H κοινωνική αποδοχή των ενεργειακών κοινοτήτων στην Ευρώπη.

Στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος RENAISSANCE «RENewAble Integration and SuStainAbility iN Energy CommunitiEs», που χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή με θέμα «Ολοκληρωμένα τοπικά ενεργειακά συστήματα (Ενεργειακά Νησιά)» (H2020-LC-SC3-2018-2019-2020) και στο οποίο συμμετέχει και το Εργαστήριο Μηχανολογικού Σχεδιασμού (www.medilab.pme.duth.gr) του Τμήματος Μηχανικών Παραγωγής και Διοίκησης της Πολυτεχνικής σχολής του ΔΠΘ, πραγματοποιήθηκε έρευνα σχετική με την κοινωνική αποδοχή των ευρωπαίων πολιτών για την ενεργειακή μετάβαση προς τις αποκεντρωμένες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε σε δείγμα διακοσίων πολιτών απ’ όλη την Ευρώπη αλλά και εκτός αυτής και διαπιστώθηκε ότι νέα επιχειρηματικά μοντέλα θα μπορούσαν εύκολα να εφαρμοστούν αν μπορούσε να εξασφαλιστεί μια καλύτερη αμφίδρομη επικοινωνία μεταξύ θεσμών και πολιτών σχετικά με τις εφαρμοζόμενες πολιτικές όπως επίσης ότι:

Οι ευρωπαίοι πολίτες αντιλαμβάνονται ότι τα κυριότερα οφέλη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, όπως προέκυψε από την έρευνα του προγράμματος RENAISSANCE για τις ανανεώσιμές πηγές ενέργειας και τις λύσεις που προτείνονται με βάση τις ενεργειακές κοινότητες, είναι οι λιγότερο βλαβερές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου καθώς και το χαμηλότερο κόστος ενέργειας.

O στόχος της Ευρωπαϊκής οδηγίας για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας 2018/2001 (RED II), είναι να έχει 32% κατανάλωση ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές μέχρι το έτος 2030. Τα Κράτη Μέλη πρέπει να μεταφέρουν την οδηγία «Καθαρή ενέργεια για όλους» έως τις 30 Ιουνίου 2021.

Βρυξέλλες, 22 Φεβρουαρίου 2021

Όλοι γνωρίζουμε ότι ο τρόπος που παράγεται η ενέργεια που χρησιμοποιούμε έχει ισχυρές επιπτώσεις στο περιβάλλον. Οι πολίτες είναι πεπεισμένοι ότι είναι κυρίως ευθύνη των υπευθύνων χάραξης πολιτικής και των παραγωγών ενέργειας να προωθήσουν την ενεργειακή επανάσταση που προωθεί και επενδύει σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Οι περισσότεροι άνθρωποι γνωρίζουν ότι υπάρχουν κίνητρα και μέτρα για τη μετάβαση των καταναλωτών σε «πράσινες» ενέργειες, αλλά τα θεωρούν σε μεγάλο βαθμό ανεπαρκή. Σχετικά με την πιθανότητα εγκατάστασης μικρών συστημάτων στις δικές τους ιδιοκτησίες ή της αποδοχής μικρών εγκαταστάσεων για την παραγωγή και κατανάλωση τοπικής ανανεώσιμης ενέργειας, τα οφέλη για το περιβάλλον και το πορτοφόλι είναι ξεκάθαρα, αλλά το κόστος συντήρησης φοβίζει.

Εδώ είναι μερικά από τα βασικά ζητήματα που διερευνήθηκαν κατά την έρευνα του προγράμματος RENAISSANCE όπως: ποιο είναι το επίπεδο ευαισθητοποίησης των Ευρωπαίων πολιτών για την παραγωγή ενέργειας και τις επιπτώσεις της στο περιβάλλον και την κοινωνία; Είναι οι άνθρωποι έτοιμοι να δεχτούν μια αλλαγή στην παραγωγή ενέργειας και στα μοντέλα διανομής της, συμπεριλαμβανομένου του να γίνουν οι ίδιοι παραγωγοί και καταναλωτές ενέργειας (prosumers); Ποια είναι τα κύρια κίνητρά τους, τι φοβούνται, πώς οραματίζονται ένα ιδανικό ενεργειακό μέλλον; Η ομάδα της έρευνας επικοινώνησε με περισσότερα από 200 άτομα στην Ευρώπη και πέραν αυτής και αποτελεί μέρος της στρατηγικής εμπλοκής των ενδιαφερομένων μερών του προγράμματος RENAISSANCE Horizon 2020.

Με την οδηγία για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας 2018/2001 (RED II), η Ευρώπη στοχεύει στο να διατηρήσει την ΕΕ σαν έναν παγκόσμιο ηγέτη στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και συμβάλλει στην εκπλήρωση των δεσμεύσεών της για μείωση των εκπομπών βάσει της Συμφωνίας του Παρισιού (στόχος για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας να είναι το 32% της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας έως το 2030). Η οδηγία παρέχει έναν σαφή ορισμό των Κοινοτήτων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (REC) και των Τοπικών Κοινοτήτων Ενέργειας (LEC), εισάγει μοντέλα διακυβέρνησης και τελικά ανοίγει τη δυνατότητα ανταλλαγής και εμπορίας ενέργειας σε μια πιο δημοκρατική αγορά ενέργειας. Ο στόχος του RENAISSANCE είναι να υποστηρίξει και να προωθήσει τις REC εντοπίζοντας τις πιο αποτελεσματικές λύσεις και επιχειρηματικά μοντέλα ανάλογα με το συγκεκριμένο περιβαλλοντικό και κοινωνικοοικονομικό πλαίσιο. Η έρευνα προσδιορίζει την ευαισθητοποίηση και τις προσδοκίες των Ευρωπαίων πολιτών σχετικά με τα αναδυόμενα επιχειρηματικά μοντέλα στην αγορά ενέργειας: Τοπικές και ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, δίκτυα Peer-to-Peer και εικονικά εργοστάσια παραγωγής ενέργειας.

