Γιατί η ζωή στη Γη συνεχίζει να έρχεται δεύτερη σε σχέση με τα ορυκτά καύσιμα;
Η ανθρώπινη τραγωδία είναι ότι δεν συνδέεται αυτό που γνωρίζουμε με αυτό που πράττουμε. Σχεδόν όλοι πλέον γνωρίζουν έστω ότι έχουμε μπροστά μας τη μεγαλύτερη καταστροφή που αντιμετώπισε ποτέ το είδος μας. Παρόλα αυτά σχεδόν κανείς δεν αλλάζει τη συμπεριφορά του: Πάνω από όλα την οδήγηση, τις πτήσεις και την κατανάλωση κρέατος και γαλακτοκομικών.
Κατά τη διάρκεια της πιο σοβαρής αυτής κρίσης, η Βρετανία εξέλεξε τη λιγότερο σοβαρή κυβέρνηση. Τόσο η κυβέρνηση του Ουέστμινστερ και οι τοπικές αρχές συνεχίζουν να φτιάχνουν δρόμους και να επεκτείνουν τα αεροδρόμια. Μια ανάλυση της WWF υποδεικνύει ότι παρόλο που ο προϋπολογισμός πρόσφερε 145 εκατ. λίρες για περιβαλλοντικά μέτρα, ταυτόχρονα αφιέρωσε 40 δις. λίρες σε πολιτικές που θα αυξήσουν τις εκπομπές.
Είναι εκπληκτικό ότι παραμένει κρατική πολιτική η "μεγιστοποίηση της οικονομικής εκμετάλλευσης" του πετρελαίου και φυσικού αερίου στην ηπειρωτική υφαλοκρηπίδα. Σύμφωνα με τη λευκή βίβλο της κυβέρνησης, η προώθηση της εξόρυξης βεβαιώνει ότι "η Βρετανία θα παραμείνει ελκυστικός προορισμός για το διεθνές κεφάλαιο", το οποίο είναι "ο καλύτερος τρόπος να εξασφαλιστεί μια τακτική και επιτυχής μετάβαση από τα παραδοσιακά ορυκτά καύσιμα". Είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς μια πιο διεστραμμένη δήλωση. Όμως, όταν κυνηγάς ασύμβατους στόχους, η πρώτη απώλεια είναι η λογική.
Έτσι, ενώ το σπίτι μας καίγεται, η κυβέρνηση στέλνει βυτιοφόρα να ρίξουν βενζίνη στη φωτιά. Παραμένοντας ακλόνητος λόγω των δωρεών προς το συντηρητικό κόμμα από τις πετρελαϊκές, ο Μπόρις Τζόνσον φαίνεται να βρίσκεται στα πρόθυρα έγκρισης μιας νέας πετρελαιοπηγής, το Cambo στη Β. Θάλασσα. Όμως, οι κλιματικοί επιστήμονες έχουν εξηγήσει εδώ και χρόνια ότι δεν υπάρχει ρεαλιστική προοπτική για την αποφυγή αύξησης θερμοκρασίας κατά 1,5 βαθμό εκτός αν σταματήσει κάθε ανάπτυξη των ορυκτών καυσίμων. Στην πραγματικότητα και υφιστάμενα έργα πρέπει να αποσυρθούν. Επίσης, σε διαφορετική περίπτωση δεν μπορούμε να πετύχουμε το στόχο της κυβέρνησης για μηδενικές εκπομπές ως το 2050. Ο στόχος αυτός, παρεμπιπτόντως, είναι ακόμη ένα σημάδι για το χάσμα ανάμεσα στη γνώση και τις πράξεις και δεν έχει σχέση με το στόχο θερμοκρασίας της συμφωνίας του Παρισιού. Πρέπει να αντικατασταθεί άμεσα με πιο αυστηρά μέτρα, αλλά κανείς κυβερνών δεν είναι διατεθειμένος να το συζητήσει.
Το ίδιο ισχύει σχεδόν για κάθε κυβέρνηση. Τη στιγμή που οι πράσινες υποσχέσεις του Τζο Μπάιντεν συγκρούστηκαν με τις καθιερωμένες δουλειές, κατέρρευσαν. Από τότε που υποσχέθηκε απαγόρευση νέων εξορύξεων σε δημόσιες γαίες, η κυβέρνησή του απένειμε πάνω από 2.000 νέες άδειες. Ο σύμβουλος εθνικής ασφαλείας απαίτησε από τον ΟΠΕΚ+ να αυξήσει την παραγωγή και να μειώσει το κόστος οδήγησης των τερατωδών οχημάτων που οι περισσότεροι Αμερικανοί εξακολουθούν να αγοράζουν. Μας έλεγαν ότι ο μετριοπαθής λόγος του Μπάιντεν απέκρυπτε την επιθυμία του για πιο στιβαρή δράση, όμως τα λόγια θέτουν τα όρια των πράξεων και αυτοί που υπόσχονται λίγα αποδίδουν ακόμα λιγότερα.
