BBC: Καμίνι η Γη. Κίνδυνος μόνιμης εγκατάστασης συνθηκών καύσωνα, ακόμη και αν μειωθούν οι εκπομπές CO2.
Μπορεί να ακούγεται σαν τίτλος ταινίας επιστημονικής φαντασίας και μάλιστα χαμηλού προϋπολογισμού, αλλά για τους επιστήμονες, ο όρος Γη καμίνι (Hothouse Earth) είναι πλέον μια επικίνδυνα σοβαρή περίπτωση.
Οι ερευνητές πιστεύουν ότι σύντομα θα μπορούσαμε να περάσουμε το κρίσιμο όριο, που θα μας οδηγούσε σε θερμοκρασίες κόλασης και τερατώδη άνοδο της θάλασσας στους επόμενους αιώνες.
Ακόμα και αν οι χώρες κατορθώσουν να επιτύχουν τους στόχους τους της συμφωνίας του Παρισιού για τη μείωση του διοξειδίου του άνθρακα, είναι πιθανό να περάσουμε αυτο το όριο και να μπούμε σε μια «μη αναστρέψιμη πορεία».
Η μελέτη τους δείχνει ότι αυτό θα μπορούσε να συμβεί αν η παγκόσμια θερμοκρασία ανέβει κατά 2οC.
Μια διεθνής ομάδα ερευνητών του κλίματος, δημοσίευσε την ανακοίνωση της στο επιστημονικό περιοδικό, Proceedings of the National Academy of Sciences (Πρακτικά της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών), στην οποία αναφέρεται ότι η αύξηση της θερμοκρασίας που αναμένεται τις επόμενες δεκαετίες θα μπορούσε να μετατρέψει μερικές από τις φυσικές δυνάμεις της Γης - που μας προστατεύουν σήμερα - σε εχθρούς μας.
Κάθε χρόνο, τα δάση, οι ωκεανοί και η γη τoυ πλανήτη μας απορροφούν περίπου 4,5 δισεκατομμύρια τόνους άνθρακα που διαφορετικά θα κατέληγαν στην ατμόσφαιρά μας, ανεβάζοντας ακόμη περισσότερο τη θερμοκρασία.
Καθώς όμως, ο πλανήτης θερμαίνεται, αυτές οι δεξαμενές απορρόφησης άνθρακα θα μπορούσαν να γίνουν πηγές εκπομπών άνθρακα και να επιδεινώσουν σημαντικά τα προβλήματα της κλιματικής αλλαγής.
Επομένως, είτε είναι το μόνιμα παγωμένο έδαφος (permafrost) στα βορειότερα γεωγραφικά πλάτη που τώρα έχει εγκλωβισμένους εκατομμύρια τόνους αερίων του φαινομένου του θερμοκηπίου είτε το τροπικό δάσος του Αμαζονίου που αποψιλώνεται, ο φόβος είναι ότι όσο πιο κοντά φτάνουμε στους 2 βαθμούς Κελσίου υπερθέρμανσης πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα, τόσο μεγαλύτερες είναι οι πιθανότητες αυτοί οι σύμμαχοί τους να αρχίσουν να εκλύουν περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα από ό, τι ως τώρα.
Το 2015, στο Παρίσι, οι κυβερνήσεις του πλανήτη δεσμεύτηκαν να διατηρήσουν την άνοδο της θερμοκρασίας αρκετά κάτω από 2 βαθμούς Κελσίου και να προσπαθήσουν να την κρατήσουν κάτω από 1,5 βαθμό Κελσίου.
Σύμφωνα με τους συγγραφείς της μελέτης, τα σημερινά σχέδια μείωσης των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα ενδέχεται να μην είναι επαρκή, εάν η ανάλυσή τους είναι σωστή.
«Αυτό που λέμε είναι ότι όταν φθάσουμε σε 2 βαθμούς Κελσίου υπερθέρμανση, μπορεί να βρεθούμε σε ένα σημείο, όπου πλέον παραδίδουμε τον μηχανισμό ελέγχου στον ίδιο τον πλανήτη Γη.», δήλωσε ένας εκ των συντακτών ο Johan Rockström, από το Stockholm Resilience Centre, στο BBC News.
«Έχουμε τον έλεγχο ακόμη τώρα, αλλά μόλις περάσουμε 2 βαθμούς Κελσίου, βλέπουμε τα συστήματα της Γης να μετατρέπονται από φίλους σε εχθρούς. Παραδίνουμε απόλυτα τη τύχη μας σε ένα γήινο σύστημα το οποίο αρχίζει να λειτουργεί εκτός ισορροπίας.»
