«Ενεργειακό» Ταμείο Ανάκαμψης: Τα milestones για την εκταμίευση των δόσεων που αφορούν διασύνδεση Κυκλάδων, νέο ΕΛΑΠΕ, αδειοδότηση ΑΠΕ, απολιγνιτοποίηση, Εξοικονομώ

Από τη διασύνδεση των Κυκλάδων, το νέο ΕΛΑΠΕ, τα έργα αποθήκευσης όπως η Αμφιλοχία, μέχρι την αναμόρφωση των λιγνιτικών πεδίων, τον εκσυγχρονσιμό των δικτύων του ΔΕΔΔΗΕ και την αναβάθμιση 105.000 κατοικιών μέχρι το 2025, τα ενεργειακά  έργα του Ταμείου Ανάκαμψης σηματοδοτούν το πέρασμα στη νέα εποχή.

Στο 288 ωστόσο σελίδων κείμενο που εγκρίθηκε χθες από την Κομισιόν, καθώς και στο παράρτημά του, (https://ec.europa.eu/info/system/files/com_328_1_annexe_en.pdf), η ουσία βρίσκεται στα πάμπολλα «ορόσημα», η υλοποίηση των οποίων θα διασφαλίζει και την εκταμίευση των ποσών.

Διότι τα πάνω από 6 δισ ευρώ που αναλογούν στην πράσινη μετάβαση (38,7% των συνολικών πόρων του ελληνικού σχεδίου), θα εκταμιεύονται ανάλογα με το αν θα έχουν υλοποιηθεί οι δράσεις και τα μέτρα που εμείς οι ίδιοι εντάξαμε στο «ΕΛΛΑΔΑ 2.0». Εφόσον η ΕΕ διαπιστώνει ότι όλα βαίνουν καλώς, τότε και θα προχωρά η εκταμίευση, διαφορετικά όχι. 

Τα milestones για τα έργα, κάποια εκ των οποίων ξεκινούν στο πρώτο εξάμηνο του 2022, θυμίζουν υπό μια έννοια τα «προαπαιτούμενα» των παλαιών ελληνικών μνημονίων, με τη διαφορά ότι τούτη τη φορά κανείς δεν μας επέβαλε οτιδήποτε. Εμείς εκπονήσαμε το σχέδιο και οι Ευρωπαίοι θα μας χρηματοδοτήσουν για να το υλοποιήσουμε, ελέγχοντας πρώτα αν τηρούνται τα γραφόμενα στο τελικό κείμενο.

Στην πράξη αυτό σημαίνει ότι ξεκινά από σήμερα ένας πραγματικός αγώνας δρόμου στα υπουργεία και φυσικά στο ΥΠΕΝ για την υλοποίηση δράσεων και μεταρρυθμίσεων ώστε να διασφαλιστεί η εκταμίευση των ευρωπαικών επιδοτήσεων. Το αποτυπώνει το μακροσκελές παράρτημα που συνοδεύει το εθνικό σχέδιο ανάκαμψης το οποίο ενέκρινε χθες η Ευρωπαική Επιτροπή. Ιδού τα πιο ενδεικτικά από τα ενεργειακά έργα.

Προώθηση Ηλεκτρικής Διασύνδεσης των νησιών και αναβάθμιση του συστήματος Μεταφοράς

Milestοnes

Το 2ο τρίμηνο του 2023 αναμένεται η κοινοποίηση των αναδόχων από τον ΑΔΜΗΕ για τα εξής έργα:

• Καλώδιο διασύνδεσης Νάξος – Θήρα 
• Καλώδιο υπερυψηλής τάσης (EHVC) Κουμουνδούρου – Κόρινθος (μέρος 1 και 2) 

Υποσταθμοί σε Μήλο, Φολέγανδρο, Σέριφο και καλώδια διασύνδεσης Λάυριο-Σέριφος, Σέριφος-Μήλος, Μήλος-Φολέγανδρος, Φολέγανδρος-Θήρα. 

