατώτατο όριο των 270g CO2/kWh είναι επίσης το μέγιστο αποδεκτό στο πλαίσιο της ταξινόμησης. Πάνω από αυτό το επίπεδο, οι τεχνολογίες παραγωγής ενέργειας θεωρείται ότι προκαλούν «σημαντική βλάβη» στο περιβάλλον.
