Κρίσιμη η πορεία της «επανάστασης» των ενεργειακών επενδύσεων.

Στην αιχμή της προσπάθειας για κάλυψη του επενδυτικού ελλείμματος, που αποτελεί ένα από τα βασικά ζητήματα που «καθηλώνουν» την ελληνική οικονομία, είναι ο ενεργειακός κλάδος. Πρόκειται ουσιαστικά για μια επιδιωκόμενη «επανάσταση» που από το πρόσημο που θα πάρει θα διαμορφωθεί εν πολλοίς το μέλλον όλης της οικονομίας.

Μια πρώτη προσέγγιση για τις σχεδιαζόμενες επενδύσεις στην αγορά ενέργειας ανεβάζει την αξία τους στα 15 δισ. ευρώ σε βάθος τουλάχιστον μίας 5ετίας. Κατά το διάστημα αυτό αναμένεται να δρομολογηθούν έργα εστιασμένα σε δίκτυα φυσικού αερίου και ηλεκτρισμού, σε θερμικές μονάδες, σε υποδομές αποθήκευσης ενέργειας, σε Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, αλλά και σε καινοτόμες υποδομές που αφορούν το πράσινο υδρογόνο και τη δέσμευση και αποθήκευση CO2.

Στην προσπάθεια αυτή κομβικός αρωγός είναι το Ταμείο Ανάκαμψης απ’ όπου η Ελλάδα αναμένεται να εισπράξει 32 δισ. την περίοδο 2021-2026, εκ των οποίων 19,3 δισ. σε επιχορηγήσεις και 12,7 δισ. ευρώ σε εξαιρετικά χαμηλότοκα δάνεια (σε σταθερές τιμές του 2018). Σε επενδύσεις για την Πράσινη Μετάβαση θα πάνε 6,2 δισ. (ποσοστό 38% του συνόλου των επιδοτήσεων).

Βέβαια και το νέο ΕΣΠΑ, που για την περίοδο 2021 - 2027 ανέρχεται στα περίπου 26,7 δισ. (η συνολική κοινοτική συμμετοχή υπολογίζεται στα 21,2 δισ. ευρώ), ή άλλα χρηματοδοτικά εργαλεία της Ε.Ε., όπως το Invest EU, το Horizon, η ΕΤΕπ, φυσικά το ΠΔΕ αλλά και ιδιωτικά κεφάλαια, αναμένεται να συμπληρώσουν το παζλ των πηγών χρηματοδότησης που κρίνονται απαραίτητες για να αλλάξει σελίδα το παραγωγικό μοντέλο αλλά και να αποκτήσει χαρακτηριστικά αειφορίας.

Tο στοίχημα της χρηματοδότησης είναι «δομικό» με πολλά προβλήματα και αστερίσκους που πρέπει να ξεπεραστούν. Δεν είναι τυχαίο ότι πληθώρα έργων κατατίθενται στο Ταμείο Ανάκαμψης αλλά δεν είναι πάντα επιλέξιμα, όπως κάποιες περιπτώσεις έργων φυσικού αέριου. Γι’ αυτό και, όπως αναφέρουν γνώστες της αγοράς, απαιτούνται εναλλακτικοί τρόποι διασφάλισης πόρων.

Οι στόχοι της μετεξέλιξης

Υπενθυμίζεται ότι οι στόχοι που άπτονται της ενεργειακής μετεξέλιξης της χώρας κι έχουν αποτυπωθεί στο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ), είναι φιλόδοξοι και άπτονται τόσο της δυνατότητας αξιοποίησης πόρων όσο και στον ολοκληρωμένο σχεδιασμό έργων που θα δώσουν ώθηση στην οικονομία αλλά και εθνική υπεραξία. Έτσι, στο ΕΣΕΚ μεταξύ άλλων προβλέπονται:

* μείωση των εκπομπών ΑτΘ (Αερίων του Θερμοκηπίου) πάνω από 42% σε σχέση με τις εκπομπές του 1990 και πάνω από 56% σε σχέση με τις εκπομπές του έτους 2005,

* πλήρης απολιγνιτοποίηση της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας μέχρι το 2028 και αύξηση του μεριδίου συμμετοχής των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας σε τουλάχιστον 35%.

* βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης στην τελική κατανάλωση ενέργειας κατά 38%. Μάλιστα μόνο στην ενεργειακή αναβάθμιση κτηρίων την επόμενη 5ετία, με χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ και το Ταμείο Ανάκαμψης προβλέπεται να «πέσουν» άνω των 3 δισ.

Λιγνιτικές περιοχές

Στην κορυφή των σχεδιασμών επενδύσεων στην ενέργεια βρίσκονται οι λιγνιτικές περιοχές, όπου οι αλλαγές στη δομή της οικονομίας παίρνουν «τεκτονικά» χαρακτηριστικά δημιουργώντας νέα δεδομένα αλλά και σημεία κινδύνου για τις εκεί κοινωνίες. Έτσι, συνολική χρηματοδότηση για τα έργα που θα πραγματοποιηθούν στη Δ. Μακεδονία και τη Μεγαλόπολη, οι οποίες είναι και οι περιοχές στις οποίες υπάρχουν τα εργοστάσια λιγνίτη, ανέρχεται κατ’ εκτίμηση μέσα από μόχλευση στα 5 δισ. ευρώ. Από αυτά ποσά τα 2 δισ. είναι «ζεστό χρήμα» από εθνικούς και κοινοτικούς πόρους, όπως το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης και θα διατεθούν για την επόμενη 7ετία.

Στην αιχμή, παράλληλα, των σχεδιασμών αυτών είναι η συνεργασία τής, κατά 100% θυγατρικής της εταιρείας, ΔΕΗ Ανανεώσιμες Α.Ε. και της RWE Renewables GmbH για τη δημιουργία ενός κοινού σχήματος (Joint Venture - JVCo) για φωτοβολταϊκούς σταθμούς συνολικής εγκατεστημένης ισχύος έως 2 GW. Στόχος είναι οι επενδύσεις, που αναμένεται να φτάσουν το 1 δισ., να υλοποιηθούν σε ένα εύρος 3 έως 5 χρόνων. Η εκκίνηση της νέας αυτής εταιρικής μορφής, μάλιστα, αναμένεται να γίνει τον Ιούνιο του 2021. Συνολικά, πάντως, η ΔΕΗ αναμένεται να προωθήσει επενδύσεις συνολικού ύψους 3,4 δισ. ως το 2023 σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, δίκτυα και τηλεπικοινωνίες. Παράλληλα έχει δρομολογηθεί από τα ΕΛΠΕ η κατασκευή του Φ/Β έργου 204MW στην περιοχή της Κοζάνης, ενός έργου που όπως τονίζεται είναι ορόσημο αναφορικά με την υλοποίηση της στρατηγικής του Ομίλου ΕΛΠΕ στον τομέα των ΑΠΕ. Σημειώνεται ότι το 20% των συνολικών επενδύσεων αφορά έργα βιωσιμότητας και περιβαλλοντικής βελτίωσης, με το αντίστοιχο ποσοστό για το 2021 να ξεπερνάει το 35%. Η επένδυση αυτή αφορά ένα από τα μεγαλύτερα φωτοβολταϊκά πάρκα της Ευρώπης, συνολικής ισχύος 204 MW και θα ανέλθει σε 130 εκατ. ευρώ, ενώ εντάσσεται στο μεγάλο πενταετές επενδυτικό πρόγραμμα ύψους 1 δισ. του Ομίλου ΕΛΠΕ, που σε μεγάλο βαθμό θα κατευθυνθεί στην κατασκευή ή εξαγορά μονάδων ΑΠΕ.

Υποδομές θερμικών μονάδων αερίου

Σε σχέση με το «μεταβατικό» λεγόμενο καύσιμο το φυσικό αέριο, είναι ήδη σε τροχιά αλλά και στη φάση σχεδίων μονάδες παραγωγής. Η Mytilineos ολοκληρώνει την επένδυση στο εργοστάσιο ρεύματος Φυσικού Αερίου στον Άγ. Νικόλαο Βοιωτίας ύψους 350 εκατ. στο τέλος του 2021.