Κάθε δέσμευση για να σταματήσει η κλιματική κατάρρευση είναι απλώς μια χειρονομία εκτός αν αφήσουμε τα ορυκτά καύσιμα στο έδαφος. Η ατμόσφαιρα δεν αντιδρά σε χειρονομίες. Δεν αλλάζει από υποσχέσεις, ούτε εντυπωσιάζεται από τις λέξεις. Δεν έχει διάφορες φατρίες που θα πολεμούν η μια την άλλη, ούτε ψηφοφόρους που μπορούν να επηρεαστούν και να σωπάσουν.
Αυτός είναι ένας από τους λόγους που οι κυβερνήσεις μισούν και αποφεύγουν όσα τους λέει η κλιματική επιστήμη. Αν την έπαιρναν σοβαρά, τότε θα είχαν ταιριάξει την πολιτική με τις συμβουλές των επιστημόνων. Όμως, αυτοί οι περιορισμοί στην πολιτική επιλογή εκλαμβάνονται ως απαράδεκτοι όχι μόνο από τους πολιτικούς, αλλά από τη φιλοσοφία στην οποία βασίζεται η δημοκρατία μας.
Ή μήπως όχι; Εκ μέρους των εμπορικών συμφερόντων, οι κυβερνήσεις είναι πρόθυμες να συγκρατηθούν. Μια βρετανική εταιρεία μηνύει αυτή τη στιγμή την ιταλική κυβέρνηση για την απώλεια των "μελλοντικών προσδοκώμενων κερδών" της μετά την απαγόρευση νέων γεωτρήσεων στα παράλια της Ιταλίας. Η Ιταλία είχε υπογράψει τη Συνθήκη για το Χάρτη Ενέργειας που επέτρεπε στις επιχειρήσεις να αιτηθούν αποζημίωση αν σταματήσουν τα μελλοντικά σχέδια. Μια σχετική ρήτρα επιτρέπει να γίνονται μηνύσεις κατά κρατών ακόμα και όταν αυτά έχουν πάψει να αποτελούν μέρος του Χάρτη, οπότε η Ιταλία μπορεί να μηνυθεί ακόμα και μετά την έξοδό της το 2016.
Είναι ένα από τα πολλά παραδείγματα της "επίλυσης διαφορών μεταξύ επενδυτών και κρατών" που καθιστά σχεδόν αδύνατη τη δράση κατά της κλιματικής κατάρρευσης. Εκπροσωπεί έναν απαράδεκτο περιορισμό της πολιτικής επιλογής, με τον οποίο κυβερνήσεις όπως η δική μας είναι πλήρως άνετες. Δεν είμαι βέβαιος πως θα αποδράσουμε από τέτοιες συμφωνίες, αλλά οι κρατικοί συνήγοροι θα πρέπει να δώσουν έμφαση για να βρουν την έξοδο, διαφορετικά τα μελλοντικά επιχειρηματικά κέρδη παραμένουν σημαντικότερα από τη ζωή στη Γη.
Ο παγκόσμιος συναγερμός απαιτεί νέα πολιτική, αλλά αυτή απουσιάζει. Οι κυβερνήσεις ακόμα φοβούνται τους λομπίστες περισσότερο από την κατάρρευση των οικοσυστημάτων. Για μικρά και προσωρινά πολιτικά οφέλη μας δεσμεύουν σε τεράστιες και μη αναστρέψιμες συνέπειες. Βουλευτές δίχως κανένα ιστορικό ανησυχίας για τους φτωχούς και μεγάλο ιστορικό αποφάσεων εναντίον τους, ξαφνικά ισχυρίζονται ότι η κλιματική δράση πρέπει να περιοριστεί για να τους προστατεύσουν.
Το υπουργείο οικονομικών αρνείται να δεσμευτεί για τις κατάλληλες δαπάνες που θα στηρίξουν ακόμα και το ημιτελές πρόγραμμα της κυβέρνησης. Ο Τζόνσον κατηγορείται ότι μεταμόρφωσε την παγκόσμια απάντηση προς την κλιματική κατάρρευση το Νοέμβριο στη Γλασκώβη και τώρα κομπάζει και παλινωδεί συνταγματικά ανίκανος να πάρει δύσκολες αποφάσεις.
Καμία κυβέρνηση, ακόμα και η πιο προοδευτική, δεν είναι έτοιμη ακόμα να αναλογιστεί τη μεταμόρφωση που χρειαζόμαστε: Ένα παγκόσμιο πρόγραμμα που θέτει την επιβίωση της ανθρωπότητας και της υπόλοιπης ζωής στη Γη πάνω από όλα τα υπόλοιπα. Δεν χρειαζόμαστε μόνο μια νέα πολιτική, αλλά μια νέα ηθική. Πρέπει να κλείσουμε το κενό ανάμεσα στη γνώση και την πράξη, όμως η συζήτηση αυτή μόλις ξεκίνησε.
(Guardian)
George Monbiot
20/08/2021
energypress
