Βερολίνο: «Υψηλής προτεραιότητας» οι καλλιέργειες δέσμευσης άνθρακα

Αν και η καλλιέργεια δέσμευσης άνθρακα αποτελεί προτεραιότητα για τη γερμανική κυβέρνηση, οι αγρότες λένε ότι δεν έχουν την αντίστοιχη οικονομική υποστήριξη. Οι περιβαλλοντολόγοι προσθέτουν ότι ορισμένες από τις προωθούμενες πρακτικές έχουν περιορισμένη κλιματική αξία.

«Η καλλιέργεια άνθρακα είναι μια μεγάλη ευκαιρία για την περιβαλοντική πολιτική, όπως και για τη γεωργία», δήλωσε ο γενικός γραμματέας της Γερμανικής Ένωσης Αγροτών (DBV) Μπέρνχαρντ Κρούσκεν στην EURACTIV Γερμανίας.

Πρόσθεσε ότι ο αγροτικός τομέας είναι έτοιμος να «βάλει το λιθαράκι του» για να καταστήσει τη Γερμανία και την Ευρώπη κλιματικά ουδέτερη.

Ενώ η αξιοποίηση των φυσικών καταβοθρών άνθρακα στη γεωργία και τη δασοκομία θα ήταν «απαραίτητη» για την επίτευξη των καθαρών μηδενικών εκπομπών, ο Κρούσκεν τόνισε ότι τέτοιου είδους μέτρα θα πρέπει επίσης να αποδώσουν οικονομικά.

«Χωρίς τη διασφάλιση επαρκούς χρηματοδότησης, τα μέτρα δε θα εφαρμοστούν στον βαθμό που χρειάζεται», εξήγησε.

Για το γερμανικό υπουργείο Γεωργίας, η προώθηση της δέσμευσης άνθρακα στη γεωργία και τη δασοκομία είναι «υψηλής προτεραιότητας» και βασικό εργαλείο για την επίτευξη των κλιματικών στόχων του κλάδου – όπως δήλωσε εκπρόσωπος του υπουργείου στην EURACTIV Γερμανίας.

Ο νόμος για την προστασία του κλίματος της χώρας προβλέπει ότι τα μέτρα δέσμευσης άνθρακα στη γεωργία και τη δασοκομία θα πρέπει να παρέχουν συνολική απορρόφηση 25 εκατομμυρίων τόνων CO2 έως το 2030.

«Επιτάχυνση» των εθνικών δράσεων

Στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου για την ενέργεια και το κλίμα της Γερμανίας, 75 εκατομμύρια ευρώ μέχρι το 2023 προορίζονται για την αποκατάσταση της οργανικής ύλης εδάφους καλλιεργήσιμης γης. Επιπλέον 21 εκατομμύρια ευρώ προορίζονται από το πρόγραμμα της χώρας για άμεση δράση για το κλίμα.

Το υπουργείο ανακοίνωσε, επίσης, ότι «σημαντικά κονδύλια» προϋπολογίζονται για την εφαρμογή της εθνικής στρατηγικής για τις αροτραίες καλλιέργειες, την οποία παρουσίασε τον Αύγουστο η απερχόμενη υπουργός Γεωργίας Γιούλια Κλόκνερ. Η στρατηγική στοχεύει στην «ενίσχυση της συμβολής της αροτραίας γεωργίας στην προστασία του κλίματος».

Από την άλλη, η DBV υποστηρίζει ότι δεν γίνονται αρκετές ενέργειες. Στη Γερμανία, «ενώ έχουν τεθεί υπερβολικά φιλόδοξοι στόχοι για τις καταβόθρες άνθρακα, δεν έχει καθοριστεί συγκεκριμένο πλαίσιο πιστοποίησης ή χρηματοδοτήσεων», είπε ο Κρούσκεν. «Εδώ, πρέπει να επιταχύνουμε σημαντικά τα πράγματα», πρόσθεσε.

Μόλις συμφωνηθεί ένα «ενιαίο και επιστημονικά επικυρωμένο πλαίσιο» για τον ποσοτικό προσδιορισμό του δεσμευμένου άνθρακα, ακριβώς αυτό το πλαίσιο θα αποτελέσει και τη βάση για διαφορετικούς μηχανισμούς χρηματοδότησης, εξήγησε ο Κρούσκεν.

«Θα μπορούσε κανείς να φανταστεί τη χρηματοδότηση από το ταμείο ενέργειας και κλίματος χρησιμοποιώντας τα μέσα του συστήματος εμπορίας εκπομπών CO2, αλλά θα μπορούσαν επίσης να οραματιστούν ιδιωτικά συστήματα χρηματοδότησης», είπε.

Ωστόσο, οι περιβαλλοντολόγοι επικρίνουν την ενσωμάτωση της καλλιέργειας άνθρακα στα συστήματα εμπορίας εκπομπών. «Υπάρχει κίνδυνος, με τη δημιουργία πιστοποιητικών, να περιοριστούν οι δραστηριότητες του κλάδου για τη μείωση των εκπομπών, επειδή αυτές οι εκπομπές μπορούν στη συνέχεια να αντισταθμιστούν σε μεγάλο βαθμό», όπως δήλωσε ο Γιόχαν Ράθκε από την περιβαλλοντική ΜΚΟ WWF στην EURACTIV Γερμανίας.