Παρά την πανδημία, η έρευνα αποκαλύπτει πώς η κλιματική αλλαγή παραμένει ο κύριος λόγος ανησυχίας για τους Eυρωπαίους πολίτες. «Τα στοιχεία δείχνουν ότι το περίπλοκο δίκτυο σχέσεων μεταξύ ανθρώπινων δραστηριοτήτων και φυσικών γεγονότων συχνά δεν είναι καλά κατανοητό, ενώ πρέπει να διασφαλίσουμε συνεπείς και κατανοητές επιστημονικές και περιβαλλοντικές πληροφορίες-η έρευνα δείχνει επίσης έλλειψη επικοινωνίας μεταξύ πολιτών, ευρωπαϊκών ρυθμιστικών αρχών και εθνικών ή περιφερειακών αρχών σχετικά με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Τον Μάιο του 2020 μόνο το 45,9% των ερωτηθέντων γνώριζε για την οδηγία του 2019 "ΚΑΘΑΡΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΕΥΡΩΠΑΙΟΥΣ" που προωθεί την εφαρμογή συστημάτων παραγωγής κατανεμημένων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, μόνο το 54% γνώριζε τα υπάρχοντα κίνητρα για πράσινες ενέργειες, ενώ ακόμα λιγότεροι πολίτες γνώριζαν λεπτομερώς οποιοδήποτε από αυτά τα μέτρα. Κρίνεται απαραίτητο να ενισχυθεί η επικοινωνία με τους πολίτες χρησιμοποιώντας τόσο θεσμικά όσο και πιο ανεπίσημα κανάλια, διασφαλίζοντας παράλληλα αυστηρή αντιστοίχιση με γεγονότα και πραγματικές ευκαιρίες για αλλαγή», δήλωσε η Rebecca Hueting, ερευνητής της Βιώσιμης Ενέργειας και Κινητικότητας της Deep Blue, μέλος της κοινοπραξίας του RENAISSANCE.

Η αποτελεσματική επικοινωνία έχει ιδιαίτερη σημασία: το 80% του δείγματος παραδέχεται ότι είναι πιθανό να ζητήσει συμβουλές κατά τη μετάβαση σε προμηθευτή ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, ωστόσο δεν είναι σαφές ποιες θεωρούν αξιόπιστες πηγές πληροφοριών. Οι άνθρωποι εμπιστεύονται κυρίως τους φίλους και τους συναδέλφους τους αντί να κάνουν μια μακρά ανάγνωση ακαδημαϊκών περιοδικών, κανονισμών ή δελτίων θεσμικών οργανισμών. Η τηλεόραση, το ραδιόφωνο και οι εφημερίδες θεωρούνται οι λιγότερο αξιόπιστες.

«Πιστεύω ότι αυτό που φάνηκε για τα επιχειρηματικά μοντέλα στη νέα αγορά ενέργειας είναι επίσης πολύ ενδιαφέρον - το τρέχον μοντέλο, το οποίο είναι οι καταναλωτές να αγοράζουν από μεγάλους φορείς εκμετάλλευσης ενεργειακών εταιρειών, είναι το λιγότερο προτιμώμενο. Η ιδανική λύση, ειδικά μεταξύ των νεότερων, είναι αντ 'αυτού το σενάριο των τοπικών κοινοτήτων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας: η αυτοπαραγόμενη ενέργεια εξυπηρετεί την κάλυψη των αναγκών των μελών της, το πλεόνασμα αποθηκεύεται, πωλείται σε άλλους καταναλωτές ή τροφοδοτείται στο δημόσιο δίκτυο και τα κέρδη κατανέμονται μεταξύ των μελών της κοινότητας. Δεδομένου ότι τεχνολογίες όπως το blockchain, το DLT και οι έξυπνες συμβάσεις (Smart contracts) είναι πλέον ώριμες, μπορούν να διευκολύνουν την υιοθέτηση από τους τελικούς χρήστες. Επιπλέον, η προσέγγιση του RENAISSANCE προτείνει μεγαλύτερη συμμετοχή των τοπικών κοινοτήτων και των ενδιαφερομένων μερών στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων. Έρευνες όπως αυτή μπορεί να παρέχουν μια αρχική καθοδήγηση για την κάλυψη των κενών επικοινωνίας και συμμετοχής. Η εποχή για μια ενεργειακή μετάβαση φαίνεται πως τώρα είναι ώριμη, εναπόκειται στους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής και τις ρυθμιστικές αρχές να επιταχύνουν το ρυθμό», πρόσθεσε η Alessandra Tedeschi, επικεφαλής Έρευνας & Ανάπτυξης στην Deep Blue.

Κατεβάστε το άρθρο:

https://www.renaissance-h2020.eu/survey-results-full-report-available/

Κατεβάστε την έκθεση αναφοράς:

https://www.renaissance-h2020.eu/wp-content/uploads/2021/02/REN_Survey_Glossy_Report_final.pdf

Μείνετε ενημερωμένοι και εγγραφείτε στο ενημερωτικό δελτίο του έργου μέσω του ιστότοπου του έργου: HTTPS://WWW.RENAISSANCE-H2020.EU/

Twitter: https://twitter.com/H2020_Ren

LinkedIn: https://www.linkedin.com/company/renaissance-h2020

4 Μαρτίου 2021

energypress