Επίσης η ΔΕΗ με βάση απόφαση της ΡΑΕ δρομολογεί τη δημιουργία μονάδας, ισχύος 665 ΜW στη ΒΙΠΕ Κομοτηνής, με μέγιστο βαθμό απόδοσης 63% και με έναρξη λειτουργίας τον Δεκέμβριο του 2024. Aλλα δύο νέα εργοστάσια ηλεκτροπαραγωγής σχεδιάζουν ΓΕΚ Τέρνα και Elpedison, ενώ αντίστοιχη μονάδα σχεδιάζει και η Damco του ομίλου Κοπελούζου, 830 MW στην Αλεξανδρούπολη

Κλάδος διύλισης - εξορύξεις

Συνολικά εντός των επόμενων πέντε ετών τα ΕΛΠΕ πέρα από τις ΑΠΕ θα προχωρήσουν σε στοχευμένες επενδύσεις που θα ξεπεράσουν το 1 δισ. ευρώ. Ήδη με αφορμή το πρόσφατο ατύχημα στο ΚΥΤ Κουμουνδούρου του ΑΔΜΗΕ ο Όμιλος προχώρησε σε εκτεταμένες εργασίες αναβάθμισης των εγκαταστάσεων.

H Motor Oil, που πριν από λίγες μέρες ολοκλήρωσε με επιτυχία την έκδοση εταιρικού ομολόγου ύψους 200 εκατ., ολοκληρώνει το συγκρότημα κατεργασίας νάφθας συνολικού προϋπολογισμού 310 εκατ., στο διυλιστήριο της Μotor Oil, ενώ προωθεί και σειρά άλλων σε όλη την γκάμα δραστηριοτήτων της. Επίσης, παρά τις καθυστερήσεις το πλάνο των εξορύξεων παραμένει ενεργό. Η Energean και τα ΕΛΠΕ έχουν δηλώσει «παρών», ενώ ανοικτό μένει το ενδεχόμενο επενδύσεων στον Πρίνο από την Energean αλλά και στο παλαιό κοίτασμα στη Ν. Καβάλα, με το συγκεκριμένο έργο να κινείται μεταξύ των 300 και 400 εκατ. ευρώ. Tο παλιό κοίτασμα στη Ν. Καβάλα, όπως και οι ιδιωτικοποιήσεις της ΔΕΠΑ Υποδομών, Εμπορίας και του ΔΕΔΔΗΕ αναμένεται να αποτελέσουν μοχλό προσέλκυσης επενδυτικών κεφαλαίων. Μόνο για το 49% του ΔΕΔΔΗΕ εκτιμάται ότι το ποσό που θα απαιτηθεί από τον επενδυτή φτάνει το 1 δισ. ευρώ.

Δίκτυα φυσικού αερίου

Στο σχέδιο του ΔΕΣΦΑ προβλέπονται από το 2021 2030 έργα ύψους 500 εκατ. ευρώ. Μάλιστα, ανεξάρτητα των πηγών χρηματοδότησης, βασικός στόχος είναι να υλοποιηθεί ο αγωγός υψηλής πίεσης για την επέκταση του Εθνικού Συστήματος Μεταφοράς Φυσικού Αερίου στη Δυτική Μακεδονία.

Αντίστοιχα από τη Δημόσια Επιχείρηση Δικτύων Διανομής Αερίου υπάρχουν διαβεβαιώσεις για επενδύσεις συνολικού ύψους 300 εκατ., για την ανάπτυξη της αγοράς φυσικού αερίου σε 34 πόλεις της χώρας. Επιπλέον, η ΕΔΑ ΘΕΣΣ σχεδιάζει για την επόμενη 5ετία επενδύσεις της τάξεως των ~ 156 εκατ. που θα διατεθούν για την ανάπτυξη του δικτύου διανομής, την ενίσχυση των υποδομών και για τη σύνδεση πάνω από 90.000 νέων καταναλωτών. Επιπλέον, επενδυτικό πρόγραμμα ύψους 27 εκατ. ευρώ για τους Δήμους Τρίπολης, Κορίνθου και Μεγαλόπολης για την ανάπτυξη του δικτύου διανομής φυσ. αερίου αναμένεται να προωθήσει η εταιρεία HENGAS σε βάθος 5ετίας. Επίσης προωθείται ο πλωτός τερματικός σταθμός υγροποιημένου φυσικού αερίου (FSRU) Αλεξανδρούπολης. Η εμπορική λειτουργία του FSRU, η οποία προσδιορίζεται για τις αρχές του 2023 και το επενδυτικό κόστος υπολογίζεται στα 380 εκατ. ευρώ.