Το 2ο τρίμηνο του 2025, θα πρέπει να έχει επιτευχθεί η ολοκλήρωση της εγκατάστασης και των δοκιμών στο καλώδιο διασύνδεσης Νάξος-Θήρα, καθώς και η ολοκλήρωση του καλωδίου υπερυψηλής τάσης Κουμουνδούρου-Κόρινθος σε ποσοστό 50% για την φάση 1 και φάση 2.

Το 4ο τρίμηνο του 2025, θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί και τα τρία υποέργα (Διασύνδεση Νάξος-Θήρα, καλώδιο EHVC Κουμουνδούρου-Κόρινθος, Υποσταθμοί και άλλες διασυνδέσεις) καθώς και να έχει ξεκινήσει η έναρξη λειτουργίας τους με την ενσωμάτωσή τους στο ελληνικό σύστημα μεταφοράς. 

Μεταρρύθμιση και διασφάλιση βιωσιμότητας του Ειδικού Λογαριασμού για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΕΛΑΠΕ)

Milestones

Το 2ο τρίμηνο του 2022, θα πρέπει να έχει δημιουργηθεί ο νέος ΕΛΑΠΕ αποκλειστικά για τις νέες ΑΠΕ (που εντάσσονται μετά την 1.1.2021), καθώς επίσης να έχει αναθεωρηθεί η νομοθεσία, να έχουν εκδοθεί οι σχετικές υπουργικές και ρυθμιστικές αποφάσεις (κώδικες). Ο νέος ΕΛΑΠΕ θα περιλαμβάνει μηχανισμούς για την διασφάλιση της βιωσιμότητάς του καθώς και πρόνοιες σε ενδεχόμενο απρόβλεπτων ανισορροπιών. 

Ταυτόχρονα, θεσπίζεται σύστημα εμπορίας Εγγυήσεων Προέλευσης κάτι που θα επιτρέψει στους καταναλωτές να στηρίξουν εθελοντικά την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ. 

Οι εγγυήσεις Προέλευσης θα περιλαμβάνουν: 

• Σύστημα εμπορίας εγγυήσεων προέλευσης έκτακτου «τέλους Covid-19» για τους παραγωγούς και προμηθευτές ΑΠΕ, καθώς και μόνιμου «φόρου άνθρακα» για το πετρέλαιο κίνησης. Τα μέτρα διασφαλίζουν τη βιωσιμότητα της υπάρχουσας εγκατεστημένης χωρητικότητας ΑΠΕ και διευκολύνουν τη χρηματοδότηση νέων έργων, καθώς τυχόν απροσδόκητες εισροές / εκροές θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε αρνητικό αντίκτυπο στους λογαριασμούς ΑΠΕ, που μέσω των ρυθμιστικών τελών θα μεταφέρονταν στους πελάτες. Η μεταρρύθμιση, συμπεριλαμβανομένης της αύξησης κατά 3 GW της ικανότητας παραγωγής ρεύματος από ΑΠΕ, πρέπει να έχει ολοκληρωθεί έως τις 30 Ιουνίου 2025.
• Διαπίστευση «πράσινων» προϊόντων λιανικής πώλησης
• Διαπίστευση πρότυπων «πράσινων επιχειρήσεων». 

2ο τρίμηνο του 2022, θα πρέπει να έχει εγκαθιδρυθεί και βρίσκεται σε πλήρη λειτουργία ένας Μηχανισμός παρακολούθησης και εποπτείας της αγοράς, καθώς και πλήρη συμμετοχή του demand/response στην αγορά εξισορρόπησης

Ταυτόχρονα θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί οι μεταρρυθμίσεις για την απλοποίηση της αδειοδοτικής διαδικασίας των ΑΠΕ, συμπεριλαμβανομένης της απλοποίησης και ψηφιοποίησης των επιμέρους διαδικασιών και μείωση των απαιτούμενων εγγράφων. Οι αρχές θα πρέπει να δίνουν σύντομες και δεσμευτικές απαντήσεις στους επενδυτές, ενώ καθιερώνονται διαδικασίες ανάληψης ευθυνών σε περιπτώσεις αδικαιολόγητων καθυστερήσεων, καθώς και νέο εξειδικευμένο ρυθμιστικό πλαίσιο για τις θαλάσσιες ΑΠΕ. 