Επί του παρόντος, η παγκόσμια θερμοκρασία έχει αυξηθεί περίπου 1 βαθμό Κελσίου σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα και αυξάνεται κατά περίπου 0,17ο Κελσίου ανά δεκαετία.
Στη νέα τους μελέτη οι συγγραφείς εξέτασαν 10 φυσικά συστήματα, τα οποία ονομάζουν «μηχανισμούς ανάδρασης».
Αυτή τη στιγμή τα συστήματα αυτά βοηθούν την ανθρωπότητα να αποφύγει τις χειρότερες επιπτώσεις της αύξησης του διοξειδίου του άνθρακα και επομένως και της της θερμοκρασίας και περιλαμβάνουν τα δάση, θαλάσσιο πάγο της Αρκτικής και ένυδρες ενώσεις μεθανίου στον βυθό των ωκεανών.
Η ανησυχία τους είναι ότι εάν ένα από αυτά τα συστήματα περάσει το όριο και αρχίσει να εκλύει μεγάλες ποσότητες CO2 στην ατμόσφαιρα, τα υπόλοιπα θα μπορούσαν να ακολουθήσουν σαν ντόμινο.
Ποιο είναι ακριβώς το σενάριο για μια Γη καμίνι;
Με μια λέξη: δεν είναι καλό.
Σύμφωνα με την έρευνα, το να εισέλθουμε σε μια περίοδο θερμοκηπίου θα σήμαινε παγκόσμιες θερμοκρασίες τόσο υψηλές, που ο πλανήτης έχει να τις δει 1,2 εκατομμύρια χρόνια.
Το κλίμα μπορεί να σταθεροποιηθεί σε μια θερμοκρασία 4-5 βαθμών Κελσίου πάνω από την αντίστοιχη της προ-βιομηχανικής περιόδου.
Λόγω της τήξης των παγετώνων, η στάθμη των θαλασσών θα μπορούσε να ανέβει από 10 έως 60 μέτρα υψηλότερα από ό, τι τώρα.
Ουσιαστικά, αυτό θα σήμαινε ότι κάποια μέρη της Γης θα γίνουν ακατοίκητα.
Οι επιπτώσεις θα είναι «μαζικές, μερικές φορές απότομες και αναμφισβήτητα καταστροφικές»", λένε οι συντάκτες.
Αν μπορούσε κανείς να βρει ένα καλό σε αυτό το σενάριο αυτό θα ήταν ότι όλα αυτά θα γίνουν μετά από ένα ή ενάμισυ αιώνα, αν αυτό λέγεται καλό.
(Προφανώς άλλοι θα πληρώσουν τον λογαριασμό)
Υπάρχει κάποια καλή είδηση;
Παραδόξως, ναι!
Μπορούμε να αποφύγουμε το σενάριο του θερμοκηπίου, αλλά για να γίνει αυτό θα πρέπει να προχωρήσουμε σε μια θεμελιώδη αναπροσαρμογή της σχέσης μας με τον πλανήτη.
«Η κλιματική αλλαγή και άλλες παγκόσμιες αλλαγές μας δείχνουν ότι οι άνθρωποι επηρεάζουν το σύστημα της Γης σε παγκόσμιο επίπεδο Αυτό σημαίνει ότι εμείς όλοι, ως παγκόσμια κοινότητα μπορούμε να διαχειριστούμε τη σχέση μας με το σύστημα της Γης για να επηρεάσουμε θετικά τις μελλοντικές πλανητικές συνθήκες. Αυτή η μελέτη εντοπίζει μερικά εργαλεία που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να το επιτύχουμε αυτό», λέει η Katherine Richardson από το Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης, μέλος της συντακτικής ομάδας.
Συνεπώς, όχι μόνο θα πρέπει να σταματήσουμε να καίμε ορυκτά καύσιμα μέχρι τα μέσα του αιώνα, θα πρέπει να φυτέψουμε δέντρα, να προστατέψουμε τα δάση, να βρούμε τρόπο να καλυφθούμε από τις ακτίνες του ήλιου και να αναπτύξουμε μηχανές που θα αναρροφήσουν άνθρακα από την ατμόσφαιρα.
Οι συντάκτες υποστηρίζουν ότι απαιτείται συνολικός επαναπροσανατολισμός των ανθρώπινων αξιών, της δικαιοσύνης, της συμπεριφοράς και των τεχνολογιών.
Πρέπει όλοι να γίνουμε θεματοφύλακες της Γης.
6 Αυγούστου 2018
Του Matt McGrath Environment correspondent
Πηγή BBC Science & Environment
Περισσότερα