ΑΠΕ - Αποθήκευση Ενέργειας

Στους τομείς των ΑΠΕ αλλά και αποθήκευσης ενέργειας παρατηρείται με βάση τις αιτήσεις για αδειοδότηση μεγάλη κινητικότητα. Παράλληλα μπαίνουν σε ράγες και σημαντικά έργα. Πέρα από την έμφαση που δίνει η ΔΕΗ και η θυγατρική της ΔΕΗ Ανανεώσιμες στις ΑΠΕ, υπάρχουν ήδη από τη μεγαλύτερη επιχείρηση της χώρας αιτήσεις στη ΡΑΕ για να λάβει άδειες για έργα αποθήκευσης ενέργειας συνολικής ισχύος κοντά στο 1 GW. Επίσης η Mytilineos, με την εξαγορά της «Εγνατία Γκρουπ» ανοίγει το δρόμο για έργα κλίμακας σε φωτοβολταϊκά. Όπως έχει πει ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας Ευάγγελος Mυτιληναίος, σε τρία χρόνια η εισηγμένη θα έχει ισορροπημένο ενεργειακό μίγμα με 2.000 MW σε φυσικό αέριο και 2.000 MW σε ΑΠΕ. Το χαρτοφυλάκιο, μάλιστα, της «Εγνατία Γκρουπ» είχε ενταχθεί στο καθεστώς των Στρατηγικών Επενδύσεων με προϋπολογισμό 888,1 εκατ. ευρώ. Επίσης, η εταιρεία διαθέτει ένα μεγάλο «πράσινο» χαρτοφυλάκιο με έργα ΑΠΕ στην Ελλάδα (αιολικά, φωτοβολταϊκά, μικροί υδροηλεκτρικοί σταθμοί):

* 1.480 MW σε ώριμη φάση αδειοδότησης

* 300 MW σε φάση λειτουργίας, κατασκευής ή έτοιμα για κατασκευή (RTB)

* 100 MW προς τελική επενδυτική απόφαση (FID) στο τέλος του 2021

Παράλληλα, η Τέρνα Ενεργειακή έχει ήδη σχεδιάσει και δρομολογήσει ένα επενδυτικό πλάνο που προσεγγίζει τα 2 δισ. ευρώ στην παραγωγή και αποθήκευση καθαρής ενέργειας και σε έργα περιβάλλοντος και κυκλικής οικονομίας. Στόχος είναι να φτάσει τα 3,000 MW εγκαταστάσεων ΑΠΕ στην Ελλάδα και το εξωτερικό μέχρι το 2025. Ειδικά, δε, με βάση δημόσιες τοποθετήσεις του προέδρου της ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή Γιώργου Περιστέρη, η διαμόρφωση του πλαισίου για τα θαλάσσια αιολικά θα δώσει έναυσμα για επενδύσεις κλίμακας στη νέα αυτή μορφή παραγωγής «καθαρής» ενέργειας.

Επίσης, η εταιρεία EUNICE έχει δημοσιοποιήσει ότι θα επενδύσει 250-300 εκατ. ευρώ για να εγκαταστήσει στην Αρκαδία μια μονάδα παραγωγής μπαταριών ιόντων λιθίου και έχει ήδη υποβάλει στη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας την αίτηση για την έκδοση άδειας παραγωγής.

(Ναυτεμπορική)

26 Μαρτίου 2021

energypress