2ο τρίμηνο του 2023, θα πρέπει να έχει εγκατασταθεί και τεθεί σε λειτουργία νέα ισχύς ΑΠΕ

2ο τρίμηνο του 2024, θα πρέπει να έχει εγκατασταθεί και τεθεί σε λειτουργία νέα ισχύς ΑΠΕ

2ο τρίμηνο του 2025, θα πρέπει να έχει εγκατασταθεί και τεθεί σε λειτουργία νέα ισχύς ΑΠΕ 

Αντλησιοταμίευση - Αποθήκευση

2ο τρίμηνο του 2023, θα πρέπει να έχει κοινοποιηθεί η ανάθεση όλων των συμβάσεων για επιλεγμένα έργα (εκτός του έργου αντλησιοταμίευσης στην Αμφιλοχία που επιλέγεται μέσω εξατομικευμένης διαδικασίας), συνολικής ισχύος μέχρι 700 MW (με ελάχιστο όριο τα 500 MW).  

4ο τρίμηνο του 2025, θα πρέπει να έχουν πιστοποιηθεί από τον ΑΔΜΗΕ και να έχουν τεθεί σε λειτουργία όλα τα έργα αποθήκευσης, ισχύος μέχρι 1380 MW (συμπεριλαμβανομένου της Αμφιλοχίας).

Αναβάθμιση δικτύου ΔΕΔΔΗΕ

2ο τρίμηνο του 2023, θα πρέπει να έχει κοινοποιηθεί η ανάθεση των συμβάσεων που αφορούν στην αναβάθμιση των δικτύων του ΔΕΔΔΗΕ

4ο τρίμηνο του 2023, θα πρέπει να έχει κοινοποιηθεί και η τελευταία ανάθεση των συμβάσεων σχετικά με έργα του ΔΕΔΔΗΕ, τα οποία αφορούν σε αναβαθμίσεις του δικτύου. Το γεγονός θα επιτρέψει την μεγαλύτερη διείσδυση των ΑΠΕ, βελτιώνοντας τα τεχνικά χαρακτηριστικά του δικτύου και την προστασία του περιβάλλοντος.  

4ο τρίμηνο του 2023, θα πρέπει να έχει κοινοποιηθεί η ανάθεση των συμβάσεων που αφορούν για την εκτέλεση του έργου που αφορά στην αύξηση εγκατεστημένης ισχύος στους υποσταθμούς Μέσης και Υψηλής Τάσης του ΔΕΔΔΗΕ για την σύνδεση νέων έργων ΑΠΕ. 

Απολιγνιτοποίηση

1ο τρίμηνο 2022, θα πρέπει να έχει εκριθεί και να έχει τεθεί σε ισχύ το πλαίσιο περί συμβάσεων που καθορίζει τις γεωγραφικές περιοχές σε Δ.Μακεδονία και Μεγαλόπολη, οι οποίες και θα μεταφερθούν από τη ΔΕΗ στο κράτος. Την υποχρέωση συμπληρώνουν η εκπόνηση των μελετών των έργων, ο καταμερισμός ευθυνών μεταξύ όλων των εμπλεκόμενων μερών, το πρόγραμμα εκτέλεσης και ο προϋπολογισμός.

Το ίδιο milestone ισχύει για την κατάρτιση και έγκριση των χωροταξικών σχεδίων από όλους τους Δήμους. Τα σχέδια θα καθορίζουν τις επιτρεπόμενες χρήσεις, τους γενικούς όρους και τους όποιους περιορισμούς οικοδομής.

4ο τρίμηνο 2025, θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί η αποκατάσταση γης (150.000 στρέμματα) στη Δυτική Μακεδονία και τη Μεγαλόπολη στο πλαίσιο του (Just Transition territories).

Εξοικονομώ Κατ' Οίκον

4 τρίμηνο του 2025, όπου ο στόχος είναι να έχουν μέχρι τότε αναβαθμισθεί 105.000 κατοικίες. Σαν αριθμός ισούται με ενεργειακή μείωση κατά 213 ktoe και με εξοικονόμηση πρωτογενούς ενέργειας, κατά μέσο όρο, τουλάχιστον 30%. 

18 Ιουνίου 2021

energypress