Υπολογισμός του αντίκτυπου

«Αν θέλετε να υπολογίσετε τον πραγματικό αντίκτυπο των μέτρων για την καλλιέργεια άνθρακα, χρειάζεστε μεγάλο όγκο δεδομένων και μετρήσεων», δήλωσε η Ξένια Μπραντ από την ένωση μικρών αγροτικών επιχειρήσεων (AbL). «Είναι εξαιρετικά δύσκολο να συγκεντρωθούν αυτά τα δεδομένα με την απαραίτητη ακρίβεια», πρόσθεσε.

Τα διάφορα ενδιαφερόμενα μέρη διαφωνούν, επίσης, σχετικά με το σε ποιες συγκεκριμένες γεωργικές πρακτικές πρέπει να επικεντρώσει η κυβέρνηση τις προσπάθειές της.

Ο Κρούσκεν πιστεύει ότι τα μέτρα πρέπει «να προσανατολισθούν όσο το δυνατόν περισσότερο στην παραγωγή, ώστε να διασφαλίζεται ο εφοδιασμός τροφίμων – αποφεύγοντας ταυτόχρονα τη διαρροή CO2».

Μέτρα για τη συσσώρευση χούμου (όπως η φύτευση ενδιάμεσων καλλιεργειών) μπορούν να ενσωματωθούν στην ενεργό καλλιέργεια γεωργικής γης. Αλλά από την οπτική γωνία των περιβαλλοντικών ακτιβιστών, τέτοιες πρακτικές δεν είναι οι καλύτερες λύσεις για τη δέσμευση άνθρακα.

«Το χούμο είναι πολύ εύθραυστο και δεν είναι πραγματικά κατάλληλο για αποθήκευση άνθρακα για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα», δήλωσε ο Μίκαελ Μπέργκερ από το WWF. Εξήγησε ότι επειδή οι εκπομπές μπορούν να διαφύγουν ξανά μετά την απομόνωσή τους, είναι πολύ δύσκολο να μετρηθεί πόση ποσότητα άνθρακα μπορεί να προσφέρει πραγματικά το χούμο.

Αντίθετα, από την οπτική γωνία του Μπέργκερ, η επαναδιαβροχή των βαλτότοπων είναι ένα μέτρο με «υψηλές δυνατότητες» δέσμευσης άνθρακα.

«Από το αγρόκτημα στο πιάτο»: Ένα «επαρκές» πλαίσιο

Τον Οκτώβριο, οι ομοσπονδιακοί και περιφερειακοί υπουργοί Γεωργίας και Περιβάλλοντος της Γερμανίας υπέγραψαν κοινή συμφωνία για την προστασία και την επαναδιαβροχή των ελικοειδών, η οποία προβλέπει ότι 5 εκατομμύρια τόνοι ισοδύναμου CO2 θα πρέπει να δεσμευθούν σε βαλτότοπους μέχρι το 2030.

«Τα αγροκτήματα χρειάζονται μακροπρόθεσμες, αξιόπιστες προοπτικές για εισόδημα, καθώς και δυνατότητα για συνέχιση της γεωργικής εκμετάλλευσης των περιοχών» – όπως αναφέρει η δήλωση της DBV σχετικά με τη συμφωνία των υπουργών.

Σύμφωνα με τα τρέχοντα σχέδια προϋπολογισμού, το εθνικό υπουργείο Γεωργίας θα δαπανήσει περίπου 330 εκατομμύρια ευρώ για την προστασία των βαλτότοπων μεταξύ 2021 και 2025.

Εκτός από τα εθνικά μέτρα, η Γερμανία υποστηρίζει επίσης την καλλιέργεια άνθρακα μέσω της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) της Ε.Ε.

Ο κατάλογος της χώρας με τα λεγόμενα «οικολογικά προγράμματα» -προγράμματα για την αμοιβή βιώσιμων γεωργικών πρακτικών εντός της ΚΑΠ – περιλαμβάνει υποστήριξη για διαφοροποίηση καλλιεργειών και την καλλιέργεια ψυχανθών ώστε να ενισχύσουν την ικανότητα αποθήκευσης άνθρακα του εδάφους, εξήγησε το υπουργείο.

Ο εκπρόσωπος πρόσθεσε επίσης ότι το υπουργείο Γεωργίας της Γερμανίας κρίνει τη εμβληματική πολιτική της ΕΕ για τα τρόφιμα, τη Στρατηγική «Από το αγρόκτημα στο πιάτο», ως «ένα κατάλληλο πλαίσιο για την καλλιέργεια άνθρακα ώστε να καταστεί ένα νέο επιχειρηματικό μοντέλο για τη γεωργία».

Από την άλλη πλευρά, η DBV θεωρεί ότι οι στόχοι της ένωσης για τη δέσμευση άνθρακα στη γεωργία είναι πολύ φιλόδοξοι, όπως είπε ο Κρούσκεν. «Ωστόσο, οι αγρότες τρέφουν υψηλές προσδοκίες για τη στρατηγική αφαίρεσης άνθρακα που θα παρουσιαστεί από την Επιτροπή τον Δεκέμβριο», πρόσθεσε.

18 Nοεμβρίου 2021

Euractiv